Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii dnia 26 listopada 2012 r.
projekt dotyczy określenia zasady wzajemnego przekazywania skazanych; umożliwienia obywatelom RP skazanym w Brazylii powrót do kraju
- Kadencja sejmu: 7
- Nr druku: 2247
- Data wpłynięcia: 2014-03-11
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii dnia 26 listopada 2012 r.
- data uchwalenia: 2014-05-09
- adres publikacyjny: Dz.U. poz. 912
2247
Druk nr 2247
Warszawa, 10 marca 2014 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów
RM-10-4-14
Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy
-
o ratyfikacji Umowy między
Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną
Republiką Brazylii o przekazywaniu
osób skazanych, podpisanej w Brasilii
dnia 26 listopada 2012 r..
W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych zostali upoważnieni Minister
Sprawiedliwości i Minister Spraw Zagranicznych.
Z poważaniem
(-) Donald Tusk
Projekt
U S T AWA
z dnia
o ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii
o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii
dnia 26 listopada 2012 r.
Art. 1. Wyraża się zgodę na dokonanie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
ratyfikacji Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii
o przekazywaniu osób skazanych, podpisanej w Brasilii dnia 26 listopada 2012 r.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
02/40rch
UZASADNIENIE
1. Potrzeba i cel ratyfikacji Umowy
W stosunkach między Rzecząpospolitą Polską a Federacyjną Republiką Brazylii brak
dotychczas podstawy prawnej do przekazywania osób skazanych celem odbycia kary w
państwie ojczystym skazanego. Nie obowiązuje umowa dwustronna czy wielostronna
łącząca obydwa państwa, która regulowałaby tę tematykę. Zgodnie z ustawodawstwem
Brazylii, nie istnieje możliwość przekazywania osób skazanych przy braku podstaw
traktatowych, tj. gdy nie ma umowy dotyczącej przekazywania skazanych, łączącej
obydwa kraje.
Umowa, określając zasady wzajemnego przekazywania skazanych, stworzy podstawy
umożliwiające obywatelom RP skazanym w Brazylii powrót do kraju. Jest to
szczególnie istotne z uwagi na bardzo trudne warunki odbywania kary pozbawienia
wolności w Brazylii. Z informacji nadesłanej przez polską placówkę dyplomatyczną w
Brazylii wynika, że w październiku 2013 r. w aresztach tymczasowych i zakładach
karnych Brazylii przebywało 12 obywateli RP.
Z danych Centralnego Zarządu Służby Więziennej wynika, że w zakładach karnych
oraz aresztach tymczasowych na terytorium RP nie przebywa żaden obywatel Brazylii.
Umowa będzie miała zastosowanie do obywateli jednego państwa, wobec których
orzeczono na terytorium drugiego państwa karę lub środek polegający na pozbawieniu
wolności.
2. Różnice między dotychczasowym a projektowanym stanem prawnym
Aby ułatwić stosowanie Umowy i uniknąć sporów interpretacyjnych, w art. 1 zostały
zawarte definicje najważniejszych pojęć.
Istotną gwarancję praw skazanego przewiduje art. 3, który nakłada na państwo skazania
obowiązek informowania odbywającego karę o treści Umowy, tak aby mógł on podjąć
decyzję w przedmiocie odbywania kary w swoim kraju ojczystym. Zgodnie z art. 3
ust. 2 z inicjatywą podjęcia czynności mających na celu przekazanie może wystąpić do
każdej ze Stron osoba skazana lub jej przedstawiciel ustawowy.
Warunki, których spełnienie jest niezbędne dla przekazania skazanego określa art. 4.
Wprowadza on m.in. zasadę podwójnej karalności czynu stanowiącego podstawę
skazania (ust. 1 lit. e) oraz zasadę wyrażenia zgody przez skazanego na przekazanie
(ust. 1 lit. d). Art. 8 Umowy wprowadza mechanizm kontroli dobrowolności wyrażenia
takiej zgody. Art. 4 ust. 1 lit. c wprowadza natomiast zasadę, że przekazanie osoby
skazanej nastąpić może wówczas, gdy minimalny okres kary jaki pozostaje jej do
odbycia, wynosi co najmniej 1 rok lub jest nieokreślony (np. przy karze dożywotniego
pozbawienia wolności). Ustalenie minimalnego okresu na 1 rok jest uzasadnione,
bowiem procedury związane z przekazaniem osoby skazanej są długotrwałe. Umowa
dopuszcza jednak możliwość, aby w szczególnych wypadkach Strony uzgodniły
przekazanie nawet wówczas, gdy okres kary pozostałej skazanemu do odbycia jest
krótszy niż 1 rok (art. 4 ust. 2).
Przepisy dotyczące obowiązku przekazania informacji, formy wniosków i załączanych
dokumentów (art. 5–7) oparte zostały na podstawie przepisów Konwencji
o przekazywaniu osób skazanych, sporządzonej w Strasburgu dnia 21 marca 1983 r.,
której Polska jest stroną od 1995 r. (Dz. U. Nr 51, poz. 279).
Wzór dla regulacji dotyczących wykonywania kary po przejęciu skazanego do kraju
ojczystego (art. 9) stanowił art. 6 ratyfikowanej Umowy między Rzecząpospolitą Polską
a Królestwem Tajlandii o przekazywaniu przestępców i współpracy w wykonywaniu
orzeczeń w sprawach karnych, sporządzonej w Bangkoku dnia 19 kwietnia 1997 r.
(Dz. U. z 1999 r. Nr 61, poz. 658).
Skutki przekazania i związane z tym gwarancje dla osoby skazanej przewidziane
zostały w art. 10 Umowy. Po przejęciu skazanego do Polski automatycznie kończy się
wykonywanie kary w Brazylii. Jest to istotny przepis również z uwagi na brzmienie
ust. 3, zgodnie z którym „Państwo skazania nie może wykonać kary, jeśli została ona
uznana za wykonaną przez państwo wykonania”. Przepis ten reguluje także
postępowanie w sytuacji, gdy osoba skazana, pragnąc uniknąć wykonywania kary
w państwie wykonania, opuściła jego terytorium i powróciła na terytorium państwa
skazania. Jedynie w takiej sytuacji państwo skazania jest uprawnione do wykonania
pozostałej części kary (art. 10 ust. 2).
Równie ważny pozostaje art. 11 dotyczący obowiązku wzajemnego zawiadamiania się
przez Strony Umowy o okolicznościach mających wpływ na wykonanie skazania.
2
W tego typu umowach przewiduje się zwyczajowo również przepisy dotyczące tranzytu
skazanych przekazywanych państwom trzecim. Regulacja przyjęta w przedmiotowej
Umowie (art. 12) nie odbiega w swej treści od podobnych artykułów istniejących
w umowach międzynarodowych obowiązujących Polskę.
W Umowie przewidziano zasadę, iż Strony będą się porozumiewały za pośrednictwem
organów centralnych (art. 13 ust. 1). Organy te zostały wskazane w ust. 2, ze strony
Polski będzie to Minister Sprawiedliwości. Taki sposób komunikowania się nie
wyklucza jednak możliwości porozumiewania się drogą dyplomatyczną (art. 13 ust. 3).
Art. 15 określa zasadę ponoszenia kosztów stosowania Umowy, regulując, jakie koszty
ponosi państwo wykonania (ust. 1). Należy przy tym wyjaśnić, że jeśli chodzi o koszty
przekazania, związane ze stosowaniem tej Umowy przez Rzeczpospolitą Polską, to
w praktyce sprowadzają się one do kosztów tłumaczeń pism i dokumentów
przekazywanych między Stronami oraz kosztów transportu. Koszty te tymczasowo
ponosi Skarb Państwa. Ust. 2 przewiduje możliwość odzyskania od osoby skazanej
całości lub części kosztów poniesionych przez państwo wykonania. Taka regulacja jest
zgodna z postanowieniami działu XIV kpk.
Umowę stosuje się również do orzeczeń wydanych przed jej wejściem w życie (art. 17).
Z punktu widzenia ochrony obywateli polskich, którzy odbywają aktualnie kary
pozbawienia wolności w Brazylii, oznacza to możliwość podjęcia starań o ich
przekazanie do Polski.
Strona polska dążyła do przejęcia w Umowie terminologii użytej w europejskiej
Konwencji o przekazywaniu osób skazanych, uznając, iż tekst tej Konwencji,
opublikowany w Dzienniku Ustaw w języku polskim, stanowi oficjalne tłumaczenie
Konwencji z języka angielskiego.
3. Skutki związane z ratyfikacją Umowy
W zakresie skutków prawnych zawarcie Umowy umożliwi wprowadzenie procedury
przekazywania skazanych między Polską a Brazylią. Możliwość lepszej resocjalizacji
skazanego, poprzez zapewnienie mu odbywania kary w państwie ojczystym, kontaktów
z rodziną i uczestniczenie w innych zadaniach resocjalizujących w zrozumiałym języku,
jest najistotniejszym skutkiem społecznym zawarcia tej Umowy.
3
Dokumenty związane z tym projektem:
-
2247
› Pobierz plik