Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

148
Nadzór nad działalnością agenta ubezpieczeniowego sprawuje zakład ubezpieczeń, który
odpowiada również za szkodę wyrządzoną przez agenta w związku z wykonywaniem
czynności agencyjnych i składa wniosek do KNF o dokonanie wpisu agenta do rejestru
agentów ubezpieczeniowych. Dokonanie wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych
wymaga wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 110 zł na rachunek Dzielnicy
Śródmieście m.st. Warszawy. Natomiast zmiana wpisu do rejestru wymaga uiszczenia
opłaty w wysokości 55 zł albo 110 zł – w zależności od tego czy wnioskuje o nią zakład
ubezpieczeń, na wniosek którego agent został wpisany do rejestru, czy inny zakład.
zawiera informacje o liczbie czynności dokonanych w rejestrze agentów oraz
o dochodach sektora finansów publicznych z tytułu opłaty skarbowej.

Tabela 32. Liczba czynności dokonanych w rejestrze agentów ubezpieczeniowych oraz dochody sektora
finansów publicznych z opłaty skarbowej w latach 2009–2011

2009
2010
2011
Liczba czynności dokonanych w rejestrze agentów
72 305
120 868
79 213
ubezpieczeniowych
Dochody sektora finansów publicznych z tytułu opłaty
2 007 610
1 932 590
1 928 740
skarbowej
Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

Podmiot wykonujący czynności agencyjne na rzecz więcej niż jednego zakładu
ubezpieczeń, tzw. multiagent, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności
cywilnej w kwocie 1 mln euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 1,5 mln euro
w odniesieniu do wszystkich zdarzeń. Komisja ma prawo kontrolować działalność zakładu
ubezpieczeń w zakresie korzystania z usług agentów ubezpieczeniowych oraz
multiagentów w zakresie spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia.
przedstawia podstawowe informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli oraz
działaniach podjętych w następstwie stwierdzonych naruszeń prawa.
Tabela 33. Liczba przeprowadzonych kontroli działalności w zakresie działalności agencyjnej w latach
2009–2011

2009
2010
2011
Liczba przeprowadzonych kontroli zakładów
ubezpieczeń w zakresie korzystania z usług agentów
4
10
19

Liczba wydanych zaleceń pokontrolnych
-
3
3
Liczba stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie
obowiązkowego ubezpieczenia OC
-
-
111

Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

70 Wynika to z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o opłacie skarbowej, w związku z częścią I pkt 34 i 35 załącznika do
ustawy.

149
W 2011 r. za nadzór nad agentami ubezpieczeniowymi odpowiadało 11 pracowników
Urzędu KNF. W oparciu o metodę kosztu standardowego, przy wykorzystaniu informacji
dotyczącej wydatków bieżących Urzędu KNF, można dokonać przybliżonego szacunku
kosztów nadzoru nad agentami ubezpieczeniowymi na ok. 1,9 mln zł, z czego
ok. 1,4 mln zł stanowiły wydatki na wynagrodzenia i pochodne. W następstwie
proponowanych zmian można oczekiwać zwiększenia liczby agentów. Spowoduje to
wzrost dochodów sektora finansów publicznych z tytułu opłaty skarbowej oraz ilości
czynności nadzorczych (chociaż nie powinno się to przełożyć na zwiększenie liczby osób
nadzorujących w Urzędzie KNF agentów ubezpieczeniowych). Łącznie, proponowane
zmiany nie będą miały istotnego wpływu na sektor finansów publicznych.
Aktuariusze
Egzamin aktuarialny przeprowadzany jest co najmniej 2 razy w roku i składa się z czterech
części:
• matematyka finansowa,
• matematyka ubezpieczeń na życie,
• matematyka pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych,
• prawdopodobieństwo i statystyka.




150
Tabela 34. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie dostępu do zawodu aktuariusza
Aktualne wymogi:
Proponowane zmiany:
wymóg zdania z pozytywnym wynikiem egzaminu przed
możliwość uzyskania tytułu aktuariusza przez
Komisją Egzaminacyjną dla Aktuariuszy przy Komisji
osoby, które ukończyły studia wyższe uznane przez
Nadzoru Finansowego
Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy za
równorzędne (obejmujące zakres egzaminu
aktuarialnego) oraz zaliczyły egzaminy na tych
studiach przeprowadzone w formie pisemnej,
z zachowaniem zasady anonimowości oceny prac,
a od ukończenia studiów nie upłynęło więcej niż
3 lata
ukończenie studiów wyższych
bez zmian
wykonywanie przez okres co najmniej 2 lat czynności
bez zmian
z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej
i statystyki, pod kierunkiem aktuariusza
pełna zdolność do czynności prawnych
bez zmian
korzystanie z pełni praw publicznych
bez zmian
niekaralność za umyślne przestępstwo przeciwko
bez zmian
wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko
mieniu lub za przestępstwo skarbowe

Egzamin przeprowadza Komisja Egzaminacyjna dla Aktuariuszy działająca przy Komisji
Nadzoru Finansowego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada
2003 r. w sprawie nadania regulaminu działania Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy,
ustalenia wysokości opłat egzaminacyjnych oraz wynagrodzenia członków tej Komisji, za
każde przystąpienie do egzaminu od osoby przystępującej pobiera się opłatę egzaminacyjną
w wysokości 350 zł. Rozwiązywanie każdej części testu trwa 100 minut. Zakres
tematyczny i szczegóły dotyczące sposobu przeprowadzania egzaminu określone zostały
rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie zakresu
obowiązujących tematów egzaminów aktuarialnych oraz trybu przeprowadzania tych
egzaminów.
Za udział w każdej sesji egzaminacyjnej osobom wchodzącym w skład Komisji (Komisja
składa się z sześciu członków, w tym przewodniczący, zastępca i sekretarz) przysługuje
wynagrodzenie w wysokości 1400 zł dla przewodniczącego Komisji, 1200 zł dla zastępcy
przewodniczącego Komisji i sekretarza Komisji oraz 1000 zł dla każdego z pozostałych
członków Komisji. Ponadto za przygotowanie zadań egzaminacyjnych przysługuje
wynagrodzenie w wysokości 75 zł za każde zadanie.

71 Dz. U. z 2003 r. Nr 211, poz. 2055.
72 Dz. U. z 2003 r. Nr 211, poz. 2054.

151
przedstawia wpływy i wydatki z tytułu organizacji egzaminów aktuarialnych
w okresie od 2009 r. do I półrocza 2012 r. Wpływy z opłat były w tym okresie około
2-krotnie wyższe od wydatków ponoszonych w związku z organizacją egzaminów.

Tabela 35. Wpływy i wydatki z tytułu organizacji egzaminów przed Komisją Egzaminacyjną dla
Aktuariuszy w okresie od 2009 r. do I półrocza 2012 r.
Wpływy z opłat wnoszonych
Wydatki z tytułu
Nadwyżka
Relacja
Rok
przez osoby przystępujące
organizacji
wpływów
wpływów
do egzaminu
egzaminów
nad wydatkami
do wydatków
2009
87 150
42 375
44 775
2,06
2010
120 400
66 976
53 424
2,25
2011
94 500
49 108
45 392
1,92
2012*
68 250
36 168
32 082
1,89
* dane za I półrocze 2012 r.
Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

Proponowane zmiany umożliwiają uzyskanie wpisu do rejestru aktuariuszy przez osoby,
które nie zdawały egzaminu aktuarialnego, lecz ukończyły studia wyższe uznane przez
Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy za równorzędne (obejmujące zakres egzaminu
aktuarialnego), a także spełniły pozostałe wymogi. Oczekiwanym efektem zmiany może
być mniejsze zainteresowanie zdawaniem egzaminu, jednak nie powinno to mieć
większego wpływu na sektor finansów publicznych.
Wpływ na rynek pracy oraz na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość
Pośrednicy ubezpieczeniowi (brokerzy i agenci)
Porównanie liczby zarejestrowanych w Polsce pośredników ubezpieczeniowych z liczbą
notyfikowanych w Polsce pośredników zarejestrowanych za granicą pokazuje, że w Polsce
zarejestrowanych było 36 426 pośredników ubezpieczeniowych, podczas gdy liczba
notyfikowanych w Polsce pośredników zarejestrowanych za granicą wynosi 7761 (tj.
21% liczby pośredników zarejestrowanych w Polsce). Notyfikowani w Polsce pośrednicy
ubezpieczeniowi koncentrują się w trzech krajach pochodzenia: w Czechach (2298
pośredników notyfikowanych w Polsce, tj. 21,9 na 100 tys. mieszkańców Czech), w Austrii
(1814, tj. 21,6 na 100 tys. mieszkańców) oraz w Słowacji (1408, tj. 26,1 na
100 tys. mieszkańców). Pośrednicy ubezpieczeniowi mający siedzibę lub miejsce

73 Liczba notyfikacji przekazanych do Komisji Nadzoru Finansowego przez europejskie organy nadzoru według stanu
na dzień 31.12.2011 r. Z praktyki KNF wynika, że nie wszystkie europejskie organy nadzoru dokonują bieżącej
aktualizacji zgłoszonych wcześniej danych.

152
zamieszkania w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej podlegają nadzorowi
krajów macierzystych i nie podlegają wpisowi do krajowych rejestrów brokerów
ubezpieczeniowych lub agentów ubezpieczeniowych. Z tego względu informacja na temat
zagranicznego pośrednika ograniczona jest jedynie do potwierdzenia otrzymania jego
notyfikacji od macierzystego organu rejestrowego. Ponadto decyzja o notyfikacji, jak
również liczba notyfikacji przekazywanych przez poszczególne państwa członkowskie,
stanowi ich suwerenną decyzję i państwa członkowskie nie mają obowiązku składania
Komisji Nadzoru Finansowego wyjaśnień w kwestii prowadzonej przez nie polityki w tym
zakresie. Możliwy jest zatem arbitraż regulacyjny w zakresie pośrednictwa
ubezpieczeniowego, tj. rejestracja działalności w innym państwie członkowskim UE,
w którym obowiązują łagodne wymogi, i podjęcie działalności w Polsce na podstawie
notyfikacji. W takim przypadku obniżenie wymogów związanych z prowadzeniem
pośrednictwa ubezpieczeniowego w Polsce do minimalnych wymagań dyrektywy
2002/92/WE w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego będzie sprzyjało niwelowaniu
różnic w rejestrowaniu działalności w kraju i za granicą.
Brokerzy ubezpieczeniowi i reasekuracyjni
Działalność brokerska polega na wykonywaniu, w imieniu lub na rzecz podmiotu
poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, czynności polegających na zawieraniu lub
doprowadzaniu do zawarcia
umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności
przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu
i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na
organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (art. 4 pkt 2 ustawy z dnia
22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym Dz. U. Nr 124, poz. 1154,
z późn. zm.). Broker powinien działać w interesie klienta, w szczególności wybierając
najkorzystniejsze dla niego rozwiązania ochrony ubezpieczeniowej oraz negocjować
najlepsze warunki umowy z dostawcą ochrony, tj. zakładem ubezpieczeń. Dla zapewnienia
realizacji tych celów działalność brokerska jest regulowana, a zwłaszcza w sposób
szczególny – niezależność od zakładów ubezpieczeń.
Dla zapewnienia niezależności brokerów względem zakładów ubezpieczeń nie mogą oni,
zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym: