Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw

przepisów o wartość udzielonych pożyczek, a także wprowadzenie nowej, alternatywnej 
w stosunku do istniejącej metody zaliczania odsetek od pożyczek do kosztów uzyskania 
przychodów; 
8)  doprecyzowanie przepisów dotyczących cen transferowych i dokumentacji podatkowej 
z nimi związanej, wprowadzenie regulacji umożliwiającej dokonanie korekty krajowej 
oraz wyłączenia grup producentów rolnych i ich związków oraz producentów owoców 
i warzyw lub uznanej organizacji producentów owoców i warzyw z  możliwości 
oszacowania dochodu przez organy podatkowe; 
9)  doprecyzowanie  przepisów  określających  dochód  wspólnika  spółki  osobowej,  jaki 
powstaje w wyniku jego wystąpienia z takiej spółki, a także w wyniku likwidacji takiej 
spółki; 
10)  ujednolicenie stosowanych w ustawach PIT i CIT definicji pochodnych instrumentów 
finansowych oraz momentu powstania przychodu z ich realizacji; 
11)  ujednolicenie przepisów PIT i CIT w zakresie dotyczącym płatników zryczałtowanego 
podatku od dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, 
jak również wprowadzenie zasad stosowania certyfikatów rezydencji niezawierających 
okresu ważności; 
12)  uaktualnienie listy podmiotów wymienionych w załączniku nr 4 ustawy CIT w związku 
z wejściem w życie dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. sprawie 
wspólnego systemu opodatkowania  mającego  zastosowanie  w  przypadku  spółek 
dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich; 
13)  doprecyzowanie przepisów w zakresie obowiązków informacyjnych wprowadzonych na 
podstawie dyrektywy Rady 2003/48/WE z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie 
opodatkowania dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odsetek; 
14)  doprecyzowanie przepisów ustawy PIT i CIT w zakresie sposobu ustalenia kosztów 
uzyskania  przychodów  w  przypadku  umorzenia  udziałów  (akcji)  otrzymanych 
w wyniku wymiany udziałów (akcji);  
15)  doprecyzowanie  przepisów ustawy PIT i  ustawy  o  zryczałtowanym  podatku 
dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w zakresie 
ustalenia  przychodów  z  odpłatnego  zbycia  składników  majątku  wykorzystywanych 
w działalności gospodarczej; 
 
3 
16)  doprecyzowanie przepisów PIT w zakresie opodatkowania  kwot otrzymanych  przez 
podmioty prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą od agencji wykonawczych, 
jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa;  
17)  wprowadzenie zwolnienia wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu; 
18)  inkorporowanie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18  marca 2013  r. 
w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych 
dochodów (przychodów) podatników podatku dochodowego od osób fizycznych 
(Dz. U.  poz.  399),  obejmujących  zwolnieniem  świadczenia  mieszkaniowe  otrzymane 
przez żołnierzy zawodowych; 
19)  zmianę przepisów dotyczących „wymiany udziałów”; 
20)  wprowadzenie  sankcji  karnej  skarbowej  za  naruszenie  obowiązku  złożenia 
sprawozdania finansowego,  opinii  i  raportu  podmiotu uprawnionego do badania 
sprawozdań finansowych; 
21)  wprowadzenia  przepisów  zwalniających  z  opodatkowania  podatkiem  dochodowym 
świadczenia  przyznanego  stronie  w  wyniku  uwzględnienia  złożonej  skargi  na 
przewlekłość postępowania; 
22)  ograniczenie zwolnienia dotyczącego dochodów uzyskanych z ubezpieczeń osobowych 
w przypadku umów ubezpieczeniowych mających charakter inwestycyjny;  
23)  zmianę  zasad  opodatkowania  świadczeń  otrzymywanych przez klientów banku 
w związku z prowadzeniem rachunku bankowego podatnika; 
24)  doprecyzowanie  zasad  zaliczania  do  przychodów  z  kapitałów  pieniężnych  odsetek  od 
lokat tworzonych przy rachunku bankowym prowadzonym  w  związku  z  wykonywaną 
działalnością gospodarczą; 
25)  doprecyzowanie  przepisów  dotyczących  zwolnienia  z  opodatkowania  odsetek  i  premii 
gwarancyjnych od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych; 
26)  wykonanie zalecenia zawartego w postanowieniu Trybunału  Konstytucyjnego  z  dnia 
29 marca 2013 r. (sygn. akt S 2/13) dotyczącego zakresu zwolnienia zwartego w pkt 3 
w art. 21 ust. 1 ustawy PIT. 
Jak wynika z powyższego zestawienia zmian, poza wprowadzeniem przepisów służących 
eliminacji mechanizmów wykorzystywanych w celu optymalizacji podatkowej i promocji 
innowacyjnej gospodarki, projekt zawiera również przepisy dostosowujące prawo krajowe 
 
4 
do  prawa  unijnego,  przepisy  służące  uzupełnieniu  oraz  doprecyzowaniu  treści  obecnie 
obowiązujących  przepisów  w  celu  ułatwienia  ich  stosowania  w  praktyce  oraz  przepisy 
wprowadzające nowe rozwiązania. 
Ad.  1.  Projekt  ustawy  zmieniającej  przewiduje  wprowadzenie  do  ustawy  CIT  i  PIT, 
nieistniejącego  obecnie  w  polskim  porządku  prawnym  rozwiązania  przewidującego 
opodatkowanie dochodów kontrolowanych spółek zagranicznych (CFC).  
Regulacja typu CFC  jest  powszechnie  akceptowanym  na  arenie  międzynarodowej 
mechanizmem  zwalczania  nadużyć  podatkowych  występujących  w  stosunkach  między 
podmiotami  powiązanymi,  polegających  na  wykazywaniu  dochodu  generowanego 
z działalności  prowadzonej  w  danym  kraju  jako  dochodu  podmiotów  podlegających 
jurysdykcji  podatkowej  państw  stosujących  preferencyjne  zasady  opodatkowania.  Uznaje 
się  również,  że  jest  to  jeden  ze  skuteczniejszych  mechanizmów  walki  ze  zjawiskiem 
unikania opodatkowania. Zapobieganie erozji podstawy opodatkowania  w przypadku 
regulacji  typy  CFC  odbywa  się  bowiem  poprzez  poddanie  opodatkowaniu  w  danym 
państwie,  jako  dochodu  przypisywanego  do podmiotu krajowego, dochodu ustalanego 
w odniesieniu  do  zysków,  jakie  osiągnął  jego  podmiot  zależny  będący  rezydentem 
podatkowym  innego  państwa  (tzw.  spółka  CFC).  Istota  tego  rozwiązania  sprowadza  się 
zatem  do  obowiązku  uwzględniania  w  podstawie  opodatkowania  rezydenta  krajowego 
(osoby fizycznej lub podatnika podatku dochodowego od osób prawnych) dochodów 
kontrolowanych  podmiotów  zagranicznych  mających  siedzibę  lub  zarząd  w  kraju 
o niższym  niż  obowiązujący  w  państwie  rezydencji  podmiotu  dominującego  poziomie 
opodatkowania.  
Jednocześnie  należy  mieć  na  uwadze  fakt,  iż  przepisy  typu  CFC  oddziałują  w  dużym 
stopniu, być może większym niż inne przepisy mające za cel przeciwdziałanie naruszeniom 
prawa, na rzeczywistość gospodarczą i stanowią jeden z elementów uwzględnianych przy 
ocenie  atrakcyjności  systemu  prawnego  danego  kraju  dla  prowadzenia  działalności 
gospodarczej. Dlatego  też  nie  powinny  stanowić  instrumentu  obniżającego  istotnie 
atrakcyjność prowadzenia działalności gospodarczej w kraju. 
Omawianą  regulację  posiada  szereg  państw  członkowskich  UE,  takich  jak:  Niemcy, 
Francja, Wielka Brytania, Szwecja, Dania, Finlandia, Portugalia,  Hiszpania,  Węgry, 
 
5 
Włochy, Estonia, jak również państwa pozaeuropejskie, takie jak: USA, Kanada, Japonia, 
Nowa Zelandia, Indonezja, Meksyk, RPA, Południowa Korea, Argentyna, Brazylia, Izrael, 
Turcja,  Chiny.  Przepisy  dotyczące  CFC  przewidziała  również  Komisja  Europejska 
w projekcie dyrektywy w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania 
przedsiębiorstw.  Na  tego  rodzaju  regulację  –  jako skuteczny mechanizm walki ze 
zjawiskiem unikania opodatkowania –  wskazała  też  Rada Unii Europejskiej, wydając 
zalecenia zawarte w rezolucji z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie koordynacji zasad 
dotyczących kontrolowanych przedsiębiorstw zagranicznych i niedostatecznej kapitalizacji 
w Unii Europejskiej (2010/C 156/01). 
Ze względu na istniejącą sieć umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną 
jest Rzeczpospolita  Polska,  podkreślenia  wymaga  fakt,  że  zgodnie  z  obowiązującymi 
standardami  wyznaczonymi  przez  państwa  należące  do  Organizacji  Współpracy 
Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w drodze komentarza do Modelowej Konwencji 
(komentarz nr 23 do art. 1) przepisy dotyczące kontrolowanej spółki zagranicznej pozostają 
w zgodzie z przepisami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i poczynienie 
zastrzeżenia  co  do  możliwości  wprowadzenia  tego  typu  regulacji  do  ustawodawstwa 
krajowego  nie  jest  konieczne  w  treści  konkretnej  umowy.  Podatek  nałożony  wskutek 
zastosowania  systemu  CFC  nie  obciąża  bowiem  spółki  CFC,  nawet  jeśli  jest  ustalany 
poprzez odniesienie się do wartości ekonomicznego zysku tej spółki oraz wielkości udziału 
posiadanego w niej przez rezydenta. 
Odnosząc się do konkretnych rozwiązań w zakresie opodatkowania dochodów CFC, należy 
przede  wszystkim  wskazać,  że  ze  względu  na  wymiar  międzynarodowy  problemu  i  cel 
regulacji typu CFC, którym jest zwalczanie szkodliwej  konkurencji  ze  strony  części 
państw, przede wszystkim tzw. rajów podatkowych, oraz przeciwdziałanie odraczaniu lub 
unikaniu  opodatkowania przy wykorzystaniu mechanizmu przesuwania dochodów do 
spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych, 
państwa wprowadzające przepisy dotyczące CFC korzystają z doświadczeń innych państw, 
czego  skutkiem  jest  podobieństwo  konstrukcji  i  mechanizmów  obrony  przed  taką  formą 
unikania opodatkowania.  
 
6 
W  konsekwencji  przepisy  dotyczące  CFC  stanowią  regulację  złożoną  i  wymagają 
zdefiniowania, dookreślenia wielu pojęć, takich jak: kontrolowana spółka zagraniczna (np. 
podmioty  analogiczne  do  spółek  krajowych),  sprawowanie  kontroli,  niski  poziom 
opodatkowania, dochód CFC. Przy konstruowaniu omawianej instytucji prawa 
podatkowego  konieczne  jest  przy  tym  uwzględnienie  przepisów  prawa  pierwotnego  Unii 
Europejskiej, w  szczególności  regulacji  dotyczących  swobód  traktatowych,  jak  również 
orzecznictwa  Trybunału  Sprawiedliwości  Unii  Europejskiej oraz postanowień  umów 
o unikaniu podwójnego opodatkowania. 
Mimo  istniejących  różnic  w  szczegółowym  kształcie  regulacji  CFC  przyjętych  przez 
poszczególne państwa,  można wskazać na elementy  wspólne dla tego typu  regulacji. Do 
typowych elementów konstrukcyjnych regulacji typu CFC należą: 
a)  sprawowanie kontroli przez rezydenta nad spółką CFC, 
b) zlokalizowanie  spółki  CFC  w  państwie  stosującym  niższe  opodatkowanie  podatkiem 
dochodowym od osób prawnych, 
c)  uzyskiwanie przez spółkę CFC dochodów o charakterze pasywnym, 
d) zwolnienia przewidujące m.in. wyłączenie z obowiązku ich stosowania.  
Odnosząc  powyższe  do  zapisów  zaproponowanych  w  niniejszym  projekcie,  należy 
wskazać, co następuje.  
Ad.  a)  Zaproponowane  w  projekcie  rozwiązania  w zakresie realizacji warunku 
sprawowania kontroli przez rezydenta nad CFC zostały ustalone w sposób porównywalny 
do  rozwiązań  istniejących  już  w  systemie  opodatkowania  podatkiem dochodowym, 
a mających  zastosowanie  do  grup  podmiotów  powiązanych.  Warunkiem  sprawowania 
kontroli jest zatem, zgodnie z projektem, nieprzerwane posiadanie, przez okres nie krótszy 
niż  30  dni,  bezpośrednio  lub  pośrednio,  co  najmniej  25%  udziałów  w  kapitale  lub  25% 
praw  głosu  w  organach  kontrolnych  lub  stanowiących  lub  25%  udziałów  związanych 
z prawem do uczestnictwa w zyskach zagranicznej spółki. Tak ustalony warunek zapewnia, 
że  przepisy  odnosić  się  będą  wyłącznie  do  polskiego  rezydenta  będącego  wspólnikiem 
mającym istotny wpływ na decyzje ekonomiczne podmiotu zagranicznego, w tym na zakres 
i rozmiar prowadzonej działalności.  
 
7