Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz niektórych innych ustaw

– 20 –
z 2014 r. poz. 109 oraz z 2015 r. poz. …) oraz zasady tworzenia rezerw na ryzyko
związane z działalnością tego systemu.”.
Art. 4. W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym
(Dz. U. z 2014 r. poz. 1866) w art. 14a dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje
się ust. 2 i 3 w brzmieniu:
„2. Do uczestników systemu ochrony, o którym mowa w art. 22a ust. 1 ustawy
z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się
i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2014 r. poz. 109 oraz z 2015 r. poz. …), przepisu
ust. 1 nie stosuje się.
3. Banki, które przestały należeć do systemu ochrony, są obowiązane wnieść opłatę
ostrożnościową w pełnej wysokości za rok, w którym przestały należeć do systemu
ochrony. Opłata powinna zostać wniesiona w terminie 30 dni od dnia następującego po
upływie okresu wypowiedzenia umowy systemu ochrony.”.
Art. 5. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r.
poz. 128) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Bankiem spółdzielczym jest bank w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia
7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się
i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2014 r. poz. 109 oraz z 2015 r. poz. …), zwanej dalej
„ustawą o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach
zrzeszających.”;
2)
w art. 104 w ust. 2 w pkt 8 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 9 i 10
w brzmieniu:
„9) udzielenie informacji objętej tajemnicą bankową przez zrzeszony bank
spółdzielczy bankowi zrzeszającemu jest niezbędne dla wykonywania czynności
kontroli wewnętrznej na podstawie art. 10;
– 21 –
10) udzielenie informacji objętej tajemnicą bankową przez bank będący uczestnikiem
systemu ochrony, o którym mowa w art. 22a ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu
banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, właściwemu
organowi systemu ochrony lub innemu uczestnikowi tego systemu jest niezbędne
do:
a)
kontroli ryzyka utraty płynności oraz ryzyka niewypłacalności uczestnika
systemu ochrony i jest dokonywane na podstawie i w granicach określonych
w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się
i bankach zrzeszających lub umowie systemu ochrony,
b)
wykonywania czynności kontroli wewnętrznej na podstawie art. 10,
c)
wykonywania czynności przez komórkę audytu wewnętrznego na podstawie
art. 22i ust. 4 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających,
d)
podjęcia przez właściwy organ systemu ochrony lub wskazanego przez niego
uczestnika systemu ochrony działań niezbędnych do zapewnienia
uczestnikowi objętemu obowiązkiem tajemnicy bankowej ochrony przed
niewypłacalnością lub utratą płynności na zasadach określonych w ustawie
o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach
zrzeszających oraz w umowie systemu ochrony.”;
3)
w art. 131a po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Wpłaty wnoszone przez bank będący uczestnikiem systemu ochrony,
o którym mowa w art. 22a ust. 1 ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich
zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, wynoszą 80% kwot, do których uiszczenia byłby
on obowiązany w przypadku nieuczestniczenia w takim systemie.”.
Art. 6. W ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U.
z 2012 r. poz. 1112, z późn. zm.)) po art. 67 dodaje się art. 67a w brzmieniu:
„Art. 67a. 1. Mienie przeznaczone na pomoc dla uczestników systemu ochrony,
stanowiące zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym środki pieniężne funduszu
pomocowego, tworzonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r.
o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających
(Dz. U. z 2014 r. poz. 109 oraz z 2015 r. poz. …) wraz z przypadającymi po ogłoszeniu

6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1529, z 2013 r.
poz. 355 i 613 oraz z 2014 r. poz. 1306, 1626 i 1924.
– 22 –
upadłości kwotami pochodzącymi ze zwrotu udzielonych pożyczek na cele pomocowe,
wpłatami odsetek bankowych od środków tego funduszu oraz opłatami pobieranymi od
korzystających z usług i świadczeń finansowanych z tego funduszu organizowanych
przez upadłego, nie wchodzi w skład masy upadłości. Składniki tego mienia oznaczy
sędzia-komisarz. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie
upadłemu, wierzycielom oraz uczestnikom systemu ochrony.
2. Mieniem, o którym mowa w ust. 1, zarządza upadły, chyba że został
ustanowiony likwidator, kurator bądź przedstawiciel albo reprezentant upadłego
ustanowiony na podstawie postanowień umowy systemu ochrony, wydatkując
zgromadzone na odrębnym rachunku bankowym funduszu środki na cele i według zasad
określonych w przepisach ustawy, o której mowa w ust. 1, oraz umowy systemu
ochrony.
3. Dotychczasowi uczestnicy systemu ochrony mogą zdecydować o przekazaniu
mienia, o którym mowa w ust. 1, do jednego z nich albo do utworzonej nowej jednostki,
w celu utworzenia, z wykorzystaniem tego mienia, nowego systemu ochrony, lub jego
wykorzystania w istniejącym systemie ochrony.
4. W przypadku nieutworzenia nowego systemu ochrony, lub nieprzystąpienia do
istniejącego systemu ochrony, o których mowa w ust. 3, mienie, o którym mowa
w ust. 1, zostaje przekazane dotychczasowym uczestnikom systemu ochrony, stosownie
do wielkości dokonanych wpłat.”.
Art. 7. W okresie 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisów art. 22j
ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się w przypadku naruszenia umowy systemu
ochrony przez jego uczestnika, będącego bezpośrednim skutkiem okoliczności, które
wystąpiły przed dniem zawarcia umowy systemu ochrony.
Art. 8. Banki zrzeszające i banki spółdzielcze są obowiązane dostosować statuty do
przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie
12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jednak nie później niż do dnia
zawarcia przez nie umowy systemu ochrony.
Art. 9. Do członków banku spółdzielczego, którzy przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy wystąpili z żądaniem zwrotu wpłat dokonanych na udziały, przepisów art.
10b ust. 2 i art. 10c ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się.
– 23 –
Art. 10. Do roszczeń spadkobierców zmarłego członka banku spółdzielczego,
powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i przed tym dniem
nieprzedawnionych, przepisu art. 10d ust. 2 zdanie drugie ustawy zmienianej w art. 1 nie
stosuje się.
Art. 11. Przepisy ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
stosuje się po raz pierwszy w roku obrotowym rozpoczynającym się w 2015 r.
Art. 12. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem
art. 10b ustawy zmienianej w art. 1, który wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia
ogłoszenia.
UZASADNIENIE
I. Część ogólna
Rozwiązania zawarte w projekcie dotyczą ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych,
ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (dalej: „ustawa o bankach spółdzielczych”) i mają
na celu przede wszystkim dostosowanie polskiego prawa do wymogów rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie
wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych,
zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012/UE (dalej: „rozporządzenie CRR”)
w zakresie funduszy własnych banków spółdzielczych oraz możliwości powołania systemu
ochrony instytucjonalnej.
Projektowane zmiany w zakresie funduszy własnych przyznają bankom spółdzielczym prawo
do ograniczenia albo odmowy zwrotu wpłat dokonanych na udziały członkowskie, które
zostały wypowiedziane. Są one konsekwencją art. 29 rozporządzenia CRR, które określa takie
uprawnienie jako jeden z warunków zaliczenia kapitału pozyskanego z wpłat na udziały
członkowskie w bankach spółdzielczych do kapitału podstawowego Tier I, który jest
wymagany do pokrycia ryzyka podejmowanego przez bank. Brak takiego dostosowania
przełoży się na stopniowe wyłączanie kapitału podstawowego banków spółdzielczych
z kapitału podstawowego Tier I. Należy jednak zaznaczyć, że projektowane rozwiązanie ma
charakter dobrowolny, dlatego banki spółdzielcze będą mogły przyjmować członków na
dotychczasowych zasadach, co przełoży się na zaliczanie pozyskanego na obecnych zasadach
kapitału podstawowego do kapitału Tier II i konieczność uzupełnienia ewentualnych
niedoborów kapitału podstawowego Tier I w inny sposób.
Rozporządzenie CRR przewiduje również obowiązek spełnienia w 2015 r. wymogu pokrycia
płynności (Liquidity Coverage Ratio – „LCR”), tj. normy płynności krótkoterminowej, która
zobowiąże banki do utrzymywania wysokiej jakości płynnych aktywów w wystarczającej
ilości do pokrycia odpływów gotówkowych w ciągu następnych 30 dni kalendarzowych.
Jednocześnie art. 8 rozporządzenia CRR umożliwia powołanie grupy płynnościowej, która
zwolni banki z obowiązku spełniania LCR na bazie indywidualnej i umożliwi jego spełnienie
na poziomie grupy lub systemu ochrony instytucjonalnej (Institutional Protection Scheme
– „IPS”).
W celu umożliwienia bankom zrzeszającym i bankom spółdzielczym skorzystania
z możliwości powołania grupy płynnościowej, projekt ustawy przewiduje możliwość