Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym

Druk nr 350

Warszawa, 22 lutego 2012 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja



Pani

Ewa
Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy o samorządzie
gminnym.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Jacka Czerniaka.



(-) Romuald
Ajchler;
(-) Leszek
Aleksandrzak; (-)
Jacek Czerniak;
(-) Eugeniusz Czykwin; (-) Tomasz Garbowski; (-) Tadeusz Iwiński;
(-) Dariusz Joński; (-) Ryszard Kalisz; (-) Tomasz Kamiński; (-) Witold
Klepacz; (-) Krystyna Łybacka; (-) Zbigniew Matuszczak; (-) Grzegorz
Napieralski; (-) Cezary Olejniczak; (-) Artur Ostrowski; (-) Stanisława
Prządka; (-) Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska; (-) Tadeusz Tomaszewski;
(-) Jerzy Wenderlich; (-) Bogusław Wontor;
(-)


Stanisław Wziątek;
(-) Ryszard Zbrzyzny.


PROJEKT



USTAWA
z dnia …………………………..2012 r.

o zmianie ustawy o samorządzie gminnym



Art. 1. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r.( Dz.U. Nr 142, poz. 1591,
z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) W art.7 ust.1 dodaje się pkt 21, który otrzymuje brzmienie:

„21) udzielanie bezpłatnej pomocy prawnej osobom najuboższym w zakresie i na
warunkach określonych w art.7 ust.2 ustawy.”

2) dodaje się art. 7a, który otrzymuje brzmienie:

„1.Bezpłatna pomoc prawna jest udzielana na zasadach określonych przez
gminę.”

„2. Podmiotami uprawnionymi do korzystania z bezpłatnej pomocy prawnej są
podmioty wymienione w art. 7 pkt 2- 15 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12
marca 2004 r.( Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.)


„3. Bezpłatna pomoc prawna obejmuje konsultacje prawnicze, porady prawne
oraz pomoc w pisaniu pism procesowych.”

„4. Bezpłatna pomoc prawna nie obejmuje swoim zakresem zastępstwa
prawnego i procesowego stron.”



Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.




UZASADNIENIE
Celem projektu ustawy jest uzupełnienie istniejących regulacji o kwestie
związane z zapewnieniem dostępu do pomocy prawnej osobom najuboższym.
Potrzeba wprowadzenia nowych zmian wynika z niezwykle ważnej potrzeby
społecznej potrzeby oraz braku takiej regulacji w polskim systemie prawnym.
Do tej pory nie pojawiły się żadne regulacje, które umożliwiałyby osobom
fizycznym o niskim statusie materialnym dostęp do nieodpłatnej pomocy
prawnej na etapie przedsądowym, a także w postępowaniu przed organami
administracji publicznej. Nie znajdziemy, więc żadnych norm dotyczących
takiej pomocy w ramach zadań wykonywanych przez gminę na rzecz
zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty.
W projektowanych założeniach art. 7a ust.2 oraz art. 7a ust.3 przyjęto, że
nieodpłatna pomoc prawna udzielana będzie osobom niezamożnym
(najuboższym) i będzie obejmować swoim zakresem pomoc prawną na etapie
przedsądowym w postaci m.in. porad prawnych, opinii, a także w razie
potrzeby sporządzanie pism procesowych do sądu, organu administracji
publicznej lub do innego podmiotu (tzw. podstawowa pomoc prawna).
Wyłączeniu ulegają natomiast kwestie zastępstwa prawnego i procesowego
stron art. 7a ust.4, co wiązałoby się z utrudnieniami logistycznymi oraz zbyt
dużymi nakładami finansowymi. Pomoc prawna będzie udzielana zatem tylko
w formie podstawowej.
Osoby potrzebujące zastępstwa procesowego bądź prawnego będą informowane
o możliwości skorzystania z takiej pomocy poprzez złożenie sądowi wniosku o
przyznanie pełnomocnika z urzędu.
Istotą pomocy prawnej z urzędu jest to, iż zapewniana jest ona osobom, które z
powodu niskich dochodów nie mogą ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata
lub radcy prawnego, a korzystanie z usług profesjonalisty jest konieczne do
obrony ich praw.
Sąd przyzna pomoc prawną z urzędu wówczas, gdy uzna, że udział
profesjonalnego pełnomocnika jest w sprawie niezbędny. Dzieje się tak
w sprawach wyjątkowo skomplikowanych, gdy osoba nie mająca wykształcenia
prawniczego może nie poradzić sobie w obronie swoich praw. Przyznanie
adwokata lub radcy prawnego z urzędu nie jest jednak automatyczne, sąd musi
dojść do przekonania, że udział pełnomocnika jest konieczny.
Listę podmiotów uprawnionych do korzystania z pomocy społecznej można
oprzeć na katalogu podmiotowym zawartym w art. 7 pkt 2- 15 ustawy o
pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r.( Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn.
zm.)
Okoliczności uzasadniające udzielanie pomocy prawnej w tym wypadku będą
adekwatne do tych, które muszą zostać spełnione przy udzielaniu pomocy
społecznej czyli: ubóstwo, sieroctwo, bezdomność, bezrobocie,
niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba, przemoc w rodzinie,
potrzeba ochrony macierzyństwa i wielodzietności, bezradność w sprawach
opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego,
zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, brak umiejętności
przystosowania do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo
wychowawcze, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
alkoholizm i narkomania, zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe, klęski
żywiołowe lub ekologiczne.
Wyżej wymienione podmioty są zobowiązane spełnić wiele dodatkowych
wymagań i kryteriów formalnych, aby otrzymać ww. pomoc, a przede
wszystkim: poddać się weryfikacji kryteriów dochodowych, która jest
uaktualniana co 3 lata, a także współdziałać z pracownikiem socjalnym w celu
rozwiązywania ich trudnej sytuacji życiowej. Dodatkowo osoby te, są
obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o
każdej zmianie ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się
z podstawą do przyznania świadczeń. W celu weryfikacji danych osoby
wnioskującej o udzielenie pomocy społecznej (przede wszystkim przy
weryfikacji stanu majątkowego takich osób) przeprowadza się wywiad
środowiskowy.
Zakres zakładanej w projekcie pomocy prawnej został pozostawiony do decyzji
każdej z gmin. W najprostszym założeniu pomoc prawna może być świadczona
przez radcę prawnego bądź adwokata zatrudnionego w siedzibie urzędu gminy
(np. na zasadach pełnienia dyżuru w wyznaczonych terminach).
Proponowana regulacja finansowana będzie w całości z budżetu gminy i
wejdzie w zakres zadań własnych gminy.
Podkreślić należy, iż celem projektowanych założeń jest stworzenie nowego
systemu, który pozwoli na realizację dostępu do pomocy prawnej najuboższym,
co wynika m.in. z aktów prawnych prawa międzynarodowego (np. art. 6
Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 47
Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej)
Wejście w życie proponowanej nowelizacji nie będzie miało wpływu na sektor
finansów publicznych.
Proponowana nowelizacja nie spowoduje następstw w rozwoju społecznym i
gospodarczym.
Proponowana nowelizacja nie będzie miała wpływu na rynek pracy.
Proponowana nowelizacja nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój
regionalny.
Proponowana nowelizacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.
Przedłożony projekt ustawy nie był poddany konsultacjom społecznym w
rozumieniu art. 34 ust 3 Regulaminu Sejmu RP.