Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

07.11. 2014 r.
Raport z konsultacji publicznych projektu ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020

Lp.
Dotyczy
Zgłaszający
Treść uwagi
Odpowiedź
1. UWAGA
UM Woj.
Przepisy dotyczące zakresu zadań poszczególnych instytucji Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Mazowieckiego
powinny być analogiczne do tych obowiązujących w ramach Przepisy projektowanej ustawy określające zadań poszczególnych organów
PROW 2007-2013. Zadania związane z przyznawaniem pomocy i jednostek organizacyjnych w zakresie dotyczącym PROW 2014-2020 nie
powinny
pozostać
zadaniami
Instytucji
Zarządzającej mogą być takie same jak te dotyczące PROW 2007-2013, ponieważ inne są
delegowanymi do podmiotów wdrażających, w tym m. in. do unijne podstawy prawne dla PROW 2014-2020 oraz określone w nich zadania
samorządów województw i ARiMR.
poszczególnych podmiotów. Zadania dotyczące przyznawania pomocy
Innym rozwiązaniem jest bezpośrednie powierzenie samorządom beneficjentom nie mogą być przez instytucję zaradzającą delegowane
województwa zadań związanych z przyznawaniem, wypłatą i do podmiotów wdrażających gdyż są zadaniami agencji płatniczej a nie
zwrotem pomocy w zakresie działań, o których mowa w art. 5 ust. instytucji zarządzającej. Powyższe wynika z rozporządzenia Parlamentu
1. pkt 4 lit. c oraz w pkt 7 i 14 projektu, co można osiągnąć poprzez Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 (m.in.:
dodanie ust. 8 w art. 7 ustawy, w brzmieniu:
1)
motywu 9, który stanowi, że jedynie
„8. Zadania związane z przyznawaniem, wypłatą i zwrotem
akredytowane agencje płatnicze dają gwarancję przeprowadzania
pomocy w zakresie działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 lit.
niezbędnych kontroli przez przyznaniem beneficjentom pomocy unijnej;
c oraz pkt 7 i 14 ustawy wykonuje samorząd województwa.”.
2)
art. 7 ust. 6 który stanowi, że agencje
płatnicze
zarządzają
operacjami,
z które są odpowiedzialne, i zapewniają kontrolę tych operacji, a także
przyjmują ogólną odpowiedzialność w tym zakresie;
3)
art. 49 ust. 1 który stanowi, że
akredytowane agencje płatnicze przechowują dokumenty potwierdzające
dokonane płatności oraz dokumenty związane z przeprowadzaniem kontroli
administracyjnych
i kontroli bezpośrednich wymaganych na mocy prawa unijnego oraz
udostępniają Komisji te dokumenty i informacje;
4)
art. 49 ust. 2, który stanowi, że w
przypadku gdy dokumenty te są przechowywane przez organ działający w
ramach delegacji udzielonej przez agencję płatniczą (...), organ ten
przekazuje akredytowanej agencji płatniczej sprawozdania dotyczące
liczby przeprowadzanych kontroli, ich przedmiotu oraz działań podjętych
na podstawie ich wyników;
5)
art. 74 ust. 1, który stanowi, że państwa
członkowskie, za pomocą agencji płatniczych lub podmiotów przez nie
upoważnionych do działania w ich imieniu, przeprowadzają kontrole
administracyjne
dotyczące
wniosków
o przyznanie pomocy w celu weryfikacji kryteriów kwalifikowalności
do otrzymania pomocy.
Ponadto nie jest możliwe w projektowanej ustawie bezpośrednie powierzenie
samorządom województwa zadań związanych z przyznawaniem, wypłatą
1

Lp.
Dotyczy
Zgłaszający
Treść uwagi
Odpowiedź
i zwrotem pomocy, ponieważ było by to niezgodne z przepisami rozporządzenia
delegowanego Komisji (UE) nr 907/2014. Zgodnie z nimi jeśli agencja
płatnicza deleguje którekolwiek ze swoich zadań innemu organowi na mocy
art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, agencja płatnicza i ten organ muszą
zawrzeć pisemna umowę, w której określają delegowane zadania (Załącznik I
pkt C.1 ppkt (i)).
2. UWAGA
UM Woj.
Projekt milczy o tym, z jakich środków finansowych zostanie Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Łódzkiego
wypłacona pomoc w przypadku, gdy samorząd województwa Podmioty, którym zostały delegowane zadania dotyczące wdrażania PROW
odmówi wypłaty pomocy, a rozstrzygnięcie takie zostanie 2014-2020 powinny wykonywać swoje zadania zgodnie z przepisami prawa
prawomocnie zakwestionowane na drodze sądowej (lub i ponosić odpowiedzialność za popełnione przez siebie błędy. Takie samo
administracyjnej) i gdy jednocześnie wyczerpane zostaną limity, rozwiązanie funkcjonuje w PROW 2007-2013. Również w odniesieniu
o których mowa w art. 15-17 projektu. Ustawa powinna wyraźnie do programów, o których mowa w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach
wskazywać, że w takim przypadku pomoc jest wypłacana ze realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych
środków Skarbu Państwa.
w perspektywie finansowej 2014-2020, założono, ze instytucja, która dopuściła
się uchybień jest obowiązana do zapewnienia środków na wypłatę
równowartości dofinansowania należnego beneficjentowi (…). Jednocześnie
np. ustawa z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa w art. 2 ust. 3 stanowi, że Agencja nie odpowiada za zobowiązania
Skarbu Państwa, a Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania Agencji.
Brak jest uzasadnienia dla przyjęcia założenia o ponoszeniu odpowiedzialności
przez Skarb Państwa za błędy popełnione przez podmiot wdrażający.
3. UWAGA
UM Woj.
Projekt nie reguluje konsekwencji naruszeń przez beneficjentów Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Łódzkiego
ustawy Prawo zamówień publicznych (w tym art. 140 i 144 P.z.p.) Zgodnie z art. 48 ust. 1 projektowanej ustawy minister właściwy do spraw
w przypadku, gdy beneficjent będzie zobowiązany stosować rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia m.in. szczegółowe warunki
tę ustawę. Projekt nie wskazuje jakie będą skutki prawne takich lub tryb przyznawania, wypłaty lub zwracania pomocy w ramach
naruszeń oraz jakie naruszenia będą podstawą faktyczną do ich poszczególnych działań oraz poddziałań objętych programem w szczególności
zastosowania. Zdaniem opiniującego kwestia ta wymaga regulacji szczegółowe wymagania, jakim powinna odpowiadać umowa o przyznanie
o randze ustawowej.
pomocy – w przypadku działań i poddziałań, w ramach których pomoc jest
przyznawana na podstawie umowy. Jednocześnie art. 37 ust. 1 pkt 8
projektowanej ustawy stanowi, że umowa o przyznanie pomocy zawiera
w szczególności określenie warunków, wysokości i form stosowanych kar
administracyjnych wynikających z przepisów, o których mowa w art. 1 pkt. 1.
W związku z powyższym regulacje w zakresie kar administracyjnych,
o których mowa w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady
(UE) nr 1306/2013, w tym dotyczące naruszeń w obszarze zamówień
publicznych, zawarte będą w rozporządzeniach dla poszczególnych działań
i poddziałań programu oraz w postanowieniach umów zawieranych

z beneficjentami.
4. UWAGA
UM Woj.
W projekcie brak jest regulacji dotyczącej LDG – analogicznej do Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Łódzkiego
uregulowania w art. 12-15 obecnie obowiązującej ustawy.
Art. 12-15 ustawy obowiązującej dla PROW 2007-2013 dotyczą lokalnych grup
działania (LDG). Stanowią one m.in. o:
2

Lp.
Dotyczy
Zgłaszający
Treść uwagi
Odpowiedź
1) rodzajach operacji wybieranych przez LDG, na które przyzwana jest
pomoc;
2) składaniu za pośrednictwem LDG wniosków o przyznanie pomocy;
3) działaniu, w ramach którego pomoc jest przyznawana LDG;
4) wyborze LDG;
5) formie prawnej LGD.
W projektowanej ustawie zawarto przepisy dotyczące poddziałań, w ramach
których LDG jest beneficjentem (art. 5 ust. 1 pkt 14 lit c i d (wdrażanie
projektów współpracy i wsparcie kosztów bieżących i aktywizacji) oraz lit. b
(realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju, w części którego
LGD będzie beneficjentem, tj. w przypadku projektów grantowych i projektów
własnych LDG). Zgodnie z art. 5 ust. 3 projektowanej ustawy wspieranie
rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, o którym mowa w części
drugiej w tytule III w rozdziale II rozporządzenia nr 1303/2013, w ramach
działania Leader, odbywa się na zasadach określonych w przepisach o rozwoju
lokalnym kierowanym przez społeczność (RLKS), a w zakresie
nieuregulowanym w tych przepisach – na zasadach określonych w niniejszej
ustawie. W związku z powyższym te kwestie, których nie reguluje
projektowana ustawa określone będą w przepisach o RLKS.
5. UWAGA
UM Woj.
W projekcie używane jest sformułowanie wydatek kwalifikowalny Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Łódzkiego
(np. art. 39 projektu). Właściwym byłoby umieszczenie w ustawie O kwalifikowalności wydatków stanowią przepisy rozporządzenia 1305/2013
definicji legalnej tego sformułowania, zawierającej elementy (w tym art. 60 i 61). Jednocześnie przepisy te nie zawierają delegacji
wspólne dla wszystkich działań.
do określenia przez państwo członkowskie definicji wydatku kwalifikowalnego.
6. UWAGA
UM Woj.
W toku kontroli realizacji operacji niejednokrotnie okazywało się, Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Łódzkiego
że uprawnienia kontrolne opisane w art. 49 projektu oraz Zgodnie z przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE)
wynikające z umów o przyznanie pomocy oraz dokumenty nr 809/2014 kontrole na miejscu obejmują sprawdzenie dokładności danych
załączane do wniosku o płatność okazywały się niewystarczające zadeklarowanych przez beneficjenta z dokumentami stanowiącymi
do ustalenia, czy spełnione są wszystkie przesłanki do wypłaty ich podstawę.
pomocy przyznanej na podstawie umowy. Sytuacje takie miały Obejmuje to sprawdzenie, czy wnioski o płatność złożone przez beneficjenta są
miejsce w szczególności wówczas, gdy zaistniała konieczność poparte dokumentami księgowymi lub innymi dokumentami, a także
pozyskania informacji lub dokumentu pochodzących od osób – w niezbędnych przypadkach – kontrolę dokładności danych we wniosku
trzecich. Dlatego uregulowaną w art. 28 ust. 3 w związku z art. 35 o
płatność na podstawie danych lub dokumentów handlowych
ust. 2 projektu zasadę kontradyktoryjności należy w sposób przechowywanych przez osoby trzecie. Powyższy wymóg został uwzględniony
wyraźny rozciągnąć również na postępowanie w sprawie wypłaty w art. 50 ust. 5 dającym uprawnienia kontrolne osobom wykonującym
pomocy, a ponadto przyznać samorządom województw czynności kontrolne również w odniesieniu do osób trzecich. Wskazany art. 28
uprawnienie do żądania dokumentów i informacji dotyczących ust. 3 projektowanej ustawy dotyczy obowiązków stron oraz innych osób
realizacji operacji od osób trzecich pod rygorem zastosowania uczestniczących w postępowaniu w sprawie dotyczącej przyznania pomocy
środków przymusu analogicznych do uregulowanych w art. 88 do przedstawienia dowodów oraz dawania wyjaśnień co do okoliczności sprawy
K.p.a.
zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek; ciężar udowodnienia faktu
spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.
Należy podkreślić, że osoby trzecie nie są stroną w ww. postepowaniu ani w
nim nie uczestniczą. O przyznanie pomocy i jej wypłatę występuje beneficjent.
3

Lp.
Dotyczy
Zgłaszający
Treść uwagi
Odpowiedź
Ponadto postępowanie to nie dotyczy ani interesu prawnego ani obowiązku
osób trzecich. W związku z tym również skutki prawne, o których mowa w art.
28 ust. 3, nie dotyczą osób trzecich. Dlatego nieuzasadnionym jest zastosowanie
zasady określonej w art. 28 ust. 3 do kontroli na miejscu u osób trzecich.
7. UWAGA
UM Woj.
Analizując doświadczenia perspektywy finansowej 2007-2013 oraz Uwaga nieuwzględniona.
OGÓLNA
Małopolskiego
mając na uwadze kształt regulacji Wspólnotowych dotyczących Przepisy rozporządzeń UE zawierające regulacje dotyczące pomocy państwa, |
EFSI można się spodziewać, że część z projektów otrzymujących w tym:
wsparcie w ramach PROW będzie podlegała przepisom o pomocy 1) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w
publicznej. W opiniowanym projekcie ustawy brak jest stosownych
sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz
odniesień do tego aspektu wdrażania Programu, brak również odwołań
Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

do konkretnych regulacji UE w zakresie reguł udzielania pomocy
i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/20045 (art. 81),
publicznej w sektorze rolnym (m.in. wyłączeń blokowych, de 2) rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w
minimis), brak jest przepisu zawierającego delegację dla ministra
sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
i/lub innych instytucji do ustanowienia schematów pomocy
Europejskiej do pomocy de minimis,
publicznej (por. art. 27 ustawy o zasadach realizacji programów w 3) rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie
uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym
finansowej 2014-2020, Dz. U. z 2014 r. poz.1146).
w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu,
4) rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r.
uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz
na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym
w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej,
obowiązują bezpośrednio i nieuzasadnione jest odwoływanie się do nich w
projektowanej ustawie.
8. UWAGA
Agencja
Należy dodać zapis umożliwiający zakwestionowanie wypłaty Wyjaśnienie
OGÓLNA
Restrukturyzacji i
pomocy przez agencję płatniczą. Zgodnie z art. 7 rozporządzenia Przedmiotowa kwestia powinna być przedmiotem regulacji ustawy o Agencji
Modernizacji
1306/2013 oraz z artykułem 1 907/2014 - agencja płatnicza Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Rolnictwa
odpowiedzialna jest za zarządzanie wydatkami EFRROW (w
zakresie dokonywanych przez siebie płatności ) oraz za ich
kontrolę. Zgodnie z Załącznikiem nr 1 do 907/2014 na Agencji
Płatniczej – w przypadku delegowania jej zadań – ciąży
odpowiedzialność za skuteczne zarządzanie funduszami, pozostaje
ona w pełni odpowiedzialna za legalność i prawidłowość transakcji
w tym ochronę interesów finansowych Unii. Wobec powyższego
pożądane wydaje się przypisanie Agencji kompetencji do
ostatecznego przesądzenia, czy dana płatność może zostać
zrealizowana. Agencja, pełniąc funkcję gwarancyjną, w przypadku
naruszenia zasad przyznawania pomocy i wypłaty środków,
miałaby prawo uchylić rozstrzygnięcie podmiotu wdrążającego w
zakresie wyboru beneficjenta lub rozstrzygnięcie w zakresie
wypłaty środków i wydać własne rozstrzygnięcie, lub skierować
sprawę do ponownego rozstrzygnięcia przez podmiot wdrażający.
4

Lp.
Dotyczy
Zgłaszający
Treść uwagi
Odpowiedź
9. UWAGA
Agencja
Projektowane przepisy ustawy o realizacji PROW należy Uwaga do uwzględniania na bieżąco.
OGÓLNA
Restrukturyzacji i
odpowiednio synchronizować z postanowieniami projektowanej Trudno jest się odnieść do tej uwagi ze względu na niewskazany i
Modernizacji
ustawy o płatnościach bezpośrednich, w szczególności w zakresie nieskonkretyzowany przez ARiMR zakres niezbędnych zmian. MRiRW
Rolnictwa
przepisów proceduralnych, szczególnych wobec regulacji dokłada jednak starań aby przepisy ustawy o realizacji PROW dotyczące
kodeksowych, a podlegających jednolitej regulacji na gruncie płatności obszarowych korespondowały z odpowiednimi przepisami
horyzontalnych przepisów prawa unijnego w zakresie schematów projektowanej ustawy o płatnościach bezpośrednich.
wsparcia objętych systemem zintegrowanym.
10. Art. 5 ust. 1
UM Woj.
Uszczegółowienie poddziałań w ramach działania Podstawowe Uwaga nieuwzględniona.
pkt 7
Małopolskiego
usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich zgodnie z Przepisy projektowanej ustawy nie określają katalogu działań i poddziałań,
art. 20 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr jakie mają być wdrażane w ramach PROW 2014-2020. Projektowana ustawa
1305/2013 z 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju ma na celu, zgodnie z uzasadnieniem, zapewnienie podstaw prawnych dla
obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz wdrażania działań i poddziałań określonych w przyjętym przez Radę Ministrów
Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające w dniu 15 kwietnia 2014 r. projekcie PROW 2014-2020.
rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005.
W proponowanym projekcie ustawy nie uwzględniono m.in.
działań wymienionych w art. 20 ust. 1. lit. e), g) ww.
rozporządzenia.
11. Rozdział 2
Agencja
Uwaga redakcyjna (literówka).
Uwaga uwzględniona.
Restrukturyzacji i
W tytule rozdziału 2 należy poprawić błąd literowy – zamiast słowa
Modernizacji
„zarządzające” powinno być „zarządzająca”.
Rolnictwa
12. Art. 6 ust. 3
UM Woj.
Proponujemy nadanie art. 6 ust. 3 projektu następującego Uwaga nieuwzględniona.
Mazowieckiego
brzmienia:
Art. 66 ust. 1 lit. a rozporządzenia 1305/2013 dotyczy zapewnienia istnienia
„3. Zadania instytucji zarządzającej, o których mowa w art. 66 ust. systemu elektronicznego do rejestrowania, przechowywania i zgłaszania
1 lit. a rozporządzenia nr 1305/2013, wykonuje jako delegowane informacji statystycznych na temat programu i jego realizacji, niezbędnych do
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwana dalej celów monitorowania i ewaluacji. Nie znajduje uzasadnienia istnienie
„Agencją”, a w zakresie działań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt odrębnych systemów elektronicznych dla niektórych działań, skoro system ten
4 lit. c oraz pkt 7 i 14 ustawy – samorząd województwa, pełniąc ma dotyczyć całego programu, a takiego samorządy województw nie mogą
funkcję instytucji pośredniczącej.”.
zapewnić z racji zakresu zadań zakładanych do wykonywania przez nie.
13. Art. 6 ust. 3
UM Woj.
Bardziej precyzyjne określenie zadań wynikających z podwójnej Uwaga nieuwzględniona.
Łódzkiego
roli Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pełniącej Art. 66 ust. 1 lit. a rozporządzenia 1305/2013 stanowi o tym, czego dotyczy
zarówno rolę Instytucji pośredniczącej jak i Agencji Płatniczej.
zadanie ARiMR jako instytucji pośredniczącej a mianowicie zapewnienia
istnienia systemu elektronicznego do rejestrowania, przechowywania

i zgłaszania informacji statystycznych na temat programu i jego realizacji,
niezbędnych do celów monitorowania i ewaluacji. Ponadto, szczegółowy
zakres zadań delegowanych przez agencję płatniczą podmiotom wdrażającym
oraz sposób wykonywania tych zadań, w tym zadań dotyczących ww. systemu
informatycznego, określać będzie umowa zawarta przez agencję płatniczą
z podmiotami wdrażającymi art. 7 ust. 5.
14. Art. 7
Agencja
Zwracamy uwagę, iż w treści projektu ustawy nie wskazano, w Uwaga nieuwzględniona.
Restrukturyzacji i
ramach jakich działań i poddziałań pomoc będzie przyznawana Z przepisów tego artykułu jasno wynika, że co do zasady agencja płatnicza
5