Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych

nowego ust. 5a w proponowanym brzmieniu jest konieczne i pożyteczne, ponieważ
przepis ten określi bezpośrednio, kto ma obowiązek zorganizowania powrotu
pozostawionych samym sobie klientów biur podróży. Zdaniem Starosty Nowotarskiego
uregulowanie tego aspektu usług turystycznych ułatwi również działanie marszałków
województw w sytuacjach kryzysowych. Jednocześnie Starosta Nowotarski podniósł, że
istotnym brakiem w nowelizacji jest brak wskazania źródła finansowania działań
związanych z organizacją powrotu klientów, gdy wysokość zabezpieczenia
finansowego przedsiębiorcy okaże się niewystarczająca.
W odpowiedzi na ww. uwagi zgłoszone podczas prac w Komisji Wspólnej Rządu
i Samorządu Terytorialnego Minister Sportu i Turystyki podtrzymał stanowisko
wyrażone w trakcie konsultacji publicznych.
Biorąc powyższe pod uwagę, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego
negatywnie zaopiniowała w trybie obiegowym projekt ustawy o zmianie ustawy
o usługach turystycznych.
4

Nazwa projektu
Data sporządzenia
Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych
13 kwietnia 2015 r.


Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Źródło:
Ministerstwo Sportu i Turystyki
Zalecenie Stałego Komitetu Rady Ministrów

z 27 listopada 2014 r. (KRM-24-161-14),
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
wniosek z kontroli Najwyższej Izby Kontroli
Stanu lub Podsekretarza Stanu
z 2012 r. pt. „Przestrzeganie warunków
Tomasz Jędrzejczak, Podsekretarz Stanu
świadczenia usług turystycznych (P/12/192)”


Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Nr w wykazie prac legislacyjnych
Elżbieta Wyrwicz, Zastępca Dyrektora, Departament Turystyki,
i programowych Rady Ministrów: UD197
Ministerstwo Sportu i Turystyki, tel. (22) 24 43 172,
elzbieta.wyrwicz@msit.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Art. 5 ust. 4 ww. ustawy stanowi, iż treść gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2 ustawy,
obejmuje upoważnienie dla marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji
wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju, zaś art. 5 ust. 5 ww. ustawy stwierdza, iż marszałek
województwa jest uprawniony do występowania na rzecz klientów w sprawach wypłaty środków z tytułu umowy
gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach określonych w treści
tych umów.
Aktualnie obowiązujące przepisy nie wskazują jednoznacznie marszałka województwa lub wskazanej przez niego
jednostki jako podmiotu odpowiedzialnego za organizację powrotu turystów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu
lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej, w przypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny,
wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tego powrotu.
Na podstawie obowiązujących przepisów marszałkowie województw do roku 2012, kiedy nastąpiła seria
niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, wykonywali ten obowiązek, nie wskazując na
wątpliwości w tym zakresie. Przez cały okres obowiązywania ustawy zadanie to było realizowane przez organy będące
beneficjentami zabezpieczeń finansowych w formie umów gwarancji i ubezpieczeń, a jednocześnie upoważnione do
wydawania dyspozycji wypłaty z tych zabezpieczeń zaliczek na pokrycie kosztów powrotu klientów do kraju. Od
1 stycznia 2006 r. zadania te były realizowane przez marszałków województw jako zadanie zlecone z zakresu
administracji rządowej na podstawie art. 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.
Na powyższe wskazywała także Najwyższa Izba Kontroli w informacjach o wynikach kontroli w 2012 r. dotyczących
przeprowadzonej kontroli pt. „Przestrzeganie warunków świadczenia usług turystycznych (P/12/192)”. Zdaniem NIK
w ustawie tej należy „wskazać podmiot odpowiedzialny za zorganizowanie powrotu turystów do kraju w przypadku
niewypłacalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego”.
W związku z powyższym konieczne jest doprecyzowanie przepisów przez wskazanie podmiotu odpowiedzialnego za
sprowadzanie turystów do kraju w przypadku niewypłacalności biura podróży.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Projektowana ustawa przewiduje wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym do zadań marszałka województwa lub
wskazanej przez niego jednostki należy prowadzenie działań związanych z organizacją powrotu klientów z imprezy
turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej, w przypadku gdy organizator
turystyki lub pośrednik turystyczny, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tego powrotu. Wprowadzenie ww. przepisu
usunie wątpliwości w zakresie zadań marszałka województwa jako organu sprawującego bezpośredni nadzór nad
wykonywaniem działalności regulowanej przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
W państwach Unii Europejskiej występują różne systemy zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności
organizatorów imprez turystycznych.
Biorąc pod uwagę to zróżnicowanie, można wyróżnić następujące podmioty odpowiedzialne za organizację
sprowadzania turystów pozostawionych za granicą przez niewypłacalnego organizatora imprezy turystycznej:
1) fundusz gwarancyjny (oddzielna niezależna instytucja): Dania – Podróżny Fundusz Gwarancyjny (niezależna
instytucja); Wielka Brytania – fundusz Air Travel Trust Fund (ATTF) dla imprez czarterowych zarządzany przez
Zarząd Lotnictwa Cywilnego; Holandia – fundusze gwarancyjne w ramach samorządowej Federacji
Holenderskich Organizacji Turystycznych (ANVR);
2) wystawca zabezpieczenia finansowego w formie gwarancji lub ubezpieczenia: Czechy – zakłady
ubezpieczeniowe wystawiające ubezpieczenia dla biur podróży; Niemcy – zakłady ubezpieczeniowe (przyjęta
praktyka ze względu na kontrolę kosztów przez zakład ubezpieczeń).
5

4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Organizatorzy turystyki i
3790
Centralna Ewidencja
Pośrednie
pośrednicy turystyczni
Organizatorów Turystyki i

Pośredników Turystycznych
Doprecyzowanie przepisów
(stan na dzień 03.12.2014 r.)
dotyczących sprowadzania
turystów w przypadku
niewypłacalności tych
podmiotów.
Obywatele – korzystający z Liczba turystów
Badania Active Group 2013
Bezpośrednie
imprez turystycznych
korzystających z


imprez turystycznych
Szacując liczebność grupy
Wyraźne wskazanie organu
organizowanych przez
wzięto pod uwagę wyjazdy
odpowiedzialnego za
biura podróży: 2,6 mln zagraniczne oraz wyjazdy
sprowadzanie turystów do
krajowe długoterminowe i
kraju w przypadku
krajowe krótkoterminowe, w
niewypłacalności biura
przypadku których konsumenci podróży.
korzystają z usług biur
podróży. Active Group
szacuje, że w 2013 r. Polacy w
wieku 15 i więcej lat
uczestniczyli w 10,05 mln
turystycznych podróży za
granicę (w tym 20% korzystało
z usług biur podróży) oraz w
16,6 mln krajowych podróży
długoterminowych (w tym 2%
korzystało z usług biur
podróży) i w 25,85 mln
krajowych podróży
krótkoterminowych (w tym 1%
korzystało z usług biur
podróży).
Marszałkowie województw
16

Bezpośrednie

Wyraźne wskazanie marszałka
województwa jako organu
odpowiedzialnego za
sprowadzanie turystów do
kraju w przypadku
niewypłacalności biura
podróży.
Minister właściwy do
1

Pośrednie
spraw turystyki

Doprecyzowanie przepisów
dotyczących sprowadzania
turystów w przypadku
niewypłacalności biur
podróży.

5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Przygotowanie projektu zostało poprzedzone oceną funkcjonowania obowiązujących przepisów ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych dokonaną w latach 2012 i 2013 z udziałem marszałków województw,
podmiotów branży turystycznej i bankowo-ubezpieczeniowej, a także organizacji zajmujących się ochroną
konsumentów. Praktycznie wszystkie podmioty współuczestniczące w systemie zabezpieczeń finansowych
organizatorów turystyki i pośredników turystycznych wskazywały na konieczność wyraźnego wskazania podmiotu
odpowiedzialnego za sprowadzanie turystów do kraju w przypadku niewypłacalności biura podróży. Rozwiązanie tego
problemu było jednym z celów projektu założeń projektu ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym, nad którym
były prowadzone prace od 2012 r. W związku z decyzją Rady Ministrów z 19 sierpnia 2014 r. o nieprzyjmowaniu ww.
6

założeń projektu ustawy o Turystycznym Funduszu Gwarancyjnym i zaleceniem Komitetu Rady Ministrów
z 27 listopada 2014 r. został przygotowany wstępny projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych
w zakresie wskazania podmiotu odpowiedzialnego za sprowadzanie turystów do kraju w przypadku niewypłacalności
biura podróży.
Projekt w styczniu 2015 r. został przekazany do konsultacji publicznych według rozdzielnika, w którym znajdują się
marszałkowie województw i Związek Województw RP oraz podmioty branży turystycznej (Polska Izba Turystyki, Izba
Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej, Polski Związek Organizatorów Turystyki, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Agentów
Turystycznych, Polski Związek Prywatnych Pracodawców Turystyki Lewiatan, Izba Gospodarcza Hotelarstwa
Polskiego, Polska Izba Hotelarstwa, Stowarzyszenie Zarządców Obiektów Rekreacyjno-Turystycznych, Polskie
Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Stowarzyszenie „Konferencje i Kongresy w Polsce”, Stowarzyszenie
Organizatorów Incentive Travel, Polska Izba Turystyki Młodzieżowej, Polska Federacja Campingu i Caravaningu,
Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych, Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne”,
Polska Federacja Pilotażu i Przewodnictwa, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców), bankowo-ubezpieczeniowej
(Polska Izba Ubezpieczeń, Związek Banków Polskich) oraz organizacje zajmujące się ochroną konsumentów (Federacja
Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, Europejskie Centrum Konsumenckie, Rzecznik
Ubezpieczonych). Projekt został umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz
w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny.

Szczegółowy zakres, czas trwania i podsumowanie wyników konsultacji zawiera Raport z konsultacji publicznych
załączony do Oceny Skutków Regulacji projektu.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 Łącznie (0–10)
Dochody ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
budżet państwa
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki (oddzielnie)











Wydatki ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
budżet państwa
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki (oddzielnie)












Saldo ogółem
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
budżet państwa
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
JST
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
pozostałe jednostki (oddzielnie)











Projekt regulacji nie będzie wywoływał dodatkowych skutków finansowych dla budżetu
państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego zarówno w zakresie finansowania
kosztów powrotów turystów, jak i kosztów administracyjnych organizacji procesu
sprowadzania turystów do kraju przez urzędy marszałkowskie.
1. Koszty powrotu turystów: zakłada się, że koszty powrotu turystów do kraju zostaną pokryte
z zabezpieczeń finansowych posiadanych przez organizatorów turystyki i pośredników
turystycznych. W związku z tym projektowana ustawa nie będzie wywierała w tym zakresie
skutków finansowych dla budżetu państwa.
2. Koszty administracyjne organizacji procesu sprowadzania turystów do kraju przez urzędy
Źródła finansowania
marszałkowskie: zadanie będzie realizowane tak jak dotychczas jako zadanie zlecone z zakresu
administracji rządowej, finansowane z budżetu państwa w ramach dotacji celowej. Środki
w ramach ww. dotacji celowej są przekazywane marszałkom województw przez ministra
właściwego do spraw finansów publicznych za pośrednictwem wojewodów. Dotychczas
ponoszone koszty związane z finansowaniem realizacji zadania zleconego z zakresu
administracji rządowej polegającego na organizacji sprowadzania turystów (koszty
administracyjne pokrywane z dotacji celowej na realizację zadań zleconych) miały
incydentalny wpływ na budżet państwa. Nie jest możliwe oszacowanie, jak duża będzie
częstotliwość realizacji przez marszałków województw zadania polegającego na sprowadzaniu
turystów.
7

Dodatkowe
Wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń:
informacje, w tym
1. W latach 1999–2014 miały miejsce 62 przypadki uruchamiania środków z zabezpieczeń
wskazanie źródeł
finansowych (średnia – 4, mediana – 2,5). W 2001 r. i 2008 r. nie uruchamiano w ogóle
danych i przyjętych do środków z zabezpieczeń finansowych, zaś w latach 2002, 2012 i 2013 r. odnotowano najwyższą
obliczeń założeń
liczbę przypadków uruchamiania przedmiotowych zabezpieczeń – odpowiednio 9, 15 i 7.
W pozostałych latach liczba przypadków rocznie kształtowała się na poziomie od 1 do 5
(średnia – 3, mediana – 2). W niektórych przypadkach nie zaistniała potrzeba sprowadzania
klientów do kraju, ponieważ dany organizator turystyki nie realizował w danym momencie
żadnych imprez turystycznych. W 34 przypadkach uruchamiania zabezpieczeń finansowych
konieczne było sprowadzenie turystów do kraju. W 1999 r. w 1 przypadku sprowadzaniem
turystów zajmował się Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, w latach 1999–2005 wojewodowie
sprowadzili do kraju turystów 14 niewypłacalnych biur podróży. Po przejęciu zadań
wynikających z ustawy o usługach turystycznych przez marszałków województw, w latach
2006–2014 sprowadzili oni do kraju klientów 19 niewypłacalnych biur podróży.
Zestawienie danych dotyczących niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników
turystycznych przedstawiono w załączniku nr 1.

2. W trzech przypadkach niewypłacalności w roku 2012 (Blue Rays Sp. z o.o., Oriac Polska
Sp. z o.o. – Summerelse, Alba Tour Polska Sp. z o.o.) środki z gwarancji ubezpieczeniowych
okazały się niewystarczające do pokrycia kosztów powrotu turystów do kraju i marszałkowie
województw pokryli brakujące kwoty ze środków budżetowych samorządu województwa
(łącznie 450 648,71 zł). Łączne koszty sprowadzania do kraju w roku 2012 we wszystkich
15 przypadkach wyniosły ok. 7,5 mln zł. Brakująca kwota na sprowadzenie do kraju stanowiła
6% wszystkich wydatków na sprowadzanie do kraju.

3. W przypadku gdyby, obliczając wysokość podstawowych zabezpieczeń, dla tych trzech
podmiotów zastosować aktualnie obowiązujące przepisy rozporządzeń Ministra Finansów
z 2013 r., przez wzrost wysokości podstawowych zabezpieczeń, nie zaistniałaby w roku 2012
sytuacja braku środków finansowych na sprowadzanie turystów.
Źródło: dane dotyczące niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych
uzyskane z urzędów marszałkowskich.
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
2
3
5
10
Łącznie (0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
0
0
0
0
0
0
0
pieniężnym
sektor mikro-, małych i
0
0
0
0
0
0
0
(w mln zł,
średnich
przedsiębiorstw
ceny stałe z
…… r.)
rodzina, obywatele
0
0
0
0
0
0
0
oraz gospodarstwa
domowe
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
niepieniężnym sektor mikro-, małych i
średnich
przedsiębiorstw
rodzina, obywatele

oraz gospodarstwa
domowe
budżet państwa
Projekt regulacji nie będzie wywoływał dodatkowych skutków finansowych
dla budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego zarówno
w zakresie finansowania kosztów powrotów turystów, jak i kosztów
administracyjnych organizacji procesu sprowadzania turystów do kraju przez
urzędy marszałkowskie.
1. Koszty powrotu turystów: zakłada się, że koszty powrotu turystów do
kraju zostaną pokryte z zabezpieczeń finansowych posiadanych przez
organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. W związku z tym
projektowana ustawa nie będzie wywierała w tym zakresie skutków
finansowych dla budżetu państwa.
8