Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

– potwierdzić odbiór wyrobów akcyzowych na uproszczonym dokumencie
towarzyszącym, z wyjątkiem przypadków, w których pomimo obowiązku
wynikającego z rozporządzenia Komisji (EWG) Nr 3649/92 z dnia 17 grudnia 1992 r.
w sprawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego w wewnątrzwspólnotowym
przemieszczaniu wyrobów akcyzowych, przeznaczonych do konsumpcji w państwie
członkowskim wysyłki (Dz. Urz. WE L 369 z 18.12.1992, str. 17; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 9, t. 1, str. 216), wyroby nie zostały przemieszczone
z państwa członkowskiego na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego,
oraz wystawić i dołączyć do zwracanego uproszczonego dokumentu towarzyszącego
dokument potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy na
terytorium kraju, w przypadku gdy nabywane wyroby są opodatkowane na terytorium
kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa (pkt 2);
– bez wezwania organu podatkowego, złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego
deklarację uproszczoną, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć akcyzę i dokonać jej
zapłaty na terytorium kraju, na rachunek właściwej izby celnej, w terminie 10 dni,
licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, w przypadku gdy nabywane
wyroby są opodatkowane na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa
(pkt 3);
– złożyć zabezpieczenie akcyzowe, w przypadku gdy nabywane wyroby są
opodatkowane na terytorium kraju stawką akcyzy inną niż stawka zerowa (pkt 3a).
Ponadto uchylono pkt 4, albowiem obowiązek prowadzenia ewidencji nabywanych
wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych przez podmiot nabywający
wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe, określone w załączniku nr 2 do ustawy,
znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na potrzeby wykonywanej
działalności gospodarczej będzie wynikał z przepisów zawartych w nowym dziale VIa
„Ewidencje i inne dokumentacje” (art. 138c ust. 1 pkt 2).
W dotychczasowym stanie prawnym powstają wątpliwości, jak traktować wyroby
akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, objęte zerową stawką akcyzy, i
które obowiązki związane z nabyciem wewnątrzwspólnotowym poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy stosować wobec podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą w zakresie tych wyrobów. Było to przyczyną rozbieżnych interpretacji
podatkowych. Przykładowo w niektórych interpretacjach stwierdzano, że wyroby
76
akcyzowe opodatkowane zerową stawką akcyzy powinny być przemieszczane w
ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej lub nabycia wewnątrzwspólnotowego na
podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego, ponieważ w przypadku takich
wyrobów kwota zapłaconej akcyzy wynosi zero. Zgodnie z innymi interpretacjami
wyroby te powinny być przemieszczane w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej lub
nabycia wewnątrzwspólnotowego na podstawie dokumentów handlowych, ponieważ
nie można zapłacić akcyzy w kwocie 0 zł. W zaproponowanej regulacji wątpliwości te
zostały rozstrzygnięte. Ponadto z zaproponowanej regulacji jednoznacznie wynika, że
obowiązki określone w art. 78 ust. 1 ustawy dotyczą tylko nabycia
wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do
ustawy, nie odnoszą się natomiast do wyrobów akcyzowych, które zostały wymienione
tylko w załączniku nr 1 do ustawy.
Art. 78 ust. 3 i 4 – zmiany w przepisach wynikają ze zmiany regulacji określonej w
art. 78 ust. 1 i mają jedynie charakter dostosowawczy (polegają na zmianie odesłań do
właściwych przepisów).
Art. 78 ust. 5–7 i ust. 9 – zmiany polegające na uchyleniu przepisów zawartych w tych
ustępach, dotyczących ewidencji prowadzonej przez podmioty nabywające
wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe, określone w załączniku nr 2 do ustawy,
znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na potrzeby wykonywanej
działalności gospodarczej, stanowią konsekwencję przeniesienia regulacji w zakresie
wszystkich ewidencji akcyzowych do nowego działu VIa „Ewidencje i inne
dokumentacje”.
Art. 79 ust. 1 – wprowadzona zmiana polega na doprecyzowaniu, że nabycie
wewnątrzwspólnotowe przez osobę fizyczną za pośrednictwem przedstawiciela
podatkowego dotyczy wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do
ustawy, znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w tym wyrobów
opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie. Zmiana ta jest
konsekwencją zastąpienia (w rozdziale 7 w dziale III) określenia „wyroby akcyzowe z
zapłaconą akcyzą” określeniem „wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy”.
Art. 80 ust. 2 pkt 3 i ust. 3–6 – uchylenie przedmiotowych przepisów wynika z
dodania działu VIa „Ewidencje i inne dokumentacje” i określenia w tym dziale
77
kompleksowych regulacji dotyczących ewidencji i innych dokumentacji prowadzonych
na potrzeby podatku akcyzowego (vide uzasadnienie do działu VIa).
Art. 81 ust. 5 i 6 – zmiana przedmiotowych przepisów, które zobowiązują podmiot
posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności jako przedstawiciel podatkowy do
powiadamiania właściwego naczelnika urzędu celnego o zmianach danych zawartych
we wniosku o wydanie zezwolenia oraz o planowanej zmianie danych objętych treścią
zezwolenia, stanowi konsekwencję uchylenia przepisu art. 81 ust. 9 ustawy i polega na
zmianie odesłania (uchylono odesłanie do ust. 9).
Art. 81 ust. 7 – zmiana regulacji polega na dodaniu w tym przepisie zdania drugiego,
zgodnie z którym do zmiany zezwolenia na wykonywanie czynności w charakterze
przedstawiciela podatkowego art. 48 ust. 7 stosuje się odpowiednio. Przedmiotowa
zmiana stanowi konsekwencję uchylenia art. 87 ust. 9, który przewiduje obowiązek
uzyskania nowego zezwolenia, w przypadku gdy przedstawiciel podatkowy zamierza
nabywać wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe należące do innej niż będąca
przedmiotem dotychczasowej działalności grupy wyrobów akcyzowych wymienionej w
art. 2 ust. 1 pkt 1. W wyniku uchylenia ww. przepisu zmiana grupy wyrobów
akcyzowych będzie skutkowała jedynie koniecznością zmiany dotychczasowego
zezwolenia, a nie obowiązkiem uzyskania nowego zezwolenia. W związku z tym należy
przewidzieć – tak samo jak w przypadku zezwolenia na prowadzenie składu
podatkowego – że w przypadku gdy zmiana zezwolenia dotyczy zmiany grupy
wyrobów akcyzowych wymienionej w art. 2 ust. 1 pkt 1, będących przedmiotem
dotychczasowej działalności, i powoduje, że po zmianie zezwolenia zabezpieczenie
akcyzowe złożone przez podmiot posiadający zezwolenie na wykonywanie czynności w
charakterze przedstawiciela podatkowego nie zapewni pokrycia w należnej wysokości
kwoty zobowiązania podatkowego albo kwoty zobowiązania podatkowego i opłaty
paliwowej, warunkiem zmiany zezwolenia jest złożenie dodatkowego lub nowego
zabezpieczenia akcyzowego (patrz uzasadnienie do art. 48 ust. 7).
Art. 81 ust. 9 – mając na uwadze postulaty przedsiębiorców, uchyla się regulację
przewidującą obowiązek uzyskania nowego zezwolenia przez przedstawiciela
podatkowego, jeżeli zamierza on nabywać wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe
należące do innej niż będąca przedmiotem dotychczasowej działalności grupy wyrobów
akcyzowych wymienionej w art. 2 ust. 1 pkt 1. Zmiana w powyższym zakresie
78
umożliwi podmiotom prowadzącym działalność na podstawie dotychczasowego
zezwolenia rozszerzenie działalności o nowe grupy wyrobów akcyzowych bez
konieczności uzyskiwania nowego zezwolenia. W takim przypadku trzeba będzie
jedynie dokonać zmiany dotychczasowego zezwolenia. Jest to analogiczna zmiana jak
w przypadku zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego (patrz uzasadnienie do
art. 49 ust. 7 i 8 oraz ust. 11) oraz pozostałych zezwoleń akcyzowych.
Art. 81 ust. 10 – zmiana przedmiotowego przepisu, który w obecnym brzmieniu
przewiduje, że do odmowy wydania, cofnięcia lub wygaśnięcia zezwolenia na
wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego stosuje się
odpowiednio art. 52, stanowi konsekwencję zmiany regulacji przewidzianej w art. 52
ust. 1 pkt 3 ustawy.
W art. 81 ust. 10, dotyczącym zezwolenia na wykonywanie czynności w charakterze
przedstawiciela podatkowego, zmiana jest analogiczna do przypadku zezwolenia na
jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca oraz
zezwolenia na wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany wysyłający – patrz
uzasadnienie do art. 57 ust. 11 i art. 62a ust. 10.
Art. 82 ust. 2a i 2g – we wskazanych przepisach sformułowanie „wyrobów
akcyzowych z zapłaconą akcyzą” zastąpiono sformułowaniem „wyrobów akcyzowych
wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, znajdujących się poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy”. Zmiany te stanowią konsekwencję zmian przepisów
określonych w rozdziale 7 działu III ustawy (w art. 77 i art. 78). Nowe brzmienie
zmienianych regulacji ma wskazywać, iż przepisy te odnoszą się do wyrobów
akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, znajdujących się poza
procedurą zawieszenia poboru akcyzy, czyli zarówno tych z zapłaconą akcyzą, jak i
opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie.
Art. 82 ust. 3 pkt 2 i 2a – przedmiotowa zmiana ma na celu doprecyzowanie regulacji
dotyczących zwrotu akcyzy w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów
akcyzowych, od których akcyza została zapłacona na terytorium kraju, w sytuacji gdy
przedmiotem tej dostawy są wyroby akcyzowe niewymienione w załączniku nr 2 do
ustawy, objęte stawką akcyzy inną niż stawka zerowa (przede wszystkim oleje
smarowe).
79
Obecnie obowiązujący przepis art. 82 ust. 3 przewiduje, że uprawniony podmiot,
występujący z wnioskiem o zwrot akcyzy, jest obowiązany, po dokonaniu dostawy
wewnątrzwspólnotowej przedłożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego m.in.
potwierdzenie otrzymania wyrobów akcyzowych przez odbiorcę z państwa
członkowskiego Unii Europejskiej na uproszczonym dokumencie towarzyszącym lub
na kopii dokumentu handlowego, o którym mowa w art. 77 ust. 2. W przypadku
wyrobów akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką
akcyzy inną niż stawka zerowa (w tym olejów smarowych), które nie są objęte
zharmonizowaną akcyzą, ale są opodatkowane akcyzą na terytorium kraju, nie ma
możliwości dołączenia do wniosku o zwrot akcyzy ww. dokumentów. Uproszczony
dokument towarzyszący oraz dokument handlowy zastępujący uproszczony dokument
towarzyszący mają bowiem zastosowanie tylko przy przemieszczaniu poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do
ustawy. W związku z powyższym, w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych
dotyczących możliwości zwrotu zapłaconej na terytorium kraju akcyzy od wyrobów
akcyzowych niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy
inną niż stawka zerowa, będących przedmiotem dostawy wewnątrzwspólnotowej –
doprecyzowano, że w takim przypadku, ubiegając się o zwrot akcyzy, należy
przedłożyć właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, oprócz innych wymaganych
dokumentów, potwierdzenie otrzymania wyrobów akcyzowych przez odbiorcę z
państwa członkowskiego Unii Europejskiej na dokumencie handlowym.
Art. 83a ust. 2a – dodawany przepis wprowadza możliwość dokonania zniszczenia
wyrobów akcyzowych, tj. piwa i wina z zapłaconą akcyzą zwróconych w wyniku
reklamacji, bez obecności funkcjonariusza celnego podczas tej czynności. Zgodnie z
dodawanym przepisem, jeśli właściwy naczelnik urzędu celnego zostanie przez
podatnika powiadomiony o zamiarze dokonania zniszczenia wyrobów akcyzowych, o
których mowa w art. 94 ust. 1 i art. 95 ust. 1 ustawy (tj. piwa i wina), wówczas może
udzielić zgody na ich zniszczenie bez obecności przedstawiciela organu podatkowego.
Zniszczenie zostanie dokonane w innym miejscu niż skład podatkowy, spełniającym
warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych.
Art. 83a ust. 4 – dodawany przepis reguluje kwestię wymogu złożenia przez podatnika
właściwemu naczelnikowi urzędu celnego w wyznaczonym terminie, oświadczenia
potwierdzającego fakt zniszczenia wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 94
80