Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw

zamówień publicznych, tego nie gwarantuje. Ze względu na indywidualny charakter
każdej wystawy i renomę artystów należy mieć pewność co do profesjonalnego
wykonania prac w celu osiągnięcia oczekiwanego efektu. Autorzy prezentowanych
dzieł dokonują aranżacji wystawy do ostatniej chwili, nie jest więc możliwe ścisłe
określenie zakresu planowanych do wykonania prac. Tym samym wybór wykonawcy
w drodze postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie gwarantuje
osiągnięcia celu zakładanego przez instytucje kultury, jakim jest organizacja
profesjonalnej wystawy, a w skrajnych przypadkach może skutkować opóźnieniem jej
otwarcia.
Równocześnie, w celu zapewnienia pełnej zgodności projektowanych zmian w zakresie
Prawa zamówień publicznych z prawem Unii Europejskiej proponuje się wprowadzenie
zmian do ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej.
Zgodnie z przedmiotowym projektem ustawa o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej zostanie uzupełniona o przepisy, zgodnie z którymi podmiot
prowadzący działalność kulturalną, udzielając zamówienia wyłączonego spod reżimu
Prawa zamówień publicznych na podstawie projektowanych przepisów, będzie
obowiązany do zamieszczenia ogłoszenie o udzielanym zamówieniu w Biuletynie
Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej. Ponadto proponuje się, by
podmiot ten był również obowiązany do niezwłocznego zamieszczania w Biuletynie
Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej informacji o udzieleniu
przedmiotowego zamówienia. Informacja ta będzie musiała obejmować nazwę (firmę)
albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę o wykonanie zamówienia, albo
informację o nieudzieleniu tego zamówienia.
Jednocześnie proponuje się wprowadzenie w przedmiotowych przepisach regulacji
obligującej zamawiającego do udzielania przedmiotowych zamówień w sposób
zapewniający przejrzystość, równe traktowanie podmiotów zainteresowanych
wykonaniem zamówienia oraz z uwzględnieniem okoliczności mogących mieć wpływ
na jego udzielenie.
Równocześnie, w celu zapewnienia ochrony konkurencji oraz tajemnicy
przedsiębiorstwa, proponuje się wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym podmiot
prowadzący działalność kulturalną nie będzie mógł udostępniać informacji związanych
15

z udzieleniem zamówienia stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli podmiot zainteresowany
wykonaniem zamówienia, nie później niż przed zawarciem umowy o wykonanie tego
zamówienia, zastrzegł, że informacje te nie mogą być udostępniane.
Działalność naukowa
Celem projektowanej regulacji, która wychodzi naprzeciw oczekiwaniom i postulatom
środowisk naukowych jest ułatwienie udzielania zamówień w zakresie nauki poprzez
odbiurokratyzowanie postępowania dotyczącego zakupu rzeczy lub usług. Podkreślić
należy, iż obecnie obowiązujące przepisy Prawa zamówień publicznych, w ocenie
środowisk naukowych przyczyniają się do spowolnienia procesu badawczego, braku
możliwości pełnego wykorzystania dofinansowania projektów naukowych oraz
ograniczenia możliwości prowadzenia unikatowych badań na unikalnych na świecie
urządzeniach badawczych.
Proponowane rozwiązanie pozostaje w zgodzie z art. 7 dyrektywy klasycznej, który
nakłada obowiązek stosowania jej przepisów od kwot na jej podstawie ustalonych, czyli
do zamówień o wartości nie mniejszej tzw. progów unijnych. Odnośnie do zamówień
o wartościach mniejszych państwa członkowskie Unii Europejskiej mają swobodę,
ograniczoną wszakże zasadami traktatowymi, w kształtowaniu uregulowań
wewnętrznych. Jednakże istniejące polskie procedury dotyczące zamówień o wartości
mniejszej niż progi unijne są wzorowane na procedurach określonych w dyrektywach,
zostały ocenione przez zamawiających ze środowisk naukowych i badawczych jako
zbyt skomplikowane i pracochłonne, a tym samym stanowiące jeden z powodów
występowania problemów przy udzielaniu zamówień publicznych i w konsekwencji
prowadzące do znacznego spowolnienia prac badawczych. Środowiska naukowe
podkreślają również, że procedury określone w Prawie zamówień publicznych są
bardzo czasochłonne, 31-dniowy średni czas trwania postępowania w sprawie
zamówienia o wartości poniżej progów unijnych obejmuje bowiem wyłącznie czas
samego postępowania, tj. czas od jego wszczęcia do zawarcia umowy, nie uwzględnia
jednak czasu, który jest konieczny, by przygotować takie postępowanie.
W szczególności ww. okres 31 dni nie uwzględnia czasu niezbędnego na dokonanie
analizy rynku, ustalenie wartości zamówienia, przygotowanie opisu przedmiotu
zamówienia, jak również uzgodnienie istotnych postanowień umowy, co w przypadku
16

omawianych zamówień, w sytuacjach mniej skomplikowanych zamówień, zajmuje co
najmniej miesiąc. W omawianym okresie naukowcy zostają w sposób istotny
zaangażowani w prowadzone działania administracyjne, kosztem czasu przeznaczonego
na badania, co jak podkreślają, ma niezwykle negatywny wpływ na ich pracę. Z punktu
widzenia nauki, przerwy w pracy mogą mieć znaczący wpływ na opóźnienia
w prowadzonych projektach badawczych i uzyskanie oczekiwanych wyników.
Jednocześnie środowiska naukowe podkreślają, iż na skutek konieczności stosowania
przepisów Prawa zamówień publicznych polscy badacze nie mogą konkurować w skali
europejskiej i globalnej o granty naukowe i zlecenia z innowacyjnego przemysłu, przez
co więzi pomiędzy polską nauką a komercjalizacją badań w gospodarce nie mogą być
rozwijane w pełni. Tym samym, w ocenie środowisk naukowych, stosowanie obecnie
obowiązującego Prawa zamówień publicznych, które blokuje prowadzenie
innowacyjnych badań, przyczynia się do marnowania potencjału zdolnych polskich
naukowców oraz marnowania aktywów w postaci funduszy Unii Europejskiej
zainwestowanych w nowoczesne laboratoria i budynki uczelni oraz instytutów
naukowych.
Dodatkowo, w ocenie środowisk naukowych – przepisy obecnie obowiązującej ustawy
– pozycja Polski w międzynarodowych rankingach innowacyjności spada, bowiem jej
regulacje nie są dostosowane do realiów badań naukowych i nowoczesnej gospodarki
opartej na wiedzy, a między wysokością progu wartości zamówień, od której zależy
obowiązek stosowania Prawa zamówień publicznych, a poziomem innowacyjności
występuje korelacja wprost proporcjonalna zależność – im wyższy próg tym wyższa
innowacyjność gospodarki i nauki.
Projektowana regulacja, traktująca w szczególny sposób zamówienia w zakresie nauki,
może pozornie budzić kontrowersje, gdyż jest unikatowa, ale odnotowania wymaga, iż
większość zamówień udzielanych poniżej progu unijnego dotyczyła będzie zakupu
odczynników i podstawowego wyposażenia pracowni badawczych, tym samym nie
powinno wystąpić ryzyko dotyczące wystąpienia korekt przy wydatkowaniu środków
unijnych, nieobjętych procedurami określonymi w Prawie zamówień publicznych.
Podkreślić należy, iż szczegółowe wytyczne dla programów operacyjnych, aczkolwiek
różne, zawierają postanowienia odnośnie do stosowania m.in. zasady konkurencyjności
czy transparentności w przypadku zamówień nieobjętych reżimem ww. ustawy.
17

Stosowne postanowienia znajdują się również w zawieranych umowach
o dofinansowanie konkretnych projektów finansowanych ze środków unijnych.
Podkreślić także należy, iż w strategii „Europa 2020” jako cel wymienia się m.in.
osiągnięcie wzrostu gospodarczego dzięki bardziej efektywnym inwestycjom
w edukację, badania naukowe i innowacje, co nie będzie jednak możliwe bez dokonania
kompleksowych zmian m.in. w polskim prawodawstwie.
Równocześnie, w celu zapewnienia pełnej zgodności projektowanych zmian w zakresie
Prawa zamówień publicznych z prawem Unii Europejskiej proponuje się wprowadzenie
zmian do ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finasowania nauki.
Zgodnie z projektowanymi przepisami ww. ustawy podmiot zamawiający, udzielając
zamówienia z dziedziny nauki, będzie obowiązany do zamieszczenia ogłoszenia
o udzielanym zamówieniu w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie
podmiotowej, a także do niezwłocznego zamieszczania informacji o udzieleniu
zamówienia z dziedziny nauki, która informacja powinna zawierać nazwę (firmę) albo
imię i nazwisko podmiotu, z którym zawarł umowę o wykonanie zamówienia, albo
informację o nieudzieleniu tego zamówienia.
Jednocześnie proponuje się, by projektowane regulacje obligowały zamawiających do
udzielania zamówień z dziedziny nauki w sposób zapewniający przejrzystość, równe
traktowanie podmiotów zainteresowanych wykonaniem zamówienia oraz
z uwzględnieniem okoliczności mogących mieć wpływ na jego udzielenie.
Równocześnie, w celu zapewnienia ochrony konkurencji oraz tajemnicy
przedsiębiorstwa, proponuje się wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym podmiot
zamawiający nie będzie mógł udostępniać informacji związanych z udzieleniem
zamówienia z dziedziny nauki stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jeżeli podmiot zainteresowany
wykonaniem zamówienia, nie później niż przed zawarciem umowy o wykonanie tego
zamówienia, zastrzegł, że nie mogą być one udostępniane.
Dodatkowo, na skutek zmiany zakresu przedmiotowego omawianej ustawy, powstała
konieczność wprowadzenia zmian w zakresie art. 1 i wskazanie, iż ustawa określa
zasady finansowania nauki ze środków finansowych ustalanych na ten cel w budżecie
państwa, ujmowanych w wyodrębnionej części budżetu państwa – „Nauka”, którymi
18

dysponuje minister właściwy do spraw nauki, udzielania zamówień wyłączonych spod
reżimu Prawa zamówień publicznych na podstawie projektowanych przepisów.
Doprecyzowanie przepisów dotyczących wyłączenia stosowania przepisów ustawy
dotyczących usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenia
usług badawczych.
(art. 4 pkt 3 lit. e)
W celu pełnego dostosowania przepisów regulujących zakres przedmiotowy stosowania
ustawy – Prawo zamówień publicznych do regulacji dyrektywy klasycznej, proponuje
się by w art. 4 pkt 3 lit. e dotychczasowy zwrot „których rezultaty nie stanowią
wyłącznie jego własności” zastąpiono zwrotem: „z których korzyści nie przypadają
wyłącznie zamawiającemu dla potrzeb jego własnej działalności”. Pozostała część
przepisu pozostała bez zmian.
Projektowana zmiana ułatwi stosowanie przedmiotowego wyłączenia w praktyce
i zlikwiduje powstające na jego tle wątpliwości interpretacyjne. Wprowadzenie terminu
„korzyści” wyeliminuje wątpliwości co do tego, że prace badawcze, których wyniki
zostaną opublikowane i udostępnione do wykorzystania wszystkim zainteresowanym
podmiotom będą mogły być nabywane poza procedurami określonymi w Prawie
zamówień publicznych bez względu na sposób zapłaty wynagrodzenia na rzecz
wykonawcy tych prac. Jednocześnie projektowana zmiana utrzyma dotychczas
obowiązującą zasadę, wynikającą wprost z dyrektywy klasycznej, iż w przypadku gdy
dana usługa w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych nie jest w całości
opłacana przez zamawiającego, tj. współfinansowana przez podmioty prywatne, nie
mają do niej zastosowania przepisy Prawa zamówień publicznych.
Wprowadzenie możliwości unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego w związku z nieprzyznaniem środków na sfinansowanie danego
zamówienia z dziedziny badań i rozwoju.
(art. 93 ust. 1b)
Proponuje się uzupełnienie obowiązującego art. 93 uPzp o fakultatywną przesłankę
unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego dotyczącą sytuacji,
gdy środki służące sfinansowaniu zamówienia nie zostały przyznane.
19