Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

213
Tabela 68. Podstawowe dane o egzaminach na operatora systemów nurkowych w latach 2005–2012
Wpływ z opłat
Liczba
wnoszonych
Koszty z tytułu
Liczba osób
osób,
Wysokość opłaty
przez osoby
wynagrodzenia
Rok
przystępujących
które
egzaminacyjnej
przystępujące do
komisji
do egzaminu
zdały
egzaminu
egzaminacyjnej
egzamin
(memoriałowo)
2005
-
-
-
-
-
2006
47
47
139,53
6558
7651
2007
8
8
126
1008
1176
2008
-
-
-
-
-
2009
1
1
163,50
163,50
190,75
2010
-
-
-
-
-
2011
-
-
-
-
-
2012
-
-
-
-
-


Wpływ proponowanych zmian na bezpieczeństwo wykonywania prac podwodnych
Kwalifikacje do wykonywania czynności na różnych głębokościach pod powierzchnią
wody mają wpływ na bezpieczeństwo samego nurka, natomiast – ze względu na charakter
prac podwodnych – nie wpływają na bezpieczeństwo innych osób. Zgodnie z opinią
Komisji Kwalifikacyjnej dla Nurków, wiedza i doświadczenie zdobywane przez nurków
w trakcie pracy zawodowej, wzmocnione właściwie przeprowadzonym szkoleniem, jest
wystarczające dla uzyskania uprawnień do wykonywania kolejnych stopni zawodowych.
Ponadto, zgodnie z informacją zamieszczoną w powyższej tabeli, najwięcej osób
przystępuje do egzaminu na nurka III klasy, a w wyższych klasach liczba kandydatów nie
przekracza średnio 3 osób w skali roku (często zdarza się, że do egzaminów przystępują
pojedyncze osoby). Przeprowadzanie egzaminów praktycznych dla pojedynczych osób
powodowałoby koszty niewspółmierne do oczekiwanych korzyści.
Kwalifikacje do kierowania pracami podwodnymi oraz obsługi urządzeń oddechowych
mają wpływ na bezpieczeństwo nurków wykonujących czynności pod powierzchnią wody.
Proponowane zmiany dla zawodów związanych z wykonywaniem prac podwodnych nie
będą miały wpływu na poziom bezpieczeństwa i standardy bezpiecznego wykonywania
prac podwodnych.




214
Porównanie międzynarodowe
W większości analizowanych systemów certyfikacji nurków zawodowych (prezentowanych
w tabeli poniżej), a także w standardach międzynarodowych organizacji nurkowych,
występuje gradacja stopni nurkowych na poziomach: 20/30 metrów oraz 50/60 metrów.

Tabela 69. Porównanie międzynarodowe regulacji dostępu do zawodu nurka zawodowego
Lp. Kraj
Regulacje
1.
Wielka
W Wielkiej Brytanii wykonywanie zawodu nurka, podobnie jak wykonywanie
Brytania
innych rodzajów nurkowania reguluje rozporządzenie z dnia 24 października
1997 r. – The Diving at Work Regulations (Statutory Instruments 1997 No. 2776).
Rozporządzenie to dotyczy wszystkich nurków wykonujących czynności nurkowe
zawodowo, niezależnie czy są oni pracownikami, czy są samozatrudnieni, i określa
odpowiednie kwalifikacje, kompetencje do bezpiecznego wykonywania czynności
oraz wymogi medyczne.
Nadzór nad bezpieczeństwem wykonywania prac podwodnych sprawuje Health
and Safety Executive (dalej HSE) – inspekcja zdrowia i bezpieczeństwa pracy.
Podział na klasy nurków w Wielkiej Brytanii obejmuje 4 klasy:
• HSE Part IV – upoważnia do nurkowania do głębokości 30 metrów,
• HSE Part III– upoważnia do nurkowania do głębokości 50 metrów,
• HSE Part II – upoważnia do nurkowań w dzwonie nurkowym oraz nurkowań
saturowanych,
• HSE Part I - nurkowie szkoleni są w zakresie nurkowania niesaturowanego
i saturowanego do głębokości nieprzekraczających 50 metrów.
Przepisy brytyjskiego HSE nie przewidują odrębnego stopnia kierownika prac
podwodnych, każdy nurek jest wyszkolony w zakresie działania jako kierownik
ekipy, co oczywiście nie znaczy, że każdy nurek w ekipie jest kierownikiem pracy
– regulacje wymagają, żeby dla konkretnej pracy organizator prac podwodnych
powierzył funkcję kierownika nurkowi na piśmie za pomocą tzw. Listu
nominacyjnego - Letter of Appointment. IMCA stwierdziła, że takie
wyszkolenie to jednak za mało, przynajmniej do pracy offshore i wprowadziła
dwa dodatkowe szkolenia i certyfikaty kierownika prac podwodnych:
• Air Diving Supervisor, kierującego powietrznymi pracami nurkowymi do
głębokości 50 m, oraz
• Bell Diving Supervisorczęściej potocznie nazywany Sat Supervisor -
kierownik kierujący pracami z wykorzystaniem zamkniętego dzwonu
nurkowego, sztucznych mieszanin oddechowych oraz nurkowaniami
saturowanymi.
Bell Diving Supervisor odpowiada za nurkowania prowadzone z saturacji,

88 Agencja rządowa w Wielkiej Brytanii zajmująca się nadzorem nad warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy.
89 Health and Safety Executive: Diving at Work Regulations 1997 No. 2776, pkt. 6(2)b, ISBN 0 11 065170 7, The
Stationery Office Limited, London 1997.
90 Air Diving Supervisor (ang.) kierownik prac prowadzonych z użyciem powietrza jako mieszaniny oddechowej.
91 Bell Diving Supervisor (ang.) kierownik prac prowadzonych z dzwonu (zamkniętego).
92 Sat Supervisor (ang.) saturation supervisor – kierownik prowadzący prace nurkowe z użyciem technik nurkowań
saturowanych.
93 International Marine Contractors Association: Certification for Diving Supervisors,.
2.
Niemcy
Zawód nurka (zarobkowego) wymaga posiadania dobrego stanu zdrowia, brązowej
karty ratownictwa pływackiego wystawionej przez Niemieckie Towarzystwa
Ratowania Życia, odpowiedniego wykształcenia zawodowego lub przynajmniej 4-
letniego doświadczenia zawodowego (np. nurek wykonujący podwodne spawania
musi posiadać normalne uprawnienia spawalnicze potrzebne do pracy na lądzie),
ukończenie specjalistycznego kursu teoretycznego (320 godz. nauki) oraz kursu
nurkowania (200 godzin). Szczegóły dostępu do zawodu i zakresu ww. kursu
uregulowane są w rozporządzeniu federalnego Ministra Edukacji i Badań o
egzaminie na nurka zawodowego.
3.
Hiszpania
Nurek Zawodowy Małych Głębokości (kl. trzecia). Głębokość operacyjna do 30
m. Dotyczy nurkowania autonomicznego oraz zaopatrzenia w tlen z powierzchni.
Wymogi: wiek 18 lat, zaświadczenie lekarskie, test psychologiczny, egzamin
pływacki, test kompresji, szkolenie.
Nurek Zawodowy Średnich Głębokości (kl. druga). Głębokość operacyjna do 50
lub 60 m w zależności od stosowanej techniki. Dotyczy nurkowania
autonomicznego, dostarczania tlenu z powierzchni oraz dzwonu. Wymogi:
wykształcenie technika nurkowania średnich głębokości, wiek 18 lat, test
psychologiczny, test fizyczny i pływacki, test kompresji, zaświadczenie lekarskie.
Uprawnia do kierowania pracami podwodnymi.
Nurek Zawodowy Dużych Głębokości (kl. pierwsza). Głębokość operacyjna do 90
m. Wymogi: tytuł zawodowy nurka zawodowego średnich głębokości,
odpowiednie szkolenie, poświadczone doświadczenie zawodowe, test
psychologiczny, test fizyczny i pływacki, odpowiedni test kompresji,
zaświadczenie lekarskie.
Dzieli się na:
Nurka Zawodowego Dużych Głębokości Interwencyjnego przewiduje stosowanie
czterech technik nurkowania oraz
Nurka Zawodowego Dużych Głębokości Saturacyjnego – do saturacji
(odpowiednik litery Z w US Navy).
4.
Portugalia
Wydzielone klasy uprawnień do nurkowania:
• Mergulhador – 3a Classe [SCUBA & Surface Supplied to 20 m]
• Mergulhador – 2a Classe [SCUBA & Surface Supplied to 40 m]
• Mergulhador – 1a Classe [SCUBA & Surface Supplied to 60 m]
• Mergulhador – Chefe [SCUBA & Surface Supplied to 60 m].
5.
Francja
Wydzielone klasy uprawnień do nurkowania:
• Classe 1 mention B, sous classe 1A – [SCUBA to 12 m],
• Classe 1 mention B – [SCUBA to 40 m],
• Classe 2 mention B – [SCUBA to 60 m].
6.
Norwegia
W Norwegii uprawnienia nurka zawodowego dzielą się na dwie klasy (Part 1 i Part

94 International Marine Contractors Association: Certification for Life Support Technicians, http://www.imca-int.com
95 Informacja na stronie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie:
http://berlin.trade.gov.pl/pl/prawne/article/detail,9385,Informacja_o_warunkach_dostepu_do_wykonywania_niektoryc
h_zawodow_finansowych_budowlanych_i_transportowych_w_Niemczech

216
2). Szkolenia przeprowadza Norsk Yrkesdykkerskole (NYD).
• uprawnienia nurka 1 klasy upoważniają do nurkowań do głębokości 50 metrów,
• uprawnienia nurka 2 klasy upoważniają do nurkowań saturowanych na
głębokości poniżej 50 metrów.

Kurs na nurka 1 klasy trwa 16 tygodni, podczas których odbywa się średnio 50
nurkowań, podczas których nauczane są różne metody nurkowań. Uprawnienie
nadane przez NYD jest uznawane na całym świecie.

Aby otrzymać uprawnienia nurka 2 klasy, należy posiadać uprawnienia nurka 1
klasy, tj. przejść szkolenie oraz 12 miesięcy praktyki jako nurek 2 klasy
(doświadczenie musi obejmować minimum 50 godzin nurkowań, w tym 10 godzin
na głębokości większej niż 20 metrów i 6 godzin na głębokości większej niż 30
metrów).

Regulacje przewidują również następujące uprawnienia kierowników robót
podwodnych:
• kierownik prac podwodnych (Diving Supervisor Air) – minimum 24 lata, dwa
lata praktyki jako nurek 1 klasy, minimum 100 nurkowań, przejście specjalnego
5-dniowego szkolenia,
• kierownik prac podwodnych z wykorzystaniem dzwonu nurkowego (Diving
Supervisor Bell), minimum 24 lata, 3 lata praktyki jako nurek 2 klasy, minimum
400 godzin nurkowania w dzwonie nurkowym, 9-dniowe szkolenie.
7.
Australia
Australijski System Certyfikacji Nurków (Australian Diver Accreditation Scheme
– ADAS) obowiązujący również w Nowej Zelandii przewiduje 4 podstawowe
stopnie nurkowe:
Part 1 – nurkowie szkoleni są w zakresie nurkowania niesaturowanego z użyciem
prostych narzędzi do głębokości nieprzekraczających 30 metrów (stopień
równoważny brytyjskiemu poziomowi – HSE Part IV diver),
Part 2 – nurkowie szkoleni są w zakresie nurkowania niesaturowanego do
głębokości nieprzekraczających 30 metrów z użyciem skomplikowanych narzędzi
a także cięcia i spawania (stopień równoważny brytyjskiemu poziomowi – HSE
Part III diver),
Part 3 – nurkowie szkoleni są w zakresie nurkowania niesaturowanego i
saturowanego do głębokości nieprzekraczających 50 metrów (stopień równoważny
brytyjskiemu poziomowi – HSE Part I diver). Kwalifikacja ta pozwala na
nurkowania offshore i dla przemysłu petrochemicznego,
Part 4 – nurkowie szkoleni są w zakresie nurkowania niesaturowanego i
saturowanego na każdej głębokości, także z wykorzystaniem dzwonu (stopień
równoważny brytyjskiemu poziomowi – HSE Part II diver).
Australijski system przewiduje osobne uprawnienia dla kierowników prac
podwodnych:
Onshore:
– do głębokości 30 metrów,
– do głębokości 50 metrów,
– do głębokości poniżej 50 metrów (na mieszance gazów).



96 Offshore (ang.) przybrzeżny – nazwa sektora przemysłu operującego w strefie szelfu kontynentalnego oraz na
pełnym morzu.

217
Offshore:
– kierownik prac podwodnych,
– kierownik prac podwodnych z wykorzystaniem dzwonu nurkowego.

Zawód nurka nie jest regulowany w państwach bałtyckich (Litwa, Łotwa i Estonia).
4.14. Deregulacja dostępu do zawodu oficer mechanik

Tabela 70. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie dostępu do zawodu oficer mechanik
Stan obecny:
Stan postulowany:
wykształcenie średnie
zniesienie wymogu posiadania wykształcenia
średniego
posiadanie świadectwa motorzysty wachtowego,
bez zmian
posiadanie dodatkowej praktyki pływania na stanowisku
bez zmian
motorzysty wachtowego na statkach morskich w wymiarze:
• 4 miesięcy – przy spełnieniu wymagań określonych
w § 17 ust.1 pkt 1–4 rozporządzenia,
• 6 miesięcy – przy spełnieniu wymagań określonych
w § 17 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia,
• 12 miesięcy – przy spełnieniu wymagań określonych
w § 17 ust. 1 pkt 6–11 rozporządzenia.
złożenie egzaminu na dyplom oficera mechanika
bez zmian

W przypadku dostępu do zawodu oficera mechanika przewiduje się zniesienie wymogu
w zakresie wykształcenia. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie dostępu do
zawodu przedstawionadto kandydat musi przejść obowiązkowe przeszkolenia
w zakresie bezpieczeństwa, które są wymagane dla każdego członka załogi w zależności od
pełnionych funkcji:
• świadectwo przeszkolenia w zakresie wykorzystania radaru i ARPA na poziomie
operacyjnym,
• odpowiednie świadectwo operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej
morskiej,
• świadectwo przeszkolenia w zakresie indywidualnych technik ratunkowych, świadectwo
przeszkolenia w zakresie ochrony przeciwpożarowej stopnia wyższego,
• świadectwo przeszkolenia w zakresie elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy
medycznej,
• świadectwo przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności
wspólnej,
• świadectwo ratownika,
• ważne świadectwo zdrowia.

218
Podstawowe dane dotyczące egzaminów na oficera mechanika w ostatnich latach (na
podstawie informacji przekazanych przez Urzędy Morskie w Gdyni, Szczecinie i Słupsku)
prezentuj
Tabela 71. Statystyka egzaminów na oficera mechanika w latach 2002–2012
Liczba
Wpływ z opłat
Liczba osób
osób, które
wnoszonych przez
Koszty
przystępujących do
zdały
Wysokość opłaty osoby przystępujące przeprowadzenia
Rok
egzaminu
egzamin
egzaminacyjnej*
do egzaminu
egzaminów
2002
7
7
100 j.t.
539
439
2003
14
11
100 j.t.
1393
1295
2004
8
8
100 j.t.
996
617
2005
10
9
100 j.t.
863
762
2006
8
8
100 j.t.
728
590
2007
8
8
100 j.t.
720
558
2008
3
3
100 j.t.
249
187
2009
19
18
100 j.t.
1832
1518
2010
12
12
100 j.t.
1335
881
2011
10
10
100 j.t.
1425
713
2012
5
5
200 j.t.
970
681
RAZEM
104
99
-
-
-
Źródło: obliczenia własne na podstawie danych uzyskanych z Urzędów Morskich w Gdyni, Szczecinie i Słupsku.
* Wysokość opłaty za egzamin wyznaczana jest jako iloczyn liczby jednostek taryfowych odpowiedniego
egzaminu i wartości jednostki taryfowej. Wartość złotowa jednostki taryfowej stanowi równowartość
0,2 SDR (specjalnych praw ciągnienia) liczona według średniego kursu walutowego z poprzedniego
tygodnia podanego w tabelach kursowych Narodowego Banku Polskiego. Wartość jednostki taryfowej
w dniu 21 stycznia 2012 r wynosiła 0,95 zł
4.15. Deregulacja dostępu do zawodu szypra 2 klasy w żegludze krajowej oraz zawodu
szypra 1 klasy w żegludze krajowej
Proponowana zmiana polega na połączeniu dwóch zawodów regulowanych: zawodu szypra
2 klasy w żegludze krajowej oraz zawodu szypra 1 klasy w żegludze krajowej. W wyniku
połączenia powstanie bardziej uniwersalny zawód – szyper żeglugi krajowej (z podziałem
na klasę 1 i klasę 2), charakteryzujący się takim samym zakresem obowiązków
i uprawnień, przy pozostawieniu dotychczasowych wymogów kwalifikacyjnych w zakresie
wykształcenia, praktyk oraz posiadanych świadectw.

97 http://www.umgdy.gov.pl/pium/jednostka?menuId=3423&kodJednostki=6sazx2jur2.2d0ikujur1&id=39829