Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o publicznym transporcie zbiorowym

celem tego przepisu było przeniesienie do polskiego systemu prawnego pojęcia
„rozsądnego zysku”, jakim posługuje się załącznik do rozporządzenia (WE)
nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r.
dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu
pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG)
nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 1). Załącznik do rozporządzenia
nr 1370/2007 wskazuje, co należy rozumieć pod pojęciem rozsądnego zysku. Zgodnie
z tym rozporządzeniem przez rozsądny zysk należy rozumieć stopę zwrotu kapitału,
która w danym państwie członkowskim uznawana jest za normalną dla tego sektora
i w której uwzględniono ryzyko lub brak ryzyka ingerencji organu publicznego
ponoszone przez podmiot świadczący usługi publiczne. Przepisy rozporządzenia
1370/2007 nie nakładają na państwa członkowskie obowiązku uregulowania sposobu
określenia wysokości rozsądnego zysku, a ponadto należy zauważyć, iż jego przepisy
obowiązują wprost państwa członkowskie, stąd nie wydaje się zasadne regulowanie tej
kwestii w prawie krajowym.
W art. 3 rozstrzygnięto, iż przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność w formule
zintegrowanej w oparciu o decyzję Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego wydaną na
podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o t.k., którzy nie podlegają wyłączeniom na podstawie
projektowanego art. 5 ust. 3b lub 3c ustawy o t.k., mogą nie dłużej niż przez 3 lata nadal
prowadzić tę działalność na podstawie wydanej decyzji, jeżeli dokonają niezbędnych
zmian dotyczących prowadzonej rachunkowości w roku obrotowym rozpoczynającym
się w 2016 r.
Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie nie później niż w III kwartale 2015 r.,
a zatem w trakcie trwania roku obrotowego dla przedsiębiorców posiadających w dniu
jej wejścia w życie status zarządcy infrastruktury kolejowej, przewoźnika kolejowego
lub operatora świadczącego usługi publicznego transportu zbiorowego w transporcie
kolejowym. Dla tych podmiotów wprowadzenie nowych warunków dotyczących
prowadzenia rachunkowości wymaga przyjęcia okresu przejściowego na dostosowanie
do wymogów wynikających z niniejszej ustawy. Aby przedsiębiorcy mogli dokonać
niezbędnych zmian, wprowadzono w art. 4 projektowanej ustawy przepis określający,
że nowe warunki prowadzenia rachunkowości stosuje się do tych podmiotów,
począwszy od roku obrotowego rozpoczynającego się w 2016 r.
6
Konsekwencją wyłączeń określonej grupy przewoźników i zarządców infrastruktury od
obowiązku prowadzenia rachunkowości zgodnie z wymogami określonymi
w projektowanym art. 37 ust. 3–8 ustawy o t.k. są postanowienia art. 5, w których
rozstrzygnięto, że przepisy przejściowe zawarte w art. 3 i 4 ustawy nowelizującej
wskazujące termin na dostosowanie prowadzonej rachunkowości do nowych wymogów
nie znajdą zastosowania do przewoźników kolejowych i zarządców zwolnionych
z obowiązku stosowania nowych wymogów na podstawie art. 5 ust. 3b i 3c ustawy
o t.k.
Na podstawie art. 6 ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej
ogłoszenia.
Projektowana regulacja nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej
w tym trybie.
Zgodnie z § 52 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. –
Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979) projekt ustawy został zamieszczony
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach internetowych Rządowego Centrum
Legislacji. Nie zgłoszono zainteresowania pracami nad projektem w tym trybie.
Projekt ustawy został wpisany do Wykazu prac legislacyjnych i pozalegislacyjnych
Rady Ministrów pod numerem UC93, z planowanym terminem przyjęcia przez Radę
Ministrów – IV kwartał 2014 r.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie wymaga przedłożenia instytucjom i organom Unii Europejskiej oraz
Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania konsultacji
lub uzgodnienia.
7
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana regulacja
Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o publicznym
transporcie zbiorowym oddziałuje na Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego oraz na
podmioty będące:
–
zarządcą infrastruktury,
–
przewoźnikiem kolejowym,
w rozumieniu ustawy o transporcie kolejowym.
2. Konsultacje społeczne
Projektowana ustawa w ramach konsultacji społecznych została przesłana do
następujących podmiotów:
–
przewoźnicy kolejowi, którzy na podstawie licencji wykonują przewozy kolejowe
osób lub rzeczy,
–
zarządcy infrastruktury wykonujący działalność polegającą na zarządzaniu
infrastrukturą kolejową na zasadach określonych w ustawie o transporcie
kolejowym,
–
Związek Pracodawców Kolejowych,
–
Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych,
–
Izba Gospodarcza Transportu Lądowego,
–
Krajowa Izba Gospodarcza,
–
Urząd Transportu Kolejowego,
–
Railway Business Forum,
–
Stowarzyszenie Ekspertów i Menadżerów Transportu Szynowego.
Zgłoszone uwagi dotyczyły głównie następujących zagadnień:
1) doprecyzowania kwestii nieprzenoszenia środków publicznych pomiędzy różnymi
działalnościami podmiotów, których projekt dotyczy (zapisy zostały
doprecyzowane);
2) uwzględnienia łączenia funkcji dotychczasowego przewoźnika kolejowego
z zarządcą infrastruktury kolejowej i odwrotnie (zapisy nie uwzględniły takiej
możliwości poza wyjątkiem ujętym w projekcie);
3) doprecyzowania terminów z zakresu rachunkowości spółek (zapisy zostały
doprecyzowane);
8
4) doprecyzowania nowych zadań nakładanych na Prezesa Urzędu Transportu
Kolejowego odnośnie do przestrzegania obowiązku wyodrębniania w księgach
rachunkowych operacji związanych z wykonywaniem przewozów kolejowych lub
zarządzania infrastrukturą kolejową oraz sporządzania i publikowania oddzielnych
bilansów i rachunków zysków i strat oraz zakazów dotyczących przenoszenia
środków publicznych dla poszczególnych rodzajów działalności (zapisy zostały
doprecyzowane);
5) uwzględnienia wyłączenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady nr 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie
utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (stosowny zapis znalazł
się w projekcie ustawy).
Uwzględniono liczne uwagi o charakterze redakcyjnym i stylistycznym. Nie
uwzględniono natomiast uwag nieprecyzyjnych lub zbyt ogólnych, które nie
przedstawiały konkretnych rozwiązań.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Uchylenie w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym delegacji dla ministra
właściwego ds. finansów publicznych do wydania rozporządzenia o sposobie określenia
wysokości rozsądnego zysku zapobiegnie potencjalnemu ograniczeniu samorządności
i samodzielności kreowania przez jednostki samorządu terytorialnego polityki rozwoju
regionalnego, gdyż określony aktem prawnym rozsądny zysk mógłby nie
odzwierciedlać ryzyka, jakie związane jest z realizacją danej usługi publicznej. Akt
prawny, wydany na podstawie art. 52 ust. 4, dokonałby uszczegółowienia pojęcia
kapitału na gruncie prawa krajowego, co spowodowałoby ingerencję w swobodę
kształtowania umów przez jednostki samorządu terytorialnego w zakresie rozsądnego
zysku (w obecnym stanie prawnym jednostki samorządu terytorialnego określają
wysokość rozsądnego zysku m.in. w oparciu o koszty lub w inny sposób).
W pozostałym zakresie nie będzie miała wpływu na wydatki budżetu państwa oraz na
budżety jednostek samorządu terytorialnego
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Przedmiotowa regulacja będzie miała znikomy wpływ na rynek pracy. Podmioty,
których będzie dotyczyła proponowana regulacja, wypełnią nałożone obowiązki przy
9
udziale dotychczasowej kadry pracowniczej bądź poprzez dodatkowe zatrudnienie
nowego pracownika. Dotyczy to podmiotów rynku kolejowego, tj.
–
przewoźników kolejowych, którzy na podstawie licencji wykonują przewozy
kolejowe osób lub rzeczy,
–
zarządców infrastruktury kolejowej wykonujących działalność polegającą na
zarządzaniu infrastrukturą kolejową na zasadach określonych w ustawie
o transporcie kolejowym,
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Przedmiotowa regulacja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na konkurencyjność
gospodarki i przedsiębiorczość.
W zakresie funkcjonowania przedsiębiorstw przedmiotowa regulacja będzie nakładać
dodatkowy obowiązek w postaci prowadzenia i publikowania rachunku zysków i strat
jak również bilansu dla działalności gospodarczej związanej z przewozem kolejowym
rzeczy i osób, w tym o charakterze użyteczności publicznej.
Dodatkowo może okazać się konieczna modyfikacja/zakup posiadanego
oprogramowania do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej przez
przedsiębiorców (ok. 97 podmiotów), których dotyczy wprowadzany obowiązek.
Szacowany koszt dostosowania oprogramowania przez zainteresowane podmioty
wynosi ok. 1 mln zł.
Wprowadzane przepisy dotyczą jedynie dookreślenia i uściślenia sprawozdawczości
finansowej podmiotów zajmujących się działalnością związaną z zarządzaniem
infrastrukturą kolejową oraz przewozami kolejowymi, w rozumieniu ustawy
o transporcie kolejowym, które finansują swą działalność z wykorzystaniem funduszy
publicznych.
Dodatkowe obowiązki, związane z prowadzeniem i publikacją oddzielnej
rachunkowości, nałożone na ww. podmioty będą wprawdzie generowały pewne koszty
po stronie przedsiębiorstw, jednakże projektowane przepisy pozwolą na przestrzeganie
zasady zakazu finansowania skrośnego ze środków publicznych innych rodzajów
działalności. Tym samym będzie to miało wpływ na sytuację przedsiębiorstw oraz ich
działalność
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Przedmiotowa regulacja nie będzie miała wpływu na sytuację i rozwój regionalny.
23/04/EP
10