Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami, ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze

przez przejęcie przedmiotu zastawu finansowego. Umowa
może przewidywać także zastępowanie
środków
pieniężnych, wierzytelności kredytowych lub instrumentów
finansowych innymi środkami pieniężnymi,
wierzytelnościami kredytowymi lub instrumentami
finansowymi.”;
6) w art. 7:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Zabezpieczenie odnotowuje się, w zależności od tego, czy
ustanowione jest na:
1) środkach pieniężnych – na rachunku środków
pieniężnych będących przedmiotem zabezpieczenia;
2) wierzytelnościach kredytowych – w wykazie
wierzytelności przedłożonym przyjmującemu
zabezpieczenie;
3) instrumentach finansowych – na rachunku papierów
wartościowych, na rachunku zbiorczym, na innym
rachunku, na którym są zapisywane niebędące
papierami wartościowymi instrumenty finansowe
dopuszczone do obrotu zorganizowanego lub w innym
systemie rejestracji osób uprawnionych z instrumentów
finansowych niebędących papierami wartościowymi,
prowadzonym przez uprawnione podmioty.”,
b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Do ustanowienia zabezpieczenia finansowego na
wierzytelności kredytowej przepisu art. 329 § 2 ustawy
z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16,
poz. 93, z późn. zm.e stosuje się.”;
7) po art. 7 dodaje się art. 7a w brzmieniu:

14
„Art. 7a. 1. Jeżeli zabezpieczenie finansowe ustanawiane jest na
wierzytelności kredytowej, do umowy o ustanowienie
zabezpieczenia finansowego należy dołączyć:
1) wyrażoną uprzednio w formie pisemnej zgodę
dłużnika wierzytelności kredytowej na
udostępnienie przyjmującemu zabezpieczenie,
w celu wykorzystania wierzytelności kredytowej
jako zabezpieczenia finansowego, informacji
objętych tajemnicą bankową;
2) informację, czy dłużnik wierzytelności kredytowej
zrzekł się prawa do potrącenia z wierzytelności
kredytowej wierzytelności przysługującej mu wobec
ustanawiającego zabezpieczenie;
3) informację, czy dłużnik wierzytelności kredytowej
zobowiązał się do nieskorzystania z prawa do
potrącenia z wierzytelności kredytowej
wierzytelności, jakie przysługują mu lub będą
przysługiwać wobec przyjmującego zabezpieczenie.
2. Zgoda, o której mowa w ust. 1 pkt 1, może obejmować
zarówno informacje dotyczące dłużnika wierzytelności
kredytowej, jak i dotyczące zobowiązania, z którego
wynika wierzytelność kredytowa.”;
8) w art. 8 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Zaspokojenie z zabezpieczenia finansowego, polegającego na
przeniesieniu na przyjmującego zabezpieczenie prawa do
środków pieniężnych, wierzytelności kredytowych lub
instrumentów finansowych, następuje z chwilą wystąpienia
podstawy realizacji zabezpieczenia. Przyjmujący zabezpiecze-
nie zawiadamia ustanawiającego zabezpieczenie o wygaśnięciu
roszczenia o zwrot przedmiotu zabezpieczenia.”;

15
9) w art. 12 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się
ust. 2 i 3 w brzmieniu:
„2. W przypadku zastawu finansowego na wierzytelności
kredytowej:
1) zastawca nie jest uprawniony do żądania spełnienia
świadczenia na jego rzecz,
2) wyłącznie uprawnionym do żądania spełnienia świadczenia
jest zastawnik
– jeżeli ustanawiający zabezpieczenie finansowe
poinformował dłużnika wierzytelności kredytowej na piśmie
o ustanowieniu na tej wierzytelności zastawu finansowego oraz
o skutkach określonych w pkt 1 i 2. W przypadku braku
takiego poinformowania wyłącznie uprawnionym do żądania
spełnienia świadczenia jest zastawca.
3. Strony umowy o ustanowienie zabezpieczenia finansowego
w
formie zastawu na wierzytelności kredytowej mogą
postanowić, że uprawniony do żądania spełnienia świadczenia
z wierzytelności kredytowej będzie wyłącznie zastawca albo
zastawca i zastawnik łącznie. Postanowienie o łącznym
uprawnieniu do żądania spełnienia świadczenia przez zastawcę
i zastawnika jest skuteczne wobec dłużnika wierzytelności
kredytowej pod warunkiem poinformowania go na piśmie
przez ustanawiającego zabezpieczenie finansowe o treści tego
postanowienia.”.
Art. 4. Do zleceń rozrachunku wprowadzonych do systemu przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, oraz
ustawy, o której mowa w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Art. 5. Do zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy umów
spełniających cechy umów o ustanowienie zabezpieczenia finansowego na

16
wierzytelnościach kredytowych w rozumieniu ustawy, o której mowa w art. 3 w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się przepisów ustawy, o której mowa w art. 3.

Art. 6.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/44/WE z dnia 6 maja 2009 r. zmieniającej dyrektywę 98/26/WE w sprawie zamknięcia rozliczeń w systemach
płatności i rozrachunku papierów wartościowych oraz dyrektywę 2002/47/WE w sprawie uzgodnień dotyczących
zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do systemów powiązanych i do wierzytelności kredytowych (Dz. Urz. UE L
146 z 10.06.2009, str. 37).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 191, poz. 1484, z 2010 r.
Nr 155, poz. 1037, Nr 230, poz. 1509 i Nr 257, poz. 1724 oraz z 2011 r. Nr 85, poz. 458, Nr 106, poz. 622, Nr 138,
poz. 810, Nr 142, poz. 828, Nr 199, poz. 1175, Nr 205, poz. 1210, Nr 232, poz. 1377 i Nr 234, poz. 1391.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 83, poz. 719 i Nr 183, poz. 1538, z 2009 r. Nr 42,
poz. 341 oraz z 2011 r. Nr 234, poz. 1391.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141,
poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50,
poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68,
poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 83,
poz. 719, Nr 85, poz. 727, Nr 167, poz. 1398 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 157, poz. 1119,
Nr 190, poz. 1401 i Nr 245, poz. 1775, z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 112, poz. 769, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056,
Nr 192, poz. 1179, Nr 209, poz. 1315 i Nr 231, poz. 1546, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 42 poz. 341, Nr 65, poz. 545,
Nr 71, poz. 609, Nr 127, poz. 1045, Nr 131, poz. 1075, Nr 144, poz. 1176, Nr 165, poz. 1316, Nr 166, poz. 1317,
Nr 168, poz. 1323 i Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 40, poz. 226, Nr 81, poz. 530, Nr 126, poz. 853, Nr 182, poz. 1228
i Nr 257, poz. 1724 oraz z 2011 r. Nr 72, poz. 388, Nr 126, poz. 715, Nr 131, poz. 763, Nr 134, poz. 779 i 781, Nr 165,
poz. 984, Nr 199, poz. 1175, Nr 201, poz. 1181 i Nr 232, poz. 1378.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 100,
poz. 1081, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2004 r. Nr 68, poz. 623 i Nr 146, poz. 1546, z 2006 r.
Nr 183, poz. 1354, z 2009 r. Nr 127, poz. 1045 oraz z 2011 r. Nr 126, poz. 715, Nr 134, poz. 779 i Nr 199, poz. 1175.
6) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r.
Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3,
poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496,
z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417,
z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741, Nr 117,
poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22,
poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130,
poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60,
poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172,
poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48, poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. Nr 133,
poz. 935 i Nr 164, poz. 1166, z 2007 r. Nr 80, poz. 538, Nr 82, poz. 557 i Nr 181, poz. 1287, z 2008 r. Nr 116, poz. 731,
Nr 163, poz. 1012, Nr 220, poz. 1425 i 1431 i Nr 228, poz. 1506, z 2009 r. Nr 42, poz. 341, Nr 79, poz. 662 i Nr 131,
poz. 1075, z 2010 r. Nr 40, poz. 222 i Nr 155, poz. 1037 oraz z 2011 r. Nr 80, poz. 432, Nr 85, poz. 458 i Nr 230,
poz. 1370.

11_14zb

17
UZASADNIENIE

I. WPROWADZENIE
Projekt ustawy o zmianie ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności
i
systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi
systemami, ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych oraz ustawy – Prawo
upadłościowe i naprawcze, zwany dalej „projektem ustawy”, ma na celu implementację do
polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/44/WE
z dnia 6 maja 2009 r. zmieniającej dyrektywę 98/26/WE w sprawie zamknięcia rozliczeń
w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych oraz dyrektywę 2002/47/WE
w sprawie uzgodnień dotyczących zabezpieczeń finansowych w odniesieniu do systemów
powiązanych i do wierzytelności kredytowych (Dz. Urz. UE L 146 z 10.06.2009), zwanej
dalej „dyrektywą”.
Wdrożenie dyrektywy 2009/44/WE w celu transpozycji do prawa polskiego wymaga zmiany:
1) ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności
i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi
systemami (Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 743), zwanej dalej „ustawą o ostateczności
rozrachunku”,
2) ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2009 r.
Nr 175, poz. 1361, z późn. zm.), w zakresie niezbędnym do pełnej realizacji
postanowień dyrektywy,
3) ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych (Dz. U.
Nr 91, poz. 871, z późn. zm.).

II. UZASADNIENIE SZCZEGÓŁOWE
1. Zmiana ustawy o ostateczności rozrachunku
Na tle definicji „systemu” zawartej w zmienionej dyrektywie 98/26/WE pojawiały się
wątpliwości interpretacyjne, czy ochroną przed ryzykiem systemowym są objęte systemy
rozliczeniowe prowadzone przez partnerów centralnych lub izby rozliczeniowe. Z uwagi na
powyższe, w definicji „systemu” do zakresu czynności wykonywanych w ramach systemu,
a obejmujących dotychczas realizację zleceń transferu, dodano także realizację rozliczeń.