Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

w życie  proponowanych  rozwiązań  prawnych  będzie  można  oczekiwać  znacznej  liczby 
wniosków o przekształcenie  koncesji  wydanych  na  dotychczasowych  zasadach  w  nowe 
koncesje  na  poszukiwanie  i  rozpoznawanie  złoża  węglowodorów  oraz  wydobywanie 
węglowodorów  ze  złoża.  Jednocześnie  planowany  proces  zatrudniania  jest  rozłożony  na 
2 lata, zgodnie z przewidywanym  wzrostem  potrzeb.  Kluczowy  dla  działania  Ministra 
Środowiska wykonującego zadania nadzoru geologicznego będzie początek działalności, więc 
w  pierwszym  roku  planuje  się  największy  jednorazowy  nabór  pracowników.  Pozwoli  to 
szybko  rozpocząć  procedury  przetargowe,  a  także  obsługę  obecnych  i  nowych 
koncesjonariuszy.  
Trzeba również stwierdzić, że obecny skład osobowy Ministerstwa Środowiska jest w pełni 
wykorzystany  do  obecnie  wykonywanych  zadań  i  nie  ma  możliwości  dołożenia  nowych 
funkcji bez zwiększenia zatrudnienia. Dodatkowo w 2012 r. przeprowadzona została redukcja 
zatrudnienia  w  komórkach  organizacyjnych  Ministerstwa  Środowiska,  w  wyniku  której 
zwolnionych zostało 18 osób, co stanowiło 3,5% całkowitego stanu zatrudnienia w 2012 r.  
Ministerstwo  Środowiska  nie  dysponuje  również  wolnymi  środkami  finansowymi  na 
wynagrodzenia, co potwierdza sprawozdanie Rb-28 za 2013 r. Wydatki Ministerstwa 
Środowiska  w  paragrafach  na  wynagrodzenia  (część:  Środowisko)  są  zrealizowane 
w stosunku do planu rocznego w 99%. 
Pamiętać  należy,  że  obecnie  nad  prowadzeniem  spraw  związanych  z  wydawaniem,  zmianą, 
przenoszeniem  koncesji  węglowodorowych  w  Ministerstwie  Środowiska  pracuje 
bezpośrednio  jedynie  siedem  osób,  a  szczupłość  kadr  wynika  z  braku  funduszy  na 
zatrudnienie nowych pracowników,  braku  możliwości  pozyskania  fachowców.  Departament 
Geologii  i  Koncesji  Geologicznych,  oprócz  spraw  dotyczących  koncesjonowania 
węglowodorów  wykonuje  inne  zadania  Ministra  Środowiska  dotyczące  geologii,  jak 
koncesjonowanie  innych  kopalin  objętych  własnością  górniczą  Skarbu  Państwa,  sprawami 
hydrogeologii  i  geologii  inżynierskiej,  rozporządzaniem  informacją  geologiczną, 
przeprowadzaniem egzaminów kwalifikacyjnych na uprawnienia geologiczne czy nadzorem 
nad  jednostkami  podległymi  Ministra  Środowiska  (Wyższy  Urząd  Górniczy,  Państwowy 
Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy). Należy stwierdzić, że obecna formuła 
działania organu koncesyjnego wyczerpała się.  
103 
Maksymalne  szacunkowe  koszty  poniesione  przez  budżet  państwa  na  funkcjonowanie 
nadzoru  geologicznego  w  ramach  Ministerstwa  Środowiska  powinny  kształtować  się  na 
poziomie zaprezentowanym w tabeli 11. 
Koszty [PLN] 
I rok  
II rok  
 III rok 
 IV rok 
 V rok 
 VI rok 
 VII rok 
 VIII rok 
 IX rok 
 X rok 
koszty osobowe 
1 737 120 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
3 474 240 
koszt transportu, 
400 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
800 000 
delegacji 
szkolenia, usługi 
100 000 
200 000 
200 000 
200000 
200 000 
200 000 
200 000 
200000 
200 000 
200 000 
obce, inne 
razem koszty  
2 237 120 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
4 474 240 
Tabela 11. Maksymalne szacunkowe koszty funkcjonowania nadzoru geologicznego w ramach 
Ministerstwa Środowiska. 
W obliczeniach oprócz wzrostu zatrudnienia przedstawionego w tabeli 10. założono: 
•  całkowite  średniomiesięczne  koszty  pracy  na  poziomie  7238  zł/etat  (dane  z  2013  r.  –
dotyczą części budżetu: Środowisko), 
•  konieczność  zapewnienia  środków  na  delegacje  związane  z  kontrolą  wykonywania 
koncesji  (przyjęto,  w  roku  każdy  nowy  pracownik  spędzi  20  dni  na  delegacji,  a  koszty 
transportu, zakwaterowania i diet ustalono na 1000 zł/osobodzień). Biorąc pod uwagę, że 
najczęstsza  lokalizacja  wiertni  znajduje  się  w  oddalonych  od  głównych  ośrodków 
miejskich  i  węzłów  komunikacyjnych  miejscach,  należy  przewidzieć  środki  na  dojazd 
oraz  na  diety  dla  pracowników  i  środki  na  zakwaterowanie.  Zakładając,  że  dojazd 
samochodem  osobowym  na  jedną  lokalizację  wraz  z  powrotem  wyniesie  ok.  700  km 
(wizyta  w  zakładzie  górniczym,  weryfikacja  dokumentów  i  oświadczeń  w  gminie, 
starostwie  itp.)  i  przyjmując  obowiązującą  stawkę  dla  rozliczania  kosztów  przejazdu 
samochodem w celach służbowych na ok. 0,90 zł/km, sama podróż powinna kosztować 
ok. 630 zł. Doliczyć należy również koszty zakwaterowania dla jednej osoby, przyjęte na 
sumę  200  zł/doba  oraz  diety  według  obowiązujących  stawek.  Zakłada  się,  że  kontrola, 
w zależności od potrzeb, może trwać nawet kilka dni, 
•  ze  względu  na  konieczność  zapewnienia  profesjonalnej  obsługi  wnioskodawców, 
przewidziano  również  przeznaczenie  środków  finansowych  na  szkolenia  dla  nowo 
zatrudnionych oraz obecnych pracowników Ministerstwa Środowiska. 
Projektowana  ustawa  zakłada  również,  że  organy  nadzoru  górniczego  (dyrektorzy 
Okręgowych Urzędów Górniczych i Prezes Wyższego Urzędu Górniczego) oraz inspektorzy 
ochrony  środowiska  uzyskają  nowe  uprawnienia.  Dotyczą  one  zwiększenia  uprawnień 
kontrolnych  nad  działalnością  w  zakresie  poszukiwania,  rozpoznawania  i  wydobywania 
104 
węglowodorów  poprzez  wyłączenie  ograniczeń  związanych  z  kontrolą  działalności 
gospodarczej  dla  przedsiębiorców  wykonujących  działalność  w  zakresie  poszukiwania, 
rozpoznawania lub wydobywania kopalin objętych własnością górniczą Skarbu Państwa lub 
podmiotów wykonujących powierzone czynności w ruchu zakładu górniczego albo zakładu 
wykonującego  roboty  geologiczne.  Oznacza  to,  że  inspektorzy  nadzoru  górniczego  oraz 
ochrony  środowiska  będą  mogli  bez  ograniczeń  wykonywać  kontrole,  a  częstotliwość 
i skuteczność  tych  kontroli  zwiększy  się.  Umożliwienie  podjęcia  czynności  kontrolnych 
w zakładach  górniczych  bez  wcześniejszego  zawiadomienia  przedsiębiorcy  o  zamiarze 
wszczęcia  kontroli,  stwarzać  będzie  realne  warunki  do  podniesienia  skuteczności 
i efektywności  takiej  kontroli, m.in. w zakresie  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
bezpieczeństwa powszechnego, ochrony środowiska i gospodarki złożem. 
Wykonywanie  kontroli  bez  ograniczeń  wynikających  z  ustawy  z dnia 2 lipca 2004 r. 
o swobodzie działalności gospodarczej (bez zawiadomienia) umożliwi objęcie kontrolą stanu 
rzeczywistego warunków prowadzenia robót górniczych i geologicznych, z uwzględnieniem 
występujących  zagrożeń  naturalnych  i technicznych  w  kontrolowanych  zakładach,  jak 
również skuteczność stosowanej profilaktyki związanej z eliminowaniem tych zagrożeń.  
Ponadto,  mając  na  uwadze strategiczne znaczenie dla państwa  złóż  objętych  własnością 
górniczą,  złoża  te  powinny  podlegać  szczególnemu  nadzorowi  przez  właściwe  organy 
administracji rządowej. Podniesienie skuteczności i efektywności kontroli organów nadzoru 
górniczego  w  tym  obszarze,  będzie  miało  realny  wpływ  na  proces  prawidłowego 
zagospodarowania złóż, co leży w interesie Skarbu Państwa, jak również szeroko rozumiane 
bezpieczeństwo oraz ochronę środowiska.  
Należy nadmienić, że proponowane wyłączenie stosowania przepisów ustawy  z dnia 2 lipca 
2004 r. o  swobodzie  działalności  gospodarczej  nie  narusza  istoty  tej  ustawy,  gdyż  kontrole 
realizowane  przez  organy  nadzoru  górniczego  nie  obejmują  działalności  gospodarczej 
przedsiębiorców w pełnym jej zakresie, lecz jedynie wybrane, techniczne aspekty odnoszące 
się  głównie  do  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  środowiska  oraz  racjonalnej 
gospodarki złożem. 
Ponadto  organom nadzoru górniczego projekt ustawy powierza nowe zadania: ustalanie 
opłaty  podwyższonej  za  działalność  wykonywaną  bez  koncesji,  opiniowanie  projektów 
zagospodarowania złóż. 
105 
W  związku  z  powyższym  przewidywane  jest  zwiększenie  zatrudnienia  w  urzędach 
obsługujących organy nadzoru górniczego (Okręgowe Urzędy Górnicze oraz Wyższy Urząd 
Górniczy). 
Szacowane  dodatkowe  zatrudnienie  związane  z  nadaniem  organom  nadzoru  górniczego 
dodatkowych  kompetencji  wynikających  z  przedstawionych  wyżej  zadań  kształtowało  się 
będzie tak jak przedstawiono w tabeli 12. 
 
Nowe etaty w OUG i WUG 
1 rok 
20 
RAZEM 
20 
Tabela 12. Szacowane dodatkowe zatrudnienie w Okręgowych Urzędach Górniczych oraz w Wyższym Urzędzie 
Górniczym w związku z realizacją zwiększonych zadań.  
Szacowane koszty poniesione przez budżet państwa na funkcjonowanie nadzoru górniczego 
w  ramach  Okręgowych  Urzędów  Górniczych  oraz  Wyższego  Urzędu  Górniczego  powinny 
kształtować się na poziomie zaprezentowanym w tabeli 13. 
Koszty [PLN] 
I rok  
II rok  
 III rok 
 IV rok 
 V rok 
 VI rok 
 VII rok 
 VIII rok 
 IX rok 
 X rok 
koszty osobowe 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
1 836 768 
koszt transportu, 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
1 548 000 
delegacji 
szkolenia, usługi 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
200 000 
obce, inne 
razem koszty  
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
3 584 768 
Tabela 13. Szacunkowe koszty funkcjonowania nadzoru górniczego. 
W obliczeniach oprócz wzrostu zatrudnienia przedstawionego w tabeli 12 założono: 
•  całkowite  średniomiesięczne  koszty  pracy  pracownika  inspekcyjno-technicznego na 
poziomie 7653,20  zł/etat  (dane  z  2013  r.  –  dotyczą  części  budżetu:  Wyższy  Urząd 
Górniczy), 
•  konieczność zapewnienia środków na delegacje związane z kontrolą przedsiębiorców oraz 
podmiotów  wykonujących  powierzone  im  przez  przedsiębiorców  czynności  w  ruchu 
zakładu górniczego oraz zakładu wykonującego roboty geologiczne (przyjęto, że w roku 
każdy  nowy  pracownik  Okręgowego  Urzędu  Górniczego  (16  pracowników)  wykona 
86 roboczodniówek kontrolno-nadzorczych,  a  nowy  pracownik  Wyższego  Urzędu 
Górniczego (4 pracowników) wykona 43 roboczodniówki kontrolno-nadzorcze; z kolei 
koszty transportu, zakwaterowania i diet  ustalono  na  1000  zł/osobodzień).  Biorąc  pod 
uwagę,  że  najczęstsza  lokalizacja  wiertni  znajduje  się  w  oddalonych  od  głównych 
ośrodków miejskich i węzłów komunikacyjnych miejscach, należy przewidzieć środki na 
dojazd oraz na diety dla pracowników i środki na zakwaterowanie. Zakładając, że dojazd 
106 
samochodem osobowym na jedną  lokalizację  wraz  z  powrotem  wyniesie  ok.  700  km 
(wizyta  w  zakładzie  górniczym,  weryfikacja  dokumentów  i  oświadczeń  w  gminie, 
starostwie  itp.)  i  przyjmując  obowiązującą  stawkę  dla  rozliczania kosztów przejazdu 
samochodem w celach służbowych na ok. 0,90 zł/km, sama podróż powinna kosztować 
ok. 630 zł. Doliczyć należy również koszty zakwaterowania dla jednej osoby, przyjęte na 
sumę 200 zł/doba oraz diety według obowiązujących stawek. Kontrola, w zależności od 
potrzeb, może trwać nawet kilka dni, 
•  ze  względu  na  konieczność  zapewnienia  profesjonalnego  wykonywania  czynności 
administracyjnoprawnych,  eksperckich  oraz  kontrolnych,  przewidziano  również 
przeznaczenie  środków  finansowych  m.in.  na  szkolenia dla nowo zatrudnionych oraz 
obecnych  pracowników  Okręgowych  Urzędów  Górniczych  oraz  Wyższego  Urzędu 
Górniczego (łącznie ok. 300 etatów). 
Wyższy  Urząd  Górniczy  nie  dysponuje  również  wolnymi  środkami  finansowymi  na 
wynagrodzenia, co potwierdza sprawozdanie Rb-28 za 2013 r.; wydatki Wyższego  Urzędu 
Górniczego  w  paragrafach  na  wynagrodzenia  (część  Wyższy  Urząd  Górniczy)  są 
zrealizowane w stosunku do planu rocznego w 99,96%. 
3.1.4. Przejmowanie gruntów będących we władaniu Agencji Nieruchomości Rolnych 
Zgodnie  z  proponowanymi  rozwiązaniami  przedsiębiorca,  który  uzyskał  koncesję  na 
poszukiwanie  i rozpoznawanie złoża węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze 
złoża, a także koncesję na wydobywanie węglowodorów ze złoża będzie mógł wystąpić do 
Prezesa Agencji  Nieruchomości  Rolnych  (ANR)  o  udostępnienie  gruntów  niezbędnych  do 
realizacji  inwestycji  związanych  z  rozpoznawaniem  i  wydobywaniem  złóż  węglowodorów. 
Tym samym ANR, a w konsekwencji tego – budżet państwa, może odnotować zmniejszenie 
wpływów ze sprzedaży nieruchomości. Szacunkowe niezrealizowane przychody w zależności 
od zakładanego scenariusza (prosty lub linearny) ANR zilustrowano w tabelach 14 i 15. 
III 
IV 
VI 
VII 
VIII 
IX 
I rok  II rok 
V rok 
X rok 
  
rok 
rok 
rok 
rok 
rok 
rok 
liczba odwiertów 
40 
40 
40 
40 
40 
40 
40 
40 
40 
40 
liczba odwiertów na 
1 wiertnię 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
8 
ilość ha na 1 wiertnię wraz 
z gruntami pod 
infrastrukturę liniową 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
4 
wskaźnik ilości ha 
państwowych w stosunku 
do prywatnych 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
0,1 
107