Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

datę i miejsce urodzenia faktycznego odbiorcy wyłącznie, w przypadku gdy nie jest
dostępny numer identyfikacji podatkowej lub jego odpowiednik.
Wprowadzone w ust. 2 i 3 ograniczenia w obowiązkach podmiotu wypłacającego
odzwierciedlają postanowienia dyrektywy 2014/48/UE, która różnicuje minimalne
standardy w zakresie ustalania tożsamości faktycznego odbiorcy w zależności od tego,
kiedy powstały powiązania między podmiotem wypłacającym a faktycznym odbiorcą.
Ust. 4 – przewiduje, iż w sytuacji gdy podmiot wypłacający ma uzasadnione
wątpliwości, czy osoba fizyczna, której wypłaca odsetki lub dla której wypłata odsetek
jest zabezpieczona, jest faktycznym odbiorcą – podejmuje czynności w celu ustalenia
tożsamości faktycznego odbiorcy. Nie dotyczy to przypadków, gdy taka osoba fizyczna
działa jako podmiot wypłacający lub działa w imieniu innego podmiotu
(przedsięwzięcia) i ujawni ich dane podmiotowi wypłacającemu.
Jeżeli podmiot wypłacający nie jest w stanie zidentyfikować faktycznego odbiorcy,
uznaje tę osobę fizyczną za faktycznego odbiorcę.
Ust. 5 – reguluje obowiązki podmiotów gospodarczych będących instytucjami
obowiązanymi w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz
finansowaniu terroryzmu (dalej: instytucja obowiązana), które mogą zostać uznane za
podmiot wypłacający po spełnieniu warunków określonych w art. 44c ust. 2 updof.
Jednym z nich jest okoliczność niepodlegania faktycznemu opodatkowaniu przez
podmioty (przedsięwzięcia), na rzecz których taka instytucja dokonuje wypłaty lub
zabezpieczenia wypłaty odsetek.
Ww. instytucja ustala formę prawną oraz miejsce siedziby lub miejsce faktycznego
zarządu podmiotu (przedsięwzięcia), któremu wypłaca lub zabezpiecza wypłatę
odsetek, na podstawie danych ujawnionych przez osobę fizyczną działającą w imieniu
tego podmiotu (przedsięwzięcia), chyba że posiada ona wiarygodne informacje
wskazujące na to, iż te dane są nieprawdziwe lub niekompletne.
W przypadku gdy podmiot (przedsięwzięcie), umieszczony na liście, o której mowa w
art. 44c ust. 5 pkt 2 updof, które uważa się za niepodlegające faktycznemu
opodatkowaniu dla celów art. 44c ust. 2 pkt 1 updof, twierdzi, iż podlega faktycznemu
opodatkowaniu – instytucja obowiązana ustala tę okoliczność na podstawie ogólnie
uznanych faktów lub na podstawie dokumentów urzędowych przedstawionych przez ten
podmiot (przedsięwzięcie) lub też dostępnych dzięki zastosowaniu środków
34
bezpieczeństwa finansowego wobec klientów zgodnie z przepisami o przeciwdziałaniu
praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W ten sam sposób ustala się, czy
pozostałe podmioty lub przedsięwzięcia, o których mowa w art. 44c ust. 2 pkt 1 updof,
podlegają faktycznemu opodatkowaniu.
Ust. 6 – dotyczy sytuacji, gdy podmiot gospodarczy dokonuje wypłaty lub
zabezpieczenia wypłaty odsetek na rzecz podmiotu (przedsięwzięcia) wymienionego w
rozporządzeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych określającym listę
podmiotów, które uważa się za niepodlegające faktycznemu opodatkowaniu dla celów
art. 44c ust. 1 pkt 3, który twierdzi, że podlega faktycznemu opodatkowaniu albo na
rzecz innego podmiotu (przedsięwzięcia). W takim przypadku ustalenie faktu
podlegania faktycznemu opodatkowaniu jest kluczowe dla możliwości uznania danego
podmiotu (przedsięwzięcia) za pośredniego odbiorcę i w efekcie dla ustalenia, na kim
spoczywają obowiązki informacyjne podmiotu wypłacającego.
Podmiot gospodarczy ustala zatem tę okoliczność, tj. fakt podlegania faktycznemu
opodatkowaniu, na podstawie ogólnie uznanych faktów bądź też na podstawie
dokumentów urzędowych przedstawionych przez dany podmiot lub dostępnych w
wyniku zastosowania środków bezpieczeństwa finansowego wobec klientów zgodnie z
przepisami o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Art. 1 pkt 10 – (zmiana dotycząca art. 45)
Ust. 9 – Zmiana polega na wprowadzeniu obowiązku załączania do rocznego zeznania
podatkowego uproszczonego sprawozdania w sprawie transakcji lub innych zdarzeń
zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi. Obowiązek ten zostanie nałożony
na podatników, którzy są zobowiązani do sporządzania dokumentacji podatkowej
pomiędzy podmiotami powiązanym, jak i w przypadku dokonywania płatności
należności bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu z tzw. raju podatkowego.
Dodatkowym warunkiem zobowiązania podatników do załączania sprawozdania jest
przekroczenie w danym roku podatkowym przychodów lub kosztów w rozumieniu
ustawy o rachunkowości o równowartości 10 mln euro. Próg 10 mln euro został
ustalony tak, aby nie obejmować tym obowiązkiem przedsiębiorstwa prowadzące
działalność w małej skali, lecz tylko w skali średniej i dużej.
Rozwiązanie to ma na celu usprawnienie działania administracji skarbowej w zakresie
analizy ryzyka zaniżania dochodów do opodatkowania przez podmioty powiązane lub
35
podmioty dokonujące zapłaty należności do tzw. rajów podatkowych. W efekcie
dokonanej analizy możliwe będzie ograniczenie wszczynania kontroli podatkowych u
podatników, u których nie występuje istotne ryzyko zaniżenia dochodu do
opodatkowania.
Ust. 10 – Zmiana dotyczy wprowadzenia przepisów określających dzień przeliczenia
kursu walutowego dla progu określonego w euro w ust. 9.
Ust. 11 – Zmiana dotyczy delegacji do wydania rozporządzenia dotyczącego wzoru
uproszczonego sprawozdania, o którym mowa w ust. 9. Delegacja określa cel
sporządzania sprawozdania, a mianowicie analizę warunków ustalonych lub
narzuconych pomiędzy podmiotami powiązanymi lub w relacjach z podmiotem w tzw.
raju podatkowym, w celu ułatwienia podatnikom poprawnego sporządzenia tego
sprawozdania. Wzór sprawozdania powinien pozwalać na określenie podmiotów
powiązanych, rodzaju powiązań z tym podmiotem, rodzaju i przedmiotu transakcji lub
innych zdarzeń zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi lub w związku z
którymi zapłata należności dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz
podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w
kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
2. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 2 projektu
ustawy
Art. 2 pkt 1 (zmiana dotycząca art. 9a)
Ust. 1
Pkt 1 – zmiana polega na nowym zdefiniowaniu zakresu podmiotowego i
przedmiotowego obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej. Celem niniejszej
regulacji jest wyłączenie z obowiązku sporządzania dokumentacji podatników
prowadzących działalność w skali mikro-, tj. o przychodach do 2 mln euro. Podatnicy
objęci zakresem podmiotowym są obowiązani do dokumentowania transakcji
dokonywanych z jednym lub z wieloma podmiotami powiązanymi, a także innych
zdarzeń ujętych w księgach rachunkowych, których warunki zostały ustalone (lub
narzucone) z podmiotem lub podmiotami z nimi powiązanymi. Obowiązek
sporządzania dokumentacji spoczywa na podatnikach prowadzących pozarolniczą
działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej, którzy w roku
podatkowym prowadzą i prowadzili w roku poprzedzającym rok podatkowy księgi
36
rachunkowe oraz przekroczyli w roku poprzedzającym rok podatkowy ustawowo
określone progi wartości przychodów lub kosztów w ustalone na podstawie przepisów o
rachunkowości (obejmujących również międzynarodowe standardy rachunkowości).
Mianowicie, podatnicy będą mieli obowiązek sporządzania dokumentacji, jeżeli
przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości przekroczyły w roku
poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2 mln euro. Dokumentacja podatkowa
będzie obejmowała transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz inne zdarzenia
ujęte w księgach rachunkowych w zakresie, w jakim wpływają w istotny sposób na
dochód (stratę) podatnika.
Pkt 2 – zmiana ma charakter dostosowujący i dotyczy obowiązku sporządzania
dokumentacji w sytuacji dokonywania transakcji lub innych zdarzeń z podmiotami
w tzw. rajach podatkowych. Podatnik sporządza dokumentację transakcji lub innych
zdarzeń, w związku z którymi zapłata należności wynikająca z takiej transakcji
dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce
zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą
konkurencję podatkową. Zatem, w powyższym przypadku nie będzie miało
zastosowania ograniczenie obowiązku informacyjnego dotyczącego transakcji lub
innych zdarzeń objętych decyzją w sprawie porozumienia, o której mowa w art. 20i
Ordynacji podatkowej, w okresie jej obowiązywania.
Obowiązek ten powstaje, jeżeli w roku podatkowym dokonano zapłaty należności, w
kwocie przekraczającej 20 000 euro lub jeżeli zapłata była w formie innego
świadczenia, niż pieniężne, równowartość tego świadczenia przekracza 20 000 euro.
Pkt 3 – zmiana ma charakter dostosowujący i dotyczy obowiązku sporządzania
dokumentacji w sytuacji zawierania umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy
wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze, z podmiotami
mającymi miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. rajach podatkowych, jeśli
odpowiednio:
– wartość wniesionych przez wspólników wkładów,
– wartość wspólnego przedsięwzięcia lub przedmiotu umowy o podobnym
charakterze, określona w umowie lub przewidywana na dzień zawarcia umowy (gdy
wartość taka nie została określona w umowie)
przekracza równowartość 20 000 euro.
37
Ust. 1a – zmiana ta polega na wprowadzeniu obowiązku sporządzania dokumentacji
podatkowej także w roku następującym po roku, za który podatnicy byli obowiązani
sporządzić dokumentację, bez względu na wysokość przychodów i kosztów w tym
następnym roku.
Ust. 1b – zmiana polegająca na wprowadzeniu obowiązku sporządzania dokumentacji,
w przypadku podatników rozpoczynających działalność. W przypadku przekroczenia w
roku podatkowym limitu przychodów lub kosztów określonych w ust. 1 obowiązek
dokumentacyjny powstaje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym przychody
lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie
prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły równowartość 2 000 000 euro.
Dodatkowo zdefiniowano, jakiego podatnika uważa się za rozpoczynającego
działalność.
Ust. 1c – zmiana polega na zdefiniowaniu pojęcia transakcji lub innych zdarzeń
mających istotny wpływ na dochód (stratę) podatnika. Zdefiniowania dokonano poprzez
odniesienie wartości transakcji do wielkości przychodów. Za istotne transakcje lub inne
zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna
wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro, z uwzględnieniem
limitów ustalonych dla poszczególnych progów przychodów, wskazanych w przepisie.
Ust. 1d – zmiana polega na zdefiniowaniu pojęcia transakcji lub innych zdarzeń
mających istotny wpływ na dochód (stratę) podatnika w sytuacji zawarcia umowy
spółki niebędącej osobą prawną oraz umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej
umowy o podobnym charakterze.
Ust. 1e–f – zmiana polega na dodaniu nowego przepisu dotyczącego obowiązku
dokumentacyjnego w przypadku podatników uzyskujących przychody z udziału w
spółce niebędącej osobą prawną. Przepis ustanawia odrębne progi powstania obowiązku
sporządzania dokumentacji. Mianowicie, obowiązek powstanie, jeśli spółka niebędąca
osobą prawną prowadzi księgi rachunkowe oraz przychody lub koszty w rozumieniu
przepisów o rachunkowości ujęte w księgach rachunkowych prowadzonych przez tę
spółkę przekroczą równowartość 2 mln euro. Wtedy obowiązany do sporządzenia
dokumentacji podatkowej będzie każdy podatnik będący wspólnikiem spółki niebędącej
osobą prawną. Jednocześnie przepis ust. 1f przewiduje możliwość przeniesienia
obowiązku sporządzania dokumentacji na jednego ze wspólników mającego siedzibę
38