Rządowy projekt ustawy o cudzoziemcach

2. Kierownik lub funkcjonariusz odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu dla
cudzoziemców niezwłocznie po zgonie cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym
ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców przesyła prokuratorowi, o którym mowa w ust. 1,
wniosek o wydanie zgody na pochowanie zwłok.
3. We wniosku o wydanie zgody na pochowanie zwłok, w przypadku zaistnienia
okoliczności, o których mowa w § 2 ust. 4, zamieszcza się informację o przyczynie zgonu
i terminie, w jakim musi nastąpić pochowanie zwłok, oraz o złożeniu powiadomienia,
o którym mowa w § 2 ust. 5.
§ 4. Pochowanie zwłok cudzoziemca następuje na podstawie aktu zgonu,
wystawionego przez urząd stanu cywilnego właściwy dla miejsca zgonu, oraz po
otrzymaniu zgody prokuratora na ich pochowanie, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 3 ustawy.
§ 5. 1. Jeżeli powiadomienie najbliższej pozostałej rodziny zmarłego cudzoziemca,
o której mowa w § 2, nie jest możliwe albo gdy osoby te nie podejmą się pochowania
zwłok, zwłoki mogą być wydane, na zasadach określonych w § 2, innym osobom, które
dobrowolnie zobowiążą się do ich pochowania.
2. Jeżeli zwłoki nie zostaną odebrane przez najbliższą pozostałą rodzinę lub osoby,
które dobrowolnie zobowiązały się do ich pochowania, w terminie 14 dni od dnia zgonu,
kierownik lub funkcjonariusz odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu dla
cudzoziemców informuje właściwego starostę o możliwości przekazania zwłok do celów
naukowych publicznej uczelni medycznej lub publicznej uczelni prowadzącej działalność
dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, zwracając się jednocześnie
z wnioskiem o przekazanie informacji o podjętej decyzji.
3. Przekazanie zwłok do celów naukowych następuje zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 10 ust. 2a ustawy.
4. W przypadku negatywnej decyzji starosty w sprawie przekazania zwłok do celów
naukowych pochowanie zwłok zleca się zakładowi pogrzebowemu.
§ 6. Najbliższą pozostałą rodzinę zmarłego cudzoziemca, o której mowa w § 2, i inne
osoby bliskie powiadamia się, na ich wniosek, o miejscu i terminie pogrzebu zmarłego
cudzoziemca.
3

§ 7. Koszty pochówku zleconego przez strzeżony ośrodek lub areszt dla
cudzoziemców, poniesione przez zakład pogrzebowy, pokrywa się ze środków zmarłego
cudzoziemca, a gdy ich nie posiada lub są one niewystarczające, koszty te są finansowane
z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw
wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Komendanta Głównego Straży
Granicznej.
§ 8. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

MINISTER
SPRAW WEWNĘTRZNYCH






















4

UZASADNIENIE

Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 10
ust. 5a ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U.
z 2011 r. Nr 118, poz. 687 i Nr 144, poz. 853 oraz z 2012 r. poz. 951). Przepis ten
zobowiązuje ministra właściwego do spraw wewnętrznych do określenia, w drodze
rozporządzenia, postępowanie ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym
ośrodku lub przebywających w areszcie dla cudzoziemców, w szczególności sposób
powiadamiania najbliższej rodziny cudzoziemca o jego zgonie, podmioty wydające zgodę
na pochowanie zwłok, tryb postępowania ze zwłokami, które nie zostaną odebrane, oraz
sposób ponoszenia kosztów pochówku zleconego przez strzeżony ośrodek lub areszt dla
cudzoziemców, kierując się koniecznością zachowania godności należnej zmarłemu
i bezpieczeństwem sanitarnym.
Dotychczas przedmiotowa problematyka była uregulowana w rozporządzeniu
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 października 2010 r. w sprawie
postępowania ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym ośrodku lub
przebywających w areszcie w celu wydalenia (Dz. U. Nr 213, poz. 1405 z późn. zm.).
Projektowane rozporządzenie pozostaje w większości bez zmian w stosunku do obecnie
obowiązujących przepisów prawa. Zmiana w projektowanej regulacji prawnej wynika ze
zmiany nazwy aresztu w celu wydalenia na areszt dla cudzoziemców, jak nastąpiła
w ustawie o cudzoziemcach.
W § 1 projektu rozporządzenia określono zakres przedmiotowy uregulowania.
Zgodnie z § 2 projektu rozporządzenia o zgonie cudzoziemca umieszczonego
w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemca powiadamia się niezwłocznie
najbliższą pozostałą rodzinę zmarłego cudzoziemca zamieszkałą lub przebywającą na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z którą zmarły utrzymywał kontakt lub której
adresy lub numery telefonu są znane kierownikowi strzeżonego ośrodka lub
funkcjonariuszowi odpowiedzialnemu za funkcjonowanie aresztu dla cudzoziemców. Za
najbliższo rodzinę cudzoziemca uważa się pozostałego małżonka lub krewnych zstępnych
bądź wstępnych, krewnych bocznych do 4 stopnia pokrewieństwa lub powinowatych
5

w linii prostej do pierwszego stopnia pokrewieństwa. Powiadomienie o zgonie
cudzoziemca następuję przy użyciu wszelkich dostępnych środków łączności lub
pisemnie. W przypadku, kiedy najbliższa pozostała rodzina zmarłego cudzoziemca
zamieszkuje za granicą, powiadamia się ją o zgonie za pośrednictwem właściwego
przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego, a w razie braku
przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego na terenie Polski albo gdy
dotyczy to cudzoziemca, którego obywatelstwa nie ustalono – ministra właściwego do
spraw zagranicznych, wskazując dane personalne członków rodziny oraz ich adresy lub
numery telefonów. Podczas zawiadomienia konieczne jest podanie informacji, iż należy
nie później niż przed upływem 14 dni od dnia zgonu, powiadomić kierownika
strzeżonego ośrodka lub funkcjonariusza odpowiedzialnego za funkcjonowanie aresztu
dla cudzoziemców o podjętej decyzji w sprawie zorganizowania pochówku na własny
koszt. Ponadto powiadomienie powinno zawierać wskazanie, że zwłoki mogą zostać
odebrane w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zgonu, informację o skutku
nieodebrania zwłok oraz wskazać właściwego w tym przypadku starostę. Ponadto § 2
projektu rozporządzenia stanowi, iż w razie zgonu cudzoziemca spowodowanego chorobą
zakaźną wymienioną w wykazie określonym przez ministra właściwego do spraw
zdrowia, przekazując wyżej wymienione informację, zaznacza się, że pochowanie zwłok
musi nastąpić przed upływem 24 godzin od chwili zgonu. W przypadku wystąpienia
zgonu spowodowanego chorobą zakaźną powiadamia się niezwłocznie właściwego
Państwowego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
W § 3 projektu rozporządzenia wskazano procedurę wydania zgody na pochowanie
zwłok cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla
cudzoziemców. Zgodnie z projektowaną regulacją prawną wyżej wymienioną zgodę
będzie wydawał prokurator rejonowy właściwy dla miejsca zgonu na wniosek kierownika
strzeżonego ośrodka lub funkcjonariusza odpowiedzialnego za funkcjonowanie aresztu
dla cudzoziemców. Wniosek należy złożyć niezwłocznie po zgonie cudzoziemca. Ponadto
projekt rozporządzenia przewiduje, iż we wniosku zamieszcza się informację
o przyczynie zgonu i terminie, w jakim musi nastąpić pochowanie zwłok.
Projekt rozporządzenia w § 4 stanowi, iż pochowanie zwłok cudzoziemca może
nastąpić na podstawie aktu zgonu, wystawionego przez urząd stanu cywilnego właściwy
dla miejsca zgonu, oraz dopiero po otrzymaniu zgody prokuratora na ich pochowanie.
6

W § 5 projektu rozporządzenia uregulowano kwestie dotyczące postępowania ze
zwłokami cudzoziemca w sytuacji, kiedy powiadomienie jego najbliższej rodziny nie jest
możliwe albo gdy osoby te nie podejmą się pochowania zwłok, bądź brak jest innych
osób, które dobrowolnie zobowiązały się do ich pochowania. W przypadku zaistnienia
wyżej wymienionej sytuacji, kierownik strzeżonego ośrodka lub funkcjonariusz
odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu dla cudzoziemców informuje właściwego
starostę o możliwości przekazania zwłok do celów naukowych publicznej uczelni
medycznej lub publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą
w dziedzinie nauk medycznych, zwracając się jednocześnie z wnioskiem o przekazanie
informacji o podjętej decyzji. Przekazanie zwłok do celów naukowych następuje zgodnie
z przepisami wydanymi na podstawie art. 10 ust. 2a ustawy o cmentarzach i chowaniu
zmarłych. W przypadku negatywnej decyzji starosty w sprawie przekazania zwłok do
celów naukowych pochowanie zwłok zleca się zakładowi pogrzebowemu.
W § 6 projektu rozporządzenia wskazano, iż najbliższą pozostałą rodzinę zmarłego
cudzoziemca i inne osoby bliskie powiadamia się, na ich wniosek, o miejscu i terminie
pogrzebu zmarłego cudzoziemca.
§ 7 reguluje kwestie sposób ponoszenia kosztów pochówku zleconego przez
strzeżony ośrodek lub areszt dla cudzoziemca. Wyżej wymienione koszty, poniesione
przez zakład pogrzebowy, pokrywa się ze środków zmarłego cudzoziemca, a gdy ich nie
posiada lub są one niewystarczające, koszty te są finansowane z budżetu państwa z części,
której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących
w dyspozycji Komendanta Głównego Straży Granicznej.
Przewidywany termin wejścia w życie rozporządzenia to 14 dni od dnia jego
ogłoszenia.
Projektowana regulacja nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.
Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega
notyfikacji, zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r.
Nr 65, poz. 597).
7