Rządowy projekt ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego

będzie przyznawana do powierzchni uprawy
z danego roku.
Płatność
Dotychczas nie była stosowana. W ramach
nowego systemu płatność w tym sektorze
w sektorze konopi
-
ok. 40
-
200 euro/ha
włóknistych
będzie przyznawana do powierzchni uprawy

z danego roku.
Dotychczas nie była stosowana. W ramach
nowego systemu płatność w tym sektorze
Płatność
będzie stosowana w całej Polsce i będzie
-
ok. 170 tys.
-
70 euro/ha
przyznawana maksymalnie do 30 sztuk bydła
w sektorze bydła
(w wieku nieprzekraczającym 24 miesiące)
rolnikom, którzy posiadają przynajmniej
3 sztuki bydła.
Dotychczas wsparcie w tym sektorze było
realizowane regionalnie (w niektórych
województwach) i było przyznawane
rolnikom, którzy posiadają nie więcej niż
Płatność
10 krów (w wieku przynajmniej
142,50
ok. 124 tys.
ok. 227 tys.
70 euro/szt.
36 miesięcy). W ramach nowego systemu
w sektorze krów
euro/szt.
płatność w tym sektorze będzie stosowana
w całej Polsce i będzie przyznawana
maksymalnie do 30 sztuk krów (w wieku
przekraczającym 24 miesiące) rolnikom,
którzy posiadają przynajmniej 3 krowy.
Dotychczas wsparcie w tym sektorze było
realizowane regionalnie (w niektórych
województwach) i było przyznawane
rolnikom, którzy posiadają co najmniej
Płatność
10 owiec (w wieku co najmniej 12 miesięcy).
ok. 2,1 tys.
ok. 3,8 tys.
30 euro/szt.
25 euro/szt.
W ramach nowego systemu płatność w tym
w sektorze owiec
sektorze będzie stosowana w całej Polsce.
Tak jak dotychczas, będzie obowiązywała
zasada, że rolnik posiada co najmniej
10 owiec, a wiek owcy wynosi co najmniej
12 miesięcy.
Dotychczas nie była stosowana. W ramach
nowego systemu płatność w tym sektorze
Płatność
będzie stosowana w całej Polsce i będzie
-
ok. 1 tys.
-
15 euro/szt.
w sektorze kóz
przyznawana rolnikom, którzy posiadają
przynajmniej 5 sztuk kóz (w wieku co
najmniej 12 miesięcy).
Płatność dla
1250
małych
Dotychczas nie był wyodrębniony system dla
-
ok. 907 tys.
-
euro/gospodar
małych gospodarstw.
gospodarstw
-stwo
Dotychczas wsparcie w tym sektorze było
przyznawane do ilości:
− za lata 2004–2006 w formie
płatności związanej (do produkcji
z okresu bieżącego),
− za lata 2007–2009 w formie
1,08 euro/kg
1,01 euro/kg
płatności związanej (do produkcji
Płatność
albo
albo
z okresu
bieżącego)
niezwiązana do
0,76 euro/kg
0,71 euro/ha
i niezwiązanej
(do produkcji
ok. 13 tys.
ok. 13 tys.
(w zależności
(w zależności
z okresu referencyjnego),
tytoniu
od grupy
od grupy
− za lata 2010–2014 w formie
odmian)
odmian)
płatności
niezwiązanej
(do
produkcji z okresu
referencyjnego).
W ramach nowego systemu płatność w tym
sektorze
będzie
przyznawana
na
identycznych zasadach, jakie obowiązują od
2013 r. (do ilości z okresu referencyjnego).

Rolnik aktywny zawodowo
Badanie „aktywności zawodowej” będzie dotyczyło wyłącznie rolników, których kwota płatności
bezpośrednich przekracza 5000 euro, a jednocześnie wykonują oni (poza prowadzeniem działalności
rolniczej) rodzaje działalności nierolniczej wymienione w art. 9 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia
nr 1307/2013 lub inne nierolnicze rodzaje działalności, które zostaną ewentualnie określone
w rozporządzeniu wydanym na podstawie fakultatywnego upoważnienia zawartego w art. 7 ust. 4
projektowanej ustawy.
55


Liczba rolników, którzy będą objęci tą procedurą, nie jest znana, ponieważ dotychczas prowadzenie
innych rodzajów działalności pozostawało bez wpływu na przyznawanie płatności bezpośrednich
(a więc nie było przedmiotem ustaleń w toku postępowania administracyjnego w sprawie o przyznanie
płatności). Ponadto należy zauważyć, że fakultatywne upoważnienie zawarte w art. 7 ust. 4
projektowanej ustawy daje możliwość rozszerzenia wykazu nierolniczych rodzajów działalności, co
jednocześnie miałoby wpływ na liczbę rolników, którzy będą objęci tą procedurą.
W projektowanej ustawie graniczna roczna kwota płatności bezpośrednich, do wysokości której
rolnika zawsze (niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności nierolniczej) uznaje się za
aktywnego, została określona na maksymalnym dopuszczalnym poziomie, tj. 5000 euro, co
zmaksymalizuje liczbę rolników „automatycznie” uznawanych za aktywnych zawodowo, upraszczając
ubieganie się o płatności przez najmniejsze gospodarstwa. Takie samo podejście zastosowane zostanie
np. w Anglii.

Płatność dla małych gospodarstw
W odniesieniu do płatności dla małych gospodarstw przyjęto, że maksymalna kwota wsparcia
w ramach tego systemu będzie wynosić 1250 euro (maksymalny dopuszczalny przepisami unijnymi
poziom). Przyjęcie takiego rozwiązania pozwala w pełni wykorzystać uproszczeniowe walory tego
instrumentu (zwiększa liczbę rolników uczestniczących w tym systemie). Dzięki temu wobec większej
liczby rolników nie będzie miał zastosowania przepis dotyczący nakładania kar administracyjnych,
w przypadku gdy beneficjent nie przestrzega przepisów dotyczących zasady wzajemnej zgodności,
ponadto rolnicy uczestniczący w systemie dla małych gospodarstw są zwolnieni z praktyk
zazielenienia.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Przygotowanie projektu poprzedzały konsultacje publiczne, które polegały na zamieszczeniu na
stronie podmiotowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi dokumentu „System płatności
bezpośrednich w Polsce w latach 2015–2020” z prośbą o przekazywanie ewentualnych opinii i uwag.
W dokumencie tym opisano planowany sposób wdrożenia zreformowanego systemu wsparcia
bezpośredniego (w odniesieniu do niektórych elementów nowego systemu przedstawiono rozważane
warianty ich implementacji). Konsultacje trwały od dnia 17 czerwca 2014 r.
Do dnia 16 lipca 2014 r. wpłynęły uwagi od 141 podmiotów, w tym od 70 osób indywidualnych,
61 organizacji (związki, stowarzyszenia, zakłady produkcyjne, izby i spółdzielnie rolnicze, fundacje
zajmujące się ochroną przyrody itp.), 5 jednostek samorządu terytorialnego oraz 4 doradców
rolniczych.
Pojawiały się głosy zarówno krytyczne, jak i wyrażające zadowolenie z zaproponowanych rozwiązań.
Wyrażono opinię, że celami płatności bezpośrednich powinno być zapewnienie żywotności
gospodarstw rolnych, utrzymywanie w dobrym stanie środowiska naturalnego oraz podtrzymanie
konkurencyjności sektorów rolnych.
Poruszane tematy najczęściej koncentrowały się wokół zakresu płatności bezpośrednich, warunków
ich otrzymania oraz beneficjentów wsparcia. W szczególności podkreślano, że system wsparcia
bezpośredniego powinien być tak skonstruowany, aby płatności otrzymywali „prawdziwi rolnicy”,
tzn. tacy, którzy rzeczywiście prowadzą działalność rolniczą.
Wiele ze zgłoszonych uwag wykraczało poza przepisy UE lub zawierało propozycje rozwiązań
niezgodne z regulacjami wspólnotowymi i w związku z tym nie jest możliwe ich uwzględnienie.
Niezależnie od powyższego w październiku 2014 r. projekt ustawy został skierowany do konsultacji
publicznych.
Projekt był konsultowany z następującymi podmiotami:
1) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych;
56


2) Sekretariatem Rolnictwa Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”;
3) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”;
4) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Rolników Indywidualnych ,,Solidarność”;
5) Związkiem Zawodowym Rolników Rzeczpospolitej ,,SOLIDARNI”;
6) Związkiem Zawodowym Pracowników Rolnictwa w Rzeczypospolitej Polskiej;
7) Związkiem Zawodowym Rolników „Ojczyzna”;
8) Związkiem Zawodowym Rolnictwa i Obszarów Wiejskich „REGIONY”;
9) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych;
10) Federacją Związków Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych;
11) Związkiem Zawodowym Centrum Narodowe Młodych Rolników;
12) Federacją Branżowych Związków Producentów Rolnych;
13) Krajową Radą Izb Rolniczych;
14) Krajową Izbą Gospodarczą, Komitetem Rolnictwa i Obrotu Rolnego;
15) Związkiem Zawodowym Rolnictwa ,,Samoobrona”;
16) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych;
17) Forum Związków Zawodowych;
18) Konfederacją LEWIATAN;
19) Pracodawcami Rzeczypospolitej Polskiej;
20) Związkiem Rzemiosła Polskiego;
21) Business Centre Club;
22) Związkiem Zawodowym Wsi i Rolnictwa „Solidarność Wiejska”;
23) Krajową Radą Spółdzielczą;
24) Krajowym Związkiem Rewizyjnym Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych;
25) Radą Gospodarki Żywnościowej;
26) Polskim Związkiem Ogrodniczym;
27) Polską Izbą Ogrodniczą;
28) Związkiem Sadowników RP;
29) Związkiem Sadowników Polskich;
30) Towarzystwem Rozwoju Sadów Karłowych;
31) Krajowym Związkiem Zrzeszeń Plantatorów Owoców i Warzyw;
32) Krajowym Związkiem Stowarzyszeń Producentów Ziemniaków Skrobiowych w Polsce;
33) Stowarzyszeniem Producentów Skrobi Ziemniaczanej;
34) Polską Grupą Producentów Skrobi Ziemniaczanej i Modyfikatów;
35) Stowarzyszeniem Producentów Ziemniaków Skrobiowych przy PPZ S.A. w Niechlowie;
36) Zrzeszeniem Plantatorów i Producentów Ziemniaków w Luboniu;
37) Zrzeszeniem Producentów Ziemniaka w Pile;
38) Stowarzyszeniem Producentów Ziemniaka Skrobiowego przy PPZ Trzemeszno Sp. z o.o.;
39) Wielkopolskim Przedsiębiorstwem Przemysłu Ziemniaczanego S.A.;
40) Polskim Związkiem Producentów Chmielu;
41) Związkiem Polskich Producentów Chmielu;
42) Krajowym Związkiem Plantatorów Chmielu;
43) Krajowym Związkiem Plantatorów Tytoniu w Lublinie;
44) Polskim Związkiem Plantatorów Tytoniu w Krakowie;
45) Związkiem Plantatorów Tytoniu w Lublinie;
46) Związkiem Plantatorów Tytoniu w Krasnymstawie;
47) Izbą Zbożowo-Paszową;
48) Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowego;
49) Polską Izbą Technologii i Wyrobów Naturalnych;
57


50) Polską Izbą Gospodarczą Maszyn i Urządzeń Rolniczych;
51) Polskim Związkiem Owczarskim;
52) Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka;
53) Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego;
54) Polskim Zrzeszeniem Producentów Bydła Mięsnego.
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z 2014 r.)
Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
Łącznie
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
(2015–2021)
Dochody ogółem
0,00
12 129,69
11 303,15
11 018,10
10 759,21
10 565,16
9 215,96
64 991,27
płatności unijne
0,00
12 129,69
11 303,15
11 018,10
10 759,21
10 565,16
9 215,96
64 991,27
budżet
płatności
państwa
krajowe
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
koszty
implementacji
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
JST
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
pozostałe jednostki
(oddzielnie)
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Wydatki ogółem
5 247,26
13 615,87
11 442,85
11 147,63
10 877,03
10 079,44
4 644,38
67 054,45
płatności unijne
5 131,45
13 485,31
11 330,25
11 049,06
10 788,97
10 001,15
4 607,98
66 394,18
budżet
płatności
państwa
krajowe
70,98
130,56
112,60
98,57
88,06
78,28
36,40
615,44
koszty
implementacji
44,83
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
44,83
JST
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
pozostałe jednostki
(oddzielnie)
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Saldo ogółem
-5 247,26
-1 486,18
-139,70
-129,54
-117,81
485,72
4 571,58
-2 063,18
płatności unijne
-5 131,45
-1 355,62
-27,10
-30,97
-29,76
564,01
4 607,98
-1 402,91
budżet
płatności
państwa
krajowe
-70,98
-130,56
-112,60
-98,57
-88,06
-78,28
-36,40
-615,44
koszty
implementacji
-44,83
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-44,83
JST
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
pozostałe jednostki
(oddzielnie)
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Źródła

Środki unijne i krajowe.
finansowania

Dodatkowe
ZAŁOŻENIA:
informacje, w tym
1. Ceny stałe z 2014 r.
wskazanie źródeł
2. Kurs walutowy i CPI z Wytycznych MF z października 2014 r.
danych
3. Płatności unijne po odliczeniu kwoty, która ma być uzyskana ze
i przyjętych do
zmniejszenia płatności, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia
obliczeń założeń
nr 1307/2013.
4. Wypłata płatności unijnych: za 2015 r. 39,07% koperty w grudniu,
60,93% – w 2016 r., za kolejne lata: 50% koperty w grudniu danego
roku, 50% – w roku następującym po danym roku.

1) Wskazane koszty implementacji mieszczą się w odpowiednich kwotach ujętych w projekcie planu
finansowego ARiMR na 2015 r.
2) „Wytyczne dotyczące stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą
oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw. Aktualizacja – październik 2014 r.”.
3) Założona realizacja płatności w odniesieniu do lat 2015–2018 – na podstawie formularza planistycznego
WPR-1, w odniesieniu do pozostałych lat – prognoza zakładająca, że utrzymane zostanie tempo realizacji
płatności z lat 2016–2018. Rzeczywiste kwoty będą ustalane corocznie podczas prac nad projektami ustaw
budżetowych na kolejne lata.
58


5. Wypłata płatności krajowych: 50% koperty w grudniu, 50%

– w kolejnym roku.
6. Zwrot środków z UE po 2 miesiącach od wypłaty (zatem płatności unijne
za dany rok wykazane są jako dochody budżetu państwa w kolejnym
roku).

W rubryce „dochody budżetu państwa” wskazano kwotę środków unijnych
przeznaczoną na finansowanie płatności bezpośrednich w Polsce.

W rubryce „wydatki budżetu państwa” wskazano:
1) kwotę środków unijnych przeznaczoną na finansowanie płatności
bezpośrednich w Polsce;
2) kwotę środków krajowych przeznaczoną na finansowanie przejściowego
wsparcia krajowego w sektorze tytoniu;
3) jednorazowe koszty, które poniesie ARiMR w 2015 r. w związku
z wdrożeniem nowego systemu płatności bezpośrednich.

Źródło danych w zakresie kwot płatności unijnych to załącznik III do
rozporządzenia nr 1307/2013, uwzględniający:
1) zmiany wprowadzone rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE)
nr 994/2014 z dnia 13 maja 2014 r. zmieniającym załączniki VIII i VIIIc
do rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, załącznik I do rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II,
III i VI do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1307/2013 (Dz. Urz. UE L 280 z 29.09.2014, s. 1), tj. realokacje
międzyfilarowe dokonane przez państwa członkowskie na podstawie
art. 14 rozporządzenia nr 1307/2013, oraz
2) zmiany przewidziane w projekcie rozporządzenia delegowanego Komisji
(UE) z dnia 17 października 2014 r. zmieniającego załącznik I do
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013
oraz załączniki II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1307/2013, tj. przesunięcia wynikające ze stosowania
zmniejszenia płatności na podstawie art. 11 rozporządzenia
nr 1307/2013.

Kwoty wskazane w przywołanym załączniku to kwoty środków unijnych,
przeznaczone na finansowanie płatności w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego w poszczególnych państwach członkowskich UE (w tym
w Polsce) w latach 2015–2020.
Kwoty z przywołanego źródła zostały rozdzielone na lata kalendarzowe zgodnie
z założonym tempem realizacji płatności (wypłata płatności unijnych: za 2015 r.
39,07% koperty w grudniu, 60,93% – w 2016 r., za kolejne lata: 50% koperty
w grudniu danego roku, 50% – w roku następującym po danym roku),
przeliczone na mln zł, a następnie skorygowane o wpływ prognozowanego
wzrostu poziomu cen (przeliczone na ceny stałe z 2014 r.), przy wykorzystaniu
prognoz kursu zł/euro i CPI, zawartych w Wytycznych MF z października
2014 r.
Operacje te są przyczyną rozdźwięku między kwotą stanowiącą dochód budżetu
środków europejskich (64 991,27 mln zł) a kwotą wydatków na prefinansowanie
płatności unijnych (66 394,18 mln zł).


4) Rzeczywiste kwoty na realizację płatności krajowych w poszczególnych latach będą ustalane corocznie
podczas prac nad projektami ustaw budżetowych na poszczególne lata.
5) Według Komisji Europejskiej rozporządzenie zostanie przyjęte najprawdopodobniej w styczniu 2015 r.
59