Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych

143
Egzaminacyjnej), takie jak koszty wynajęcia sali na egzamin. W 2011 r. odbyły się
3 egzaminy dla kandydatów na brokerów ubezpieczeniowych oraz 3 egzaminy dla
kandydatów na brokerów reasekuracyjnych, do których przystąpiło odpowiednio: 711 osób
oraz 25 osób.
Osoby przystępujące do egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną wnoszą opłatę
w wysokości 600 zł, która stanowi dochód budżetu państwa i nie jest przeznaczona na
pokrycie kosztów nadzorprzedstawia wpływy i wydatki z tytułu organizacji
egzaminów na brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych w okresie od 2009 r. do
I półrocza 2012 r. Z zestawienia wynika, że wpływy z opłat pokrywają koszty organizacji
egzaminów z dużym naddatkiem i w analizowanym okresie były około 3-krotnie wyższe od
wydatków z tytułu organizacji egzaminów.

Tabela 28. Wpływy i wydatki z tytułu organizacji egzaminów przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów
Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych w okresie od 2009 r. do I półrocza 2012 r.
Wpływy z opłat wnoszonych
Wydatki z tytułu
Nadwyżka
Relacja
Rok
przez osoby przystępujące
organizacji
wpływów
wpływów
do egzaminu
egzaminów
nad wydatkami
do wydatków
2009
316 200
100 524
215 676
3,1
2010
381 000
104 248
276 752
3,7
2011
355 200
123 096
232 104
2,9
2012*
283 800
52 846
230 954
5,4
* dane za I półrocze 2012 r.
Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

Zgodnie z projektowaną zmianą przewiduje się obowiązkowe zwolnienie z egzaminu na
wniosek kandydata, który ukończył studia wyższe uznane przez Komisję Egzaminacyjną za
równorzędne (obejmujące zakres tematów egzaminacyjnych dla brokerów). Ponadto
warunek zdania egzaminu nie będzie stosowany do osób ubiegających się o zezwolenie na
wykonywanie działalności brokerskiej, które posiadają sześcioletnie doświadczenie
zawodowe w zakresie ubezpieczeń, odpowiednie do zakresu działalności. Można
oczekiwać, że część osób skorzysta z tych możliwości, jednak w przypadku ubiegania się
o zwolnienie z egzaminu Komisja Egzaminacyjna będzie musiała dodatkowo rozpatrywać
wnioski o uznanie ukończonych studiów wyższych za równorzędne. Spodziewanym
efektem proponowanego ułatwienia dostępu do zawodu brokera ubezpieczeniowego
i reasekuracyjnego będzie również zwiększenie zainteresowania jego wykonywaniem
wśród potencjalnych kandydatów. Spowoduje to po stronie dochodów sektora finansów

144
publicznych wzrost wpływów z opłat wnoszonych przez osoby ubiegające się
o wykonywanie zawodu brokera, a po stronie wydatkowej – zwiększenie kosztów
funkcjonowania Komisji Egzaminacyjnej, której zakres zadań zwiększy się o uznawanie
studiów wyższych za równorzędne. Ze względu na brak możliwości wiarygodnego
oszacowania zmian w zainteresowaniu wykonywaniem zawodu brokera nie można podać
ich szacunków kwotowych.
Wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej wymaga wniesienia opłaty
skarbowej w kwocie 1087 zł na rachunek Urzędu Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.
Ponadto wykonywanie działalności brokerskiej podlega wpisowi do rejestru oraz kontroli
w miejscu prowadzenia działalności. Oba te zadania wykonuje KNF.
Podstawowym celem przeprowadzanych kontroli było sprawdzenie, czy działalność
podmiotu prowadzącego działalność brokerską jest zgodna z prawem oraz uzyskanym
zezwoleniem, a w szczególności.
− spełnianie warunków wymaganych do uzyskania zezwolenia i prowadzenia działalności
brokerskiej,
− wykonywanie czynności przygotowawczych oraz zawieranie lub doprowadzanie do
zawarcia umów ubezpieczenia,
− uczestniczenie w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach
o odszkodowanie,
− organizowanie i nadzorowanie czynności brokerskich,
− kontakty z zakładami ubezpieczeń.
przedstawia podstawowe informacje o liczbie przeprowadzonych kontroli oraz
działaniach podjętych w następstwie stwierdzonych naruszeń prawa.
Tabela 29. Liczba kontroli przeprowadzonych w miejscu prowadzenia działalności brokerskiej oraz
działania podjętej w ich następstwie w latach 2009–2011

2009
2010
2011
Liczba przeprowadzonych kontroli
14
13
15
Liczba kontroli w stosunku do liczby brokerów
1,5%
1,4%
1,5%
Działania podjęte w następstwie wyników kontroli:



- cofnięcie zezwolenia,
1
-
-
- nałożenie kar finansowych,
3
3
2
- wydanie zaleceń pokontrolnych.
9
2
5
Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

66 Wynika to z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, w związku z częścią III
pkt 33 załącznika do ustawy (Dz. U. z 2012 r. poz. 1282, z późn. zm.).
67 Por. sprawozdania z działalności Komisji Nadzoru Finansowego za lata 2009, 2010 i 2011.

145
zawiera dokonane przez KNF szacunki opłat, które powinny być wniesione do
Urzędu Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy za wydanie zezwolenia, jak również
przychody budżetu państwa z tytułu kar nałożonych na brokerów w związku z naruszeniem
przepisów prawa. Ze względu na oczekiwane zwiększenie zainteresowania wykonywaniem
działalności brokerskiej spodziewać się można nieznacznego zwiększenia dochodów
sektora finansów publicznych z tytułu wydawania nowych zezwoleń.
Tabela 30. Szacunek opłat skarbowych za wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności brokerskiej
oraz przychody budżetu państwa z tytułu kar nałożonych na brokerów w latach 2009–2011
Opłaty skarbowe należne
Przychody budżetu państwa z tytułu kar
Rok
za wydanie zezwolenia
nałożone
wyegzekwowane
2009
63 046
23 000
10 500
2010
75 003
12 500
4 000
2011
121 744
11 500
20 000
Źródło: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.

W związku z brakiem zindywidualizowanych danych za każde prowadzone postępowanie,
UKNF nie jest w stanie przedstawić dokładnych kosztów nadzoru nad pośrednictwem
ubezpieczeniowym w zakresie działalności brokerskiej. W 2011 r. za nadzór nad brokerami
odpowiadało 5 pracowników Urzędu KNF. Wykorzystując informacje dotyczące wydatków
bieżących Urzędu KNF zgodnie z metodą kosztu standardowego można dokonać
przybliżonego szacunku kosztów nadzoru nad działalnością brokerską na poziomie
850 tys. zł, z czego ok. 650 tys. zł stanowiły wydatki na wynagrodzenia i pochodne.
W następstwie proponowanych zmian można oczekiwać zwiększenia konkurencji na rynku
brokerskim i związanych z tym pozytywnych efektów podażowych. Jednak o liczbie
podmiotów, które będą wykonywały działalność brokerską i, tym samym, będą objęte
nadzorem KNF, decyduje również strona popytowa rynku. W tej sytuacji nie jest możliwe
wyznaczenie prognozowanej liczby podmiotów wykonujących działalność brokerską,
jednak można ocenić, że proponowane zmiany nie będą miały istotnego wpływu na sektor
finansów publicznych.
Agenci ubezpieczeniowi
Agent ubezpieczeniowy jest przedsiębiorcą wykonującym działalność agencyjną na
podstawie umowy zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisanym do rejestru agentów

146
ubezpieczeniowych. Prowadzone w ramach tej działalności czynności agencyjne mogą być
wykonywane przez osobę fizyczną, która:
− posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
− nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo z określonego katalogu spraw,
− daje rękojmię należytego wykonywania czynności agencyjnych,
− posiada co najmniej średnie wykształcenie,
− odbyła szkolenie prowadzone przez zakład ubezpieczeń zakończone zdanym
egzaminem.
Jeżeli agent jest przedsiębiorstwem w formie spółki posiadającej osobowość prawną,
wówczas co najmniej połowa członków zarządu musi spełniać powyższe warunki, zaś
w przypadku spółki nieposiadającej osobowości prawnej warunki te muszą spełniać
wspólnicy spółki – o ile są osobami fizycznymi – lub co najmniej połowa członków
zarządu – jeżeli wspólnikami są osoby prawne.



147

Tabela 31. Aktualne wymogi i proponowane zmiany w zakresie wykonywania działalności agenta
ubezpieczeniowego
Aktualne wymogi:
Proponowane zmiany:
pełna zdolność do czynności prawnych
bez zmian
niekaralność za umyślne przestępstwo przeciwko życiu bez zmian
i zdrowiu, wymiarowi sprawiedliwości, ochronie
informacji, wiarygodności dokumentów, mieniu,
obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi
i papierami wartościowymi, skarbowe
wykształcenie co najmniej średnie
bez zmian
obowiązek ukończenia przez osobę fizyczną, mającą
rezygnacja z obligatoryjnego szkolenia dla kandydatów
zamiar wykonywać czynności agencyjne, szkolenia
i pozostawienie jedynie sprawdzianu wiedzy w formie
prowadzonego przez zakład ubezpieczeń, zakończonego egzaminu organizowanego przez zakład ubezpieczeń
zdanym egzaminem
posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
bez zmian (wymóg dyrektywy 2002/92/WE w sprawie
lub innej równoważnej gwarancji w kwocie 1 000 000
pośrednictwa ubezpieczeniowego)
euro w odniesieniu do jednego zdarzenia oraz 1 500 000
euro w odniesieniu do wszystkich zdarzeń za szkody
w przypadku agentów ubezpieczeniowych
wykonujących czynności agencyjne na rzecz więcej niż
jednego zakładu ubezpieczeń w zakresie tego samego
działu ubezpieczeń
obowiązek doskonalenia umiejętności zawodowych
bez zmian
przez odbywanie raz na trzy lata szkolenia zawodowego,
prowadzonego przez zakład ubezpieczeń


68 Kwestie szkoleń i egzaminów szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 lipca 2005 r.
w sprawie minimalnego zakresu szkolenia osób ubiegających się o wykonywanie czynności agencyjnych oraz zakresu
obowiązujących tematów egzaminu i trybu jego przeprowadzania (Dz. U. Nr 125, poz. 1053).
– Osoba, która zamierza wykonywać czynności agencyjne, a która dotychczas nie ukończyła żadnego szkolenia ma
obowiązek ukończyć co najmniej 152-godzinne szkolenie (§ 5 ust. 1 pkt 1).
– Osoba, która ukończyła szkolenie z zagadnień ogólnych ma obowiązek ukończyć co najmniej 48-godzinne szkolenie
(§ 5 ust. 1 pkt 3) – dot. np. osób zmieniających zakład ubezpieczeń.
– Osoby wymienione w § 2 rozporządzenia mają obowiązek ukończyć 36-godzinne szkolenie (§ 5 ust. 1 pkt 4) –
dot. pracowników banków, SKOK-ów i tzw. podmiotów zwolnionych.
– Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1a ustawy o pośrednictwie, o ile nie wykonują czynności agencyjnych, mają
obowiązek ukończyć 8-godzinne szkolenie (§ 5 ust. 1 pkt 5) – szkolenie to przechodzi się tylko raz niezależnie od
liczby zakładów ubezpieczeń, z którymi agent współpracuje.
– Osoba, która ukończyła szkolenie z zakresu działalności danego zakładu ubezpieczeń lub na dzień złożenia przez ten
zakład wniosku o wpis (bądź o zmianę wpisu) wykonuje czynności agencyjne (przejście od jednego agenta
ubezpieczeniowego do drugiego agenta ubezpieczeniowego w ramach tego samego zakładu ubezpieczeń) nie jest
zobowiązana do ukończenia żadnego szkolenia.
– Osoba, która przeszła tylko szkolenie, o którym mowa w § 5 ust. 1 pkt 4 i zmienia pracodawcę na agenta
ubezpieczeniowego innego niż podmioty określone w § 2 jest zobowiązana do ukończenia szkolenia 152-godzinnego
(§ 5 ust. 1 pkt 1) – dot. osób, które przeszły szkolenie dla agentów będących SKOK-ami, BANK-ami
i tzw. podmiotami zwolnionymi.
– Osoba, która ukończyła tylko szkolenie, o którym mowa w § 5 ust. 1 pkt 5 jest zobowiązana do ukończenia szkolenia
152-godzinnego (§ 5 ust. 1 pkt 1) – dot. osób wymienionych w art. 9 ust. 1a, które zamierzają wykonywać czynności
agencyjne.
69 Kwestie szkoleń i egzaminów szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2005 r.
w sprawie przeprowadzania szkoleń zawodowych osób wykonujących czynności agencyjne albo czynności brokerskie
(Dz. U. Nr 125, poz. 1051).