Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji
norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Projekt ustawy nie wymaga przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii,
dokonania konsultacji albo uzgodnienia, w przypadkach określonych w obowiązujących
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przepisach Unii Europejskiej.
Projekt ustawy jest ujęty w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów (nr UC 167).
54
Nazwa projektu
Data sporządzenia
Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
6 lipca 2015 r.
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych

innych ustaw
Źródło:
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Prawo UE – dyrektywa Rady 2014/48/UE,
Ministerstwo Finansów
dyrektywa Rady 2014/86/UE, dyrektywa
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
Rady(UE) 2015/121.
Stanu lub Podsekretarza Stanu

Pan Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Nr w wykazie prac
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
UC 167
Pan Dariusz Zasada, Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków

Dochodowych w Ministerstwie Finansów, (22) 694 33 26, e-mail:
dariusz.zasada@mf.gov.pl;
Pani Monika Laskowska, Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków
Dochodowych w Ministerstwie Finansów, (22) 694 33 26, e-mail:
monika.laskowska@mf.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?

1) Problemem są wady aktualnie obowiązujących regulacji na poziomie UE i w poszczególnych państwach
członkowskich, w odniesieniu do opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek oraz w
odniesieniu do opodatkowania spółek powiązanych z różnych państw członkowskich UE. Obecne ustawodawstwo w
zakresie opodatkowania dochodów osób fizycznych z oszczędności w formie wypłacanych odsetek nie obejmuje
niektórych rodzajów innowacyjnych produktów finansowych stanowiących odpowiednik odsetek od wierzytelności, jak
również płatności odsetek w ramach struktur wykorzystujących podmioty pośredniczące, co jest wykorzystywane przez
niektóre podmioty do unikania opodatkowania dochodów z tego tytułu. Podmioty, stosując agresywne techniki
planowania podatkowego, wykorzystują luki prawne w systemach podatkowych oraz niespójności w celu unikania
płacenia części należnych podatków. Ponadto systemy podatkowe w wielu krajach pozwalają podmiotom na sztuczne
przesuwanie dochodów do swoich jurysdykcji, co w efekcie zachęca do agresywnego planowania podatkowego.
Wymienione problemy są również identyfikowane w Polsce. Przepisy krajowe w tej dziedzinie często nie są w pełni
skuteczne, szczególnie ze względu na transgraniczny charakter wielu struktur oraz zwiększoną mobilność kapitału i
osób. Praktyki polegające na uchylaniu się od płacenia należnych podatków od dochodów podważają sprawiedliwy
podział obciążeń między podatnikami, zakłócają uczciwą konkurencję między podmiotami oraz zmniejszają równe
szanse państw członkowskich w poborze podatku od dochodów.
W związku z powyższym projekt wdraża do polskiego porządku prawnego:
a) dyrektywę Rady 2014/48/UE z dnia 24 marca 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2003/48/WE w sprawie
opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek,
b) dyrektywę Rady 2014/86/UE z dnia 8 lipca 2014 r. zmieniającą dyrektywę Rady 2011/96/UE w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek
zależnych różnych państw członkowskich – w zakresie włączenia dwóch spółek prawa rumuńskiego do grupy
podmiotów, w stosunku do których zastosowanie znajdą preferencyjne zasady opodatkowania dochodów
(przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,
c) dyrektywę Rady (UE) 2015/121 z dnia 27 stycznia 2015 r. zmieniającą dyrektywę Rady 2011/96/UE w sprawie
wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek
zależnych różnych państw członkowskich.

2) Ponadto celem projektu jest wdrożenie Kodeksu postępowania w zakresie dokumentacji transakcji pomiędzy
podmiotami powiązanymi w Unii Europejskiej, który został ogłoszony w Rezolucji Rady i przedstawicieli rządów
Państw Członkowskich zebranych w Radzie (Dz. U. UE C 176 z 28.07.2006 r., str. 1). Wzrost znaczenia działalności
podmiotów powiązanych w poszczególnych jurysdykcjach oraz jej wpływ na bazy podatkowe wymusza konieczność
dostosowania obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych do zmieniających się warunków gospodarczych.
Z uwagi, iż działalność ta ma wpływ na bazy podatkowe różnych jurysdykcji podatkowych i cechuje się wzajemną
zależnością, na forum unijnym zwrócono uwagę na konieczność zapewnienia większego stopnia koordynacji w tym
zakresie pomiędzy państwami członkowskimi. W szczególności dotyczy to ujednolicenia zakresu dokumentowania
transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, przy jednoczesnym zagwarantowaniu dostępu do rzetelnych informacji
pozwalających na ocenę zgodności rozliczeń podatkowych z zasadą ceny rynkowej (zasada arm’s length).

3) Równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego, otrzymywany przez funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu
Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego nie podlega zwolnieniu od podatku. Tymczasem równoważnik taki
wypłacany funkcjonariuszom innych służb mundurowych jest wolny od podatku dochodowego do wysokości
nieprzekraczającej kwoty 2280 zł. Powoduje to, iż podmioty znajdujące się w takiej samej sytuacji faktycznej są
traktowane w odmienny sposób.

4) Ministerstwo Spraw Zagranicznych rokrocznie napotyka na trudności i brak zrozumienia ze strony niektórych
organizacji międzynarodowych co do pozyskiwania danych osobowych polskich obywateli zatrudnionych w tych
organizacjach dla celów prowadzonego wykazu służącemu możliwości stosowania zwolnienia z podatku dochodowego
od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 82 updof).
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
1. Na poziomie UE przyjmowane są rozwiązania służące ograniczeniu negatywnych zjawisk, które muszą zostać wdrożone
do polskiego porządku prawnego poprzez:
a) dostosowanie pojęć zawartych w dyrektywie 2003/48/WE do ewolucji produktów oszczędnościowych i objęcie jej
zakresem dochodów z odsetek z inwestycji w innowacyjne produkty finansowe oraz w niektóre produkty ubezpieczeniowe.
Zastosowanie dyrektywy do płatności odsetek w ramach struktur obejmujących podmioty pośredniczące oraz poprawa
jakości przedstawianych informacji. Powyższe działania umożliwią skuteczną wymianę informacji, co pozwoli na
efektywne opodatkowanie dochodów z odsetek w państwie rezydencji. Wdrożenie nastąpi przez wprowadzenie w ustawie
o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof) nowego rozdziału 7a regulującego w sposób kompleksowy
zasady pozyskiwania i przekazywania informacji o wypłatach odsetek,
b) aktualizację załącznika nr 4 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) – na podstawie
uzupełnionego Załącznika I Część A do dyrektywy 2011/96/UE – pozwoli na zastosowanie jej art. 20 ust. 14 i art. 22 ust. 6
do wszystkich spółek prawa rumuńskiego objętych zakresem dyrektywy,
c) wprowadzenie wspólnej dla państw członkowskich ogólnej klauzuli zapobiegającej nadużyciom na potrzeby dyrektywy
2011/96/UE ma na celu wyeliminowanie fikcyjnych uzgodnień, które nie odzwierciedlają rzeczywistości gospodarczej i
służą głównie uzyskaniu nieuzasadnionej korzyści podatkowej. Klauzula ma przeciwdziałać zjawisku podwójnego
nieopodatkowania w wyniku wykorzystywania rozbieżności między krajowymi systemami podatkowymi
poszczególnych państw. Wdrożenie nastąpi poprzez wyłączenie możliwości stosowania zwolnień, przewidzianych w art.
20 ust. 3 i art. 22 ust. 4 updop, w przypadku dokonania czynności prawnej, która – zważywszy na wszystkie stosowne
fakty i okoliczności – nie jest rzeczywista, i której głównym celem lub jednym z głównych celów było uniknięcie lub
uchylenie się od opodatkowania. Wprowadzane zmiany związane z implementacją nie wychodzą poza zakres wymagany
przez dyrektywy.
2. Zmiana regulacji w podatkach dochodowych (CIT i PIT) będzie skierowana do podmiotów powiązanych i odnosić się
będzie do dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi, w taki sposób, aby obowiązek dokumentacyjny był
nałożony proporcjonalnie do ryzyka zaniżenia dochodów do opodatkowania. Propozycja dotyczy również zmian w
Ordynacji podatkowej (przepisy dotyczące czynności sprawdzających) pozwalającej na poprawę dostępności dla organów
podatkowych do dokumentacji w celu oceny ryzyka podatkowego.
Propozycja realizacji zaleceń unijnych jest implementowana poprzez zróżnicowanie zakresu obowiązku sporządzania
dokumentacji cen transferowych (dokumentacja na poziomie lokalnym uzupełniana poprzez jednolitą dokumentację
grupy oraz raportowanie wg krajów). Proponowane zmiany przepisów przewidują wyłączenie przedsiębiorców
działających w skali mikro z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych. Dla pozostałych podmiotów
obowiązek ten zostanie zróżnicowany ze względu na rozmiar działalności i ryzyko przesunięcia dochodów pomiędzy
podmiotami powiązanymi. Nowe rozwiązania umożliwią także lepszy dobór podmiotów do kontroli dzięki wprowadzeniu
instrumentów do pogłębionej analizy całego łańcucha wartości dodanej w danej grupie podmiotów. Nowe podejście do
problematyki dokumentacji cen transferowych między podmiotami powiązanymi służyć powinno zarówno lepszemu
doborowi podmiotów do kontroli, jak i zapewnieniu użytecznej informacji do przeprowadzenia odpowiedniej kontroli
cen transferowych oraz zapewnieniu, by podatnicy zwracali należytą uwagę na kwestie dotyczące polityki cen
transferowych w wykonywaniu swoich obowiązków podatkowych.
3. Objęcie zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych równoważników pieniężnych za brak lokalu
mieszkalnego, wypłaconych funkcjonariuszom Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego,
pozwoli na zrównanie sytuacji prawnopodatkowej funkcjonariuszy służb mundurowych, otrzymujących takie same
świadczenia na podstawie odrębnych przepisów ustawowych.
4. Stosowanie zwolnienia z opodatkowania uposażenia otrzymywanego przez funkcjonariusza organizacji
międzynarodowej uzależnione będzie od posiadania przez niego dokumentów stwierdzających, że jest funkcjonariuszem
takiej organizacji.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Implementowane przepisy dyrektyw mają być jednolicie wprowadzone we wszystkich państwach członkowskich UE.

56
Obowiązek sporządzania przez podatników dokumentacji cen transferowych jest standardem w krajach UE i OECD.
Zalecane przez UE rozszerzenie zakresu dokumentacji cen transferowych jest stopniowo wprowadzane przez kraje UE,
biorąc również pod uwagę postęp prac w tym zakresie prowadzonych na forum OECD.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Podmioty wypłacające,
Ok. 100 podmiotów
System informatyczny
Poszerzeniu ulegnie krąg
które składają druk
POLTAX- Podmioty
podmiotów zobowiązanych do
IFT3/IFT-3R
wypłacające, które składają
przekazywania informacji oraz
IFT3/IFT-3R
zakres wymaganych danych –
co będzie odziaływaniem o
charakterze bezpośrednim i
negatywnym.
Jednocześnie, w celu
zmniejszenia obciążeń
administracyjnych
spoczywających na
podmiotach wypłacających,
sporządzony zostanie
orientacyjny wykaz
podmiotów i konstrukcji
prawnych, które uznaje się za
niepodlegające faktycznemu
opodatkowaniu – co będzie
miało skutek pozytywny.
Podatnicy podatku
5,3 tys. podatników
System informatyczny
Wyłączenie możliwości
dochodowego od osób

POLTAX – Podatnicy, którzy
korzystania z korzyści
prawnych

wykazali dochody z tytułu
przewidzianych w dyrektywie

dywidend za 2013 r.:
2011/96/UE w przypadkach

– wg deklaracji CIT-6R
fikcyjnych uzgodnień, które nie


odzwierciedlają rzeczywistości
2,8 tys. podatników
System informatyczny
gospodarczej, wprowadzanych

POLTAX – wg informacji
głównie w celu uniknięcia lub
IFT-2R – dochód zwolniony z
uchylenia się od
opodatkowania
opodatkowania.
Podatnicy podatku


Pozytywny wpływ wynikający
dochodowego od osób
401 tys. podatników
pośrednio z ograniczenia
prawnych

możliwości stosowania


szkodliwych praktyk
Podatnicy podatku

podatkowych przez niektóre
dochodowego od osób

podmioty i uzyskiwania w
fizycznych (prowadzący
1 680 tys. podatników
konsekwencji nieuzasadnionej
działalność gospodarczą
przewagi konkurencyjnej.
opodatkowaną na zasadach
ogólnych)

Minister Finansów


Wpływ bezpośredni –
obowiązki związane z
przekazywaniem do KE
informacji do celów
statystycznych na potrzeby
analizy działania dyrektywy.
Organy podatkowe


1. Wpływ bezpośredni –
obowiązki związane z
badaniem – w ramach
wprowadzenia dodatkowego
warunku stosowania
zwolnienia dla dywidend, w
związku z wdrożeniem
dyrektywy Rady (UE)
57
2015/121 – zasadności
korzystania z preferencji
podatkowej i eliminowaniem
nieuczciwych praktyk.
2. Pozytywny wpływ
wynikający z poprawnej oceny
ryzyka podatkowego w
związku ze zmianami w
zakresie dokumentacji cen
transferowych.
Podmioty krajowe, w
Ok. 35 tys.
Uzależnienie istnienia
rozumieniu ustawy o
przedsiębiorców,
Baza danych Amadeus –
obowiązku dokumentacyjnego
podatku dochodowym od
którzy zawierają
opracowana przez firmę Bureau oraz jego zakresu od ryzyka
osób prawnych i ustawy o
transakcje z
van Dijk oraz raport GUS pt.
generowanego przez
podatku dochodowym od
podmiotami
podatników w zakresie
„Działalność gospodarcza
osób fizycznych,
powiązanymi
zaniżenia dochodu do
podmiotów z kapitałem
zawierające transakcje z
opodatkowania: skala
podmiotami z nimi
zagranicznym w 2013 r.”
działalności gospodarczej,
powiązanymi

rodzaj transakcji.
Funkcjonariusze Służby
114 funkcjonariuszy
Zwolnienie od podatku
Kontrwywiadu
otrzymujących
Ministerstwo Obrony
dochodowego równoważników
Wojskowego i
równoważnik za brak
Narodowej
pieniężnych za brak lokalu
funkcjonariusze Służby
lokalu mieszkalnego
mieszkalnego do kwoty 2280 zł
Wywiadu Wojskowego,

rocznie.
którzy otrzymywali
równoważnik za brak lokalu
mieszkalnego
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
W odniesieniu do projektu nie były prowadzone konsultacje poprzedzające jego przygotowanie tzw. pre-konsultacje
publiczne.
Natomiast na etapie konsultacji projektu stanowiska Rządu do projektu dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę Rady
2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku
spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (COM (2013) 814) partnerzy społeczni nie
przekazali swojego stanowiska do propozycji KE, w tym propozycji klauzuli zapobiegającej nadużyciom.
Projekt ustawy był poddany konsultacjom społecznym z przedstawicielami następujących podmiotów:
1. Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej
2. Business Centre Club
3. Konfederacja „Lewiatan”
4. Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych
5. Związek Banków Polskich
6. Krajowa Izba Radców Prawnych
7. Krajowa Izba Biegłych Rewidentów
8. Krajowa Rada Doradców Podatkowych
9. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce – Zarząd Główny
10. Związek Rzemiosła Polskiego
11. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ)
12. Komisja Krajowa Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”
13. Forum Związków Zawodowych
14. Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
15. Prezes Zarządu Polskiej Izby Biur Rachunkowych
16. Prezes Narodowego Banku Polskiego
17. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
18. Prezes Sądu Najwyższego
19. Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego
20. Rzecznik Praw Obywatelskich
21. Przewodnicząca Federacji Związków Zawodowych Pracowników Skarbowych
22. Stowarzyszenie Centrum Cen Transferowych.

58