Rządowy projekt ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020

odnawialną i w oszczędzanie energii,
b) wsparcie badań i inwestycji związanych z utrzymaniem, odbudową i poprawą
stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego
i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych
aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości
środowiskowej,
c) wsparcie inwestycji w tworzenie, ulepszanie i rozwijanie podstawowych usług
lokalnych dla ludności wiejskiej, w tym rekreacji, kultury i powiązanej
infrastruktury;
8) inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów;
9) tworzenie grup producentów i organizacji producentów;
10) działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne:
a) płatności z tytułu zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych,
b) wsparcie dla ochrony oraz zrównoważonego użytkowania i rozwoju zasobów
genetycznych w rolnictwie;
11) rolnictwo ekologiczne:
a) płatności na rzecz konwersji na ekologiczne praktyki i metody w rolnictwie,
b) płatności na rzecz utrzymania ekologicznych praktyk i metod w rolnictwie;
12) płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi
ograniczeniami:
a) rekompensata na obszarach górskich,
b) rekompensaty na rzecz innych obszarów charakteryzujących się szczególnymi
ograniczeniami naturalnymi,
c) rekompensaty na rzecz innych obszarów charakteryzujących się szczególnymi
ograniczeniami;
13) współpraca;
14) wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER:
a) wsparcie przygotowawcze,
b) wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego
kierowanego przez społeczność,
c) przygotowanie i realizacja działań w zakresie współpracy z lokalną grupą
działania,
d) wsparcie na rzecz kosztów bieżących i aktywizacji.
6

Ponadto wskazano, że oprócz działań i poddziałań, program obejmuje również pomoc
techniczną, której celem jest w szczególności zapewnienie odpowiedniego wsparcia dla
instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie, zarządzanie, monitorowanie, ocenę,
informację i komunikację, tworzenie KSOW, rozpatrywanie skarg oraz kontrolę i audyt.

Rozdział 2. Instytucja zarządzająca oraz inne organy i jednostki organizacyjne
uczestniczące we wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich w ramach programu
(art. 5–13)
Zasadniczy podział zadań w ramach realizacji PROW 2014–2020 został uregulowany
w przepisach rozporządzenia nr 1305/2013 oraz rozporządzenia nr 1306/2013 oraz
w przepisach Unii Europejskiej wydanych w trybie tych rozporządzeń.
Na podstawie art. 65 ust. 4 rozporządzenia nr 1305/2013 państwa członkowskie zostały
zobowiązane do wyraźnego określenia zadań instytucji zarządzającej, agencji płatniczej
oraz, w ramach działania wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy
LEADER, lokalnych grup działania (dalej „LGD”) w odniesieniu do kryteriów
kwalifikowalności i wyboru oraz procedury wyboru projektu.
Zadania instytucji zarządzającej PROW 2014–2020 zgodnie z art. 5 projektowanej
ustawy pełnił będzie minister właściwy do spraw rozwoju wsi.
W tym artykule zdefiniowano również zakres zadań instytucji zarządzającej, który nie
wynika wprost z przepisów ww. rozporządzeń UE, a także zakres zadań instytucji
zarządzającej przypisany instytucjom pośredniczącym, których funkcję będą pełniły:
− Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) – w zakresie, o którym
mowa w art. 66 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1305/2013,
− samorząd województwa – w zakresie, o którym mowa w art. 34 ust. 3 lit. f
rozporządzenia nr 1303/2013, w przypadku poddziałania, o którym mowa w art. 3
ust. 1 pkt 14 lit. c projektowanej ustawy, oraz
− Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza oraz podlegające jej okręgowe stacje
chemiczno-rolnicze – w zakresie prowadzenia analiz gleb.
W art. 5 ust. 2 pkt 1, w zakresie zadań ministra właściwego do spraw rozwoju wsi,
przewidziano również uprawnienia dotyczące zadań w zakresie powoływania, w drodze
zarządzenia, komitetu monitorującego, którego obowiązek powołania wynika wprost
z art. 47 ust. 1 rozporządzenia nr 1303/2013 (wykorzystano w tym zakresie
dotychczasowe doświadczenia związane z wdrażaniem programów w zakresie rozwoju
7

obszarów wiejskich w poprzednich perspektywach finansowania). Zaproponowano
również możliwość powoływania organu opiniodawczo-doradczego w sprawach
należących do zadań i kompetencji instytucji zarządzającej. Do udziału w tych grupach
przewidziano przedstawicieli agencji płatniczej, instytucji pośredniczących, podmiotów
wdrażających oraz inne osoby, których udział w pracach tego organu jest uzasadniony
zakresem jego zadań.
Art. 49 rozporządzenia nr 1306/2013 jednoznacznie wskazuje, że to agencja płatnicza
odpowiada za przechowywanie dokumentów związanych z przeprowadzeniem kontroli
administracyjnych. Zgodnie z art. 59 kontrole administracyjne mają obejmować
wszystkie wnioski o przyznanie pomocy oraz wnioski o płatność. Z kolei art. 74 tego
rozporządzenia, odwołujący się w swojej treści do art. 59, ostatecznie przypisuje
przeprowadzanie kontroli administracyjnych dotyczących wniosków o przyznanie
pomocy do zadań agencji płatniczej lub podmiotom upoważnionym przez agencję do
działania w jej imieniu.
Mając na względzie powyższe, w art. 6 zdefiniowano również zakres zadań, które
ARiMR jako agencja płatnicza deleguje podmiotom wdrażającym. Takie rozwiązanie
zapewnia jednoznaczny podział kompetencji.
Do zadań, które agencja płatnicza powierzy podmiotom wdrażającym, zgodnie
z przedmiotową regulacją, należą:
1) prowadzenie postępowań w sprawach o przyznanie lub wypłatę pomocy, w tym:
a) przyjmowanie wniosków o przyznanie pomocy oraz wniosków o płatność,
b) rejestrowanie wniosków o przyznanie pomocy oraz wniosków o płatność,
c) przeprowadzanie kontroli administracyjnych, o których mowa w art. 59 ust. 1
rozporządzenia nr 1306/2013,
d) dokonywanie wyboru operacji,
e) zawieranie umów, na podstawie których jest przyznawana pomoc,
informowanie o odmowie jej przyznania lub wydawanie decyzji
administracyjnych w sprawie o przyznanie pomocy, rejestrowanie tych umów,
informacji i decyzji;
2) przeprowadzanie kontroli na miejscu, o których mowa w art. 59 ust. 1
rozporządzenia nr 1306/2013;
3) ustalanie nienależnych kwot pomocy i wzywanie beneficjenta do zwrotu tych kwot;
8

4) przechowywanie dokumentów związanych z wykonywaniem przez podmiot
wdrażający zadań agencji płatniczej;
5) udostępnianie lub przekazywanie agencji płatniczej, instytucji zarządzającej,
Komisji Europejskiej lub innym organom upoważnionym do kontroli dokumentów,
o których mowa w pkt 4.
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej to na agencji płatniczej, nawet w sytuacji, gdy
część swoich uprawnień deleguje innemu podmiotowi, ciąży odpowiedzialność za
skuteczne zarządzanie funduszem EFRROW. Pozostaje ona w pełni odpowiedzialna za
legalność i prawidłowość transakcji stanowiących ich podstawę, w tym ochronę
interesów finansowych Unii, jak również za deklarowanie Komisji stosownych
wydatków i odpowiednie przygotowanie sprawozdania finansowego. Ponadto agencja
płatnicza zobowiązana jest również do wprowadzenia systemu uznawania wszelkich
należnych kwot i rejestracji w jednej księdze dłużników wszystkich takich długów
przed ich odzyskaniem.
W oparciu o powyższe, a także mając na względzie delegowanie podmiotom
wdrażającym uprawnień w zakresie przeprowadzania kontroli administracyjnych,
zawierania z beneficjentami umów o przyznaniu pomocy / wydawania decyzji
o przyznaniu pomocy oraz kontroli na miejscu, przyjęto podział zadań dotyczących
ustalania i odzyskiwania nienależnych płatności wypłaconych beneficjentowi.
Jak wynika z projektowanego art. 6 ust. 4 pkt 3, w powyższym zakresie do zadań
podmiotu wdrażającego należało będzie:
a) ustalenie nienależnej kwoty pomocy,
b) wezwanie beneficjenta, na piśmie, do zwrotu tych kwot.
W sytuacji gdy beneficjent nie zwróci kwoty nienależnej pomocy, w wysokości
i w terminie wskazanych w wezwaniu, podmiot wdrażający wystawiał będzie dokument
inicjujący dochodzenie należności, który dla agencji płatniczej stanowi podstawę do
wszczęcia procesu windykacji.
W art. 6 ust. 3 projektowanej ustawy doprecyzowano również katalog podmiotów,
którym agencja płatnicza powierzy wykonywanie ww. zadań. Zgodnie z założeniami
przedmiotowej regulacji podmiotami wdrażającymi PROW 2014–2020 będą:
1) podmiot, któremu agencja płatnicza powierzyła wykonywanie tych zadań
– w przypadku działań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 projektowanej
ustawy;
9

2) Agencja Rynku Rolnego – w przypadku działań, o których mowa w art. 3 ust. 1
pkt 3 i 13 projektowanej ustawy;
3) samorząd województwa – w przypadku poddziałania, o którym mowa w art. 3
ust. 1 pkt 4 lit. c, oraz działań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 7 i 14
projektowanej ustawy.
Zadania realizowane przez podmiot, któremu agencja płatnicza powierzyła
wykonywanie zadań, w przypadku działań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2
projektowanej ustawy, finansowane będą ze środków pomocy technicznej w ramach
limitu przewidzianego dla agencji płatniczej.
W przypadku gdy do wdrażania działań transfer wiedzy i działalność informacyjna oraz
usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu
zastępstw (działania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2 projektowanej ustawy)
zostanie wyłoniony podmiot, który w myśl obowiązujących przepisów oraz programu
może jednocześnie być beneficjentem środków pochodzących z PROW 2014–2020,
stosowne zasady dotyczące zapobiegania powstaniu konfliktu interesów określają
przepisy;
1) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, EURATOM) nr 966/2012
z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających
zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylającego rozporządzenie Rady
(WE, EURATOM) nr 1605/2002 oraz
2) rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 1268/2012 z dnia 29 października
2012 r. w sprawie zasad stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE, EURATOM) nr 966/2012 w sprawie zasad finansowych mających
zastosowanie do budżetu ogólnego Unii.
Zgodnie z przepisami ww. rozporządzeń wszystkim podmiotom upoważnionym do
działań finansowych oraz wszystkim innym osobom uczestniczącym w wykonywaniu
budżetu oraz zarządzaniu budżetem, w tym w działaniach przygotowawczych, a także
w audycie lub kontroli budżetu, zakazuje się podejmowania jakichkolwiek działań,
które mogą spowodować powstanie konfliktu ich interesów z interesami Unii. W razie
wystąpienia takiego zagrożenia dana osoba rezygnuje z wykonywania tych działań
i przekazuje sprawę delegowanemu urzędnikowi zatwierdzającemu (instytucja
urzędnika zatwierdzającego została określona w przepisach sekcji 2 rozdziału 3
rozporządzenia nr 966/2012), który stwierdza na piśmie, czy istnieje konflikt interesów.
10