Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

Dana osoba informuje również swojego przełożonego. W razie stwierdzenia istnienia
konfliktu interesów, dana osoba zaprzestaje wszelkich działań w danej sprawie.
Delegowany urzędnik zatwierdzający osobiście podejmuje dalsze właściwe działania.
Pozostałe działania i poddziałania wdrażane będą przez Agencję Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa.
W art. 6 ust. 5 określono również zasadnicze elementy umowy, na podstawie której
podmioty wdrażające wykonywały będą delegowane im zadania.
Możliwość delegowania zadań w powyższym zakresie wynika wprost z art. 7 ust. 1
rozporządzenia nr 1306/2013 oraz jest zgodna z pkt 1.C.1 załącznika I do
rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 907/2014 z dnia 11 marca 2014 r.
uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013
w odniesieniu do agencji płatniczych i innych organów, zarządzania finansami,
rozliczania rachunków, zabezpieczeń oraz stosowania euro (Dz. Urz. UE L 255
z 28.08.2014, str. 18).
Zaproponowane rozwiązanie stanowiło będzie uproszczenie przyjętych w tym zakresie
rozwiązań obowiązujących w ramach PROW na lata 2007–2013, w ramach którego
podmioty wdrażające wykonują zadania delegowane zarówno przez instytucję
zarządzającą, jak i agencję płatniczą.
Wybór wymienionych podmiotów, pełniących rolę podmiotów wdrażających
przypisane im działania, został dokonany w oparciu o zakres ich działania oraz
doświadczenia wynikające z wdrażania Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2004–2006, Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja
sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004–2006” oraz PROW na
lata 2007–2013. Wybór został również poprzedzony szeregiem konsultacji z tymi
podmiotami. Zaproponowane rozwiązanie zapewnia wdrożenie poszczególnych działań
programu przez podmioty charakteryzujące się odpowiednim doświadczeniem w tym
zakresie oraz warunkami umożliwiającymi rzetelne wykonywanie powierzonych zadań.
Do katalogu podmiotów zaangażowanych we wdrażanie działań i poddziałań zaliczyć
należy również LGD, których zadania, z uwagi na specyfikę działania wsparcie dla
rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER, zostały uregulowane w odrębnych
przepisach o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności.
Jednocześnie, dążąc do zapewnienia wdrażania programu w sposób efektywny
i prawidłowy, o czym mowa w art. 66 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013,
11

w projektowanej ustawie proponuje się w art. 7 ust. 1, aby minister właściwy do spraw
rozwoju wsi sprawował nadzór nad agencją płatniczą, instytucjami pośredniczącymi
oraz podmiotami wdrażającymi.
Jako środki tego nadzoru przewidziano w art. 7 ust. 2 możliwość wydawania
wytycznych i poleceń, żądania przedstawiania informacji i udostępniania dokumentów
oraz przeprowadzania kontroli.
W projektowanej regulacji zapewniono również możliwość przeprowadzania kontroli
podmiotów wdrażających przez agencję płatniczą (art. 6 ust. 5 pkt 2 lit. a projektowanej
ustawy).
Kontrole w ramach systemu instytucjonalnego, z uwagi na ich specyfikę, zgodnie
z przedmiotowym rozdziałem, wykonywane będą w oparciu o przepisy o kontroli
w administracji rządowej.
Kwestie dotyczące rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, zgodnie z art. 3
ust. 3 projektowanej ustawy, co do zasady, regulowane są w przepisach o rozwoju
lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Z uwagi jednak na to, że finansowanie
lokalnych strategii rozwoju z różnych funduszy EFSI wymaga niejednokrotnie
odrębnych regulacji, właściwych dla jednego funduszu, w art. 8 zawarto regulację
dotyczącą przeprowadzania kontroli realizacji lokalnych strategii rozwoju (dalej „LSR”)
przez instytucję zarządzającą oraz instytucje pośredniczące. Ponadto wprowadzono
możliwość wydawania mających zastosowanie do wszystkich LGD wytycznych w celu
zapewnienia jednolitości i prawidłowości wykonywania przez nie zadań związanych
z realizacją LSR. Nie przewiduje się wydawania wytycznych kierowanych
indywidualnie do poszczególnych LGD. Podkreślić należy, że wytyczne te kierowane
będą do LGD jako podmiotu wykonującego zadania określone w art. 34 ust. 3
rozporządzenia 1303/2013, a nie jako beneficjenta wsparcia udzielanego ze środków
EFRROW realizującego konkretną operację. LGD w umowie ramowej, podpisywanej
po dokonaniu wyboru LSR opracowanej przez tą LGD, zobowiązuje się do stosowania
ww. wytycznych. Tryb wyboru LSR został określony w przepisach o rozwoju lokalnym
z udziałem lokalnej społeczności.
W art. 10 i art. 11 projektowanej ustawy w sposób ogólny uregulowano sprawy
związane z obowiązkami m.in. ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, podmiotów
wdrażających oraz agencji płatniczej w celu zapewnienia właściwego systemu
monitorowania i ewaluacji, o których mowa w tytule VII rozporządzenia nr 1305/2013.
12

Projektowana ustawa nawiązywała będzie w tym rozdziale również do konieczności
współpracy instytucji zarządzającej, agencji płatniczej, podmiotów wdrażających, LGD
oraz organów administracji rządowej i jednostek organizacyjnych podległych organom
administracji rządowej lub przez nie nadzorowanych, a także organów samorządu
terytorialnego, przy realizacji zadań związanych z przyznawaniem i wypłatą pomocy.
Regulacja ta ma zapewnić właściwy przepływ informacji i dokumentów związanych
z właściwym wdrażaniem programu.

Rozdział 3. Przyznawanie pomocy (art. 14–37)
Warunki ogólne przyznawania pomocy, w tym w szczególności zakres podmiotowy
wsparcia przewidzianego w ramach PROW 2014–2020, zostały określone w przepisach
rozporządzenia nr 1305/2013 oraz w programie (zgodnie z wymogami określonymi
w przepisach tego rozporządzenia).
W przedmiotowym rozdziale, w zakresie wspólnym dla wszystkich działań objętych
programem, zaproponowany został sposób uregulowania postępowania w sprawie
przyznania pomocy, rola podmiotów wdrażających oraz agencji płatniczej, a także
warunki przyznania pomocy. Taki stopień szczegółowości na poziomie ustawowym
zapewnia właściwy poziom uregulowania podstaw prawnych rozstrzygnięć
podejmowanych w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy.
W art. 15 zaproponowano, aby w przypadku działania systemy jakości produktów
rolnych i środków spożywczych, w przypadku systemów jakości, o których mowa
w art. 16 ust. 1 lit b rozporządzenia nr 1305/2013, pomoc była przyznawana, jeżeli te
systemy zostały uznane przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Potrzeba
uregulowania w przepisach krajowych instytucji uznawania krajowych systemów
jakości wynika wprost z art. 16 rozporządzenia nr 1305/2013, w którym, jako jeden
z warunków wsparcia w ramach przedmiotowego działania, określony został warunek
uznania przez państwa członkowskie systemów jakości spełniających kryteria określone
w ust. 1 lit b tego artykułu. Analogiczne rozwiązanie przyjęte było w perspektywie
2007–2013. W przepisach ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich określono delegację dla ministra właściwego do spraw
rozwoju wsi do uznawania, w drodze decyzji administracyjnej, krajowych systemów
jakości żywności, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. b rozporządzenia Rady (WE)
13

nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW). W projektowanym przepisie zawarto również regulacje określające
warunki uznawania systemów jakości oraz cofania tego uznania w drodze decyzji
administracyjnej. Warunki uznania danego systemu jakości zostały określone przez
odesłanie do kryteriów określonych w art. 16 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1305/2013.
Nie przewiduje się zatem wprowadzania jakichkolwiek dodatkowych warunków
krajowych ponad te, które zostały określone w przepisach Unii Europejskiej. Konieczne
jest natomiast określenie regulacji, na mocy której, w sytuacji zaprzestania spełniania
warunków uznania danego systemu, minister właściwy do spraw rozwoju wsi będzie
obowiązany do cofnięcia takiego uznania. Takie rozwiązanie ma na celu zapewnić
zgodność uznanych systemów jakości z obowiązującymi przepisami Unii Europejskiej.
Art. 45 ust. 1 projektowanej ustawy przewiduje z kolei upoważnienie do wydania przez
ministra właściwego do spraw rozwoju wsi rozporządzeń określających szczegółowe
warunki i tryb przyznawania, wypłaty lub zwrotu pomocy w ramach poszczególnych
działań, poddziałań oraz pomocy technicznej w ramach programu. Takie podejście
pozwala na uwzględnienie specyfiki poszczególnych działań, jak również elastyczne
reagowanie na zmiany zachodzące w przepisach Unii Europejskiej, przy uwzględnieniu
bieżących potrzeb, wynikających z konieczności zapewnienia efektywnego zarządzania
programem.
W art. 18 projektowanej ustawy przewidziano możliwość określenia, w drodze
rozporządzenia, wysokości limitów środków dostępnych w poszczególnych
województwach lub latach w ramach określonych działań lub poddziałań, mając na
względzie wysokość limitów środków wynikających z programu, zapewnienie
zrównoważonego wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w poszczególnych
województwach oraz zarządzania i wdrażania programu zgodnie z art. 66 ust. 1
rozporządzenia nr 1305/2013, w szczególności w zakresie zarządzania środkami
finansowymi przeznaczonymi na realizację programu. Przewidziano również
możliwość określenia wysokości limitów środków przeznaczonych na określone typy
operacji, zakresy wsparcia lub pierwszą roczną płatność, której przyznanie jest
uzależnione od realizacji zobowiązań wieloletnich.
Mając na względzie fakt, iż w programie wysokość limitu środków pochodzących
z budżetu Unii Europejskiej w odniesieniu do poszczególnych działań została określona
14

w euro i jednocześnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 projektowanej ustawy, pomoc jest
przyznawana do wysokości limitu środków stanowiącego równowartość w złotych
określonej w programie kwoty środków EFRROW przeznaczonych na poszczególne
działania i poddziałania powiększonej o wysokość kwoty krajowych środków
publicznych przeznaczonych na współfinansowanie tych działań i poddziałań,
określenia wymaga sposób przeliczania tych kwot na złote. W związku z tym minister
właściwy do spraw rozwoju wsi wyda w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw finansów stosowne wytyczne, co jest zgodne ze stosowaną w tym zakresie
praktyką.
Ponadto w art. 17 ust. 2 przewidziano możliwość przyznania pomocy do określonej
wysokości przekraczającej określony dla danego działania lub poddziałania limit
środków stanowiących równowartość w złotych określonej w programie kwoty środków
EFRROW powiększonej o wysokość kwot krajowych środków publicznych
przeznaczonych na ich współfinansowanie po wyrażeniu zgody przez ministra
właściwego do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych. Zgoda taka, na podstawie
której dokonuje się
tzw. „nadkontraktacji”, może mieć miejsce w sytuacji, gdy zachodzi ryzyko
niewykorzystania całej alokacji na dane działanie lub poddziałanie. Wyrażenie takiej
zgody nie będzie pogarszać sytuacji beneficjentów innych działań lub poddziałań.
Art. 20 projektowanej ustawy stanowi regulację rozstrzygającą, komu należy przyznać
pomoc, w sytuacji gdy warunkiem jej przyznania jest posiadanie gospodarstwa rolnego
lub gruntu i pomoc ta jest przyznawana do powierzchni gruntu, a grunt ten stanowi
przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego (art. 20 ust. 1) albo przedmiot
współposiadania (art. 20 ust. 2). Pomoc będzie przyznawana do powierzchni gruntu,
a mianowicie do powierzchni, która jest objęta obszarem zatwierdzonym w rozumieniu
art. 2 ust. 1 pkt 23 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 640/2014 z dnia
11 marca 2014 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli
oraz warunków odmowy lub wycofania płatności oraz do kar administracyjnych
mających zastosowanie do płatności bezpośrednich, wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 181 z 20.06.2014, str. 48),
zwanego dalej „rozporządzeniem nr 640/2014”. Sposób obliczania wysokości tej
15