Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Druk nr 3139


Warszawa, 6 listopada 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja








Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o zmianie ustawy o ochronie gruntów
rolnych i leśnych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Mirosława Maliszewskiego.



(-) Bartłomiej
Bodio;
(-) Edmund Borawski; (-) Krzysztof
Borkowski;
(-) Artur Bramora; (-) Jan Bury; (-) Dariusz Cezar
Dziadzio;
(-) Marek Gos; (-) Stanisław
Kalemba; (-) Mieczysław
Kasprzak;
(-) Mieczysław
Marcin
Łuczak;
(-) Mirosław
Maliszewski;
(-) Krystyna Ozga; (-) Mirosław Pawlak; (-) Henryk
Smolarz; (-) Zbigniew Sosnowski; (-) Franciszek Jerzy Stefaniuk; (-) Halina
Szymiec-Raczyńska.


Projekt

USTAWA
z dnia ………………… 2014 r.

o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(Dz. U. z …… r. Nr ….. , poz. ….)

Art. 1.

W ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (jedn. tekst Dz. U. z
2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm. wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4 po pkt. 28 dodaje się pkt 29 w następującym brzmieniu:
„29) zwartym obszarze projektowanym do takiego przeznaczenia – rozumie się przez to
obszar gruntów rolnych przewidzianych do zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze,
zawarty w granicach opracowania planu miejscowego, wyznaczony na rysunku projektu
planu zagospodarowania przestrzennego liniami rozgraniczającymi tereny o różnym
przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania”.

2) w art. 7 ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III, jeżeli ich zwarty obszar
projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody
ministra właściwego do spraw rozwoju wsi;”

3) w art. 7 po ust. 5 dodaje się ust. 6 w następującym brzmieniu:
„6. Wymogu uzyskania zgody, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 nie stosuje się w stosunku do

gruntów przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na

cele użyteczności publicznej, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca

1990 r. o samorządzie gminnym.”

1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1462, z 2006
r. Nr 12, poz. 63, z 2007 r. Nr 75, poz. 493, Nr 80, poz. 541 i Nr 191, poz. 1374, z 2008 r. Nr 237, poz. 1657, z
2009 r. Nr 1, poz. 3, Nr 115, poz. 967 i Nr 157, poz. 1241 oraz z 2011 r. Nr 163, poz. 981.
1



Art. 2.


Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia.


UZASADNIENIE

Cel i potrzeba uchwalenia ustawy.


W dniu 26 maja 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o zmianie
ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (DZ. U. z 2013 r., poz. 503). Zmiany
wprowadzone ww. nowelizacją polegały m.in. na usunięciu z art. 7 ust. 2 pkt 1 słów „jeżeli
ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha”. Wskutek tej
nowelizacji w obecnie obowiązującym stanie prawnym, zmiana przeznaczenia gruntów rolnych
i leśnych na cele nierolnicze lub nieleśne, określona w art. 7 ust. 1 ustawy, dokonująca się co
do zasady w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego sporządzonym w trybie
określonym w przepisach ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
2003 Nr 80 poz. 717), w przypadku gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I – III
wymaga uzyskania każdorazowo zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Procedura
uzyskania zgody właściwego organu stanowi pierwszy etap i jest każdorazowo konieczna do
zmiany przeznaczenia gruntów oznaczonych powyżej na cele nierolnicze, dokonującego się w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W stanie prawnym sprzed wejścia w
życie nowelizacji ustawy z dnia 8 marca 2013 r., przeznaczenie na cele nierolnicze gruntów
rolnych klas I-III wymagało uzyskania zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi,
jedynie w przypadku gdy zwarty obszar tych gruntów przekraczał 0,5 ha.

W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy z dnia 8 marca 2013 r. powstały
istotne problemy dotyczące uchwalania i wykonywania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego w gminach wiejskich i podmiejskich oraz uzyskiwania
decyzji o warunkach zabudowy na obszarach, na których nie ma miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego. Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na
terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, stosownie
2

do art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, należy do zadań
własnych gminy. W kompetencji do uchwalania miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego wyraża się samodzielność samorządu terytorialnego w rozwiązywaniu
lokalnych zagadnień
dotyczących zachowania ładu przestrzennego, gospodarki
nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, o których mowa w
art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym. Jednakże praktyczne zastosowanie nowych
przepisów tj. art. 7 ust. 2 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, wprowadzającego
ograniczenie o charakterze administracyjnym w uzyskiwaniu zgody na każdorazowe
przekształcenie gruntów rolnych klas I –III na cele nierolnicze i nieleśne przyniosło bardzo
negatywne skutki dla planowanych inwestycji budowlanych na tych terenach, gdyż de facto
uzależniło rozwój terenów podmiejskich i wiejskich na gruntach klas I-III od wiążącej opinii
(zgody) Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

W dniu 20 sierpnia 2013 r. grupa Posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego wystąpiła z
inicjatywą ustawodawczą mającą na celu odwrócenie negatywnych skutków wprowadzonej
nowelizacji ustawy i przywrócenie poprzedniego stanu prawnego umożliwiającego
samorządom podejmowanie w minimalnym stopniu decyzji o przeznaczeniu gruntów rolnych
klas I-III na cele nierolnicze w pewnych ściśle określonych okolicznościach (druk nr 1783).
Ustawa została uchwalona na 69 posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 10
czerwca 2014 r. Jednakże wskutek odmowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej podpisania
uchwalonej w toku prac parlamentarnych ustawy (druk nr 2652) i nie odrzuceniem veta przez
Parlamentarzystów na posiedzeniu Sejmu w dniu 10 października 2014 r., ostatecznie
zakończono pracę nad ww. ustawą.

Jednakże wobec znacząco negatywnych konsekwencji obowiązywania ustawy o
ochronie gruntów rolnych i leśnych w zakresie dotyczącym art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy w
obecnym kształcie, takich jak znaczne wydłużenie procesu inwestycyjnego na terenach
podyktowane koniecznością każdorazowego wystąpienia o zgodę Ministra nawet w przypadku
najmniejszych areałów gruntów klas I –III, w opinii Posłów wnioskodawców konieczne jest
dokonanie ponownej analizy oraz rozważenie konieczności uchwalenia jej nowelizacji i
zrewidowanie obowiązującego ustawodawstwa w tym zakresie. Niniejszy projekt ustawy
wychodzi naprzeciw tej potrzebie.

Niniejszy projekt ustawy zawiera również rozwiązanie legislacyjne, na podstawie
którego jedynie przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych klas I – III o
zwartej powierzchni (tzw. „zwartym obszarze”) przekraczającej 0.5 ha będzie wymagało zgody
Ministra. Wprowadzenie tego kryterium ograniczającego dokonywanie zmiany przeznaczenia
3

gruntów spowoduje przywrócenie poprzedniego stanu prawnego w zakresie regulacji tego
przepisu sprzed nowelizacji ustawy z dnia 8 marca 2013 r. w zakresie art. 7 ust.2 pkt. 1 ustawy.
Projekt wychodzi również naprzeciw opinii wyrażonej we wniosku Prezydenta RP (veto do
ustawy z dnia 10.06.2014 r.) w przedmiocie konieczności wprowadzenia definicji legalnej
pojęcia „zwarty obszar” w celu rozwiania wszelkich wątpliwości co do normatywności tego
pojęcia. Projektodawcy proponują więc dodanie pkt 29 w art. 4 ustawy, w którym
zdefiniowano pojęcie „zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia” w następujący
sposób: jest to „obszar gruntów rolnych przewidzianych do zmiany przeznaczenia na cele
nierolnicze, zawarty w granicach opracowania planu miejscowego, wyznaczony na rysunku
projektu planu zagospodarowania przestrzennego liniami rozgraniczającymi tereny o różnym
przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania.”

W obecnie obowiązującej ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie ma definicji
„zwartego obszaru”, natomiast określenie zawarte w art. 7 ust. 2 pkt. 1 „zwarty obszar
projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha” jest w różnorodny sposób
interpretowane zarówno w praktyce, jak również w orzecznictwie sądów administracyjnych. Za
zdefiniowaniem tego pojęcia przemawiają więc przede wszystkim rozbieżności w jego
interpretacji, co prowadzi do omijania stosowania przepisów ustawy o ochronie gruntów
rolnych i leśnych. Intencją ustawodawcy było rozumienie zapisu „zwarty obszar” jako sumę
wszystkich gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III usytuowanych w granicach
opracowania projektu planu bez względu na powierzchnię kompleksów gleb klas I-III objętych
szczególną ochroną.
I tak np. w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartego w wyroku II OSK
466/11 - pojęcie "zwarty obszar projektowany" należy interpretować mając na uwadze całe
projektowane przedsięwzięcie. Już z samej nazwy zaskarżonej uchwały wynika, że jej
przedmiotem jest miejscowy plan obejmujący teren przeznaczony na park elektrowni
wiatrowych Markowice. Z ustaleń planu wynika, że teren przeznaczony na park elektrowni
wiatrowych obejmuje teren przeznaczony pod 29 siłowni ( pod każda zajmowałaby co najmniej
18 arów) i pod drogi dojazdowe do nich, przy czym Skarżąca Gmina nie przeczy, że są to
grunty klas I-III. Zatem niewątpliwym jest, że zwarty obszar projektowany do zmiany
przeznaczenia na cele nierolnicze znacznie przekracza 0,5 ha. Wobec czego wymagana jest na
to zgoda Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Brak takiej zgody, jak zasadnie uznał
Sąd pierwszej Instancji, jest istotnym naruszeniem trybu sporządzania planu miejscowego
powodującym nieważność tej uchwały, na co wskazuje treść art. 17 pkt 8 w zw. z art. 28 ust.1
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”.
4