Rządowy projekt ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów

 
Druk nr 2252 
 
 
Warszawa, 25 marca 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Prezes Rady Ministrów 
 
RM-10-30-14 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
 
Szanowna Pani Marszałek 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 
2  kwietnia  1997  r.  przedstawiam  Sejmowi  Rzeczypospolitej  Polskiej  projekt 
ustawy 
 
 -  o  ustaleniu  i  wypłacie  zasiłków  dla 
opiekunów. 
 
W  załączeniu  przedstawiam  także  opinię  dotyczącą  zgodności 
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. 
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu 
w  tej  sprawie  w  toku  prac  parlamentarnych  został  upoważniony  Minister  Pracy 
 i Polityki Społecznej. 
 
Z poważaniem 
 
(-) Donald Tusk 
Projekt 
U S T AWA  
z dnia 
o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów1) 
Art. 1. Ustawa określa warunki nabywania oraz zasady ustalania i wypłacania zasiłków 
dla opiekunów osobom, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego od dnia 1 lipca 
2013 r. w związku z wygaśnięciem z mocy prawa decyzji przyznającej prawo do świadczenia 
pielęgnacyjnego. 
Art. 2. 1. Zasiłek dla opiekuna przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa 
do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy 
z dnia  7  grudnia  2012  r.  o  zmianie  ustawy  o  świadczeniach  rodzinnych  oraz  niektórych 
innych ustaw (Dz. U. poz. 1548 oraz z 2013 r. poz. 1557) od dnia 1 lipca 2013 r. 
2. Zasiłek dla opiekuna przysługuje: 
1) 
za okresy od dnia 1 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, 
w  których  osoba  spełniała  warunki  do  otrzymania  świadczenia  pielęgnacyjnego 
określone  w  ustawie  z  dnia  28  listopada  2003  r.  o  świadczeniach  rodzinnych 
w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r.; 
2) 
od  dnia  wejścia  w  życie  ustawy,  jeżeli  osoba  spełnia  warunki  do  otrzymania 
świadczenia  pielęgnacyjnego  określone  w  ustawie  z  dnia  28  listopada  2003  r. 
o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. 
3.  Zasiłek  dla  opiekuna  za  okresy,  o  których  mowa  w  ust.  2  pkt  1,  przysługuje  wraz 
z odsetkami  ustalonymi  w  wysokości  odsetek  ustawowych,  określonej  przepisami  prawa 
cywilnego. 
4. Odsetki, o których mowa w ust. 3, przysługują do dnia wejścia w życie ustawy. 
                                                 
1)  Niniejszą ustawą zmienia się ustawyŚ ustawę z dnia 19 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, 
ustawę  z  dnia  17  czerwca  1966  r.  o  postępowaniu  egzekucyjnym  w  administracji,  ustawę  dnia  26  lipca 
1991 r.  o  podatku  dochodowym  od  osób  fizycznych,  ustawę  z  dnia  29  sierpnia  1997  r.  –  Ordynacja 
podatkowa,  ustawę  z  dnia  13  października  1998  r.  o  systemie  ubezpieczeń  społecznych,  ustawę  z  dnia 
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Żunduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawę z dnia 28 listopada 
2003  r.  o  świadczeniach  rodzinnych,  ustawę  z  dnia  12  marca  2004  r. o  pomocy  społecznej,  ustawę  z  dnia 
20 kwietnia  2004  r.  o  promocji  zatrudnienia  i  instytucjach  rynku  pracy,  ustawę  z  dnia  27  sierpnia  2004  r. 
o świadczeniach  opieki  zdrowotnej  finansowanych  ze  środków  publicznych,  ustawę  z  dnia  21  kwietnia 
2005 r. o opłatach abonamentowych oraz ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym 
do alimentów. 
– 2 – 
5. Zasiłek dla opiekuna nie przysługuje za okresy, w których: 
1) 
osobie  ubiegającej  się  o  zasiłek  dla  opiekuna  zostało  ustalone  prawo  do  specjalnego 
zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego lub 
2) 
na osobę wymagającą opieki innej osobie zostało ustalone prawo do specjalnego zasiłku 
opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego. 
6.  Zarejestrowanie  w  powiatowym  urzędzie  pracy  jako  osoba  poszukująca  pracy  lub 
posiadanie  statusu  bezrobotnego  nie  ma  wpływu  na  uprawnienie  do  zasiłku  dla  opiekuna 
w okresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 1. 
Art. 3. Zasiłek dla opiekuna przysługuje w wysokości 520 zł miesięcznie. 
Art. 4.  1.  Postępowanie  w  sprawie  ustalenia  prawa  do  zasiłku  dla  opiekuna  organ 
ustalający prawo do świadczeń pielęgnacyjnych wszczyna na wniosek osoby ubiegającej się 
o zasiłek dla opiekuna. Wniosek może być złożony nie później niż w terminie 4 miesięcy od 
dnia wejścia w życie ustawy. 
2.  Jeżeli  w  okresie,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  toczy  się  postępowanie  o  wydanie 
orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności osobie, nad którą opieka 
jest sprawowana, wniosek może być złożony nie później niż w terminie 4 miesięcy od dnia 
wydania tego orzeczenia. 
3.  Ustalając  prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna,  organ,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  może 
odebrać oświadczenie o spełnianiu warunków do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego na 
podstawie  ustawy  z  dnia  28  listopada  2003  r.  o  świadczeniach  rodzinnych  w  brzmieniu 
obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r., odpowiednio za okresy, o których mowa w art. 2 
ust. 2 pkt 1, lub w dniu składania wniosku. 
4.  Oświadczenie  składa  się  pod  rygorem  odpowiedzialności  karnej  za  składanie 
fałszywych  zeznań.  Składający  oświadczenie  jest  obowiązany  do  zawarcia  w  nim  klauzuli 
następującej  treści:  „Jestem  świadomy  odpowiedzialności  karnej  za  złożenie  fałszywego 
oświadczenia.”.  Klauzula  ta  zastępuje  pouczenie  organu  o  odpowiedzialności  karnej  za 
składanie fałszywych zeznań. 
Art. 5.  1.  Prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna  ustala  się  na  czas  nieokreślony,  chyba  że 
orzeczenie  o  niepełnosprawności  lub  orzeczenie  o  stopniu  niepełnosprawności  zostało 
wydane  na  czas  określony.  W  przypadku  wydania  orzeczenia  o  niepełnosprawności  lub 
orzeczenia  o  stopniu  niepełnosprawności  na  czas  określony  prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna 
ustala się do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa termin ważności orzeczenia. 
– 3 – 
2. W przypadku upływu terminu, na który została wydana decyzja, w związku z utratą 
ważności  orzeczenia  o  niepełnosprawności  lub  orzeczenia  o  stopniu  niepełnosprawności, 
prawo do zasiłku dla opiekuna, w związku z uzyskaniem nowego orzeczenia, ustala się na 
wniosek. 
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, prawo do zasiłku dla opiekuna przysługuje, 
jeżeli  wniosek  o  ustalenie  prawa  do  zasiłku  dla  opiekuna  został  złożony  w  okresie  trzech 
miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu 
niepełnosprawności. 
4.  W  przypadku,  o  którym  mowa  w  ust.  3,  prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna  ustala  się, 
począwszy  od  miesiąca,  w  którym  złożono  wniosek  o  ustalenie  niepełnosprawności  lub 
stopnia niepełnosprawności. 
Art. 6.  1.  Ustalając  prawo  do  zasiłku  dla  opiekuna  za  okres,  o  którym  mowa  w  art.  2 
ust. 2 pkt 2, organ, o którym mowa w art. 4 ust. 1, zwraca się do kierownika ośrodka pomocy 
społecznej  o  przeprowadzenie  rodzinnego  wywiadu  środowiskowego,  na  zasadach 
określonych  w  przepisach  o  pomocy  społecznej,  w  celu  potwierdzenia  faktu  sprawowania 
opieki przez osobę ubiegającą się o zasiłek dla opiekuna. 
2.  Wywiad  przeprowadza  się  w  miejscu  sprawowania  opieki  nad  osobą 
niepełnosprawną. 
3.  Aktualizację  wywiadu  przeprowadza  się  co  6  miesięcy,  jeżeli  do  końca  okresu,  na 
który zostało ustalone prawo do zasiłku dla opiekuna, pozostało więcej niż 3 miesiące, oraz 
w każdej  sytuacji,  gdy  zaistnieją  wątpliwości  co  do  faktu  sprawowania  opieki  przez  osobę 
pobierającą  zasiłek  dla  opiekuna.  Organ,  o  którym  mowa  w  art.  4  ust.  1,  zwraca  się  do 
kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie aktualizacji wywiadu. 
Art. 7.  Organ,  który  wypłacał  świadczenia  pielęgnacyjne  do  dnia  30  czerwca  2013  r., 
w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy informuje osoby, o których mowa w art. 2 
ust.  1,  o  możliwości złożenia wniosku  o  przyznanie zasiłku dla opiekuna oraz o  warunkach 
nabywania do niego prawa. 
Art. 8.  1.  Zasiłki  dla  opiekunów  i  koszty  ich  obsługi,  składki  na  ubezpieczenia 
emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne 
są finansowane ze środków z budżetu państwa na realizację świadczeń rodzinnych. 
2.  Realizacja  zasiłków  dla  opiekunów  jest  zadaniem  zleconym  z  zakresu  administracji 
rządowej realizowanym przez gminy. 
– 4 – 
Art. 9.  W  sprawach  nieuregulowanych  w  ustawie  stosuje  się  odpowiednio  przepisy 
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1456, 
1623 i 1650) dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych. 
Art. 10.  W  ustawie  z  dnia  19  listopada  1964  r.  –  Kodeks  postępowania  cywilnego 
(Dz. U. z 2014 r. poz. 101, 293 i 379) w art. 833 § 6 otrzymuje brzmienie: 
„§  6.  Nie  podlegają  egzekucji  świadczenia  alimentacyjne,  świadczenia  pieniężne 
wypłacane  w  przypadku  bezskuteczności  egzekucji  alimentów,  świadczenia  rodzinne, 
dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów 
oraz świadczenia z pomocy społecznej.”. 
Art. 11.  W  ustawie  z  dnia  17  czerwca  1966  r.  o  postępowaniu  egzekucyjnym 
w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015, z późn. zm.2)) w art. 10 § 4 otrzymuje brzmienie: 
„§  4.  Nie  podlegają  egzekucji  świadczenia  alimentacyjne,  świadczenia  pieniężne 
wypłacane  w  przypadku  bezskuteczności  egzekucji  alimentów,  świadczenia  rodzinne, 
dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, porodowe, dla sierot zupełnych, zasiłki dla opiekunów 
oraz świadczenia z pomocy społecznej.”. 
Art. 12. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych 
(Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.3)) w art. 21 w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie: 
„8)  świadczenia  rodzinne  otrzymane  na  podstawie  przepisów  o  świadczeniach 
rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki dla opiekunów otrzymane na 
podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, świadczenia 
pieniężne  otrzymane  w  przypadku  bezskuteczności  egzekucji  alimentów  oraz 
zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów;”. 
Art. 13. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. 
poz. 749, z późn. zm.4)) w art. 299: 
1) 
w § 3 pkt 9 otrzymuje brzmienie: 
„9)  wójtom, burmistrzom, prezydentom miast lub marszałkom województw w zakresie 
prowadzonych  postępowań  o  przyznanie  świadczeń  rodzinnych,  zasiłków  dla 
                                                 
2)  Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Źz. U. z 2012 r. poz. 1166, 1342 i 1529,  
z 2013 r. poz. 1289 oraz z 2014 r. poz. 379. 
3)  Zmiany tekstu jednolitego  wymienionej ustawy  zostały ogłoszone  w  Źz. U. z 2012 r. poz. 362, 596, 769, 
1278, 1342, 1448, 1529 i 1540,  z 2013 r. poz. 21, 888, 1027, 1036, 1287, 1304, 1387 i 1717 oraz z 2014 r. 
poz. 223 i 312. 
4)  Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Źz. U. z 2012 r. poz. 1101, 1342 i 1529, 
z 2013 r. poz. 35, 985, 1027, 1036, 1145, 1149, 1289 i 1313 oraz z 2014 r. poz. 183.