Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym oraz niektórych innych ustaw

˗ spółki prowadzące izbę rozrachunkową oraz spółki, którym Krajowy Depozyt
Papierów Wartościowych przekazał wykonywanie czynności z zakresu rozrachunku
transakcji,
˗ spółki prowadzące izbę rozliczeniową i rozrachunkową, która wykonuje funkcję
giełdowej izby rozrachunkowej,
˗ domy maklerskie,
˗ agenci firm inwestycyjnych,
˗ zagraniczne firmy inwestycyjne prowadzące działalność maklerską na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału oraz zagraniczne osoby prawne
prowadzące taką działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
˗ zagraniczne firmy inwestycyjne nieprowadzące działalności maklerskiej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, a będące stronami transakcji zawieranych na rynku
giełdowym (tzw. zdalni członkowi giełdy),
˗ spółki prowadzące giełdę towarową,
˗ spółki prowadzące giełdowe izby rozrachunkowe na podstawie ustawy o giełdach
towarowych,
˗ towarowe domy maklerskie,
˗ podmioty posiadające zezwolenie na prowadzenie rachunków i rejestrów towarów
giełdowych,
˗ zagraniczne osoby prawne, o których mowa w art. 50 ust. 1 ustawy o giełdach
towarowych, prowadzące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
formie oddziału,
˗ krajowe spółki publiczne, których akcje dopuszczone są do obrotu na rynku
regulowanym lub których akcje wprowadzone są do alternatywnego systemu obrotu,
˗ krajowi emitenci papierów wartościowych, innych niż akcje, dopuszczonych do
obrotu na rynku regulowanym,
˗ podmioty o statusie agencji informacyjnej.
Ustalone po zakończeniu roku budżetowego rzeczywiste koszty nadzoru nad rynkiem
kapitałowym będą w części pokrywane także ze środków wnoszonych przez banki (13,5%)
oraz przez zakłady ubezpieczeń i reasekuracji (1,5%), ze względu na uczestnictwo tych
podmiotów w rynku kapitałowym. Pozwoli to na bardziej adekwatne rozłożenie kosztów
nadzoru nad rynkiem kapitałowym z uwzględnieniem funkcjonalnych powiązań
międzysektorowych.
15

Prognozowaną strukturę udziału poszczególnych źródeł finansowania kosztów nadzoru
nad rynkiem kapitałowym w projektowanym systemie przedstawia tabela 2.

Tabela 2. Struktura udziału poszczególnych źródeł finansowania kosztów nadzoru nad rynkiem
kapitałowym w projektowanym systemie (prognoza w oparciu o dane za 2013 r.)
Udział sektora bankowego w kosztach nadzoru nad rynkiem kapitałowym
13,50%
Udział sektora ubezpieczeniowego w kosztach nadzoru nad rynkiem
kapitałowym
1,50%

Wpływy z tytułu opłat jednorazowych za zgody, zezwolenia lub inne
czynności KNF oraz zryczałtowanych opłaty rocznych, w tym:
9,87%

- opłaty jednorazowe za zgody, zezwolenia lub inne czynności KNF
w zakresie obecnie obowiązujących
1,87%
przepisów,
- nowe opłaty jednorazowe za zgody, zezwolenia lub inne czynności
8,00%
KNF oraz opłaty zryczałtowane opłaty roczne.
Kwota tzw. budżetu netto – wartość kosztów nadzoru nad rynkiem
kapitałowym po dokonaniu pomniejszeń podlegająca rozliczeniu
pomiędzy podmioty zobowiązane do wnoszenia rocznych opłat o
75,13%
zmiennej wysokości
RAZEM:
100%

Strukturę udziału poszczególnych podmiotów bądź grup podmiotów w tzw. budżecie
netto (zob. tabela 2) przedstawia tabela 3.
Tabela 3. Struktura udziału poszczególnych podmiotów/grup podmiotów w tzw. budżecie netto
(prognoza w oparciu o dane za 2013 r.)
domy maklerskie
towarowe domy maklerskie
zagraniczne firmy inwestycyjne prowadzące działalność maklerską na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału oraz zagraniczne osoby prawne
14,50%
prowadzącej taką działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
zagraniczne osoby prawne, o których mowa w art. 50 ust. 1 ustawy o giełdach
towarowych, prowadzące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
formie oddziału
TFI
18,00%
spółki publiczne
24,00%
spółki prowadzące giełdę (GPW SA)
20,00%
16

spółki prowadzące giełdę towarową (TGE SA)
spółki prowadzące rynek pozagiełdowy (BondSpot SA)
spółki prowadzące izbę rozliczeniową oraz spółki, którym Krajowy Depozyt przekazał
wykonywanie czynności z zakresu rozliczania transakcji (KDPW_CCP SA)
spółki prowadzące izbę rozrachunkową oraz spółki, którym Krajowy Depozyt
przekazał wykonywanie czynności z zakresu rozrachunku transakcji,
23,50%
spółki prowadzące izbę rozliczeniową i rozrachunkową, które wykonują funkcję
giełdowej izby rozrachunkowej (IRGIT SA)
spółki prowadzące giełdową izbę rozrachunkową na podstawie przepisów ustawy o
giełdach towarowych
KDPW SA
RAZEM:
100%

Koszty nadzoru podlegające finansowaniu, tak jak dotychczas, będą tzw. rzeczywistymi
kosztami nadzoru, tzn. kwotą jaką w odniesieniu do nadzoru nad rynkiem kapitałowym w
danym roku poniósł budżet państwa na pokrycie kosztów funkcjonowania Komisji Nadzoru
Finansowego i urzędu obsługującego Komisję Nadzoru Finansowego. Łączny limit takich
wydatków wyznacza w każdym roku ustawa budżetowa, przy czym z wpłat podmiotów
prowadzących działalność na rynku kapitałowym będzie pokrywana tylko ta część wydatków
która przypada na koszty nadzoru nad tym rynkiem.
Utrzymana zostaje także obecnie obowiązujące rozwiązanie, że kwota podlegająca
rozliczeniu będzie ustalana po dodatkowym odliczeniu sumy wniesionych przez podmioty
rynku kapitałowego opłat jednorazowych oraz tych opłat rocznych, która została ustalone w
kwocie stałej.
II.
Szczegółowe umówienie projektowanych zmian w ustawie
Art. 1 dotyczy zmian w art. 17 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym. Nowe brzmienie art. 17 utrzymuje dotychczasowy zakres unormowań
dotyczących przeznaczenia środków uzyskiwanych z opłat wnoszonych przez poszczególne
grupy nadzorowanych podmiotów, zasady ustalenia wysokości, naliczania i uiszczania tych
opłat, dostosowując je do założeń nowowprowadzanego systemu finansowania kosztów
nadzoru nad rynkiem kapitałowym. W ust. 1 i 2 określone zostały wydatki, będące wydatkami
budżetu państwa, które będą pokrywane z wpłat podmiotów prowadzących działalność na
rynku kapitałowym. Wpłaty te zgodnie z ogólnymi zasadami będą stanowiły dochody budżetu
państwa, które zrównoważą poniesione w danym roku budżetowym wydatki. Nowe brzmienie
17

pkt 2 w ust. 1 uwzględnia dodatkowe źródła finasowania kosztów nadzoru nad rynkiem
kapitałowym uwzględnione w ustawie – Prawo bankowe oraz w ustawie z dnia 22 maja 2003
r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych, w zakresie
zmienianym niniejszą ustawą (art. 2 i art. 4 projektu). W ust. 3 przyjmowana jest ogólna
zasada, iż równowartość w złotych kwot opłat wyrażanych w przepisach odrębnych w euro
ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski.
W ust. 4 przyjmuje się zasadę, że podstawę obliczenia opłat, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
ustala się na podstawie danych pochodzących ze zbadanych sprawozdań finansowych za
poprzedni rok kalendarzowy, a w przypadku podmiotów, dla których rok obrotowy obejmuje
okres inny niż rok kalendarzowy, dane ze zbadanego sprawozdania finansowego za rok
obrotowy zakończony w poprzednim roku kalendarzowym. Pozwoli to na ustalanie kwoty
zobowiązania w ostatecznej wartości nie wymagającej późniejszych korekt ze względu na
możliwe różnice między sprawozdaniami bieżącymi, a sprawozdaniami zweryfikowanymi.
Zgodnie z założeniem, które będzie zrealizowane na poziomie przepisów wykonawczych
opłaty nie będą wymagać wcześniejszych zaliczek, co pozwoli uniknąć ustalania nadpłaty lub
niedopłaty, i uprości system finansowania kosztów nadzoru. W ust. 5-9 zawarto zasady
wnoszenia opłat w poszczególnych sytuacjach związanych z podjęciem działalności przez
poszczególne kategorie podmiotów zobowiązanych do wnoszenia opłat. Mają one charakter
uzupełniający względem unormowań zawartych w przepisach poszczególnych ustaw
regulujących prowadzenie działalności na rynku kapitałowym. W ust. 10 utrzymano przepis
stanowiący, że należności z tytułu opłat na pokrycie kosztów nadzoru nad rynkiem
kapitałowym podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji. Przepis w ust. 11 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw
instytucji finansowych do określenia w drodze rozporządzenia wysokości opłat, w stosunku
do których ustawa określa jedynie górną granicę, a także sposobu wyliczania oraz warunków i
terminów uiszczania opłat dla poszczególnych grup podmiotów, a także sposób pokrywania
kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym ze wszystkich ustawowo określonych źródeł
finansowania. Zmiana systemu finasowania kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym
wymusza odpowiednie zmiany na poziomie przepisów wykonawczych, co uwzględnia nowy
przepis upoważniający. Rozporządzenie, które zostanie wydane na podstawie upoważnienia
zawartego w ust. 11, zastąpi obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Finansów z dnia
16 marca 2010 r. w sprawie opłat wnoszonych na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego przez
podmioty nadzorowane prowadzące działalność na rynku kapitałowym (Dz. U. z 2014 r., poz.
1167).
18

Art. 2 dotyczy zmian w art. 131a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe
(Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.). Zmiana zaproponowana w nowododanym ust. 1a
umożliwi uwzględnienie w kosztach nadzoru nad rynkiem kapitałowym wpłat banków - w
wysokości 13,5% tych kosztów. Podobne rozwiązanie przyjęto w stosunku do zakładów
ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Banki jako uczestnicy rynku kapitałowego winny w
odpowiedniej proporcji partycypować w finasowaniu kosztów nadzoru nad tym rynkiem.
Zmiana w upoważnieniu do wydania rozporządzenia, przewidziana w ust. 3, ma charakter
wynikowy i pozwoli na uregulowanie w przepisach wykonawczych sposobu pokrywania
kosztów nadzoru z uwzględnieniem udziału banków w pokryciu kosztów nadzoru nad
rynkiem kapitałowym w ustawowo określonej wysokości.
Art. 3 dotyczy zmian w art. 26 ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach
towarowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 197). W ust. 1 w odniesieniu do opłat jednorazowych
poszerzony został katalog czynności, za które wnoszona jest opłata – po zmianie będzie on
uwzględniał nie tylko zezwolenia, ale i zgody wydawane na podstawie tejże ustawy. Jest to
związane z odróżnianiem na gruncie przepisów ustawy zgód i zezwoleń, w konsekwencji
także art. 26 ust. 1 powinien odnosić się do tych dwóch rodzajów aktów administracyjnych.
Utrzymany zostaje maksymalny poziom opłaty jednorazowej.
Zmianie ulega podstawa i stawka opłaty rocznej pobieranej od spółek prowadzących giełdę
towarową. Dotychczas pobierana była opłata od każdej transakcji zawieranej na giełdzie, w
łącznej wysokości nie większej niż 0,015% wartości transakcji. Projektowane rozwiązane
przewiduje, że opłata roczna ustalana będzie na podstawie średniej wartości przychodów w
okresie trzech lat poprzedzających rok, za który należna jest opłata, z wyłączeniem dywidend
otrzymanych od jednostek zależnych i stowarzyszonych, w wysokości nie większej niż 3,5%
tej średniej, jednak nie mniej niż równowartość w złotych 6.250 euro (ust. 2).
W ust. 3 ustalony został obowiązek daninowy nałożony na spółki prowadzące giełdowe izby
rozrachunkowe, od których pobierać się będzie roczną opłatę ustalaną na podstawie średniej
wartości przychodów w okresie trzech lat poprzedzających rok, za który należna jest opłata, z
wyłączeniem dywidend otrzymanych od jednostek zależnych i stowarzyszonych, w
wysokości nie większej niż 5,5% tej średniej, jednak nie mniej niż równowartość w złotych
6.250 euro.
19