Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw

Ust. 2d – zmiana polega na dodaniu przepisu ograniczającego obowiązek sporządzania
dokumentacji dla podmiotów krajowych, które uzyskały pozytywną decyzję w sprawie
porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych, o której mowa w art. 20i
Ordynacji podatkowej. W przypadku transakcji objętych porozumieniem, obowiązek
sporządzenia dokumentacji będzie ograniczony do przedstawienia danych finansowych
podmiotu krajowego, analizy funkcjonalnej i opisu metody oraz sposobu kalkulacji
dochodów wraz z uzasadnieniem ich wyboru.
Ust. 2e – zmiana polega na dodaniu przepisu regulującego termin sporządzenia
dokumentacji na poziomie lokalnym (local file). Przepis ten stanowi, iż dokumentacja ta
powinna być sporządzana nie później niż do dnia upływu terminu określonego dla
złożenia rocznego zeznania podatkowego za dany rok podatkowy. Celem tego przepisu
jest zapewnienie, aby podatnicy przy sporządzaniu rocznego zeznania podatkowego
zachowali jednolitość i przejrzystość rozliczeń cen transferowych z informacjami
przedstawionymi w dokumentacji podatkowej.
Ust. 2f – zmiana polega na dodaniu przepisu dotyczącego aktualizacji sporządzonej
dokumentacji. Podatnik zobowiązany jest do corocznego okresowego przeglądu
sporządzonej dokumentacji, jeśli dotyczy ona transakcji lub innych zdarzeń
kontynuowanych, czyli dla których dokumentacja została sporządzona. Ocenie
aktualności podlegają wszystkie zawarte w dokumentacji informacje. Natomiast część
dokumentacji dotycząca analizy porównawczej powinna być aktualizowana nie rzadziej
niż co 3 lata, chyba że warunki ekonomiczne uległy zmianie w stopniu znacznie
wpływającym na analizę.
Ust. 2g – zmiana polega na dodaniu przepisu określającego termin załączenia
dokumentacji na poziomie grupy (master file). Dokumentację w tej części należy
załączyć do sporządzonej dokumentacji na poziomie lokalnym (local file), w terminie
do dnia złożenia rocznego zeznania podatkowego przez podmiot sporządzający
dokumentację na poziomie grupy.
Ust. 3d – proponowany przepis wpisuje się w system zwolnień z obowiązku
sporządzenia dokumentacji podatkowej na potrzeby cen transferowych. Zgodnie z
projektowanymi przepisami, obowiązek ten nie będzie występował w przypadku
transakcji, w których cena lub sposób określenia ceny przedmiotu takiej transakcji
wynika z ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych.
19
Ust. 4 i 5 – zmiana ma charakter dostosowujący w zakresie przepisów zobowiązujących
podatnika do przedłożenia dokumentacji oraz kursu walutowego do przeliczenia
limitów określonych w przepisach. W przypadku przedłożenia dokumentacji, termin nie
uległ zmianie. Podatnicy zobowiązani są do przedłożenia dokumentacji w ciągu 7 dni.
Ust. 4a – zmiana wprowadza upoważnienie, zgodnie z którym organy podatkowe lub
organy kontroli skarbowej będą miały uprawnienia żądania dokumentacji w zakresie
transakcji lub innych zdarzeń niespełniających limitów określonych w definicji
istotności tych transakcji i innych zdarzeń, jeżeli z okoliczności wynika
prawdopodobieństwo zaniżenia ich wartości celem uniknięcia obowiązku sporządzenia
dokumentacji tych transakcji lub innych zdarzeń. W żądaniu przedłożenia dokumentacji
organy powinny przedstawić uzasadnienie dotyczące okoliczności świadczących o
prawdopodobieństwie zaniżenia wartości transakcji lub innego zdarzenia. W takim
przypadku podatnicy zobowiązani są do przedłożenia dokumentacji w ciągu 30 dni.
Ust. 7 – zmiana polega na dodaniu przepisu nakładającego obowiązek pisemnego
oświadczenia przez podatnika o kompletności dokumentacji podatkowej. Zagadnienia
dotyczące polityki cen transakcyjnych dotykają szeregu zagadnień z rachunkowości
zarządczej, decyzji strategicznych grupy. Dlatego konieczne jest wiarygodne
potwierdzenie przez podatnika kompletności sporządzonej dokumentacji podatkowej.
Ust. 8 – zmiana dotyczy dodania delegacji do wydania rozporządzenia zawierającego
uszczegółowienie elementów i informacji stanowiących dokumentację podatkową,
wymienionych w ust. 2b i 2c.
Art. 1 pkt 4 (zmiana art. 30a) – zmiana dostosowująca związana z wprowadzeniem
nowego rozdziału i nowych jednostek redakcyjnych do ustawy.
Ponadto, biorąc pod uwagę zmiany w zakresie umów o wymianie informacji,
zaktualizowano wykaz państw i zdecydowano się na określenie tych państw
(terytoriów), do których zastosowanie ma art. 30a ust. 10, poprzez odwołanie do
istnienia obowiązującej umowy z Rzeczpospolitą Polską w sprawie środków
równoważnych do środków zawartych w rozdziale 7a updof.
Art. 1 pkt 5 (zmiana art. 30b) – zmiana dostosowująca związana z wprowadzeniem
nowego rozdziału i nowych jednostek redakcyjnych do ustawy.
20
Ponadto, biorąc pod uwagę zmiany w zakresie umów o wymianie informacji,
zaktualizowano wykaz państw i zdecydowano się na określenie tych państw
(terytoriów), do których zastosowanie ma art. 30b ust. 5c, poprzez odwołanie do
istnienia obowiązującej umowy z Rzeczpospolitą Polską w sprawie środków
równoważnych do środków zawartych w rozdziale 7a updof.
Art. 1 pkt 6 – (zmiana art. 30d) – zmiana ust. 1 ma charakter dostosowujący związany
z wprowadzeniem zmian w art. 25a, w zakresie obowiązku dokumentacyjnego oraz
ujednolicający siatkę pojęciową ustawy.
Art. 1 pkt 7 – (zmiana art. 42) – zmiana dostosowująca związana z wprowadzeniem
nowego rozdziału i nowych jednostek redakcyjnych do ustawy.
Art. 1 pkt 8 (uchylenie art. 42c–42d) – zmiana porządkowa związana z
przeniesieniem materii regulowanej tymi przepisami do nowego rozdziału 7a
„Informacje o wypłatach odsetek”.
Art. 1 pkt 9 – (wprowadzenie rozdziału 7a)
W ustawie został dodany nowy rozdział „Informacje o wypłatach odsetek”, w którym w
sposób kompleksowy została uregulowana kwestia przekazywania przez podmioty
wypłacające informacji o wypłatach odsetek dokonanych lub zabezpieczonych na rzecz
właścicieli odsetek. Biorąc pod uwagę, iż materia ta nie łączy się z zagadnieniem
poboru podatku lub zaliczek na podatek przez płatników, regulowanym w rozdziale 7
ustawy, wyodrębnienie nowego rozdziału wydaje się zabiegiem uzasadnionym i
korzystnym z punktu widzenia czytelności aktu prawnego.
Rozdział obejmuje 3 nowe jednostki redakcyjne: art. 44c–44e updof, które zawierają
definicje
kluczowych
pojęć (art. 44c), określają obowiązki informacyjne
poszczególnych podmiotów (art. 44d) oraz zakres i sposób ustalania tożsamości
faktycznych odbiorców (art. 44e).
Art. 44c – zawiera słowniczek pojęć na potrzeby nowego rozdziału. Prawidłowa
implementacja dyrektywy wymaga przeniesienia na grunt prawa krajowego definicji
kilku kluczowych pojęć, na których opiera się jej konstrukcja. Zaadaptowanie w sposób
sztuczny pojęć funkcjonujących w prawie krajowym na określenie nowych instytucji
prawnych, wprowadzanych prawem wspólnotowym, z jednej strony może rodzić
wątpliwości interpretacyjne, a poza tym nie realizuje celu dyrektywy, jakim jest
21
jednolite stosowanie nowych rozwiązań we wszystkich państwach członkowskich.
Dlatego zdecydowano się wprowadzić definicje poszczególnych pojęć występujących w
projektowanych przepisach.
Ust. 1 – w kolejnych punktach wprowadza definicje 9 podstawowych pojęć, które
występują we wdrażanej dyrektywie.
Pkt 1 – zawiera podstawową definicję podmiotu wypłacającego. Jest to jedno z trzech
kluczowych pojęć występujących w dyrektywie 2003/48/WE zmienionej dyrektywą
2014/48/UE, na których opiera się jej konstrukcja. To właśnie na podmiotach
wypłacających ciążą określone dyrektywą obowiązki informacyjne.
Podmiotem wypłacającym jest podmiot gospodarczy mający siedzibę lub miejsce
zamieszkania na terytorium RP, który dokonuje wypłaty odsetek lub zabezpiecza taką
wypłatę bezpośrednio na rzecz faktycznego odbiorcy. Również, w przypadku gdy
podmiot gospodarczy dokonuje takiej wypłaty (zabezpieczenia) na rzecz innego
podmiotu gospodarczego, mającego siedzibę poza państwem lub terytorium, na którym
stosuje się dyrektywę 2003/48/WE lub środki równoważne środkom w niej zawartym,
będzie uznany za podmiot wypłacający – o ile na podstawie dostępnych informacji
może domniemywać, iż tak naprawdę wypłata jest dokonywana na rzecz osoby
fizycznej będącej rezydentem podatkowym innego państwa członkowskiego. Zgodnie z
dyrektywą 2014/48/UE podmioty wypłacające powinny korzystać z już dostępnych im
informacji na temat faktycznego właściciela (właścicieli) odsetek, aby zapewnić
stosowanie dyrektywy 2003/48/WE.
Nie jest przy tym istotne czy dany podmiot gospodarczy jest dłużnikiem wierzytelności
lub papieru wartościowego będącego źródłem dochodu, czy tylko dokonuje wypłaty
odsetek lub zabezpiecza taką wypłatę na zlecenie dłużnika, emitenta lub właściciela
odsetek.
Użyte w definicji podmiotu wypłacającego sformułowanie „zabezpiecza wypłatę
odsetek” odnosi się do sytuacji, gdy podmiot wypłacający działa w imieniu dłużnika lub
wierzyciela, którzy powierzyli mu zapewnienie wypłaty odsetek. Nie dotyczy ono
przypadków udzielania gwarancji przez banki lub poręczeń.
Definicję tę należy odczytywać łącznie z definicją podmiotu gospodarczego zawartą w
pkt 6.
22
Pkt 2 – zawiera definicję faktycznego odbiorcy. Pojęcie to jest odpowiednikiem
występującego w dyrektywie pojęcia właściciela odsetek. Ustawa, w ślad za dyrektywą,
przyjmuje domniemanie, iż jest nim osoba fizyczna, na rzecz której dokonywana jest
wypłata odsetek lub taka wypłata jest zabezpieczana.
W lit. a–d przewidziane są przesłanki obalenia tego domniemania. Ma to miejsce w
sytuacji, gdy taka osoba fizyczna działa jako podmiot wypłacający albo działa w
imieniu innego podmiotu, przedsięwzięcia lub innej osoby fizycznej i ujawni
podmiotowi dokonującemu wypłaty dane niezbędne do ich identyfikacji.
Pkt 3 – zawiera definicję pośredniego odbiorcy. Pojęcie to jest odpowiednikiem
występującego w dyrektywie, i zdefiniowanego w jej art. 4 ust. 2, pojęcia „podmiotu
wypłacającego w przypadku otrzymania wypłaty odsetek lub zabezpieczenia takiej
wypłaty” (paying agent upon receipt). Jest to szczególna forma podmiotu
wypłacającego, którym staje się podmiot lub przedsięwzięcie – rozumiane jako
wszelkiego rodzaju konstrukcje prawne – w momencie otrzymania wypłaty odsetek lub
otrzymania zabezpieczenia takiej wypłaty, o ile nie podlegają one opodatkowaniu
podatkiem dochodowym w państwie faktycznego zarządu lub w państwie siedziby.
Pojęcie „podmiotu” powinno być szeroko rozumiane, co oznacza, iż w tej kategorii
znajdą się zarówno osoby prawne, osoby fizyczne, jak i jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej (w tym spółki osobowe).
Ustawodawca pojęcie „konstrukcji prawnej” użyte w dyrektywie zastąpił pojęciem
„przedsięwzięcia”, które powinno być rozumiane jako wszelkie konstrukcje mające
swoje źródło w zasadzie swobody umów oraz w czynnościach prawnych podjętych
przez podatników lub we współpracy z nimi. Za przedsięwzięcia uznane są także trusty.
Natomiast pojęcie „podmiotu” powinno być szeroko rozumiane, co oznacza, iż w tej
kategorii znajdą się zarówno osoby prawne, osoby fizyczne, jak i jednostki
organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (w tym spółki osobowe).
Koncepcja paying agent upon receipt ma na celu zapobieganie unikaniu obowiązków
wynikających z dyrektywy 2003/48/WE poprzez wprowadzanie pomiędzy podmiot
wypłacający a faktycznego odbiorcę struktur pośredniczących, transparentnych
podatkowo.
Podobnie, jak w przypadku definicji faktycznego odbiorcy, również tutaj ustawa
przyjmuje domniemanie, iż pośrednim odbiorcą jest podmiot lub przedsięwzięcie,
23