Rządowy projekt ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego

(Dz. U. z 2013 r. poz. 262) „bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany przy
pomocy kwalifikowanego certyfikatu zapewnia integralność danych opatrzonych tym
podpisem i jednoznaczne wskazanie kwalifikowanego certyfikatu, w ten sposób, że
rozpoznawalne są wszelkie zmiany tych danych oraz zmiany wskazania
kwalifikowanego certyfikatu wykorzystywanego do weryfikacji tego podpisu, dokonane
po złożeniu podpisu”.
Cyfrowe akta sprawy będą przechowywane przez ARiMR zgodnie z przepisami
o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, a do sposobu postępowania z nimi
będą miały odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące postępowania
z dokumentami elektronicznymi. W szczególności odpowiednie zastosowanie będą
miały przepisy wydane na podstawie art. 5 ust. 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r.
o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698,
z późn. zm.), a więc rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 30 października 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania
z dokumentami elektronicznymi (Dz. U. Nr 206, poz. 1518). Reguluje ono
w szczególności
zasady ewidencjonowania, przechowywania, klasyfikowania
i kwalifikowania dokumentów elektronicznych oraz ich zabezpieczania przed utratą
i nieuprawnionymi zmianami, a także zasady i tryb brakowania dokumentacji
niearchiwalnej oraz zasady i tryb przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów
państwowych.
Po zakończeniu postępowania może zaistnieć konieczność wydania akt sprawy na
żądanie uprawnionego przepisami prawa sądu, organu lub podmiotu, np. w przypadku
postępowania o stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji konieczne będzie
przekazanie akt sprawy zakończonej tą decyzją organowi wyższego stopnia, który jest
właściwy do rozstrzygnięcia sprawy o stwierdzenie jej nieważności. W takiej sytuacji
proponuje się, aby organ zamiast oryginału dokumentów składających się na akta
sprawy, którymi już nie dysponuje z uwagi na ich zbrakowanie, przekazał
uwierzytelniony wydruk cyfrowych kopii tych dokumentów.
Projektowany art. 34 umożliwia ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi
określenie, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków lub szczegółowego
trybu przyznawania lub wypłaty płatności bezpośrednich lub płatności niezwiązanej do
35
tytoniu, w tym szczegółowe warunki lub tryb przyznawania tych płatności
spadkobiercy, małżonkowi lub następcy prawnemu rolnika, lub przejmującemu
gospodarstwo.
Projektowany art. 35 określa sposób postępowania w przypadku konieczności
zastosowania zmniejszenia (redukcji) kwoty danego rodzaju płatności.
Projektowane art. 36–42 ustanawiają przepisy dotyczące kontroli w zakresie płatności
bezpośrednich.
W projektowanych art. 36–39 ustanawia się przepisy dotyczące zasady wzajemnej
zgodności. Zgodnie z załącznikiem II do rozporządzenia nr 1306/2013 zasada
wzajemnej zgodności będzie obejmować, podobnie jak obecnie, normy dobrej kultury
rolnej zgodnej z ochroną środowiska (DKR) oraz podstawowe wymogi z zakresu
zarządzania (SMR). Proponowane przepisy w zakresie zasady wzajemnej zgodności
oraz wynikający z nich system kontroli i sankcji będą w zasadniczych kwestiach
stanowiły kontynuację obecnego systemu. Proponuje się, aby organami upoważnionymi
do przeprowadzania kontroli przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności zostały
wskazane, tak jak dotychczas, ARiMR oraz Inspekcja Weterynaryjna.
Art. 36 ust. 1 stanowi, że kontrole administracyjne i kontrole na miejscu przeprowadza
ARiMR. Jednocześnie, zgodnie z projektowanym przepisem art. 36 ust. 2, Prezes
ARiMR może powierzyć przeprowadzanie ww. kontroli jednostkom organizacyjnym
dysponującym odpowiednimi warunkami organizacyjnymi, kadrowymi i technicznymi.
Normy i wymogi wzajemnej zgodności będą mogły podlegać kontroli administracyjnej
(art. 36 ust. 3). Projektowany art. 36 ust. 4 przewiduje fakultatywną delegację dla
ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia norm lub wymogów wzajemnej
zgodności, które mogą podlegać kontroli administracyjnej.
Projektowany art. 37 ust. 1–5 określa, że czynności kontrolne w ramach kontroli na
miejscu określonej w stosownych przepisach Unii Europejskiej, przeprowadzanej przez
ARiMR, są wykonywane przez osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez
Prezesa ARiMR. Upoważnienie to zawiera wskazanie osoby upoważnionej do
wykonywania czynności kontrolnych, miejsce i zakres oraz podstawę prawną do ich
wykonywania. Osoba upoważniona, przed przystąpieniem do wykonywania czynności
kontrolnych, jest obowiązana okazać imienne upoważnienie rolnikowi, jeżeli jest on
obecny podczas kontroli. Czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas
36
nieobecności rolnika także wówczas, gdy rolnik został zawiadomiony o kontroli. Osoby
upoważnione do wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do: wstępu na teren
gospodarstwa rolnego, żądania pisemnych lub ustnych informacji związanych
z przedmiotem kontroli, wglądu do dokumentów związanych z przedmiotem kontroli,
sporządzania z nich odpisów, wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych
dokumentów, pobierania próbek do badań i żądania okazywania i udostępniania danych
informatycznych.
Projektowany art. 37 ust. 6 określa, że z czynności kontrolnych sporządza się
sprawozdanie, o którym mowa w art. 59 ust. 3 rozporządzenia nr 1306/2013, zwane
dalej „raportem”, które w przypadku stwierdzenia drobnej niezgodności zawiera
również informację o konieczności podjęcia działań naprawczych i wskazanie terminu
usunięcia drobnej niezgodności.
W przypadku gdy rolnik nie będzie się zgadzał z ustaleniami zawartymi w raporcie,
może zgłosić umotywowane zastrzeżenia, na piśmie, co do ustaleń w nim zawartych
dyrektorowi oddziału regionalnego ARiMR, w terminie 14 dni od dnia doręczenia
raportu, chyba że bezpośrednio po zakończeniu kontroli rolnik, który był obecny
podczas kontroli, zgłosił umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń zawartych
w raporcie osobie, która go sporządziła (zgodnie z art. 37 ust. 7). W projektowanym
art. 37 ust. 8 proponuje się, aby w przypadku gdy w trakcie kontroli nie zostaną
stwierdzone nieprawidłowości, raportu z czynności kontrolnych nie przesyłać
rolnikowi.
Projektowany art. 38 stanowi zasady przeprowadzania kontroli administracyjnych
i kontroli na miejscu przestrzegania wymogów zasady wzajemnej zgodności przez
powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub
siedzibę rolnika. Wymogi, do których kontroli jest właściwy powiatowy lekarz
weterynarii, oraz rodzaj przeprowadzanych kontroli zostaną określone na podstawie
przepisów art. 38 ust. 1 i 13.
Projektowany art. 38 ust. 2–9 określa, że czynności kontrolne w ramach kontroli na
miejscu przeprowadzanej przez powiatowego lekarza weterynarii są wykonywane przez
osoby posiadające imienne upoważnienie wydane przez powiatowego lekarza
weterynarii. Upoważnienie zawiera wskazanie osoby upoważnionej do wykonywania
czynności kontrolnych, miejsce i zakres oraz podstawę prawną do ich wykonywania.
37
W przypadku konieczności wykonania czynności kontrolnych w ramach kontroli poza
obszarem działania powiatowego lekarza weterynarii, lekarz ten upoważnia do
wykonania tych czynności powiatowego lekarza weterynarii właściwego ze względu na
położenie siedziby stada w rozumieniu przepisów o systemie identyfikacji i rejestracji
zwierząt. We wskazanym przypadku powiatowy lekarz weterynarii właściwy ze
względu na położenie siedziby stada wykonuje czynności kontrolne na podstawie
upoważnienia, sporządza protokół wykonania czynności kontrolnych i niezwłocznie
przekazuje go powiatowemu lekarzowi weterynarii.
Osoba upoważniona, przed przystąpieniem do wykonywania czynności kontrolnych,
jest obowiązana okazać imienne upoważnienie rolnikowi, jeżeli jest on obecny podczas
kontroli. Czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności rolnika
także wówczas, gdy rolnik został zawiadomiony o kontroli. Osoby upoważnione do
wykonywania czynności kontrolnych mają prawo do: wstępu na teren gospodarstwa
rolnego, w tym do pomieszczeń i miejsc związanych z utrzymywaniem lub
przebywaniem zwierząt, dostępu do zwierząt, pobierania próbek do badań, żądania
pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli, wglądu do
dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, sporządzania z nich odpisów,
wyciągów lub kopii oraz zabezpieczania tych dokumentów i żądania okazywania
i udostępniania danych informatycznych. Rolnik jest obowiązany zapewnić przy
wykonywaniu czynności kontrolnych niezbędną pomoc.
Projektowany art. 38 ust. 10 określa, że powiatowy lekarz weterynarii sporządza raport,
a w przypadku stwierdzenia drobnej niezgodności w raporcie zawiera również
informację o konieczności podjęcia działań naprawczych i wskazuje termin usunięcia
drobnej niezgodności oraz przekazuje ten raport kierownikowi biura powiatowego
ARiMR, do którego został złożony wniosek o przyznanie płatności.
W przypadku gdy rolnik nie zgadza się z ustaleniami zawartymi w raporcie, może
zgłosić umotywowane zastrzeżenia, na piśmie, co do ustaleń w nim zawartych
powiatowemu lekarzowi weterynarii, w terminie 14 dni od dnia doręczenia raportu,
chyba że bezpośrednio po zakończeniu kontroli rolnik, który był obecny podczas
kontroli, zgłosił umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń zawartych w raporcie osobie,
która wykonywała czynności kontrolne (art. 38 ust. 11). Powiatowy lekarz weterynarii,
38
uwzględniając zgłoszone zastrzeżenia, uzupełnia ustalenia zawarte w raporcie.
W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, powiatowy lekarz weterynarii
przekazuje zgłoszone zastrzeżenia, wraz ze swoim stanowiskiem do tych zastrzeżeń
i raportem, do właściwego kierownika biura powiatowego ARiMR (art. 38 ust. 12).
Projektowany art. 39 ust. 1 stanowi, że Główny Lekarz Weterynarii, po zasięgnięciu
opinii Prezesa ARiMR, ustala czynniki do analizy ryzyka, na podstawie których jest
przeprowadzane typowanie rolników do kontroli przestrzegania wymogów zasady
wzajemnej zgodności, przeprowadzanej przez powiatowego lekarza weterynarii, oraz
liczbę gospodarstw, które zostaną objęte tymi kontrolami. Projektowany art. 39 ust. 2
upoważnia ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia, w drodze
rozporządzenia, warunków, sposobu i trybu współpracy ARiMR oraz Inspekcji
Weterynaryjnej w zakresie przeprowadzania kontroli wymogów.
Jednocześnie w projektowanym art. 54 dokonano aktualizacji odesłań w obowiązującej
ustawie o Inspekcji Weterynaryjnej w przepisach dotyczących kontroli wymogów
zasady wzajemnej zgodności.
Projektowany art. 40 ust. 1 nadaje ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa
upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia, warunków organizacyjnych,
kadrowych i technicznych, jakie powinny spełniać jednostki organizacyjne, którym
można powierzyć przeprowadzanie kontroli administracyjnej lub kontroli na miejscu,
o których mowa w art. 36 i art. 38, oraz wzoru imiennego upoważnienia do
wykonywania czynności kontrolnych. Ponadto projektowany art. 40 ust. 2 zawiera
fakultatywne upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rolnictwa oraz ministra
właściwego do spraw rozwoju wsi do określenia, w drodze rozporządzenia,
szczegółowych warunków i trybu przeprowadzania kontroli na miejscu w ramach
wzajemnej zgodności wymogów lub norm, mając na względzie zapewnienie
przeprowadzenia tych kontroli w jednolity sposób na obszarze całego kraju. Generalne
zasady przeprowadzania kontroli mających na celu weryfikację zgodności
z obowiązkami wynikającymi z zasady wzajemnej zgodności zostały określone
w przepisach Unii Europejskiej. Przedmiotowa delegacja umożliwi natomiast określenie
szczegółowych warunków przeprowadzania tych kontroli.
Projektowany art. 41 stanowi, że przepisy unijne dotyczące kontroli administracyjnej
i kontroli na miejscu stosuje się odpowiednio do kontroli w zakresie spełniania
39