Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii

Druk nr 3668


Warszawa, 9 czerwca 2015 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja







Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu
narkomanii.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniony został Pan poseł Patryk Jaki.



(-) Bartłomiej
Bodio;
(-) Jerzy Borkowski; (-) Andrzej
Dąbrowski; (-) Mieczysław Golba; (-) Anna Grodzka; (-) Patryk
Jaki;
(-) Michał
Kabaciński; (-) Ryszard Kalisz; (-) Sławomir
Kopyciński; (-) Łukasz Krupa; (-) Jacek Kwiatkowski; (-) Andrzej
Lewandowski; (-) Maciej Mroczek; (-) Wojciech Penkalski; (-) Adam
Rybakowicz; (-) Armand Kamil Ryfiński; (-) Przemysław Wipler; (-) Maciej
Wydrzyński; (-) Kazimierz Ziobro.



Projekt

Ustawa
z dnia …………. 2015 r.
o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.


Art. 1
W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z
2012 r., poz. 124 j.t.) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 30 dodaje się art. 30a w brzmieniu:
„Art. 30a. W przypadku, gdy lekarz prowadzący pacjenta
nieuzależnionego, u którego stosuje się terapię paliatywną lub
cierpiącego na stwardnienie rozsiane, padaczkę, miażdżycę czy AIDS
stwierdzi, że występują wskazania medyczne do zastosowania terapii
substancjami, zawierającymi olej konopny (zwany dalej olejem RSO) -
po przeprowadzeniu procedury dopuszczenia do użytku w konkretnej
sytuacji pacjenta – wystawia odpowiednie zaświadczenie lub receptę, w
której określa rodzaj, ilość i częstotliwość stosowania środka, o którym
mowa w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, wydanego na podstawie art.
30b.”;

2) po art. 30a dodaje się art. 30b w brzmieniu:
„Art. 30b. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określi w drodze
rozporządzenia, wykaz środków leczniczych, zawierających olej RSO,
których zastosowanie wspomaga leczenie pacjenta lub uśmierza ból oraz
określi procedurę dopuszczenia substancji zawierającej olej RSO do
leczenia pacjentów i katalog chorób, których występowanie uprawnia do
zastosowania ww. substancji w leczeniu pacjenta.”;


3) w art. 55 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Kto, wbrew przepisom ustawy, dokonuje przywozu, wywozu,
przewozu, wewnątrzwspólnotowego nabycia lub wewnątrzwspólnotowej
dostawy środków odurzających (z wyjątkiem środków, określonych w art.
30a), substancji psychotropowych lub słomy makowej , podlega grzywnie
i karze pozbawienia wolności do lat 5.”;

4) w załączniku nr 1 do ustawy w ust. 4 („Środki odurzające grupy IV-N”) w
tabeli:
a) następujące wyrażenia otrzymują brzmienie:
- „KONOPI ZIELE innych niż włókniste oraz wyciągi, nalewki
farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi innych
niż włókniste *1)”,
- „ŻYWICA KONOPI *2)”,


b) na końcu tabeli dodaje się wyrażenia:
- “ *1) może być stosowana w leczeniu ludzi, zgodnie z
postanowieniami art. 30a.”,
- “ *2) może być stosowana w leczeniu ludzi, zgodnie z
postanowieniami art. 30a.”.












Uzasadnienie


1. Wyjaśnienie celu ustawy.
Celem projektowanej regulacji jest dopuszczenie do stosowania m.in. w terapii
paliatywnej lub w terapii pacjenta cierpiącego na stwardnienie rozsiane, padaczkę,
miażdżycę czy AIDS, po wydaniu przez lekarza stosownego zaświadczenia lub
recepty z adnotacją, że występują wskazania medyczne do zastosowania terapii
substancjami zawierających olej konopny (olej RSO).
Kwestia dopuszczalności medycznego obrotu marihuaną (a dokładniej olejem
konopnym, zwanym także olejem RSO) pojawiła się w mediach po informacji o
rodzicach nieuleczalnie chorych dzieci, którym w Centrum Zdrowia Dziecka
podawano olej RSO m.in. w terapii paliatywnej. W naszym kraju (w porównaniu z
wieloma innymi krajami Europy i świata) nie można legalnie stosować w celach
leczniczych medycznej marihuany. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak prawnego
rozróżnienia w definicji ustawowej marihuany leczniczej i marihuany sprowadzanej w
celach rekreacyjnych.
Dostęp do odpowiedniej opieki medycznej, w tym do terapii przeciwbólowej,
jest istotnym elementem realizowania zobowiązań państwa z zakresu podstawowych
praw i wolności. Niezagwarantowanie efektywnego systemu leczenia bólu jest
równoznaczne z niewywiązaniem się przez państwo z ciążącego na nim obowiązku
zapewnienia prawa do ochrony zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji RP).

2. Przedstawienie stanu obecnego
W obecnym stanie prawnym, kwestia dopuszczalności stosowania w terapii oleju
RSO nie została uregulowana. W wyroku z dnia 4 listopada 2014 roku (sygn. akt SK
55/13) Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że ustawowy zakaz obrotu środkami,
określonymi w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii jest konieczny, ze względu na
ochronę wartości, jaką stanowi ochrona zdrowia publicznego i odpowiada ona
aktualnym względom kulturowym. Trybunał wskazał jednak na konieczność
wprowadzenia do polskiego porządku prawnego dopuszczalności obrotu olejem
konopnym dla celów leczniczych. Również w wyroku z 23 marca 1999 r., sygn. K 2/98,
OTK ZU nr 3/1999, poz. 38, Trybunał Konstytucyjny podkreślił znaczenie art. 68 ust. 1
Konstytucji w hierarchii wartości chronionych przez prawo, wskazując, że także z tego
przepisu należy wywieść nakaz podejmowania przez władze publiczne działań, które są
konieczne dla należytej ochrony zdrowia publicznego. Trybunał potwierdził słuszność
sankcjonowania zakazu uprawy konopi i posiadania marihuany co do zasady. Zdaniem
sędziów szeroka profilaktyka antynarkotykowa oraz nacisk na leczenie i terapię
uzależnień, stanowią skuteczny środek walki ze zjawiskiem narkomanii. Ustawodawca
musi jednak pamiętać, że istnieją jednak sytuacje, w których sprawiedliwym byłoby
dopuszczalne prawem stosowanie określonych substancji, a które stanowiłyby wyjątki
od ogólnej normy prawa rozpatrywane in casu.
Art. 55 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie rozróżnia w katalogu
substancji psychotropowych marihuany sprowadzanej w celach leczniczych, przez to jej
obrót na terenie naszego kraju jest niedopuszczalny. Za posiadanie lub podawanie
osobom bardzo chorym tej rośliny - lub produktów z niej wytworzonych – grozi kara
pozbawienia wolności do lat 5. W przypadku mniejszej wagi, sprawca podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Z wyżej wymienionymi argumentami wiąże się także problem nieskutecznych
terapii przeciwbólowych. W tym kontekście warto przywołać wyrok wydany 25
stycznia 2011 r. przez Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) w sprawie
Kupczak przeciwko Polsce2. Sprawa dotyczyła osoby pozbawionej wolności, która z
powodu chronicznego bólu kręgosłupa korzystała z wszczepionej pompy morfinowej.
Podczas pobytu w areszcie osadzonemu nie zagwarantowano jednak skutecznego
działania urządzenia. ETPCz uznał, że taka sytuacja stanowi naruszenie zakazu
nieludzkiego oraz poniżającego traktowania ustanowionego w art. 3 Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka.
Na problem leczenia bólu zwrócił także uwagę sprawozdawca ONZ do spraw tortur i
okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania, Juan E. Méndez, który w lutym
2013 r. opublikował raport poświęcony między innymi naruszeniom praw człowieka,
do których dochodzi w placówkach ochrony zdrowia. Odmowa dostępu do skutecznej
terapii bólu została wymieniona jako przykład tego rodzaju naruszeń. Specjalny
sprawozdawca wyróżnił następujące przeszkody natury systemowej, które utrudniają
skuteczne leczenie bólu: zbyt restrykcyjne przepisy lub ich błędna interpretacja,