Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
projekt dotyczy poprawy warunków realizacji konstytucyjnego prawa do nauki oraz obowiązku zapewnienia przez władze publiczne obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia przez zwiększenie dostępności podręczników dla uczniow
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2315
- Data wpłynięcia: 2014-04-18
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2014-05-30
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 811
2315
wydawców, nauczycieli i innych osób zainteresowanych zasadami dopuszczania
podręczników szkolnych.
Podstawowym warunkiem, jakie musi spełnić każdy podręcznik dopuszczony do użytku
szkolnego, jest uwzględnienie celów i treści nauczania określonych w podstawie
programowej danego przedmiotu na danym etapie edukacyjnym, zatem musi w pełni
umożliwić uczniowi uzyskanie wiadomości i umiejętności wymaganych w podstawie
programowej, bez konieczności korzystania z dodatkowych, uzupełniających materiałów.
Wśród warunków, jakie musi spełniać podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego,
wprowadza się również wymóg dotyczący niezamieszczania w podręczniku informacji
o sprawdzianie, egzaminie gimnazjalnym, maturalnym lub zawodowym. Wszelkie niezbędne
dla uczniów i nauczycieli informacje na temat sprawdzianu i egzaminów są publikowane
przez Centralną Komisję Egzaminacyjną, która zgodnie z art. 9a ust. 2 pkt 1b ustawy z dnia
7 września 1991 r o systemie oświaty, opracowuje i ogłasza informatory o sprawdzianie,
egzaminie gimnazjalnym, maturalnym lub zawodowym, jak również publikuje i udostępnia
szkołom przykładowe zestawy zadań i arkusze egzaminacyjne oraz inne materiały pomocne
w przygotowaniach do sprawdzianu egzaminów.
2. Doprecyzowanie wymagań dotyczących dopuszczania do użytku szkolnego
podręczników w postaci elektronicznej (§ 6 ust. 3 i § 7 ust. 11)
W projektowanym rozporządzeniu odstąpiono od określenia „podręcznik w formie
elektronicznej” zastępując je określeniem „podręcznik w postaci elektronicznej”. Zmiana ta
uwzględnia uwagi zgłoszone przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji do projektu
ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.
W projektowanym rozporządzeniu wprowadzono przepis regulujący warunki jakie, powinny
spełniać podręczniki w postaci elektronicznej, aby umożliwić ich odczyt przez uczniów
z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Rozwiązanie to jest odpowiedzią na uwagi
zgłoszone przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej do projektu ustawy o zmianie
ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw, dotyczące dostosowania formy
elektronicznej podręcznika do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Dotychczasowa praktyka dopuszczania do użytku szkolnego podręczników w postaci
elektronicznej wykazała, że podręczniki te nie są opracowywane w sposób pozwalający na
zastosowanie rozwiązań umożliwiających odczyt przez osoby z różnymi rodzajami
19
niepełnosprawności (uczniowie niewidomi, słabowidzący, niesłyszący). Stąd też w projekcie
proponuje się, aby podręcznik w postaci elektronicznej zawierał (§ 6 ust. 3):
1) jednoznaczne i unikalne tytuły oraz śródtytuły;
2) oznaczenia języka treści;
3) poprawne semantycznie struktury;
4) wyraźnie oddzielone akapity tekstu;
5) wyraźne odstępy pomiędzy elementami aktywnymi;
6) możliwość zmiany wielkości czcionki bez zmiany układu treści;
7) teksty alternatywne dla elementów nietekstowych;
8) napisy dla niesłyszących;
9) etykiety dla elementów interaktywnych;
10) możliwość używania więcej niż jednej własności zmysłowej podczas przekazywania
informacji;
11) możliwość obsługi nawigacji oraz elementów interaktywnych za pomocą klawiatury,
12) brak elementów migoczących częściej niż trzy razy na sekundę.
Spełnienie powyższych warunków będzie wymagane w stosunku do podręczników w postaci
elektronicznej, złożonych z wnioskiem o dopuszczenie do użytku szkolnego, od dnia
1 stycznia 2015 r.
Ponadto podręcznik w postaci elektronicznej, tak jak dotychczas, powinien zawierać opis
sposobu jego uruchomienia albo opisu sposobu instalacji i uruchomienia, systemu pomocy
zawierającego opis użytkowania podręcznika, mechanizmy nawigacji i wyszukiwania
pozwalające na sprawne posługiwanie się podręcznikiem, czyli spis treści i skorowidz
w postaci hiperłączy, tak aby korzystanie z podręcznika było proste i wygodne oraz
możliwość drukowania jego treści (w zależności od potrzeb użytkownika, fragmentów strony,
poszczególnych stron i całego podręcznika), z wyłączeniem dynamicznych elementów
multimedialnych, których wydrukowanie nie jest możliwe – elementy ruchome i animowane,
interaktywne, filmy itp. (§ 6 ust. 2).
W § 7 ust. 11, w związku z dodatkowymi wymaganiami wobec podręczników w postaci
elektronicznej, określa się, że warunkiem dopuszczenia do użytku szkolnego podręcznika w
postaci elektronicznej będzie uzyskanie pozytywnej opinii rzeczoznawcy, specjalisty z
zakresu pedagogiki specjalnej, zawierającej szczegółową ocenę spełnienia przez podręcznik
warunków określonych dla podręczników opracowywanych w postaci elektronicznej.
20
II.
Dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku o wpis na listę rzeczoznawców
Zgodnie z upoważnieniem zawartym w art. 22aw ust. 1 ustawy o systemie oświaty,
w brzmieniu nadanym ustawą o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych
innych ustaw, w § 13 projektowanego rozporządzenia zostały wyszczególnione dokumenty,
jakie osoba zainteresowana załącza do wniosku o wpisanie na listę rzeczoznawców
skierowanego do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
III. Wysokość opłat wnoszonych w postępowaniu o dopuszczenie podręcznika do
użytku szkolnego
W § 17 projektowanego rozporządzenia proponuje się, aby wnioskodawca ubiegający się
o dopuszczenie do użytku szkolnego podręcznika wnosił opłatę, tak jak dotychczas,
w wysokości 4 800 zł. W przypadku podręczników opracowanych w postaci elektronicznej,
dostosowanych do potrzeb uczniów niepełnosprawnych, w stosunku do wniosków składanych
po dniu 1 stycznia 2015 r., proponuje się wnoszenie opłat podwyższonych o 1200 zł
w stosunku do opłat ustalonych odpowiednio dla podręczników w postaci papierowej.
Podwyższenie opłaty jest niezbędne z uwagi na konieczność zaopiniowania podręcznika
przez specjalistę z zakresu pedagogiki specjalnej.
IV. Tryb wnoszenia i zwrotu opłat w postepowaniu o dopuszczenie podręcznika do
użytku szkolnego (§ 17 ust 5.)
Rozporządzenie niniejsze wprowadza regulacje dotyczące zwrotu opłat wnoszonych przez
wydawców. Opłaty wnoszone przez wydawców z wnioskiem o dopuszczenie do użytku
szkolnego mogą być zwracane na wniosek, w przypadku cofnięcia przez wydawcę wniosku
w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego podręcznika lub złożenia przez wydawcę
wniosku o umorzenie postępowania w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego
podręcznika, jeżeli jeszcze nie zostali wskazani rzeczoznawcy do opiniowania danego
podręcznika, albo gdy w drodze decyzji administracyjnej nastąpiła odmowa wszczęcia
postępowania w sprawie dopuszczenia podręcznika do użytku szkolnego.
V.
Przepis końcowy
Termin wejścia w życie rozporządzania będzie związany z terminem wejścia w życie ustawy
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.
21
Data
sporządzenia
Nazwa projektu
Rozporządzenie w prawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników
14-04-2014 r.
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Źródło:
Inne
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu Nr w wykazie prac:
lub Podsekretarza Stanu
Joanna Berdzik, Podsekretarz Stanu
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Małgorzata Szybalska, tel. (22) 34 74 792
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika z nowego upoważnienia ustawowego, planowanego w projekcie ustawy
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
W procedurze dopuszczania do użytku szkolnego podręczników przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania nie
wprowadza się zasadniczych zmian w stosunku do przepisów obowiązującego rozporządzenia.
Proponowane w projektowanym rozporządzeniu zmiany– w stosunku do obowiązującego rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego
i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. poz. 752) – polegają na odejściu od
dopuszczania do użytku szkolnego:
1.
podręczników do zajęć z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, zajęć komputerowych i zajęć technicznych dla klas 1–3
szkoły podstawowej,
2. podręczników do zajęć edukacyjnych z przedmiotów uzupełniających:
1) zajęcia techniczne i zajęcia artystyczne na III etapie edukacyjnym;
2) ekonomia w praktyce na IV etapie edukacyjnym.
Zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobem realizacji ww. zajęć edukacyjnych określonymi w rozporządzeniu Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977), realizacja tych zajęć powinna mieć charakter praktyczny.
Przedmiotowe rozporządzenie nie przewiduje ponadto możliwości zamieszczania w podręcznikach informacji o sprawdzianie
i egzaminach. Wszelkie niezbędne dla nauczycieli i uczniów informacje na temat zasad przeprowadzania sprawdzianu
i egzaminów są publikowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną, która zgodnie z art. 9a ust. 2 pkt 1b ustawy z dnia
7 września 1991 r o systemie oświaty, opracowuje i ogłasza informatory o sprawdzianie, egzaminie gimnazjalnym, maturalnym
lub zawodowym, jak również publikuje i udostępnia szkołom przykładowe zestawy zadań i arkusze egzaminacyjne oraz inne
materiały pomocne w przygotowaniach do sprawdzianu i egzaminów.
W projektowanym rozporządzeniu wprowadza się dodatkowe wymagania, jakie powinny spełniać podręczniki w postaci
elektronicznej, aby umożliwić ich odczyt przez uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Rozwiązanie to dotyczy
dostosowania formy elektronicznej podręcznika do potrzeb osób niepełnosprawnych. Obecna praktyka dopuszczania do użytku
szkolnego podręczników w postaci elektronicznej wykazała, że podręczniki te nie są opracowywane w sposób pozwalający na
zastosowanie rozwiązań umożliwiających odczyt przez uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności (niewidomych,
słabowidzących, niesłyszących).
W związku z tym, warunkiem dopuszczenia do użytku szkolnego podręcznika w postaci elektronicznej będzie uzyskanie, oprócz
wymaganych obecnie trzech pozytywnych opinii rzeczoznawców: dwóch merytoryczno-dydaktycznych i jednej językowej,
jeszcze jednej pozytywnej opinii rzeczoznawcy, specjalisty z zakresu pedagogiki specjalnej, zawierającej szczegółową ocenę
spełnienia przez podręcznik warunków określonych dla podręczników opracowywanych w postaci elektronicznej.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Poszczególne kraje członkowskie OECD/UE mają w zakresie dopuszczania podręczników do użytku szkolnego własne,
zróżnicowane rozwiązania. W Finlandi , Wielkiej Brytanii nie dopuszcza się podręczników do użytku szkolnego – o wyborze
podręcznika decydują nauczyciele wraz z dyrektorami szkół. Podobnie w niektórych krajach związkowych RFN, gdzie wymagane
jest
jedynie
oświadczenie
wydawcy,
że
dany
podręcznik
jest
zgodny
z
podstawą
programową
i konstytucją. Natomiast we Włoszech, Chorwacji, Czechach, Słowacji i w Polsce obowiązuje system dopuszczania podręczników do
użytku szkolnego.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Minister właściwy 1
Minister Edukacji Narodowej
do spraw oświaty i
dopuszcza do użytku szkolnego
wychowania
podręczniki.
22
Konieczność
pozyskania
rzeczoznawców z zakresu
pedagogiki specjalnej do oceny
przystosowania podręczników
do odczytu przez uczniów
niepełnosprawnych.
Wydawcy
80
MEN
Konieczność
uwzględniania
podręczników
przy opracowywaniu
szkolnych
podręczników
nowych
warunków dopuszczania do
użytku
szkolnego
podręczników
w
postaci
papierowej i elektronicznej.
Rzeczoznawcy
350
MEN
Konieczność
uwzględniania
opiniujący
przy opiniowaniu
podręczniki
podręczników
nowych
warunków dopuszczania do
użytku
szkolnego
podręczników
w
postaci
papierowej i elektronicznej.
Dodatkowo projekt oddziałuje
na rzeczoznawców
opiniujących podręczniki, które
nie będą już podlegały
dopuszczeniu
do
użytku
szkolnego.
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Projekt rozporządzenia zostanie przekazany do zaopiniowania przez związki zawodowe w trybie przewidzianym w ustawie z dnia
23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.) i partnerów społecznych, tj. przez:
1. Chrześcijański Związek Zawodowy „Solidarność im. ks. Jerzego Popiełuszki",
2. Forum Związków Zawodowych,
3. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność 80",
4. Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność",
5. Komisja Krajowa Federacji Regionów i Komisji Zakładowych „Solidarność 80,
6. Krajowy Sekretariat Pracowników Oświaty NSZZ „Solidarność"– 80,
7. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych,
8. Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność",
9. Sekcja Oświaty KNSZZ „Solidarność 80",
10. Wolny Związek Zawodowy „Sierpień 80" Komisja Krajowa,
11. Wolny Związek Zawodowy „Solidarność-Oświata",
12. Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego,
13. Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Wychowania „Oświata",
14. Federacja Inicjatyw Oświatowych,
15. Fundacja „Edukacja dla przyszłości",
16. Fundacja „Rodzice Szkole",
17. Fundacja Instytut Nowoczesnej Edukacji,
18. Fundacja Panoptykon,
19. Fundacja Rozwoju Kapitału Społecznego,
20. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji,
21. Fundacja SYNAPSIS,
22. Gdańskie Forum Rad Szkół i Rad Rodziców,
23. Komitet Nauk Pedagogicznych PAN,
24. Konferencja Rektorów Akademickich Szkól Polskich,
25. Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej,
26. Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców,
27. Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci,
28. Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych,
23
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2315
› Pobierz plik