Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw

ww.  ustawy  –  wskazujące  kategorie  osób,  do  których  przepisy  tej  ustawy  znajdują 
zastosowanie  –  nie  obejmują  obywateli  państw  trzecich  objętych  ochroną 
międzynarodową i członków ich rodzin. Ich równe traktowanie w zakresie uznawania 
kwalifikacji  nie  jest  zatem  zapewnione  –  w  tym  m.in.  w  odniesieniu  do  uznawania 
kwalifikacji  uzyskanych  w  państwie  trzecim,  zgodnie  z  art.  3  ust.  3  dyrektywy 
2005/36/Wź  Parlamentu  źuropejskiego  i  Rady  z  dnia  7  września  2005  r.  w  sprawie 
uznawania  kwalifikacji  zawodowych.  W  związku  z  powyższym  w  art.  2  w  ust.  2 
dodano obywateli państw trzecich, którzy przybywają na terytorium Rzeczypospolitej 
Polskiej lub przebywają na tym terytorium w celu połączenia z rodziną i są członkami 
rodziny  cudzoziemca  zamieszkującego  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej 
w związku  z  nadaniem  statusu  uchodźcy  lub  udzieleniem  ochrony  międzynarodowej, 
w celu zapewnienia pełnej zgodności z dyrektywą 2011/95/Uź.  
W celu zapewnienia zgodności prawa polskiego z art. 23 ust. 2 dyrektywy 2011/95/UE 
zdecydowano  o  dodaniu  nowej  regulacji  w  ustawie  z  dnia  12  grudnia  2013  r. 
o cudzoziemcach  (Dz.  U.  poz.  1650)  dotyczącej  zapewnienia  prawa  pobytu  członkom 
rodzin  beneficjentów  ochrony  międzynarodowej,  którzy  razem  z  beneficjentami 
nielegalnie  wjechali  na  terytorium  RP  (lub  nielegalnie  przebywali  na  tym  terytorium), 
a którzy  nie  złożyli  wniosku  o  przyznanie  statusu  uchodźcy  i  nie  zostali  takim 
wnioskiem  objęci.  W  art.  165  zostanie  dodany  ust.  4,  zgodnie  z  którym  do  odmowy 
udzielenia  zezwolenia  na  pobyt  czasowy  w  celu  połączenia  się  z  rodziną  nie  będzie 
stosować się przepisu art. 100 ust. 1 pkt 9, w przypadku członka rodziny cudzoziemca, 
o którym mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d, jeżeli rodzina istniała już w kraju 
pochodzenia,  a  członek  rodziny  przebywał  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej 
w dniu  złożenia  wniosku  o  nadanie  statusu  uchodźcy  przez  cudzoziemca,  o  którym 
mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d. Takie rozwiązanie pozwoli na uzyskanie prawa 
pobytu  członkom  rodzin  beneficjentów  ochrony  międzynarodowej,  którzy  razem 
z beneficjentami  nielegalnie  wjechali  na  terytorium  RP  (lub  nielegalnie  przebywali  na 
tym  terytorium),  a  którzy  nie  złożyli  wniosku  o  przyznanie  statusu  uchodźcy  i  nie 
zostali takim wnioskiem objęci, i tym samym zapewni tym osobom prawo do świadczeń 
wynikających z art. 24–35 dyrektywy 2011/95/UE. 
Przyjęto, że ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia. 
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. 
9 
 
Projekt  ustawy  nie  zawiera  przepisów  technicznych,  a  zatem  nie  podlega  notyfikacji, 
zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 
23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu  funkcjonowania krajowego systemu  notyfikacji 
norm i aktów prawnych (Źz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597). 
Projekt  ustawy  nie  wymaga  przedłożenia  właściwym  instytucjom  i  organom  Unii 
Europejskiej  lub  Europejskiemu  Bankowi  Centralnemu  w  celu  uzyskania  opinii, 
dokonania konsultacji lub uzgodnienia. 
 
 
10 
 
OCźNA SKUTKÓW RźGULACJI 
 
1.  Cel projektowanej ustawy 
Celem  opracowania  projektu  ustawy  o  zmianie  ustawy  o  udzielaniu  cudzoziemcom 
ochrony  na  terytorium  Rzeczypospolitej  Polskiej  oraz  niektórych  innych  ustaw  jest 
konieczność  transponowania  do  polskiego  porządku  prawnego  przepisów  dyrektywy 
Parlamentu  Europejskiego  i  Rady  2011/95/UE  z  dnia  13  grudnia  2011  r.  w  sprawie 
norm dotyczących kwalifikowania obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako 
beneficjentów  ochrony  międzynarodowej,  jednolitego  statusu  uchodźców  lub  osób 
kwalifikujących  się  do  otrzymania  ochrony  uzupełniającej  oraz  zakresu  udzielanej 
ochrony  (Dz.  Urz.  UE  L  337  z  20.12.2011,  str.  9).  Zgodnie  z  art.  39  ww.  dyrektywy 
państwa  członkowskie  Unii  Europejskiej  obowiązane  były  wprowadzić  do  prawa 
krajowego wynikające z niej unormowania w terminie do dnia 21 grudnia 2013 r. 
2.  Podmioty, na które będzie oddziaływał akt: 
1)  cudzoziemcy poszukujący ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym 
zwłaszcza ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy; 
2)  organy  właściwe  w  sprawach  udzielania  ochrony  na  terytorium  Rzeczypospolitej 
Polskiej: 
a)  Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców, 
b)  Rada do Spraw Uchodźców, 
c)  Komendant  Głównego  Straży  Granicznej  i  komendanci  oddziałów  i  placówek 
Straży Granicznej, 
d)  Komendant Główny Policji, 
e)  wojewodowie, 
f)  Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego; 
3)  minister właściwy do spraw oświaty; 
4)  minister  właściwy  do  spraw  szkolnictwa  wyższego  w  zakresie  wydania  aktu 
wykonawczego  do  ustawy  –  Prawo  o  szkolnictwie  wyższym,  określającego 
regulacje  umożliwiające  przeprowadzenie  postępowania  w  sprawie  potwierdzenia 
ukończenia studiów wyższych na określonym poziomie kształcenia; 
5)  minister właściwy do spraw zdrowia; 
6)  Narodowy Fundusz Zdrowia; 
11 
 
7)  Urząd Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do Spraw Uchodźców oraz 
inne  instytucje  i  organizacje  społeczne,  w  których  zakresie  działania  znajdują  się 
w szczególności sprawy cudzoziemców. 
3.  Konsultacje społeczne 
Projekt  ustawy  został  opracowany  w  resorcie  spraw  wewnętrznych  i  w  procesie 
uzgodnień międzyresortowych został przedstawiony do zaopiniowania członkom Rady 
Ministrów oraz Prezesowi Rządowego Centrum Legislacji. 
Projekt ustawy został również przedstawiony do zaopiniowania przez Komisję Wspólną 
Rządu i Samorządu Terytorialnego, która przedstawiła pozytywną opinię. 
W  celu  wykonania  wynikającego  z  przepisów  obowiązującego  prawa  obowiązku 
zasięgnięcia  opinii  projekt  ustawy  został  przekazany  do  zaopiniowania  następującym 
podmiotom: 
1)  Krajowej Radzie Radców Prawnych; 
2)  Naczelnej Radzie Adwokackiej; 
3)  Sądowi Najwyższemu; 
4)  Prokuratorowi Generalnemu; 
5)  związkom  zawodowym  (NSZZ  Solidarność,  Forum  Związków  Zawodowych, 
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych); 
6)  Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa; 
7)  Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych; 
8)  Rzecznikowi Praw Dziecka; 
9)  Rzecznikowi Praw Obywatelskich; 
10)  Radzie do Spraw Uchodźców; 
11)  wojewodom. 
Uwagi  zgłosił  Rzecznik  Praw  Źziecka  oraz  wojewoda  podkarpacki.  Zgłoszone 
propozycje  nie  stanowiły  wdrożenia  przepisów  dyrektywy  2011/95/Uź  lub  były 
nieaktualne  w  związku  ze  zmianami  koncepcyjnymi  wprowadzanymi  w  projekcie 
ustawy o cudzoziemcach.  
W ramach konsultacji społecznych projekt został przekazany do zaopiniowania:  
1)  Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;  
2)  źuropejskiej  Unii  Małych  i 
rednich  Przedsiębiorstw  oraz  Klasy  redniej 
UNICORN; 
12 
 
3)  Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji (IOM); 
4)  Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR); 
5)  Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka;  
6)  Sekcji Praw Człowieka Uniwersyteckiej Poradni Prawnej UJ; 
7)  Stowarzyszeniu Amnesty International;  
8)  Polskiej Akcji Humanitarnej; 
9)  Instytutowi na rzecz Państwa Prawa; 
10)  Stowarzyszeniu Interwencji Prawnej;  
11)  Stowarzyszenie Uchodźców w Rzeczypospolitej Polskiej; 
12)  Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć;  
13)  Stowarzyszeniu „źmigrant”;  
14)  Stowarzyszeniu Promocji Wielokulturowości – Interkulturalni PL;  
15)  Caritas Polska; 
16)  Polskiej Organizacji Turystycznej; 
17)  Polskiej Izbie Turystyki. 
Uwagi zgłosili: Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców, Centrum 
Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć oraz Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.  
Projektodawca  uwzględnił  uwagę  UNHCR  dotyczącą  dodania  w  art.  16  w  ust.  2 
projektu ustawy wyrażenia, że podmioty, które udzielają ochrony, muszą „chcieć i być 
zdolne” do zapewnienia takiej ochrony.  
Zgłoszone uwagi dotyczyły m.in.: 
1)  nałożenia  na  Szefa  Urzędu  obowiązku  poszukiwania  krewnych  w  stosunku  do 
małoletniego, któremu przyznano zgodę na pobyt tolerowany; 
2)  przyznania prawa do nauki dla osób objętych ochroną międzynarodową, które chcą 
rozpocząć naukę w Polsce jako osoby dorosłe; 
3)  usunięcia  wymogu  posiadania  obywatelstwa  polskiego  w  przypadku  dostępu  do 
bezpłatnej opieki zdrowotnej dzieci oraz kobiet w okresie ciąży, porodu i połogu; 
4)  rozszerzenia  katalogu  podmiotów  uprawnionych  do  świadczeń  opieki  zdrowotnej 
finansowanych ze środków publicznych i przyznania takich  uprawnień  wszystkim 
dzieciom  przebywającym  na  terytorium  Polski,  niezależnie  od  posiadanego  przez 
nie obywatelstwa i statusu prawnego; 
13