Rządowy projekt ustawy o cudzoziemcach

UZASADNIENIE

Konieczność wydania nowego rozporządzenia wynika z faktu wejścia w życie ustawy
z dnia … o cudzoziemcach (Dz. U. poz. ) uchylającej obowiązującą dotychczas ustawę z dnia
13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2011 r. Nr 264, poz. 1573 z późn. zm.).
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 57 ust. 1
ustawy z dnia …. o cudzoziemcach. Przepis zobowiązuje ministra właściwego do spraw
wewnętrznych do określenia w drodze rozporządzenia:
1) wzorów:
a)
zaproszenia,
b)
formularza wniosku o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń;
2) wysokości środków, które powinien posiadać zapraszający, na pokrycie kosztów,
o których mowa w art. 53 pkt 2 ustawy, tj. kosztów związanych z pobytem cudzoziemca, w tym
kosztów zakwaterowania, wyżywienia, pokrycia kosztów podróży powrotnej do państwa
pochodzenia lub zamieszkania albo kosztów tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli
pozwolenia na wjazd.

Wzór zaproszenia i formularza wniosku o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń
określone były dotychczas w wydanym na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r.
o cudzoziemcach rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia
2 czerwca 2010 r. w sprawie wzoru zaproszenia potwierdzającego posiadanie wystarczających
środków utrzymania na czas trwania planowanego pobytu oraz na powrót do państwa
pochodzenia lub zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na
wjazd, oraz wzoru formularza wniosku o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń (Dz. U.
z 2010 r., Nr 114, poz. 768). Określenie wysokości środków, które powinien posiadać
zapraszający na pokrycie kosztów, o których mowa w art. 53 pkt 2 ustawy stanowi nowość
w stosunku do obowiązującego dotychczas stanu prawnego. Z uwagi na brak regulacji w tym
zakresie, dotychczas wysokość tych środków była ustalana w sposób niejednolity przez organy
prowadzące postępowania w tych sprawach.





Wysokość środków, które powinien posiadać zapraszający, na pokrycie kosztów,
o których mowa w art. 53 pkt 2 ustawy została określona w § 2–5 projektowanego
rozporządzenia.


Zgodnie z wytycznymi określonymi w art. 57 ust. 2 pkt 3 ustawy, w rozporządzeniu,
należało uwzględnić konieczność określenia takiej wysokości środków finansowych, które
powinien posiadać zapraszający, aby zapewnić pokrycie niezbędnych kosztów związanych
z pobytem cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym kosztów
zakwaterowania, wyżywienia, kosztów podróży powrotnej do państwa pochodzenia lub
zamieszkania albo kosztów tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd,
biorąc pod uwagę możliwość zróżnicowana tej wysokości w zależności od miejsca
zakwaterowania cudzoziemca, długości jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
więzi rodzinnych łączących zapraszającego z zapraszającym oraz możliwości majątkowych
zapraszającego.


W § 2 ust. 1 określono, iż zapraszający powinien posiadać środki finansowe na pokrycie
13

kosztów związanych z pobytem cudzoziemca na terytoriom Rzeczypospolitej Polskiej, w tym
kosztów zakwaterowania i wyżywienia , co najmniej w wysokości 457 zł na każdy miesiąc
planowanego pobytu cudzoziemca.

Uznano, iż wysokość środków finansowych, którą powinien posiadać zapraszający na
pokrycie kosztów związanych z pobytem cudzoziemca na terytoriom Rzeczypospolitej Polskiej,
w tym kosztów zakwaterowania i wyżywienia , powinna przewyższać wysokość dochodu, od
której przyznaje się dla osoby w rodzinie świadczenia pieniężne z pomocy społecznej na
podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175,
poz. 1362, z późn. zm.). Wysokość kryterium dochodowego dla osoby w rodzinie została
określona w § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012r. w sprawie
zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy
społecznej (Dz. U. z 2012r., Nr 823) na 456 zł.

Odniesienie do wysokości dochodu, od której przyznaje się świadczenia pieniężne z pomocy
społecznej na podstawie ustawy o pomocy społecznej zastosowano w ustawie o cudzoziemcach
przy określaniu wysokości miesięcznego dochodu cudzoziemca ubiegającego się o udzielenie
zezwolenia na pobyt czasowy w odniesieniu do cudzoziemca ubiegającego się o udzielenie tego
zezwolenia oraz członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu.

Przy ustaleniu w/w kwoty pod uwagę wzięto sytuację, gdy miejscem zakwaterowania
zapraszanego cudzoziemca będzie lokal mieszkalny zapraszającego. W przypadku
zakwaterowania cudzoziemca w innym miejscu, zapraszający powinien posiadać dodatkowo
środki finansowe przeznaczone na pokrycie kosztów takiego zakwaterowania, zgodnie z § 4
projektowanego rozporządzenia.
W § 2 ust. 2 przy określaniu wysokości środków finansowych, którą powinien posiadać
zapraszający na pokrycie kosztów związanych z pobytem cudzoziemca na terytoriom
Rzeczypospolitej Polskiej uwzględniono sytuację, gdy okres pobytu, na który zapraszany jest
cudzoziemiec, jest krótszy niż miesiąc. W takiej sytuacji przewidziano, iż zapraszający powinien
posiadać środki finansowe w wysokości kwoty, o której mowa w ust. 1 pomniejszonej
proporcjonalnie w stosunku do liczby dni pobytu.
W § 2 ust. 3 uregulowano sytuację, gdy zapraszający będący osobą fizyczną nie posiada
środków finansowych na każdy miesiąc planowanego pobytu cudzoziemca w wysokości, o której
mowa w ust. 1, tj. co najmniej 457 zł pomnożonych przez liczbę miesięcy planowanego pobytu
zapraszanego cudzoziemca. W takiej sytuacji badane będzie w jakiej wysokości środkami
finansowymi dysponuje miesięcznie zapraszający. Zgodnie z projektowanym przepisem przyjęto,
że będzie on w stanie wywiązać się z zobowiązania do pokrycia kosztów związanych z pobytem
cudzoziemca na terytoriom Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli dysponuje on miesięcznie środkami
finansowymi w wysokości przekraczającej wysokość dochodu, od której przyznaje się dla osoby
w rodzinie świadczenia pieniężne z pomocy społecznej na podstawie ustawy z dnia 12 marca
2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), w odniesieniu do
siebie, każdego członka rodziny pozostającego na jego utrzymaniu oraz na każdego zapraszanego
cudzoziemca.
W § 3 określono wysokość środków finansowych, którą powinien posiadać zapraszający
na pokrycie kosztów związanych z pobytem cudzoziemca na terytoriom Polski w sytuacji, gdy
zapraszanym cudzoziemcem jest osoba, z którą zapraszającego łączą bliskie więzi rodzinne,
tj. zstępny, wstępny, małżonek, rodzice małżonka, lub rodzeństwo zapraszającego. Wysokość
14

tych środków określono na co najmniej 200 zł na każdy miesiąc planowanego pobytu
cudzoziemca. Uznano bowiem, iż w sytuacji, gdy zapraszanym cudzoziemcem jest bliski członek
rodziny, wysokość tych środków można ustalić na znacznie niższym poziomie w stosunku do
generalnie wymaganego. Prawne uregulowanie wpisywania zaproszeń do ewidencji zaproszeń,
w tym ustalenie wymogów dotyczących możliwości wystawienia zaproszenia ma na celu przede
wszystkim minimalizowanie możliwych nadużyć tej procedury, które mogą mieć miejsce przede
wszystkim w sytuacji, gdy zapraszany cudzoziemiec, lub cudzoziemcy, to osoby obce dla
zapraszającego. W ten sposób uwzględniono również sytuację zapraszających, głównie obywateli
polskich, których możliwości majątkowe są ograniczone, a chcą zaprosić na pobyt w Polsce
bliskich członków rodziny.
W § 4 określono, iż zapraszający powinien posiadać dodatkowo środki finansowe
przeznaczone na pokrycie kosztów zakwaterowania w przypadku zakwaterowania cudzoziemca
w innym miejscu niż lokal mieszkalny zapraszającego.
W § 5 określono, iż zapraszający powinien posiadać również środki finansowe na pokrycie
kosztów podróży powrotnej zapraszanego cudzoziemca do państwa pochodzenia lub
zamieszkania albo tranzytu do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd
w wysokości stanowiącej równowartość biletu do tego kraju, nie mniejsze jednak niż:
1) 200 złotych, w przypadku podróży powrotnej albo tranzytu do państwa sąsiadującego
z Rzecząpospolitą Polską,
2) 500 złotych, w przypadku podróży powrotnej albo tranzytu do państwa europejskiego,
3) 2.500 złotych, w przypadku podróży powrotnej albo tranzytu do nieeuropejskiego państwa
trzeciego.

Kwoty te zostały określone w oparciu o treść § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie minimalnych kwot, jakie powinni
posiadać cudzoziemcy podejmujący lub kontynuujący studia oraz prowadzący badania naukowe
na pokrycie kosztów utrzymania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powrotu oraz
dokumentów, które mogą potwierdzić możliwość uzyskania takich środków (Dz. U. z 2009r.,
Nr 222, poz.1766) z tym, że uwzględniono możliwość podróży powrotnej cudzoziemca nie tylko
do państwa z którego cudzoziemiec przybywa ale i do państwa zamieszkania cudzoziemca, jak
również do państwa tranzytu będącego państwem trzecim, które udzieli pozwolenia na wjazd.
Uwzględniono również możliwość podróży powrotnej cudzoziemca do państwa członkowskiego
Unii Europejskiej.

W określonym w załączniku nr 1 do rozporządzenia projektowanym wzorze zaproszenia
wprowadzono następujące zmiany w stosunku do obecnie obowiązującego wzoru:
– zrezygnowano z koncepcji pisemnego zobowiązywania się zapraszającego na
dokumencie zaproszenia do pokrycia kosztów związanych z pobytem cudzoziemca, w tym
kosztów zakwaterowania, wyżywienia i ewentualnego leczenia, pokrycia kosztów podróży
powrotnej do państwa pochodzenia lub zamieszkania albo kosztów tranzytu do państwa
trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd, oraz kosztów wydania i wykonania decyzji
o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, zgodnie z art. 54 pkt 3 ustawy. Dotychczasowe
rozwiązanie przewidywało wymóg złożenia przez zapraszającego podpisu na zaproszeniu przy
odbiorze wystawionego dokumentu, co wiązało się z koniecznością osobistego stawiennictwa
strony i było uważane za zbyt uciążliwy obowiązek. Obecnie przepisy ustawy
15

z dnia …o cudzoziemcach zezwalają wprost na odbiór zaproszenia przez pełnomocnika (art. 55).
Z uwagi na powyższe, zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 3 ustawy, oświadczenie woli zapraszającego
w przedmiocie zobowiązania się do pokrycia w/w kosztów związanych z zaproszeniem
cudzoziemca, składane będzie w formie pisemnej nie w dokumencie zaproszenia lecz tylko we
wniosku o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń. W zaproszeniu zamieszczona będzie
jedynie informacja, iż zapraszający jest zobowiązany do pokrycia przedmiotowych kosztów.
W związku z tym zniesiono wymóg złożenia przez stronę podpisu na wystawionym zaproszeniu;
– na rewersie zaproszenia usunięto rubryki dotyczące towarzyszących zapraszanemu
cudzoziemcowi : jego małżonka i dzieci, w myśl zasady jedna osoba – jeden dokument, co
umożliwi samodzielne korzystanie z odrębnych dokumentów zaproszenia przez te osoby. Zmiana
ta wynika z treści art. 54 ustawy, określającego dane, jakie zamieszcza się w zaproszeniu;
– na rewersie wprowadzona została rubryka dotycząca okresu ważności zaproszenia,
który będzie odpowiadał wskazanemu w zaproszeniu okresowi, na jaki zapraszający zaprosił
cudzoziemca, zgodnie z art. 54 pkt 9 w związku z art. 51 ust. 1;
– na rewersie wprowadzona została rubryka dotycząca informacji, czy zapraszający
zapewnia cudzoziemcowi zakwaterowanie w swoim lokalu mieszkalnym, zgodnie z art. 54
pkt 10;
– informacja o treści zobowiązania zapraszającego uległa nieznacznemu doprecyzowaniu,
zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 3 ustawy, poprzez wyraźne wymienienie kosztów wyżywienia oraz
została dostosowana do sformułowań ustawowych;
Określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia wzór formularza wniosku o wpisanie
zaproszenia do ewidencji zaproszeń nie uległ znacznej zmianie w stosunku do obecnie
obowiązującego.
Wniosek nie będzie już mógł obejmować, oprócz zapraszanego cudzoziemca, także jego
małżonka oraz dzieci, którzy mu towarzyszą, w związku z odejściem od możliwości objęcia
dokumentem zaproszenia tych osób w myśl zasady jedna osoba – jeden dokument, zgodnie
z art. 54 ustawy.
Projektowany wzór zawiera dodatkowo rubrykę dotyczącą liczby cudzoziemców
zaproszonych przez zapraszającego w ciągu roku poprzedzającego złożenie wniosku o wpisanie
zaproszenia do ewidencji zaproszeń, zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy (punkt V części A
formularza wniosku).
Treść zobowiązania zapraszającego do pokrycia kosztów związanych z zaproszeniem
cudzoziemca uległa nieznacznemu doprecyzowaniu, zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 3 ustawy,
poprzez wyraźne wymienienie kosztów wyżywienia oraz została dostosowana do sformułowań
ustawowych.
W punkcie III części A formularza wniosku sformułowanie „sytuacja finansowa
zapraszającego” zostało zastąpione ustawowym sformułowaniem „możliwości majątkowe
zapraszającego”. W części B, w danych dotyczących zapraszanego cudzoziemca dodano rubrykę
dotyczącą imienia ojca, w celu ułatwienia identyfikacji zapraszanego cudzoziemca. W punkcie II
części B dot. adresu miejsca zakwaterowania dodano wyrazy „na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej” oraz usunięto rubrykę „kraj”, gdyż w tym miejscu formularza wniosku chodzi o miejsce
zakwaterowania na terytorium Polski. W części C będzie się wpisywało nie tylko datę ale
i numer wpisu zaproszenia do ewidencji zaproszeń a rubryka „organ wydający” została
16

zastąpiona precyzyjniejszym sformułowaniem: „organ, który wpisał zaproszenie do ewidencji
zaproszeń”.
We wzorze formularza wniosku o wpisanie zaproszenia do ewidencji zaproszeń, zgodnie
z art. 51 ust. 2 pkt 6 ustawy zamieszczono informacje wymagane na podstawie art. 37 ust. 1
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE Nr 767/2008 z dnia 9 lipca 2008 r.
w sprawie Wizowego Systemu Informacyjnego (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy
państwami członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008,
str. 60, z późn. zm.). Informacje te dotyczą przetwarzania danych zapraszającego w Wizowym
Systemie Informacyjnym. Konieczność pouczania zapraszającego w tym zakresie wynika
z art. 14 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 810/2009 z dnia
13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz.
UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.).

W projekcie zaproponowano, aby rozporządzenie weszło w życie po upływie 3 miesięcy
od dnia ogłoszenia z uwagi na czas konieczny do przeprowadzenia procedury związanej
z przygotowaniem nowego wzoru zaproszenia.
Projektowana regulacja nie jest sprzeczna z prawem Unii Europejskiej.
Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych, a zatem nie podlega
notyfikacji, zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji
norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Projekt rozporządzenia nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania
konsultacji lub uzgodnienia.














17