Rządowy projekt ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym

– 6 –

przedterminowej spłaty (np. w całości lub w części
i w jakim momencie, czy wcześniejsza spłata
kredytu udostępnianego w postaci wypłat
okresowych powoduje wstrzymanie wypłat).
Odstąpienie od umowy
- Kredytobiorca ma prawo do odstąpienia od
umowy.
- Sposób odstąpienia od umowy.
- Termin do odstąpienia.
- Warunki i sposób zwrotu udostępnionych
środków w przypadku odstąpienia od umowy.
Wypowiedzenie umowy przez
- Kredytobiorca ma prawo do wypowiedzenia
kredytobiorcę
umowy.
- Termin wypowiedzenia.
- Warunki i sposób spłaty kredytu w przypadku
wypowiedzenia.
Wypowiedzenie umowy przez bank
- Należy podać, w jakich sytuacjach bank ma
prawo do wypowiedzenia umowy odwróconego
kredytu hipotecznego.
- Termin wymagalności kredytu.
- Sposób postępowania w przypadku niedokonania
przez kredytobiorcę zwrotu kredytu wskutek
wypowiedzenia.
Informacje końcowe
Niniejszy dokument nie stanowi oferty

w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r.
poz. 121)
Inne informacje
Informacje niezbędne do podjęcia przez
kredytobiorcę decyzji o zawarciu umowy
odwróconego kredytu hipotecznego
Data
sporządzenia
formularza
informacyjnego i termin jego
obowiązywania



– 7 –
UZASADNIENIE

Na podstawie art. 9 ust. 4 ustawy z dnia … o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U.
poz. ...), zwanej dalej „ustawą”, Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, wzór
formularza informacyjnego zawierającego informacje o ofercie odwróconego kredytu
hipotecznego.
Upoważnienie ma charakter obligatoryjny, a przepisy wykonawcze, które mają być
wydane na jego podstawie są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania regulacji
ustawowej.
Przedstawiony projekt rozporządzenia, wypełniając delegację ustawową, określa wzór
formularza informacyjnego zawierającego istotne informacje o ofercie odwróconego kredytu
hipotecznego, przekazywanego kredytobiorcy przed zawarciem umowy odwróconego kredytu
hipotecznego.
Wprowadzenie takiego rozwiązania ma na celu ochronę kredytobiorców, którymi z założenia
mają być osoby starsze. Na podstawie dostarczonego przez bank formularza kredytobiorca
powinien mieć możliwość ustalenia przewidywanej wysokości kwoty odwróconego kredytu
hipotecznego, jaką może uzyskać, w tym terminu i sposobu jej wypłaty, kosztów, które
w związku z tym kredytem będzie zobowiązany ponieść, w tym ich wysokości i sposobu
płatności, sposobu zabezpieczenia wierzytelności banku, jak również praw i obowiązków
wynikających dla niego z takiej umowy. Informacje przekazywane przez banki będą
dostarczane w postaci papierowej lub elektronicznej na jednolitym, wystandaryzowanym
formularzu informacyjnym określonym niniejszym rozporządzeniem. Powinno to ułatwić
proces porównywania ofert różnych banków i dokonywania wyboru najkorzystniejszej z nich.
Należy podkreślić, że informacje przekazywane przed podpisaniem umowy nie będą
stanowiły wiążącej oferty i będą miały jedynie charakter symulacji, w szczególności
w zakresie wysokości kwoty odwróconego kredytu hipotecznego, gdyż opierać się będą na
informacjach dostarczonych przez klienta oraz danych znanych bankowi na dzień jej
udzielania. Dokładna kwota kredytu może bowiem zostać ustalona przez rzeczoznawcę
majątkowego dopiero po oszacowaniu wartości nieruchomości będącej własnością
kredytobiorcy lub do której kredytobiorcy przysługuje użytkowanie wieczyste, lub lokalu, do
którego kredytobiorcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, na których
kredytobiorca ustanowi zabezpieczenie odwróconego kredytu hipotecznego, co wiąże się
z koniecznością poniesienia kosztów wyceny.
– 8 –
Należy dodać, że rozwiązanie analogiczne do zaproponowanego występuje na gruncie ustawy
z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 162, poz. 715, z późn. zm.).
Zawarte w projekcie regulacje nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu
funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm aktów prawnych (Dz. U. Nr 239,
poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego projekt ustawy nie podlega procedurze
notyfikacji.
W opinii projektodawcy regulacja nie mieści się w zakresie przedmiotowym zagadnień
podlegających konsultacjom z Europejskim Bankiem Centralnym, zgodnie z art. 2 ust. 1
decyzji Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie konsultacji Europejskiego
Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów przepisów
prawnych (Dz. Urz. UE L 189 z 03.07.1998, s. 42).
Projekt rozporządzenia zostanie skierowany do Ministra Spraw Zagranicznych celem
uzyskania opinii o zgodności z prawem Unii Europejskiej wyrażonej na podstawie art. 13
ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U.
z 2013 r. poz. 743 i 984 oraz z 2014 r. poz. 496).
W związku z art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) należy wskazać, że przepisy projektowanego rozporządzenia
nie będą miały wpływu na sektor finansów publicznych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz § 52 uchwały Nr 190 Rady
Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979)
projekt zostanie udostępniony na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego
– Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.





– 9 –
Data sporządzenia
Nazwa projektu
Projekt rozporządzenia Ministra Finansów
25 kwietnia 2014 r.
w sprawie wzoru formularza
informacyjnego zawierającego informacje o ofercie odwróconego Źródło:
kredytu hipotecznego
Ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Nr w wykazie prac:
Ministerstwo Finansów


Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza
Stanu lub Podsekretarza Stanu
Pan Wojciech Kowalczyk, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie
Finansów
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Pani Agnieszka Wachnicka, Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju
Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów, tel. 22 694 58 27,
Agnieszka.Wachnicka@mofnet.gov.pl
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Na podstawie art. 9 ust. 4 ustawy z dnia ... o odwróconym kredycie hipotecznym (Dz. U. poz. ...) minister właściwy do
spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia, wzór formularza informacyjnego zawierającego
informacje o ofercie odwróconego kredytu hipotecznego. Upoważnienie ma charakter obligatoryjny, a przepisy
wykonawcze, które mają być wydane na jego podstawie są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania regulacji
ustawowej, która wprowadziła do polskiego systemu prawnego instytucję odwróconego kredytu hipotecznego tj.
szczególnego rodzaju umowy kredytu, na mocy której bank będzie mógł udostępnić kredytobiorcy środki pieniężne,
których spłata nastąpi dopiero po śmierci kredytobiorcy, w zamian za ustanowienie przez kredytobiorcę zabezpieczenia
na nieruchomości będącej jego własnością.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
Po wejściu w życie ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym na rynku finansowym pojawi się nowa usługa
finansowa, adresowana w szczególności do osób starszych i umożliwiająca im uzyskanie dodatkowych środków
finansowych w oparciu o kapitał zakumulowany w nieruchomości, bez konieczności zbycia prawa do nieruchomości.
Ustawa wprowadza obowiązki informacyjne kredytodawców, które dostarczane są kredytobiorcom zarówno przed
podpisaniem umowy, jak też w samej umowie.
Przedstawiony projekt rozporządzenia, wypełniając delegację ustawową, określa wzór formularza informacyjnego
zawierającego istotne informacje o ofercie odwróconego kredytu hipotecznego, przekazywanego kredytobiorcy przed
zawarciem umowy odwróconego kredytu hipotecznego.
Wprowadzenie takiego rozwiązania ma na celu ochronę kredytobiorców, którymi z założenia mają być osoby starsze. Na
podstawie dostarczonego przez bank formularza kredytobiorca powinien mieć możliwość ustalenia przewidywanej
wysokości kwoty odwróconego kredytu hipotecznego, jaką może uzyskać, w tym terminu i sposobu jej wypłaty,
kosztów, które w związku z tym kredytem będzie zobowiązany ponieść, w tym ich wysokości i sposobu płatności,
sposobu zabezpieczenia wierzytelności banku, jak również praw i obowiązków wynikających dla niego z takiej umowy.
Informacje przekazywane przez banki będą dostarczane w postaci papierowej lub elektronicznej na jednolitym,
wystandaryzowanym formularzu informacyjnym określonym niniejszym rozporządzeniem. Powinno to ułatwić proces
porównywania ofert różnych banków i dokonywania wyboru najkorzystniejszej z nich. Należy podkreślić, że informacje
przekazywane przed podpisaniem umowy nie będą stanowiły wiążącej oferty i będą miały jedynie charakter symulacji,
w szczególności w zakresie wysokości kwoty odwróconego kredytu hipotecznego, gdyż opierać się będą na informacjach
dostarczonych przez klienta oraz danych znanych bankowi na dzień jej udzielania.
Rozwiązanie analogiczne do zaproponowanego występuje na gruncie ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie
konsumenckim (Dz. U. Nr 162, poz. 715, z późn. zm.).
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Pomimo, że odwrócone kredyty hipoteczne oferowane są na wielu światowych rynkach, trudno jest uzyskać pełne,
rzetelne i wiarygodne informacje na temat wielkości tych rynków i potencjału ich rozwoju. Poza Wielką Brytanią,
największym europejskim rynkiem usług tzw. equity release, w większości krajów nie funkcjonują centralne bazy
danych, w których byłyby gromadzone informacje o tego typu transakcjach, zarówno w kontekście ich skali, jak też
profilu klientów. Komisja Europejska przeprowadziła badanie metodą ankietową pośród zarówno instytucji oferujących
produkty finansowe zaliczone do kategorii equity release, jak również beneficjentów tego rodzaju usług oraz organów
– 10 –
państwowych, które zostały ujęte w raporcie Study on Equity Release Schemes in the EU (opublikowany w styczniu
2009 r.)
Problematyka odwróconego kredytu hipotecznego nie jest przedmiotem regulacji na poziomie prawa wspólnotowego.
W Wielkiej Brytanii i Irlandii umowy dożywocia są regulowane przepisami szczegółowymi, a ich oferowanie poddane
kontroli ze strony nadzoru finansowego. Natomiast, model kredytowy poddany jest na ogół pewnym restrykcjom
prawnym ze względu na znaczną różnicę w czasie pomiędzy zawarciem umowy i udostępnieniem środków finansowych
a przeniesieniem prawa do nieruchomości. W szczególności restrykcje dotyczą zatem katalogu podmiotów
uprawnionych do oferowania tego rodzaju usług, którymi są na ogół instytucje uprawnione do udzielania kredytów lub
inne instytucje finansowe podlegające nadzorowi finansowemu. W Hiszpanii (na drugim co do wielkości pod względem
liczby zawieranych umów odwróconego kredytu hipotecznego rynku europejskim) odwróconych kredytów hipotecznych
mogą udzielać instytucje kredytowe oraz firmy ubezpieczeniowe upoważnione do prowadzenia działalności na terenie
Hiszpanii.
We Francji usługi odwróconego kredytu hipotecznego oferowane są na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, a do
ich świadczenia uprawnione są wyłącznie instytucje kredytowe i instytucje finansowe.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Banki, oddziały banków 961
Rejestr podmiotów sektora Możliwość oferowania usługi
zagranicznych i oddziały
bankowego KNF
odwróconego kredytu
instytucji kredytowych
hipotecznego
oraz instytucje kredytowe
prowadzące
działalność
transgranicznie
Osoby fizyczne
Niemierzalne ze

Możliwość zawarcia umowy
posiadające
określone względu na możliwość
odwróconego kredytu
prawa do nieruchomości
ustalenia przez
hipotecznego
–
usługa
kredytodawców
adresowana w szczególności do
szczególnych
osób starszych
wymogów dot. limitu
wiekowego
kredytobiorców
w ramach procesu
zarządzania ryzykiem
kredytowym
Spadkobiercy
j.w.

Partycypacja w procesie
kredytobiorców
rozliczenia
wierzytelności
banku z tytułu odwróconego
kredytu hipotecznego
Komisja Nadzoru
1
Ustawa o nadzorze nad rynkiem Nadzorowanie podmiotów
Finansowego
i Urząd
finansowym
udzielających
odwróconych
Komisji Nadzoru
kredytów hipotecznych,
Finansowego
możliwość
wdrożenia
szczególnych mechanizmów
zarządzania
ryzykiem
związanym z tą usługą
finansową
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Zawarte w projekcie regulacje nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm aktów
prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597), dlatego projekt ustawy nie podlega procedurze
notyfikacji.
W opinii projektodawcy regulacja nie mieści się w zakresie przedmiotowym zagadnień podlegających konsultacjom
z Europejskim Bankiem Centralnym, zgodnie z art. 2 ust. 1 decyzji Rady 98/415/WE z dnia 29 czerwca 1998 r.
w sprawie konsultacji Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym w sprawie projektów
przepisów prawnych (Dz. Urz. UE L 189 z 3.7.1998, s. 42).
Projekt rozporządzenia zostanie skierowany do Ministra Spraw Zagranicznych celem opinii o zgodności z prawem Unii
Europejskiej wyrażonej na podstawie art. 13 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743 i 984 oraz z 2014 r. poz. 496).
W związku z art. 50 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.)