Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

dotyczących informatyzacji
zawarte są w uzasadnieniu
projektu.
48. SA Szczecin
Uwaga
Proponuje się przyznanie każdej apelacji uprawnienia do wyłaniania jednego członka Uwaga nie jest zasadna. W chwili
ogólna
Krajowej Rady Sądownictwa, a kompetencja w tym zakresie powinna być przyznana
obecnej
sądy
powszechne
zgromadzeniu ogólnemu apelacji. Zapewniłoby to szerszą reprezentację środowiska
wybierają 10 członków Krajowej
sędziowskiego w Krajowej Radzie Sądownictwa, wzmocniłoby rangę najwyższego
Rady Sądownictwa. Z uwagi na
organu samorządu sędziowskiego, jakim jest zgromadzenie ogólne sędziów apelacji
konstytucyjnie określoną liczbę
oraz wyeliminowałoby nieformalne praktyki wyłaniania przedstawicieli sędziów sądów członków Rady przyznanie im
powszechnych do Krajowej Rady Sądownictwa.
prawa wyboru 11 członka Rady
wymagałoby
ograniczenia
reprezentacji
sądów
administracyjnych
albo
Sądu
Najwyższego. Ponadto nie jest
zasadne aby 495 sędziów sądów
apelacyjnych miało taki sam wpływ
na wybór przedstawicieli całego,
liczącego 9 906 osób korpusu
sędziów sądów powszechnych, co
liczniejsi
sędziowie
sądów
okręgowych oraz jeszcze liczniejsi
sędziowie sądów rejonowych.
Zarzut nieformalnych praktyk przy
wyborze przedstawicieli sądów
powszechnych do Krajowej Rady
Sądownictwa
nie
został
uzasadniony.
Ponadto
proponowana
zmiana
wykraczałaby
poza
zakres
projektowanej regulacji.
49. SA Szczecin
Uwaga
Sędziowie wskazali, że nie mieli faktycznej możliwości dogłębnego przeanalizowania Uwaga
nie
jest
zasadna.
ogólna
jego treści, z uwagi na obszerność oraz zakres projektowania zmian. Wstępna Delegowanie sędziów do sądów
analiza prowadzi do wniosku, że poszerzeniu ulec ma zakres nadzoru wyższego szczebla jest związane
administracyjnego i to w kierunku, który budzi wątpliwości co do zgodności z etatyzacją, rozumianą jako
zakładanych rozwiązań z Konstytucją. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nie racjonalne obsadzanie sądów
zostaje ograniczona możliwość delegowania sędziów do orzekania w sądach kadrą orzeczniczą. Ponadto ma
wyższego rzędu, co obecnie skutkuje faktycznie migracją kadr do sądów okręgowych ono także znaczenie przy awansie
ze szkodą dla sądów rejonowych, Także delegowanie sędziów do Ministerstwa zawodowym sędziów. Projekt
Sprawiedliwości utrzymane zostaje w dotychczasowym kształcie, który skutkuje przewiduje
ograniczenie
17

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

przypisaniem etatu takiego sędziego do macierzystego sądu i wykazywaniu go możliwości delegowania sędziów
w danych statystycznych, gdy faktycznie przez okres nawet dziesięciu lat do Ministerstwa Sprawiedliwości.
delegowany sędzia nie orzeka w tej jednostce.
Przedmiotem
opiniowanego
Sędziowie wskazali również, że obniżenie wysokości zasiłku chorobowego stanowi projektu nie jest ograniczenie
kolejne już ograniczenie uprawnień zawodowych sędziów, których czas pracy jest wysokości zasiłku chorobowego
nienormowany, a wynagrodzenie nie uwzględnia pracy wykonywanej w godzinach sędziów.
nadliczbowych.
50. SA Łódź
Uwaga
Dział IV A Przetwarzanie danych osobowych - należałoby uzupełnić o zapis, Uwaga jest zasadna, projekt został
ogólna
że prezes sądu apelacyjnego i prezes sądu okręgowego przetwarzają dane osobowe uzupełniony.
sędziów, referendarzy, asystentów sędziego, dyrektorów sądów i ich zastępców,
kuratorów sądowych odpowiednich sądów - w zakresie niezbędnym do prawidłowego
realizowania obowiązków i praw wynikających ze stosunków służbowych lub
realizacji zadań z zakresu nadzoru administracyjnego nad działalnością
administracyjna sądów;
51. SA Łódź
Uwaga
Przepisy dot. powoływania sędziów do pełnienia funkcji wizytatora winny być Uwaga nie jest zasadna. Nie jest
ogólna
rozszerzone o regulację dot. odwołań z pełnienia tej funkcji, tak jak to ma miejsce celowe rozbudowywanie u.s.p. o
w przypadku zwolnień z funkcji przewodniczących Wydziałów;
kolejne
tryby
dotyczące
odwoływania z poszczególnych
funkcji.
W
wypadku
niewykonywania należycie tej
funkcji danej osobie nie powinno
powierzać się jej na kolejny okres.
52. SA Łódź
Uwaga
W ocenie niektórych sędziów nie ma uzasadnienia zmiana art. 22 ustawy i art. 37 g, Uwaga nie jest zasadna.
Wydział
ogólna
która stanowi ingerencję władzy wykonawczej i godzi w niezależność władcy Uprawnienie Ministra
Cywilny
sądowniczej, zwłaszcza że uprawnienie do żądania informacji o toku spraw oraz Sprawiedliwości jest uzasadnione
żądanie akt spraw będących także w toku nie jest określone precyzyjnie i pozwala na wykonywaniem jego obowiązków
dowolną interpretację. W mojej ocenie uprawnienie Ministra Sprawiedliwości może określonych ustawowo i nie
być uzasadnione wykonywaniem obowiązków określonych ustawowo i nie może ingeruje w niezależność władzy
w żadnym razie ingerować w niezależność władzy sądowniczej oraz niezawisłość sądowniczej oraz niezawisłość
sędziów co wymagałoby wyraźnego ustawowego potwierdzenia. Wówczas uwagi sędziów.
i zastrzeżenia, środowiska sędziowskiego wydaje się, że nie miałyby uzasadnienia;
53. SA Łódź
Uwaga
Negatywnie należy ocenić zmianę sposobu powierzenia funkcji przewodniczących Uwaga nie jest zasadna. Wskazać
Wydział
ogólna
wydziału oraz wizytatorów. Negatywna opinia kolegium Sądu jako organu samorządu należy, że w wypadku powołania
Cywilny
sędziowskiego winna stanowić przeszkodę do powierzenia sędziemu rzeczonej wiceprezesa
sądu
u.s.p.
funkcji, która ze swej istoty wymaga od sędziego odpowiedniego doświadczenia, przewiduje, że opinia kolegium
autorytetu i akceptacji, Bez tych przymiotów nie sposób uzyskać skutek w postaci sądu o kandydacie nie jest
usprawnienia funkcjonowania sądów. Powierzenie funkcji przewodniczącego wiążąca.
wydziału lub wizytatora wbrew negatywnej opini kolegium wywoła w środowisku
sędziowskim skutek odwrotny od zamierzonego. Niezależnie od tego proponowana
18

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

zmiana w istocie pozbawia sędziów konstruktywnego wpływu w tym zakresie (art. 1
pkt 1 a i pkt 18 projektu);
54. SA Łódź
Uwaga
Celem projektu jest, jak wynika z treści jego uzasadnienia kompleksowe Uwaga nie jest zasadna, projekt
Wydział
ogólna
uregulowanie zagadnień ustrojowych. Kompleksowych zmian ustrojowych nie stanowi konsekwencje wyroku TK
Cywilny
dokonuje się wielokrotnie na przestrzeni stosunkowo krótkiego okresu czasu. z 7 listopada 2013 r. Ponadto
Kilkadziesiąt zmian prawa do ustroju sądów powszechnych, na przestrzeni kilkunastu wdraża on rekomendacje GRECO
lat i opracowywanie kolejnych, a także zmiana przepisów, które stosunkowo i jest efektem prac powołanego
niedawno weszły w życie oznacza brak koncepcji w zakresie modelu ustrojowego przez Ministra Sprawiedliwości
wymiaru sprawiedliwości, wprowadzenie ad hoc zmian nieprzemyślanych bądź zespołu, w którym zasiadali także
przypadkowych.
przedstawiciele środowiska
Przepisy ustrojowe wymagają ze swej istoty pewności i stabilizacji oraz sędziowskiego.
wprowadzenia rozwiązań o trwałym charakterze. Prawo zmieniane co kilka miesięcy
nie może uzyskać właściwego sobie autorytetu. Pożądany jest zatem stan
opracowania modelu funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, a nie wprowadzenie
zmian, które w istocie model ten burzą, czynią niespójnym i niestabilnym;
55. Prezes SA
Uwaga
Zastrzeżenia budzą te zapisy projektu, które dotyczą zmiany uprawnień Ministra Uwaga
nie
jest
zasadna.
Katowice
ogólna
Sprawiedliwości w zakresie zewnętrznego nadzoru administracyjnego. Skutkować Wykonywanie
ustawowych
mogą one zatarciem różnic między nadzorem zewnętrznym sprawowanym przez obowiązków i uprawnień w
Ministra Sprawiedliwości a nadzorem wewnętrznym za który odpowiedzialni są odniesieniu
do
sądów
prezesi sądów apelacyjnych. Stanowi to krok wstecz w stosunku do powszechnych
wymaga
dotychczasowych regulacji zmierzających do zachowania konstytucyjnej przyznania
Ministrowi
niezależności władzy sądowniczej od innych władz, w tym władzy wykonawczej.
Sprawiedliwości dostępu do akt
Przejawem tego rodzaju regulacji jest proponowany przepis art. 22 § 2a u.s.p. spraw sądowych. Podkreślenia
upoważniający Ministra Sprawiedliwości do żądania od prezesa sądu apelacyjnego wymaga także, że uprawnienie to
przedstawienia mu niezwłocznej informacji o toku postępowania w poszczególnych nie jest elementem zewnętrznego
sprawach czy przepis art. 37g § 1 pkt 3 u.s.p. pozwalający na żądanie akt nadzoru
administracyjnego.
poszczególnych spraw sądowych. Takiego rodzaju zapisy przypisują Ministrowi Obecnie obowiązujące przepisy
Sprawiedliwości uprawnienia prezesa sądu apelacyjnego w ramach sprawowanego uprawniają Ministra do zwrócenia
przez niego nadzoru wewnętrznego i zdają się być wyrazem braku zaufania co do uwagi
prezesowi
lub
skuteczności tego nadzoru wykonywanego przez prezesów sądów apelacyjnych. wiceprezesowi sądu. Zmiana w
Ponadto są zbędne, bo także w dotychczasowym stanie prawnym Minister tym zakresie ma dostosować
Sprawiedliwości, w ramach nadzoru zewnętrznego, był uprawniony do kontrolowania powyższą regulację do wskazań
wykonywania obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów apelacyjnych oraz Trybunału
Konstytucyjnego
wydawania stosownych zarządzeń (art. 37g § 1 pkt 3 u.s.p.). W przypadku zawartych w wyroku z dnia 7
zastrzeżeń co do skuteczności sprawowanego nadzoru wewnętrznego Minister listopada 2013 roku w sprawie K
Sprawiedliwości ma uprawnienia do zarządzenia przeprowadzenia lustracji, sądu, 31/12. Kwestionowany art. 37f § 2
wydziału lub przeprowadzenia lustracji działalności nadzorczej prezesa sądu (art. 37g u.s.p. ma niemal identyczne
§ 2).
brzmienie w chwili obecnej. Jego
Wydaje się ,że wprowadzenie tych dodatkowych uprawnień nadzorczych będzie projektowana zmiana ma charakter
19

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

skutkować dążeniem do wkroczenia w nadzór wewnętrzny nad działalnością sądów. techniczny.
wiadczy o tym treść proponowanych przepisów art. 37f § 2 u.s.p. i art. 37g § 5 u.s.p.
pozwalających Ministrowi Sprawiedliwości na wykonywanie bliżej nie określonych
„czynności niezbędnych ze względu na wystąpienie uchybień w działalności
administracyjnej sądów" czy zwrócenie na piśmie uwagi o stwierdzonych
uchybieniach prezesom i wiceprezesom sądów wszystkich instancji. Uprawnienia
takie w dotychczasowym stanie prawnym przysługują prezesowi sądu apelacyjnego
( art. 37e u.s.p.).
Minister Sprawiedliwości nie będzie miał obowiązku informowania o zwróconych
uwagach prezesa sądu apelacyjnego gdyż projekt zakłada jedynie wymóg
przekazywania mu kopi zastrzeżeń zgłoszonych do uwag przez zainteresowanych.
Przy tego rodzaju regulacji, prezes sądu apelacyjnego może w skrajnych
przypadkach nie wiedzieć o nieprawidłowościach stwierdzonych przez Ministra
Sprawiedliwości w sądach apelacji ani o podjętych działaniach nadzorczych mimo, że
to on odpowiada za nadzór wewnętrzny nad sądami apelacji,
Brak jest uzasadnienia dla tak istotnej zmiany w zakresie sposobu wykonywania
nadzoru administracyjnego, w szczególności dla postawionej w uzasadnieniu
projektu tezy ,że „bez proponowanych zmian efektywny nadzór zewnętrzny nie jest
możliwy". Zwłaszcza, że nie było merytorycznych zastrzeżeń ze strony Ministra
Sprawiedliwości co do rocznych informacji prezesów sądów apelacyjnych odnośnie
działalności sądów w poszczególnych apelacjach poza uwagami dotyczącymi
sposobu ich sporządzenia,
W dobie kryzysu oraz narastania postaw populistycznych rodzi to niebezpieczeństwo
dążenia przez Ministra Sprawiedliwości do niezwłocznego podejmowania działań
dotyczących toku postępowania w poszczególnych sprawach.
Cześć społeczeństwa regulacje te będzie traktowała jako obowiązek reakcji a nie
jedynie jako uprawnienie. Ponadto ten typ regulacji pozostaje w sprzeczności
z poprzednim kierunkiem nowelizacji ustawy ustrojowej w ramach której
np. zrezygnowano z rozpatrywania skarg dotyczących działalności sądów przez
Ministra Sprawiedliwości zastrzegając obowiązki i uprawnienia w tym zakresie
wyłącznie prezesom sądów.
56. Ogólnopolskie
Art. 1
Stowarzyszenie proponuje pozostawienie zapisu art. 11 § 2a w dotychczasowym Uwaga nie jest zasadna. Za
Stow.
pkt 1
brzmieniu. Uzasadnienie projektu nie wskazuje żadnej okoliczności przemawiającej wprowadzeniem omawianej
Referendarzy
(art. 11
za wprowadzeniem projektowanej zmiany. Zmiana jest powrotem do starych zmiany przemawia
Sądowych
u.s.p.)
rozwiązań nic biorących pod uwagę racjonalnego wykorzystania kadry orzeczniczej.
niewystarczająca ilość
referendarzy sądowych, która
czyni utrudnionym wybór
przewodniczącego wydziału ksiąg
wieczystych w niektórych sądach.
20

Zał. 1
Lp.
Zgłaszający
Przepis
Treść uwagi
Odniesienie się do uwagi

57. SA Lublin
Art. 1
Uważam, że nieuzasadniona i niezrozumiała jest proponowana zmiana art. 11 § 2a Uwaga nie jest zasadna. Za
pkt 1
i 3 oraz § 5. Uregulowania wprowadzone ustawą z dnia 18 sierpnia 2011 r. o zmianie wprowadzeniem omawianej
(art. 11
ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw zmiany przemawia
u.s.p.)
(Dz. U. z 2011 r., Nr 203, poz. 1192) doprowadziły, po pewnych problemach niewystarczająca ilość
w początkowym okresie obowiązywania, do skierowania sędziów od orzekania referendarzy sądowych, która
w innych, niż wydziały ksiąg wieczystych i wydziały gospodarcze do spraw rejestru czyni utrudnionym wybór
zastawów, rodzajach spraw. Ocena dotychczasowa okresu obowiązywania tych przewodniczącego wydziału ksiąg
przepisów pozwala na pozytywną ocenę pełnienia funkcji przewodniczących tych wieczystych w niektórych sądach.
wydziałów przez referendarzy.
58. Sąd Okręgowy Art. 1
Na wstępie opiniujący wyklucza, że powodem zmiany jest możliwość, Uwaga nie jest zasadna w
w Warszawie
pkt 1
w szczególności w małych sądach, powierzenia funkcji przewodniczącego wydziału zakresie w jakim kwestionuje
(art. 11.
sędziom piastującym inne stanowiska funkcyjne dla uzyskania dodatkowego projektowaną zmianę art. 11 § 2a
§ 2a
wynagrodzenia związanego z, łączeniem dwóch stanowisk funkcyjnych. Wskazać u.s.p.
Za
wprowadzeniem
u.s.p.)
należy, iż problem tej regulacji jest zasadniczo pokłosiem błędnie przeprowadzonej omawianej zmiany przemawia
informatyzacji pionu wieczystoksięgowego i utrzymania jego rozdrobnionej struktury niewystarczająca
ilość
(obecnie 347 wydziałów w tym 116 zamiejscowych). Nie należy zapominać, referendarzy sądowych, która
iż w świetle danych za 2012 rok na wpływ 3.187.613 spraw KW aż 1.373.193 zostało czyni
utrudnionym
wybór
złożonych przez notariuszy. Powyższe, przy rosnącej liczbie notariuszy, winno przewodniczącego wydziału ksiąg
skutkować w najbliższej perspektywie czasowej dalszym zwiększeniem liczby wieczystych w niektórych sądach.
wniosków składanych przez tę grupę zawodową. Nie można zapominać o możliwości Uzasadnienie
projektu zostało
składania wniosków online, co zasadniczo czyni zbędnym utrzymywanie tak rozbudowane.
rozbudowanej sieci tych wydziałów. W zakresie wydziałów rejestru zastawów,
problem w porównaniu z wydziałami ksiąg wieczystych ma charakter marginalny
i dotyczy jedynie większych jednostek sądowych. Zarówno w zakresie wydziałów
ksiąg wieczystych jak i rejestru zastawów brak jest w uzasadnieniu projektu
jakiejkolwiek informacji co do konieczności zmiany w tym zakresie (kwestia
uzasadnienia, projektu będzie przedmiotem odrębnego omówienia).
W zakresie wydziałów rejestru zastawów liczba sędziów w tych wydziałach na dzień
31.12.2012 roku to 0.250 etatu. Sędziowie w ramach tych wydziałów rozpoznają
jedynie skargi co jest marginesem wpływu spraw. Nie należy zapominać, iż w
zakresie wydziałów ksiąg wieczystych jak i rejestru zastawów w ostatnich latach
drastycznie ograniczono liczbę sędziów celem ich wykorzystania w zakresie innych
pionów orzeczniczych.
Z uwagi na rangę spraw rozpatrywanych w postępowaniu wieczystoksięgowym
dotyczącym spraw majątkowych obywateli, przewodniczącym wydziału ksiąg
wieczystych powinien być wyłącznie sędzia z możliwością powierzenia funkcji
zastępcy przewodniczącego wydziału sędziemu lub referendarzowi sądowemu. Ma
to istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadku rozpoznawania skarg na orzeczenie
referendarza oraz orzekaniu w sprawach o skomplikowanym charakterze
21