Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

5)  zmiany  w  art.  63  ustawy  poprzez  zobowiązanie  Szefa  Urzędu  do  finansowania 
pobytu  małoletnich  bez  opieki  w  pieczy  zastępczej  bez  względu  na  jej  formę 
(rodzinna czy instytucjonalna) i typ (interwencyjna, socjalizacyjna, specjalistyczna) 
przez cały okres postępowania w sprawie o nadanie statusu uchodźcy; 
6)   wprowadzenia  do  ustawy  przepisów  pozwalających  na  zapewnie  bezpłatnej 
pomocy prawnej dla cudzoziemców w procedurze uchodźczej; 
7)  rozszerzenia rozdziału 4 o przepisy regulujące zasady identyfikacji osób szczególnej 
troski; 
8)  wprowadzenia  w  art.  41  ustawy  obowiązku  poszanowania  godności  ludzkiej  oraz 
zachowania  jedności  rodziny  w  trakcie  realizacji  przekazań  w  ramach  procedury 
dublińskiej; 
9)  zmiany  brzmienia  art.  48  ust.  4  statuującego  obowiązek  opuszczenia  terytorium 
Polski  w  terminie  30  dni  od  doręczenia  cudzoziemcowi  decyzji  ostatecznej 
o odmowie statusu uchodźcy; 
10)  wprowadzenia do ustawy regulacji zakazujących umieszczania w detencji nie tylko 
małoletnich bez opieki, ale również tych przybywających do Polski z opiekunami; 
11)  usunięcia  proponowanych  zmian  do  art.  16  ust.  2  dotyczących  podmiotów 
niepaństwowych, ponieważ takich podmiotów nie należy traktować jako podmioty 
udzielające ochrony; partie i organizacje, w tym organizacje międzynarodowe, nie 
posiadają  cech  przypisywanych  państwu  i  nie  mają  tych  samych  co  państwo 
zobowiązań w ramach prawa międzynarodowego; 
12)  dodania w art. 18 ust. 1 wyrażenia: „oraz uzyskać dostęp do” po słowach: „legalnie 
przemieścić się”; 
13)  wprowadzenia  do  ustawy  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej  finansowanych  ze 
środków  publicznych  zapisów  zobowiązujących  do  zapewnienia  odpowiedniej 
opieki zdrowotnej, w tym leczenia zaburzeń psychicznych, osobom korzystającym 
z ochrony międzynarodowej posiadającym specjalne potrzeby, takim jak „… osoby 
niepełnosprawne,  ofiary  tortur,  gwałtu  i  innych  poważnych  form  przemocy 
psychicznej,  fizycznej  lub  seksualnej  oraz  małoletnim,  którzy  padli  ofiarą 
jakichkolwiek  form  wykorzystania,  zaniedbania,  eksploatacji,  torturowania  czy 
okrutnego,  nieludzkiego  i  poniżającego  traktowania,  lub  ofiarą  konfliktów 
zbrojnych”  na  takich  samych  warunkach,  co  osoby  posiadające  obywatelstwo 
polskie.  
14 
 
Przedstawione  w  trakcie  konsultacji  społecznych  propozycje  nie  stanowiły  wdrożenia 
przepisów  dyrektywy  2011/95/Uź  lub  były  nieaktualne  w  związku  ze  zmianami 
koncepcyjnymi wprowadzanymi w ustawie z dnia 8 listopada 2013 r. o cudzoziemcach, 
z tego też powodu nie zostały uwzględnione w przedmiotowym projekcie.  
W  ramach  konsultacji  społecznych  i  w  celu  wykonania  obowiązku  wynikającego 
z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia 
prawa  (Dz.  U.  Nr  169,  poz.  1414,  z  późn.  zm.)  projekt  ustawy  został  zamieszczony 
w Biuletynie  Informacji  Publicznej  na  stronie  internetowej  Ministerstwa  Spraw 
Wewnętrznych. Źo projektu nie zgłoszono uwag. 
Projekt  ustawy  został  również  zamieszczony,  zgodnie  z  §  11a  ust.  1  uchwały  nr  49 
Rady  Ministrów  z  dnia  19  marca  2002  r.  –  Regulamin  pracy  Rady  Ministrów  (M.P. 
Nr 13, poz. 221, z późn. zm.) w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum 
Legislacji.  
4.  Wpływ  aktu  na  sektor  finansów  publicznych,  w  tym  budżet  państwa  i  budżety 
jednostek samorządu terytorialnego 
W  celu  dokonania  właściwej  transpozycji  przepisów  dyrektywy  Parlamentu 
Europejskiego  i  Rady  2011/95/UE  z  dnia  13  grudnia  2011  r.  w  sprawie  norm 
dotyczących  kwalifikowania  obywateli  państw  trzecich  jako  bezpaństwowców  jako 
beneficjentów  ochrony  międzynarodowej,  jednolitego  statusu  uchodźców  lub  osób 
kwalifikujących  się  do  otrzymania  ochrony  uzupełniającej  oraz  zakresu  udzielanej 
ochrony  (wersja  przekształcona), zwanej  dalej  „dyrektywą  2011/95/Uź”,  do  polskiego 
porządku prawnego, konieczne jest wprowadzenie zmian w poszczególnych ustawach:  
1)  ustawa  z  dnia  13  czerwca  2003  r.  o  udzielaniu  cudzoziemcom  ochrony  na 
terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej  (Dz.  U.  z  2012  r.  poz.  680),  zwana  dalej 
„ustawą o udzielaniu cudzoziemcom ochrony” 
Wejście w życie projektowanych zmian w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony 
nie spowoduje zwiększenia wydatków, nie wpłynie na poziom tych wydatków oraz na 
zmniejszenie  dochodów  budżetu  państwa  i  budżetów  jednostek  samorządu 
terytorialnego. 
Wdrożenie proponowanych rozwiązań, w odniesieniu do powyższej ustawy, nie będzie 
angażowało dodatkowych środków budżetu państwa  i budżetów jednostek samorządu 
15 
 
terytorialnego ponad te,  które są angażowane na podstawie obowiązujących przepisów 
prawa, w jakiejkolwiek fazie realizacji omawianego przedsięwzięcia, zarówno  w części 
42  –  Sprawy  wewnętrzne,  jak  i  poza  nią,  a  w  konsekwencji  nie  będzie  generowało 
zwiększenia kosztów wymagających sfinansowania. 
Wejście  w  życie  proponowanych  w  projekcie  ustawy  rozwiązań,  w  odniesieniu  do 
powyższej ustawy, nie spowoduje zmiany poziomu wydatków w stosunku do wielkości 
wynikających z obowiązujących przepisów, do której odnosi się art. 50 ustawy z dnia 
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. 
2)  ustawa  z  dnia  12  marca  2004  r.  o  pomocy  społecznej  (Źz.  U.  z  2013  r.  poz.  182, 
z późn. zm.), zwana dalej „ustawą o pomocy społecznej” 
Zmiany w ustawie o pomocy społecznej polegają na rozszerzeniu katalogu podmiotów, 
którym  przysługuje  prawo  do  świadczeń  z  pomocy  społecznej  o  członków  rodzin 
beneficjentów  ochrony  międzynarodowej  (tj.  status  uchodźcy  lub  ochrona 
uzupełniająca),  którzy  to  członkowie  rodzin  uzyskali  zezwolenie  na  pobyt  czasowy 
udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d 
ustawy  z  dnia  12  grudnia  2013  r.  o  cudzoziemcach  (zgodnie  z  terminologią  ustawy 
z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach jest to zezwolenie na zamieszkanie na czas 
oznaczony). Dotychczasowa praktyka pokazuje jednak, że cudzoziemcy ubiegający się 
w RP o ochronę międzynarodową przybywają tu całymi rodzinami i brak jest podstaw 
do przyjęcia, że nastąpi zmiana tego stanu rzeczy. Źlatego też przypadki występowania 
przez takie osoby o świadczenia społeczne, o ile wystąpią, będą jednostkowe.  
Z  danych  statystycznych  zaczerpniętych  z  krajowego  zbioru  rejestrów,  ewidencji 
i wykazu  w  sprawach  cudzoziemców  o  nazwie  „System  Pobyt”  prowadzonego  przez 
Szefa  Urzędu  do  Spraw  Cudzoziemców  wynika,  że  liczba  osób,  którym  udzielono 
przedmiotowego  zezwolenia,  nie  przekracza  rocznie  10  osób.  W  2010  r.  decyzji 
pozytywnych  w  przedmiocie  udzielenia  takiego  zezwolenia  było  5,  w  2011  r.  –  1, 
w 2012 r. – 2, w 2013 r. – 4. Źominującą grupą wiekową byli cudzoziemcy do 18. roku 
życia – 8 osób.  
W  związku  z  powyższym  średnio  tylko  3  osoby  rocznie  mogą  skorzystać 
z proponowanego rozwiązania. Koszt sfinansowania tym osobom świadczeń z pomocy 
społecznej  będzie  bardzo  znikomy  i  minimalny  w  stosunku  do  ogólnej  kwoty 
przeznaczonej  na  ten  cel  (w  2012  r.  z  budżetu  państwa  na  świadczenia  z  pomocy 
16 
 
społecznej  przeznaczono  kwotę  ok.  1  mld  400  mln  zł).  Finansowanie  powyższych 
świadczeń  będzie  odbywało  się  ze  środków  pozostających  w  dyspozycji  ministra 
właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.  
Realizacja świadczeń z zakresu pomocy społecznej dla tej grupy cudzoziemców będzie 
zadaniem z zakresu administracji rządowej realizowanym przez powiat.  
Wejście w życie projektowanych zmian w ustawie o pomocy społecznej nie spowoduje 
zwiększenia  wydatków,  nie  wpłynie  na  poziom  tych  wydatków  oraz  na  zmniejszenie 
dochodów budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. 
Wdrożenie proponowanych rozwiązań, w odniesieniu do powyższej ustawy, nie będzie 
angażowało dodatkowych środków budżetu państwa  i budżetów jednostek samorządu 
terytorialnego ponad te, które są angażowane na podstawie obowiązujących przepisów 
prawa, w jakiejkolwiek fazie realizacji omawianego przedsięwzięcia, a w konsekwencji 
nie będzie generowało zwiększenia kosztów wymagających sfinansowania. 
Wejście  w  życie  proponowanych  w  projekcie  ustawy  rozwiązań,  w  odniesieniu  do 
powyższej ustawy, nie spowoduje zmiany poziomu wydatków w stosunku do wielkości 
wynikających z obowiązujących przepisów, do której odnosi się art. 50 ustawy z dnia 
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. 
3)  ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych 
ze środków publicznych (Źz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), zwana 
dalej „ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej” 
Jednym  z  celów  projektowanej  ustawy  jest  wypełnienie  zobowiązań  wynikających 
z art. 23  i  30  dyrektywy  2011/95/UE,  tj.  zapewnienie,  aby  beneficjenci  ochrony 
międzynarodowej  (tj.  posiadający  status  uchodźcy  lub  ochronę  uzupełniającą)  oraz 
członkowie ich rodzin, którzy sami nie kwalifikują się do uzyskania statusu uchodźcy 
lub ochrony uzupełniającej, mieli dostęp do opieki zdrowotnej według takich samych 
kryteriów kwalifikujących co obywatele państwa członkowskiego, które udzieliło takiej 
ochrony.  
W  celu  transpozycji  do  polskiego  porządku  prawnego  art.  23  i  30  dyrektywy 
2011/95/UE,  proponuje  się  usunięcie  –  w  odniesieniu  do  osób,  którym  nadany  został 
w Rzeczypospolitej  Polskiej  status  uchodźcy  lub  udzielona  została  ochrona 
uzupełniająca oraz członków ich rodzin, którzy sami nie kwalifikują się do otrzymania 
17 
 
takiej ochrony międzynarodowej – warunku posiadania obywatelstwa polskiego z art. 2 
ust.  1  pkt  2  ustawy  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej,  przy  zachowaniu  warunku 
zamieszkania  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej  i  warunku  spełnienia  kryterium 
dochodowego oraz usunięcie warunku posiadania obywatelstwa polskiego z art. 2 ust. 1 
pkt  3  ustawy  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej.  Tym  samym,  wspomniane  osoby 
miałyby  możliwość  uzyskania  statusu  świadczeniobiorców  innych  niż  ubezpieczeni, 
o których  mowa  w  art.  2  ust.  1  pkt  2  i  3  ustawy  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej. 
Osoby  te  mogłyby  otrzymywać  decyzję  władz  gminy  właściwej  dla  miejsca 
zamieszkania  cudzoziemca  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej,  o  której  mowa 
w art.  54  ustawy  o  świadczeniach  opieki  zdrowotnej  oraz  –  w  przypadku  małoletnich 
(do ukończenia 18. roku życia) i kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu – korzystać ze 
świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.  
Wejście w życie projektowanych zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej 
nie spowoduje zwiększenia wydatków, nie wpłynie na poziom tych wydatków oraz na 
zmniejszenie  dochodów  budżetu  państwa  i  budżetów  jednostek  samorządu 
terytorialnego. 
Cudzoziemcy, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę 
uzupełniającą,  są  objęci  obowiązkiem  ubezpieczenia  zdrowotnego  (art.  66  i  art.  68 
ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej) z tytułu świadczonej pracy, nauki, objęcia 
programami  integracyjnymi,  zarejestrowania  się  jako  bezrobotni  itp.  Tylko  znikoma 
liczba  cudzoziemców  przejściowo  może  nie  być  objęta  obowiązkiem  ubezpieczenia 
zdrowotnego i wówczas, w stosunku do takich osób, świadczenia będą finansowane ze 
środków  dysponenta  danej  części  budżetowej.  Nie  odnotowano  do  dnia  dzisiejszego 
problemów  z  opłacaniem  świadczeń  zdrowotnych  dla  tej  kategorii  cudzoziemców. 
Źlatego  w  najbardziej  kosztownej  wersji,  tylko  śladowa  liczba  cudzoziemców 
przejściowo może nie być objęta obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego i wówczas 
będą  oni,  po  wejściu  w  życie  projektowanych  przepisów,  uprawnieni  tak  samo  jak 
obywatele  RP  do  świadczeń  na  podstawie  art.  54  wskazanej  ustawy,  po  spełnieniu 
warunków  w  nim  przewidzianych  (m.  in.  przedłożenie  wójtowi  (burmistrzowi, 
prezydentowi)  właściwemu  ze  względu  na  miejsce  zamieszkania  stosownych 
dokumentów,  przeprowadzenie  wywiadu  środowiskowego,  stwierdzenie  spełnienia 
kryterium dochodowego). Wobec tego ewentualne minimalne koszty będą finansowane 
z bieżących  środków  dysponenta  danej  części  budżetowej  (tj.  ministra  właściwego  do 
18