Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

193
uzupełniającego obejmującego 175 godzin wykładowych – w przypadku
osób nieposiadających dyplomu ukończenia szkoły podstawowej,
• posiadają dyplom ukończenia szkoły IV stopnia (wg francuskiej
klasyfikacji stopni kształcenia) ze specjalizacją w zakresie określonego
zawodu (mechaniki lub konserwacji samochodowej, mechaniki
nadwozia, elektroniki samochodowej, blacharstwa) lub w zakresie
określonego sektora przemysłu motoryzacyjnego (mechaniki, produkcji,
automatyki elektronicznej, elektromechaniki) lub sektora konserwacji
lotniczej oraz dyplom ukończenia specjalistycznego kursu
uzupełniającego obejmującego 175 godzin wykładowych lub posiadają
dyplom ukończenia szkoły V stopnia w zakresie mechaniki
samochodowej (bez względu na specjalizację), mechaniki nadwozia,
elektryki samochodowej, blacharstwa, włączając w to przynajmniej
2-letnie doświadczenie w zakresie naprawy lub konserwacji
samochodów,
• posiadają dyplom ukończenia szkoły V stopnia w zakresie mechaniki
samochodowej (bez względu na specjalizację), mechaniki nadwozia,
elektryki samochodowej, blacharstwa, oraz dyplom ukończenia
specjalistycznego kursu uzupełniającego obejmującego 900 godzin
wykładowych.

2. Zawód diagnosty uprawnionego do wykonywania badań technicznych
pojazdów ciężkich mogą wykonywać osoby, które spełniają przynajmniej jeden z
następujących warunków:
• posiadają dyplom ukończenia szkoły V stopnia, uznany (honorowany)
przez ministerstwo właściwe ds. edukacji narodowej lub równorzędny
uznany przez ministerstwo właściwe ds. transportu w zakresie
przynajmniej jednej z następujących dziedzin: mechaniki samochodowej,
mechaniki nadwozia, naprawy nadwozia, konserwacji samochodowej
oraz
ukończony
specjalistyczny
uzupełniający
kurs
w zakresie kontroli technicznej samochodów ciężkich obejmujący
przynajmniej 900 godzin wykładowych,
• posiadają dyplom ukończenia szkoły V stopnia, uznany przez
ministerstwo właściwe ds. edukacji narodowej lub równorzędny uznany
przez ministerstwo właściwe ds. transportu w zakresie przynajmniej
jednej z następujących dziedzin: mechaniki samochodowej, mechaniki
nadwozia, naprawy nadwozia, konserwacji samochodowej oraz
przynajmniej trzy lata doświadczenia w zakresie ww. dziedzin lub w
zakresie kontroli technicznej samochodów lekkich, a także ukończony
specjalistyczny uzupełniający kurs w zakresie kontroli technicznej
samochodów ciężkich obejmujący przynajmniej 280 godzin
wykładowych, w tym 175 godzin zajęć teoretycznych oraz 105 godzin
zajęć praktycznych,
• posiadają dyplom ukończenia szkoły IV stopnia uznany (honorowany)
przez ministerstwo właściwe ds. edukacji narodowej lub równorzędny
uznany przez ministerstwo właściwe ds. transportu w zakresie
przynajmniej jednej z następujących dziedzin: mechaniki samochodowej,
mechaniki nadwozia, naprawy nadwozia, konserwacji samochodowej
oraz
ukończony
specjalistyczny
uzupełniający
kurs
w zakresie kontroli technicznej samochodów ciężkich obejmujący
przynajmniej 280 godzin wykładowych, w tym 175 godzin zajęć
teoretycznych oraz 105 godzin zajęć praktycznych,

194
• posiadają certyfikat kwalifikacji zawodowych CQP (certificat de
qualification professionelle) lub tytuł zawodowego diagnosty
samochodowego.
2.
Belgia
Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości
nie jest to zawód regulowany.
3.
Wielka
Przepisy obowiązujące rzeczoznawców samochodowych i diagnostów
uprawnionych do wykonywania badań technicznych pojazdów wymagają:
Brytania

• kwalifikacji potwierdzonych w centrach egzaminacyjnych, wykształcenia
technicznego (sugerowana specjalność samochodowa)
oraz
• udokumentowanych 4 lat doświadczenia zawodowego w stacji obsługi
pojazdów lub w zakładzie (warsztacie) naprawy pojazdów na stanowisku
naprawy lub obsługi pojazdów (wymagana jest praca przy pojazdach,
jakie później mają podlegać kontroli diagnostycznej – np. samochody
osobowe, samochody ciężarowe itd.).

Polacy posiadający stosowne doświadczenie i uprawnienia krajowe mogą się
zwracać do NARIC z wnioskiem o ich uznanie.
4.
Włochy
Diagnosta uprawniony do wykonywania badań technicznych pojazdów podlega
biurom terenowym Departamentu Lądowego Ministerstwa Transportu, które
określa wymagania. Bezpośrednio nadzorują jego pracę autoryzowane warsztaty
samochodowe.
5.
Niemcy
Zawód diagnosty samochodowego wymaga ukończenia:
• mechanicznej szkoły zawodowej (tytuł majstra lub technika)
bądź
• studiów wyższych na kierunku budowa maszyn lub elektrotechnika.

Technicy samochodowi mogą pracować jako diagności, natomiast inżynierowie -
w instytutach zajmujących się badaniem i zwiększaniem standardów
bezpieczeństwa użytkowników pojazdów lub prowadzić własną działalność jako
rzeczoznawcy.

Diagności potrzebują co najmniej 1,5-rocznego doświadczenia w pracy w
warsztacie samochodowym.

Kandydaci na diagnostów poddani są 6–8-miesięcznemu szkoleniu (teoria i
praktyka) zakończonemu egzaminem (również praktycznym) przed komisją pod
kierownictwem instytucji nadzorującej (np. landowe ministerstwo ds. transportu).
6.
Kraje
Zgodnie z informacjami posiadanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości zawód
nadbałtyckie
rzeczoznawcy samochodowego nie jest regulowany.
(Litwa, Łotwa,
Estonia)




195
4.11. Deregulacja dostępu do zawodu zwrotniczego, mostowniczego, dróżnika obchodowego

Zawody związane z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz
prowadzeniem określonych pojazdów kolejowych wymienione są w rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na
stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu
kolejowego, prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych oraz pojazdów
metra (Dz. U. Nr 59, poz. 301, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem w sprawie
pracowników kolei i metra. Spośród 14 zawodów wskazanych we wspomnianym
rozporządzeniu, deregulacji podlegają 3, dla których wymagania kwalifikacyjne, sposób
egzaminowania oraz zasady oceny zdolności fizycznych i psychicznych będzie określał
pracodawca. Obecne wymogi dostępu do zawodu zawiera
Kandydat na zwrotniczego, mostowniczego lub dróżnika obchodowego musi być najpierw
zatrudniony przez pracodawcę (w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie
pracowników kolei i metra), aby następnie rozpocząć przygotowanie zawodowe.
Przygotowanie zawodowe obejmuje:
− staż stanowiskowy i szkolenie praktyczne, realizowane według programu pracodawcy,
− szkolenie teoretyczne – według programu pracodawcy, dla osób, które nie posiadają
tytułu zawodowego technika o odpowiednim kierunku albo dyplomu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe technika o odpowiednim kierunku.
Egzamin kwalifikacyjny, który przeprowadza się na wniosek pracodawcy, składa się
z części:
a) praktycznej,
b) teoretycznej,
c) z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, poprzedzone szkoleniem realizowanym
według programu opracowanego przez pracodawcę zgodnie z przepisami ustawy –
Kodeks pracy.






196
Tabela 59. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie dostępu do zawodu
zwrotniczego/mostowniczego/dróżnika obchodowego
Aktualne wymogi:
Proponowane zmiany:
Złożenie egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją
Wykreślenie zawodu regulowanego
kwalifikacyjną powoływaną przez dyrektora oddziału
z rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie
terenowego Urzędu Transportu Kolejowego.
pracowników zatrudnionych na stanowiskach
Odbycie szkolenia teoretycznego według programu
bezpośrednio związanych z prowadzeniem
pracodawcy, za wyjątkiem:
i bezpieczeństwem ruchu kolejowego, oraz
• kandydatów z tytułem zawodowym technik o specjalności
prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów
związanej z budową i utrzymaniem dróg i mostów –
kolejowych oraz pojazdów metra. Warunki jakie
w przypadku mostowniczego,
powinni spełniać pracownicy zatrudnieni na tym
• kandydatów z tytułem zawodowym technik o specjalności
stanowisku, zasady oceny zdolności fizycznych
i psychicznych oraz sposób szkolenia
związanej z budową i utrzymaniem dróg kolejowych –
i egzam
w przypadku dróżnika obchodowego.
inowania określi pracodawca w przepisach
Odbycie stażu stanowiskowego i szkolenia praktycznego
wewnętrznych.
według programu pracodawcy (w przypadku zwrotniczego
długość stażu stanowiskowego została określona na 10 dni,
natomiast w przypadku dróżnika obchodowego określono, iż
staż i szkolenie praktyczne ma się odbywać na odcinkach
linii kolejowych)
Zdolność fizyczna i psychiczna stwierdzona zaświadczeniem
lekarskim
Znajomość specyficznych warunków wykonywania pracy
u danego pracodawcy.
• w przypadku zwrotniczego – odbycie pod nadzorem 3 dni
zajęć próbnych,
• w przypadku mostowniczego – 5 lat stażu pracy,
• w przypadku dróżnika obchodowego – 1 rok pracy przy
robotach torowych.

Zakres przedmiotowy szkolenia, jak i późniejszego egzaminu kwalifikacyjnego na
stanowisko mostowniczego określa załącznik nr 3 do rozporządzenia w sprawie
pracowników kolei i metra. Kandydaci na stanowiska zwrotniczego, mostowniczego
i dróżnika obchodowego, przystępujący do egzaminów kwalifikacyjnych, nie ponoszą
z tego tytułu opłat egzaminacyjnych. Koszty pracy komisji egzaminacyjnych powołanych
przy jednostkach organizacyjnych spółek kolejowych pokrywane są przez pracodawcę.
Liczbę osób posiadających uprawnienia do wykonywania zawodu zwrotniczego,
mostowniczego i dróżnika obchodowego oraz statystykę egzaminów w ostatnich latach (na
podstawie danych Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej)
prezentuj




197
Tabela 60. Liczba osób posiadających uprawnienia do wykonywania zawodu zwrotniczego oraz statystyka
egzaminów w latach 2002–2012
Wpływ z opłat
Liczba osób
posiadających
wnoszonych
Koszty z tytułu
Liczba osób
Liczba osób,
przez osoby
wynagrodzenia
Rok
uprawnienia do
przystępujących
które zdały
przystępujące
komisji
wykonywania
do egzaminu
egzamin
do egzaminu
egzaminacyjnej
zawodu*
(memoriałowo)
zwrotniczy
Kandydaci na stanowiska:
2002
1544
374
374
zwrotniczy, mostowniczy, dróżnik
2003
1503
47
47
obchodowy, przystępujący do
egzaminów kwalifikacyjnych nie
2004
1442
55
55
ponoszą z tego tytułu opłat
2005
1490
50
32
egzaminacyjnych.
2006
1494
308
308

2007
1497
135
135
Koszty pracy komisji
2008
1546
114
114
egzaminacyjnych powołanych przy
2009
1560
129
128
jednostkach organizacyjnych spółek
2010
1541
276
275
kolejowych pokrywane są przez
2011
1530
157
157
pracodawcę.
2012
1562
94
94
mostowniczy
2002
2
0
0
2003
2
0
0
2004
20
0
0
2005
20
0
0
2006
16
0
0
2007
17
0
0
2008
14
0
0
2009
12
0
0
2010
11
0
0
2011
11
0
0
2012
11
0
0
dróżnik obchodowy
2002
1184
86
86
2003
1170
155
155
2004
1154
52
50
2005
1183
172
172
2006
1182
68
68
2007
1160
141
141
2008
1145
32
32
2009
1114
82
82
2010
1086
66
65
2011
1053
126
126
2012
1020
63
62
* Według stanu na 31 grudnia każdego roku, w przypadku 2012 r. – stan na 30.06.2012.