Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

który bardzo ogólnie określa cel i zakres prawa Ministra Sprawiedliwości do
przetwarzania danych osobowych (art. 51 Konstytucji RP). Ta sama uwaga dotyczy
delegacji ustawowej z §2, w której należałoby wskazać o jakie przepisy odrębne
chodzi (ew. ustawy).
Trudno też podzielić treść proj. art. 175a § 3 usp, który do przetwarzania danych
osobowych wyłącza stosowanie art. 40 ustawy o ochronie danych osobowych. Każdy
zbiór danych osobowych musi być zgłoszony do żeneralnego Inspektora, który jest
organem umocowanym do kontroli prawidłowości gromadzenia i przetwarzania
danych osobowych. Projektowane wyłączenie wprowadzone zostało – jak się wydaje
- bez żadnego uzasadnienia i skutkuje, że gromadzenie i przetwarzanie danych
osobowych przez Ministra Sprawiedliwości nie będzie poddane niczyjej kontroli.
Wskazać należy, że żeneralny Inspektor prowadzi taki nadzór nad już prowadzonymi
przez Ministra Sprawiedliwości zbiorami danych (prowadzonych w ramach
administracji Ministerstwa).
236. Prezes SO
Art. 1
Co do art. 1 pkt 40 projektu zmian w USP w zakresie dodania art.175 b par 1 pkt 6 - Uwaga jest zasadna, brzmienie
Zamość
pkt 40
to treść prawdopodobnie zawiera błąd językowy, stylistyczny nie powodujący projektu zostało poprawione.
(art.
nieczytelność tej regulacji (.,. „oraz centralnym udostępnianiu"...).
175b
u.s.p.)
237. ADR
Art. 1
Proj. art. 175b §5 usp w pkt 1 nie zawiera żadnych wytycznych dotyczących delegacji Uwaga nie jest zasadna. W
pkt 40
ustawowej. Art. 92 Konstytucji określa, że rozporządzenia są wydawane na przepisie znajdują się wytyczne.
(art.
podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.
175b
Upoważnienie powinno określać nie tylko organ właściwy do wydania
u.s.p.)
rozporządzenia, ale i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne
dotyczące treści aktu. Zgodnie z utrwalona linią orzeczniczą Trybunału
Konstytucyjnego wytyczne nie mogą być blankietowe – pozorne – i muszą odnosić
się do wszystkich spraw przekazanych do uregulowania. Proponowane w projekcie
wytyczne dotyczą tylko pkt 2 przedmiotowego artykułu. Ponadto wydaje się, że
zakres spraw przekazanych do uregulowania w pkt 1 nie łączy się w żaden sposób
ze sprawami określonymi w pkt 2, dlatego zasadnym wydaje się skonstruowanie
dwóch upoważnień dla Ministra Sprawiedliwości do wydania rozporządzenia.
238. IUSTITIA
Art. 1
Zapis dźwięku posiedzenia jawnego i jego transkrypcja oraz akta informatyczne to Uwaga jest zasadna. Brzmienie
pkt 40
elementy akt sprawy i w tym zakresie administratorem danych nie może być minister projektu zostało zmodyfikowane.
(art.
jako przedstawiciel władzy wykonawczej. Te dane należą do zakresu działania
175b
władzy sądowniczej. Żakt ustanowienia ministra generalnym podmiotem
u.s.p.)
administrującym danymi informatycznymi nie może powodować wkroczenia jego
uprawnień bezpośrednio w prowadzone w sądach sprawy.
239. SO Opole
Art. 1
Regulacje należy ocenić krytycznie, Kodeks postępowania cywilnego nie jest Uwaga częściowo zasadna,
pkt 40
właściwym aktem prawnym do regulacji o charakterze ustrojowym, a już zwłaszcza brzmienie projektu zostało
87

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

(art.
co do prowadzenia przez Ministra Sprawiedliwości systemów teleinformatycznych. zmodyfikowane – odstąpiono od
175b
Stosowne regulacje winny znaleźć się w ustawie - Prawo o ustroju sądów dokonywania zmian w kpc,
u.s.p.)
powszechnych analogicznie jak przy biegłych sądowych. Przede wszystkim wadą jest centralną listę mediatorów
niezrozumiałe ograniczenie prowadzenia w systemie teleinformatycznym centralnej uregulowano w usp i umieszczono
listy stałych mediatorów jedynie w stosunku do tzw, cywilnych, z pominięciem na niej tylko mediatorów
mediatorów w sprawach karnych i nieletnich. Właściwym rozwiązaniem statusu rodzinnych i nieletnich.
stałych mediatorów sądowych winno być uzupełnienie rozdziału 6 ustawy o ustroju
sądów powszechnych o mediatorów. Tytuł rozdziału winien zatem brzmieć „Biegli
sądowi i stali mediatorzy sądowi". Postulować należy dodanie art, 157a regulującego
kwestie ustanawianie mediatorów sądowych przez prezesa sądu okręgowego,
prowadzenia centralnie wykazu mediatorów o podobnej treści jak projektowane
brzmienie art. 157 odnośnie biegłych sądowych. Paragraf 2 art. 157a winien zawierać
delegację dla Ministra Sprawiedliwości do wydania rozporządzenia określającego
konieczne kwalifikacje mediatorów w poszczególnych kategoriach spraw, w tym
karnych i nieletnich, tryb ich ustanawiania, pełnienia czynności i zwalniania z funkcji.
Rozwiązanie to prowadziłoby do ujednolicenia w polskim systemie prawnym kwesti
związanych ze statusem mediatorów oraz pożądany od dawna efekt w postaci
wyeliminowania rozproszenia regulacji w różnych aktach prawnych. Przy
uwzględnieniu tych propozycji projektowany artykuł 175b § 1 pkt. I powinien mieć
treść: „administruje systemem informatycznym, w którym prowadzony jest centralny
wykaz mediatorów sądowych, o którym mowa w art. 157a § 1".
240. Prezes SA
Art. 1
Zastrzeżenie budzi redakcja przepisów art. 175 b § 6 u.s.p. i 179 a § 2 u.s.p. Uwaga
nie
jest
zasadna.
Katowice
pkt 40 i
sankcjonujących
dotychczasową
praktykę
powierzania
przez
Ministra Powierzanie sądom niektórych
pkt 41
Sprawiedliwości sądowi zadań związanych z informatyzacją i zamówieniami zadań
związanych
z
(art.
publicznymi.
informatyzacją
ma
175b §
Działania w tym zakresie są, realizowane w ramach struktur organizacyjnych sądów zagwarantować, że przy ich
6 i 179a
mimo, ze stanowią wyraz długofalowej polityki rządu co do sposobu funkcjonowania wykonywaniu poszanowany będzie
§ 2
sądów.
trójpodział władzy. Projektowane
u.s.p.)
Zarządzenia w tym zakresie są ogólnikowe i nie były konsultowane ze środowiskiem zmiany
są
kompleksowe
i
sędziowskim.
doprowadzą
do
ułatwienia
O skali tego rodzaju przedsięwzięć świadczą dotychczasowe rozwiązania dotyczące wykonywania
przez
sądy
wyboru w trybie zamówień publicznych operatora pocztowego przez Sąd Apelacyjny powierzonych
im
zadań
w Krakowie, czy wdrażanie Zintegrowanego Systemu Rachunkowo-Kadrowego. związanych z informatyzacją.
Dopiero w trakcie ich realizacji tworzono podstawy prawne w wyniku, których
pracownicy zatrudnieni formalnie w jednym sądzie realizowali zdania w innym.
Cedując zadania na dyrektorów nie przywiązano należytej wagi do ochrony danych
osobowych za które odpowiedzialny jest prezes.
Minister Sprawiedliwości jako autor tych inicjatyw nie powołuje formalnie jednostek
organizacyjnych które je realizują, ich kierowników, nie określa ich statutu , zakresu
88

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

obowiązków i odpowiedzialności, formalnie w dalszym ciągu odpowiadają za nie
prezesi i dyrektorzy.
Tym sposobem dochodzi do nadmiernego oddziaływania władzy wykonawczej na
zasób organizacyjny i kadrowy władzy sądowniczej. Prowadzi to też do rozmycia
odpowiedzialności za podjęcie i realizację określonych zadań w ramach struktury
organizacyjnej sądów.
Proponowane rozwiązanie pozwala na unikanie wydatków budżetowych związanych
z tworzeniem przez rząd nowych jednostek organizacyjnych. Abstrahuje jednak od
szeregu uwarunkowań dotyczących realizacji tych zadań.
Dyrektorzy sądów apelacyjnych, których rola jeszcze do niedawna ograniczała się do
dysponowania środkami budżetowymi na określonym szczeblu, nie posiadają
odpowiedniego przygotowania fachowego oraz odpowiednich kadr do realizacji
zadań o takiej szerokiej skali i skomplikowaniu.
Dlatego niezbędnym wydaje się aby w przypadku powierzenia sądom zadań o jakich
mowa we wspomnianych przepisach ich zakres i sposób realizacji określone byty co
najmniej w rozporządzeniach wykonawczych, będących wcześniej przedmiotem
konsultacji. Zapobiegnie to podejmowaniu decyzji w tak istotnych kwestiach
w sposób gabinetowy. Jest to dodatkowo niepożądane w sytuacji częstych zmian na
stanowisku Ministra Sprawiedliwości.
241. SR Bytom
Art. 1
Art I79a § 1 - dostęp Ministra Sprawiedliwości do sądowych systemów Uwaga nie jest zasadna, dostęp do
pkt 41
informatycznych w praktyce oznaczający dostęp do akt wszystkich spraw sadowych, akt ograniczony jest wiążącymi
(art.
co jest sprzeczne z konstytucyjną zasadą rozdziału władz.
Ministra Sprawiedliwości
179a

przepisami prawa.
u.s.p.)
242. SO Opole
Art. 2
Zmiany należy ocenić krytycznie z wyżej wymienionych przyczyn. Ponadto, Uwaga nie jest zasadna. Projekt
dokonanie zasadniczej zmiany polegającej na odejściu od zasady przyjmowania został
przedstawiony
do
przez prezesa sądu okręgowego list zgłaszanych przez organizacje pozarządowe, konsultacji Społecznej Radzie
ośrodki mediacyjne oraz szkoły wyższe na rzecz wpisywania mediatorów na listy w przy Ministrze Sprawiedliwości ds.
drodze decyzji administracyjnych po dokonaniu weryfikacji kwalifikacji kandydatów, Alternatywnych
Metod
winno zostać poprzedzone szerokimi konsultacjami w środowisku mediatorów. Z Rozwiązywania Sporów. Przepisy
projektu wynika, że projekt przekazano do konsultacji jedynie dwóm organizacjom dotyczące
mediacji
zostały
mediacyjnym. Nie przedstawiono go do konsultacji Społecznej Radzie przy Ministrze zmodyfikowane - odstąpiono od
Sprawiedliwości ds. Alternatywnych Metod Rozwiązywania Sporów, Należy również dokonywania zmian w kpc,
zwrócić uwagę, że w dołączonej do projektu ocenie skutków regulacji wskazano, że centralną
listę
mediatorów
propozycja ustawowego umocowania w sądach koordynatorów do spraw mediacji, uregulowano w usp i umieszczono
nie wywoła zauważalnych skutków dla sektora finansów publicznych. Przedstawiony na
niej
tylko
mediatorów
do konsultacji projekt nie zawiera, niestety, powyższej regulacji.
rodzinnych i nieletnich.
243. Solidarność
Art. 2
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego art. 1832 §4 Uwaga nie jest zasadna. Przepisy
- proponujemy obok organizacji pozarządowych i uczelni dopisać także związki dotyczące
mediacji
zostały
89

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

zawodowe; NSZZ „Solidarność" dysponuje listą mediatorów. Mediatorzy ci odbyli zmodyfikowane - odstąpiono od
szereg szkoleń z zakresu mediacji. Część z nich legitymuje się dyplomem dokonywania zmian w kpc,
ukończenia studiów podyplomowych z zakresu mediacji. Są to osoby mające duże centralną
listę
mediatorów
doświadczenie w przeprowadzaniu mediacji. Należy więc stworzyć możliwość, aby uregulowano w usp i umieszczono
związkowi mediatorzy znaleźli się na centralnej liście stałych mediatorów na
niej
tylko
mediatorów
Ministerstwa Sprawiedliwości.
rodzinnych i nieletnich.
244. ADR
Art. 2
Objęcie „bazą danych o mediatorach” wszystkich mediatorów, którzy znajdują się na Uwaga nie jest zasadna. Przepisy
listach prowadzonych przez prezesów sądów okręgowych (także mediatorów dotyczące
mediacji
zostały
w sprawach karnych i nieletnich, którzy zostali pominięci w projekcie).
zmodyfikowane - odstąpiono od
Rezygnacja z dualizmu list mediatorów, wprowadzonego proj. art. 183 2 §3 i 4 k.p.c. dokonywania zmian w kpc,
poprzez pozostawienie prowadzenia list stałych mediatorów przez prezesów sądów centralną
listę
mediatorów
okręgowych (§3), z określeniem stawianych im wymogów, w tym także szkolenia uregulowano w usp i umieszczono
oraz możliwością weryfikacji i skreślenie §4.
na
niej
tylko
mediatorów
Rada krytycznie ocenia projektowaną regulację, zgodnie z którą w sądach byłyby rodzinnych i nieletnich.
dwie kategorie list mediatorów: lista stałych mediatorów prowadzona przez prezesa
sądu okręgowego oraz listy mediatorów prowadzone i zgłaszane prezesom sądów
okręgowych przez organizacje pozarządowe i uczelnie. Projekt wyraźnie także
określa różne prawa i obowiązki mediatorów w zależności od tego, na której z list
zostali oni umieszczeni. Dualizm list i różne ujęcie statusu mediatora jest
nieuzasadnione.
Rada opowiada się za prowadzeniem list stałych mediatorów sądowych przez
prezesów sądów okręgowych, z możliwością ich weryfikacji;
Konieczne jest ujednolicenie terminologi używanej w projekcie w odniesieniu do
mediatorów (projekt posługuje się trzema różnymi pojęciami: „mediator” – proj. art.
175a §1 pkt 3 usp; „stały mediator” – proj. art. 1832 §2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 10 k.p.c., art.
175b §1 pkt 1 usp; „mediator sądowy” – proj. art. 183 2 §9 i 10 k.p.c.).
Rada proponuje przyjęcie w projekcie określeń: „stały mediator sądowy”, „lista stałych
mediatorów sądowych”;
Przeniesienie regulacji w proj. art. 1832 §9 k.p.c. do rozdziału 6 ustawy – Prawo
o ustroju sądów powszechnych, tytuł rozdziału powinien brzmieć: „Biegli sądowi i stali
mediatorzy sądowi”.
Zdaniem Rady k.p.c. nie jest właściwym aktem prawnym do regulacji o charakterze
ustrojowym, a zwłaszcza co do prowadzenia przez Ministra Sprawiedliwości
systemów teleinformatycznych.
Brak przepisów przejściowych co do złożonych list stałych mediatorów przez
organizacje pozarządowe i uczelnie na podstawie obowiązującego art. 1832 §3 k.p.c.
245. Polskie
Art. 2
W przedstawionych propozycjach zmian do kpc w części dotyczącej mediacji bez Uwaga nie jest zasadna. Przepisy
Centrum
potrzeby używa się dwóch określeń mediatorów - „stały mediator" i „mediator". Nie dotyczące
mediacji
zostały
Mediacji
ma żadnej potrzeby wprowadzania takiego dualizmu.
zmodyfikowane - odstąpiono od
90

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

Proponujemy skreślić słowo „stały" (w art. 1832 § 2 kpc i w art. 1832 § 9 i § 10 kpc).
dokonywania
zmian
w
kpc,
Niniejsze zmiany skupiają się na tym, kto ma prowadzić takie listy: organizacje, centralną
listę
mediatorów
uczelnie, prezesi sądów. Dodatkowo wprowadzająca kolejny rodzaj listy i podział uregulowano w usp i umieszczono
mediatorów. Niestety nie porusza meritum problemu - kim ma być mediator w na
niej
tylko
mediatorów
naszym systemie wymiaru sprawiedliwości i jakie powinien posiadać umiejętności i rodzinnych i nieletnich.
wiedzę. Z dużą radością odczytujemy w ogóle wprowadzenie zapisów dotyczących
szkoleń mediatorów, o co postulowaliśmy już od lat, m.in. wprowadzając zasadę
profesjonalizmu mediatora do Kodeksu Etyki Mediatora opracowanym pod koniec lat
90 i wydanym w 2001 roku przez Polskie Centrum Mediacji.
Wprowadzony zapis dotyczący uczelni z punktu widzenia PCM nie ma żadnych
merytorycznych uzasadnień - jest kalką niektórych amerykańskich praktyk oraz
przeniesieniem organizacji tzw. klinik prawa działających przy wydziałach prawa. Z
punktu widzenia pomocy prawnej kliniki prawa są czymś jak najbardziej pozytywnych,
z punktu widzenia mediacji listy mediatorów prowadzone przez uczelnie nie spełniają
takich przesłanek. A wręcz prowadzą do marginalizacji zawodu mediatora - jako
praktykanta w trakcie studiów. I tu kolejny raz wracamy do pytania - kim jest mediator
i jaką powinien posiadać wiedzę i umiejętności.
Na zawód profesjonalnego mediatora składają się trzy czynniki:
1. - wiedza teoretyczna zarówno z dziedzin nauk społecznych jak i prawa
2. - praktyczna umiejętność stosowania technik mediacyjnych
3. - osobowość i samoświadomość mediatora - umiejętność autorefleksji i
doświadczenie życiowe.
Dlatego w oparciu o wieloletnie doświadczenie prowadzenia mediacji i szkolenia
mediatorów możemy stwierdzić, iż zawód mediatora wymaga profesjonalnego
przygotowania ; szkoleń, studiów podyplomowych - czyli jest zawodem II - go
stopnia, zdobywanym po ukończeniu innych kierunkowych studiów. W tym kierunku
idzie jedynie Rozporządzenie MS dotyczące szkoleń dla mediatorów - z dnia
18.05.200lr. - dotyczące mediacji z nieletnim sprawcą czynu karalnego.
Niepokojącym wydaje nam się wprowadzenie zapisu, iż prezesi sądów prowadzą listy
stałych mediatorów (bez określenia podstaw szkolenia), aby nie doszło do takiej
sytuacji jak w przypadku list mediatorów w sprawach karnych, gdzie wpisywane były
na nie osoby bez żadnego merytorycznego przygotowania i prowadziły mediacje
urągając wszelkich jej zasadom (np. w domu sprawcy), a np. nie znajdowały się tam
osoby po szkoleniach specjalistycznych z zakresu mediacji karnych (których wszak
się nie wymaga), a decydowała o tym jednoosobowa opinia prezesa sądu.
Otwartym pozostaje pytanie jak prezes sądu ewentualnie koordynator ds. mediacji
będzie weryfikował pracę mediatora. Czy będzie superwizował prowadzenie mediacji
- wszak mediacja jest poufna i na jakiej podstawie ma weryfikować pracę mediatora,
jeśli jest sędzią a nie mediatorem-superwizorem. Czy skupi się tylko na ocenie
91