Rządowy projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

Druk nr 2392


Warszawa, 12 maja 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-104-11




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o odwróconym kredycie hipotecznym
z projektem aktu wykonawczego.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Finansów.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o odwróconym kredycie hipotecznym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady i tryb zawierania umowy odwróconego kredytu
hipotecznego, prawa i obowiązki stron umowy oraz zasady rozliczenia zobowiązań
wynikających z tej umowy.
Art. 2. 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)
inne koszty – koszty, inne niż odsetki, które kredytobiorca jest zobowiązany ponieść
w związku z umową odwróconego kredytu hipotecznego, w szczególności prowizje
i inne opłaty;
2)
całkowita kwota do zapłaty – suma wypłaconej kwoty odwróconego kredytu
hipotecznego, odsetek oraz innych kosztów niezapłaconych przez kredytobiorcę przed
spłatą kredytu, należnych do dnia spłaty.
2. Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o banku – należy przez to rozumieć także
oddział banku zagranicznego, oddział instytucji kredytowej lub instytucję kredytową
prowadzącą działalność transgraniczną, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r.
– Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 1376, z późn. zm.).
Art. 3. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie zastosowanie mają przepisy
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, z wyjątkiem art. 69, art. 70, art. 74 – 75a,
art. 76a, art. 77, art. 78 oraz art. 78a.
Art. 4. 1. Przez umowę odwróconego kredytu hipotecznego bank zobowiązuje się oddać
do dyspozycji kredytobiorcy na czas nieoznaczony określoną sumę środków pieniężnych,
których spłata nastąpi po śmierci kredytobiorcy, a kredytobiorca zobowiązuje się do

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego,
ustawę z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe
oraz ustawę z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1385 i 1529 oraz
z 2013 r. poz. 777, 1036, 1289 i 1567.
– 2 –
ustanowienia zabezpieczenia spłaty tej sumy wraz z należnymi odsetkami oraz innymi
kosztami.
2. Kredytobiorcą może być osoba fizyczna, która jest właścicielem nieruchomości lub
przysługuje jej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub prawo użytkowania
wieczystego. Kredytobiorcą może być również osoba fizyczna będąca współwłaścicielem
nieruchomości lub której przysługuje udział w spółdzielczym własnościowym prawie do
lokalu, lub w prawie użytkowania wieczystego.
Art. 5. 1. Wierzytelność banku wynikająca z umowy odwróconego kredytu
hipotecznego może być zabezpieczona wyłącznie przez:
1)
ustanowienie hipoteki na nieruchomości lub prawie, o którym mowa w art. 4 ust. 2, oraz
2)
ujawnienie w księdze wieczystej roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości
lub prawa, o którym mowa w art. 4 ust. 2.
2. Podstawą wpisu roszczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, do księgi wieczystej jest
oświadczenie banku o zawarciu umowy odwróconego kredytu hipotecznego, spełniające
wymagania, o których mowa w art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo
bankowe.
3. Bank nie może uzależniać zawarcia umowy odwróconego kredytu hipotecznego od
zawarcia innych umów, z wyjątkiem umowy ubezpieczenia od zdarzeń losowych
nieruchomości lub lokalu, do którego kredytobiorcy przysługuje spółdzielcze własnościowe
prawo do lokalu.
Art. 6. 1. Podstawą do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego jest wartość
rynkowa:
1)
nieruchomości będącej własnością kredytobiorcy lub do której kredytobiorcy
przysługuje użytkowanie wieczyste lub
2)
lokalu, do którego kredytobiorcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do
lokalu
– na których kredytobiorca ustanowi zabezpieczenie odwróconego kredytu hipotecznego.
2. Do określenia wartości rynkowej nieruchomości lub lokalu, o którym mowa w ust. 1
pkt 2, stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(Dz. U. z 2014 r. poz. 518).
– 3 –
Art. 7. 1. Wypłata kwoty odwróconego kredytu hipotecznego następuje jednorazowo
albo w ratach, przez okres i w wysokości określonych w umowie odwróconego kredytu
hipotecznego, nie dłużej jednak niż do dnia śmierci kredytobiorcy.
2. W przypadku śmierci kredytobiorcy, jeżeli umowa odwróconego kredytu
hipotecznego została zawarta z więcej niż jednym kredytobiorcą, prawo do wypłaty rat
odwróconego kredytu hipotecznego przysługujących zmarłemu kredytobiorcy przysługuje
tym z żyjących kredytobiorców, którzy nabyli po zmarłym udział we własności
nieruchomości lub prawie, o którym mowa w art. 4 ust. 2, stanowiących zabezpieczenie
odwróconego kredytu hipotecznego, proporcjonalnie do wysokości nabytego przez nich
udziału.
Art. 8. Odwrócony kredyt hipoteczny jest udzielany w walucie, w której kredytobiorca
uzyskuje większość dochodów.
Rozdział 2
Zasady i tryb zawierania umowy odwróconego kredytu hipotecznego
Art. 9. 1. Bank, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed zawarciem umowy
odwróconego kredytu hipotecznego, dostarcza kredytobiorcy, według jego wyboru, w postaci
papierowej lub elektronicznej, formularz informacyjny zawierający informacje o ofercie
odwróconego kredytu hipotecznego. Formularz informacyjny nie stanowi oferty
w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r.
poz. 121).
2. W formularzu informacyjnym bank wskazuje:
1)
dane identyfikacyjne banku;
2)
kwotę odwróconego kredytu hipotecznego, sposób jej ustalenia, w tym stosunek tej
kwoty do wartości nieruchomości będącej własnością kredytobiorcy lub do której
przysługuje mu użytkowanie wieczyste, lub lokalu, do którego przysługuje
kredytobiorcy spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3)
termin i sposób wypłaty odwróconego kredytu hipotecznego;
4)
sposób ustalenia wysokości oprocentowania, wysokość oprocentowania i warunki jego
zmiany;
5)
wysokość i sposób płatności innych kosztów, w tym:
a)
prowizji,
b)
opłaty za przygotowanie i rozpatrzenie wniosku kredytowego,
– 4 –
c)
kosztu wyceny nieruchomości lub lokalu, o których mowa w pkt 2,
d)
kosztu monitorowania wartości nieruchomości lub lokalu, o których mowa w pkt 2
– oraz sposób ich rozliczania;
6)
stronę umowy odwróconego kredytu hipotecznego zobowiązaną do poniesienia kosztu
wyceny nieruchomości lub lokalu, o których mowa w pkt 2, oraz kosztu monitorowania
ich wartości;
7)
częstotliwość i sposób monitorowania wartości nieruchomości lub lokalu, o których
mowa w pkt 2;
8)
sposób zabezpieczenia wierzytelności banku;
9)
prawa i obowiązki kredytobiorcy;
10) zasady rozliczenia odwróconego kredytu hipotecznego;
11) informację, że formularz informacyjny nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 ustawy
z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny;
12) inne informacje niezbędne do podjęcia przez kredytobiorcę decyzji o zawarciu umowy
odwróconego kredytu hipotecznego.
3. Kwoty, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 4–6, mają charakter szacunkowy.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia,
wzór formularza informacyjnego, uwzględniając konieczność prawidłowego zapoznania się
przez kredytobiorcę ze szczegółowymi warunkami udzielania i rozliczania odwróconego
kredytu hipotecznego.
Art. 10. 1. Bank, przed zawarciem umowy odwróconego kredytu hipotecznego,
dokonuje oceny stanu i historii zobowiązań kredytobiorcy oraz stanu prawnego
nieruchomości lub lokalu, o których mowa w art. 6 ust. 1.
2. Kredytobiorca jest obowiązany do przedstawienia, na żądanie banku, dokumentów
i informacji niezbędnych do dokonania oceny, o której mowa w ust. 1.
Art. 11. 1. Umowę odwróconego kredytu hipotecznego zawiera się w formie pisemnej.
2. Umowa odwróconego kredytu hipotecznego określa w szczególności:
1)
strony umowy;
2)
kwotę odwróconego kredytu hipotecznego;
3)
rynkową wartość nieruchomości lub lokalu, o których mowa w art. 6 ust. 1;
4)
stosunek kwoty odwróconego kredytu hipotecznego do rynkowej wartości
nieruchomości lub lokalu, o których mowa w art. 6 ust. 1;