Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw

facto uniemożliwiającą pobieranie takich świadczeń.
Transfer świadczeń z tytułu kombatanctwa jest obecnie możliwy jedynie do krajów
dawnej Jugosławii na mocy wciąż obowiązującej umowy międzynarodowej, a także
kilku innych krajów, z którymi umowy o transferze środków co prawda już wygasły, ale
świadczenia te przekazuje się uprawnionym osobom na zasadzie ochrony praw
nabytych.
Dlatego, aby każdy polski kombatant zamieszkały za granicą mógł otrzymywać należne
mu świadczenia dodatkowe z tytułu kombatanctwa w sposób maksymalnie dla niego
wygodny, niniejszy projekt przez rozwiązania zawarte w art. 1 pkt 20 zmierza do
umożliwienia przekazywania wszystkich świadczeń kombatanckich wypłacanych przez
polskie organy rentowe również na rachunki bankowe kombatanta prowadzone
w miejscu jego zamieszkania.
IX. W art. 1 pkt 19 jest zawarta zmiana doprecyzowująca wskazanie organów
wypłacających świadczenia. Proponuje się dodanie, że są to również organy emerytalne.
Dotychczas art. 24 ust. 1 wymieniał wyłącznie organy rentowe, mimo że świadczenia te
mogą być wypłacane również przez organy emerytalne. Dodatkowo wykreślono zdanie
drugie, które stwierdzało, że świadczenia wskazane w tym przepisie podlegają
refundacji z budżetu państwa. Zmiana ma na celu dostosowanie do obecnego stanu
prawnego, w którym świadczenia te nie są już refundowane z budżetu państwa, ale są
finansowane z utworzonego odrębnie rozdziału wydatków budżetowych 75313 –
świadczenia finansowane z budżetu państwa zlecone do wypłaty Zakładowi
Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Tym samym
konieczne jest doprecyzowanie zdania pierwszego przez wskazanie, że świadczenia te
wraz z odsetkami za opóźnienie, a także kosztami ich obsługi, są finansowane z budżetu
państwa.
X.
W art. 1 pkt 21 projektu przewiduje się utworzenie w Urzędzie do Spraw Kombatantów
i Osób Represjonowanych kompletnej bazy wszystkich kombatantów, inwalidów
wojennych i ofiar represji. W chwili obecnej takie informacje rozproszone są po różnych
instytucjach państwowych, realizujących wypłatę świadczeń dla osób uprawnionych
(Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wojskowe biuro
emerytalne, biuro emerytalne Służby Więziennej, Minister Sprawiedliwości w zakresie
spraw dotyczących sędziów w stanie spoczynku oraz Prokurator Generalny w zakresie
5
spraw dotyczących prokuratorów w stanie spoczynku). Wskazane podmioty będą
przekazywały do Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
następujące dane osobowe: imię, nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia,
nr PESEL lub nr dokumentu tożsamości oraz informację o rodzaju przyznanego danej
osobie świadczenia.
Zgromadzone w Urzędzie dane będą przekazywane Narodowemu Funduszowi Zdrowia,
co usprawni system weryfikacji praw poszczególnych osób do świadczeń opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i przyczyni się do likwidacji
przypadków korzystania z nich przez osoby nieuprawnione.
Szef UKiOR będzie aktualizował bazę danych osób uprawnionych na podstawie zbioru
danych osobowych PESEL na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia
10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r.
Nr 139, poz. 993, z późn. zm.).
XI. Art. 2 jest konsekwencją zmiany regulacji dotyczącej ryczałtu energetycznego
w ustawie o kombatantach. W związku z tym w ustawie z dnia 2 września 1994 r.
o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej
służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach,
zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 662,
z późn. zm.) zmienia się przepis art. 2a, który będzie odsyłał w zakresie ryczałtu
energetycznego do regulacji zawartej w ustawie o kombatantach.
XII. W art. 7 projektu przewiduje się zmianę art. 47c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U.
z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.). W projekcie dodaje się ust. 2–6. W ust. 3
zdefiniowano udzielanie wskazanych tam świadczeń opieki zdrowotnej poza
kolejnością. Udzielanie świadczeń poza kolejnością oznacza, że świadczeniodawca
udziela świadczeń poza kolejnością wynikającą z list oczekujących. Świadczenia, co do
zasady, będą udzielane w dniu zgłoszenia, z wyjątkiem sytuacji, gdy udzielenie
świadczenia nie będzie możliwe. W takim przypadku świadczeniodawca wyznaczy inny
termin (także poza kolejnością), z zastrzeżeniem że w zakresie świadczeń
specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej nie będzie on późniejszy niż
7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Ponadto w miejscach rejestracji pacjentów,
miejscach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz w aptekach będą wywieszane
informacje o powyższych uprawnieniach.
6
XIII. Skutkiem wejścia w życie art. 9 będzie utrata ważności zaświadczeń i legitymacji
o uprawnieniach kombatanckich wydanych przez inne podmioty niż uprawnione do tego
po wejściu w życie ustawy o kombatantach. Należy uznać, że ponad 20-letni okres był
okresem wystarczającym, aby osoba zainteresowana mogła uzyskać nowe dokumenty.
Przepis ten uniemożliwi również korzystanie z uprawnień kombatanckich przez osoby,
które utraciły do tego prawo, ale wciąż posługują się dokumentami wydanymi przed
1991 r.
XIV. Zgodnie z art. 13 wydane na podstawie dotychczasowych przepisów akty wykonawcze
zachowują moc do czasu wydania nowych aktów wykonawczych, nie dłużej jednak niż
przez 6 miesięcy.
XV. Termin wejścia w życie ustawy wynosi 30 dni od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1
pkt 14 lit. a tiret pierwsze, lit. b i d oraz pkt 20, które wchodzą w życie z dniem
1 stycznia 2014 r.
Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów dotyczących
notyfikacji norm i aktów prawnych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt został umieszczony
w Biuletynie Informacji Publicznej. Żaden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami
nad projektem ustawy w trybie przepisów ww. ustawy.
Problematyka regulowana przez projekt ustawy nie jest objęta przepisami prawa UE.













7
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)

1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
Projektowane rozwiązania mają wpływ na działanie: państwowych jednostek
wypłacających świadczenia dla kombatantów, podmiotów udzielających świadczeń
opieki zdrowotnej i podmiotów świadczących usługi komunikacyjne.
Beneficjentem przepisów będą polscy kombatanci i ofiary represji (niektóre regulacje
dotyczyć będą również tych spośród nich, którzy zamieszkali za granicą).
2. Wyniki konsultacji społecznych
Projekt ustawy został poddany konsultacjom z następującymi partnerami społecznymi:
1) Związkiem Sybiraków,
2) Związkiem Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej,
3) Stowarzyszeniem Polskich Kombatantów w Kraju,
4) Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej,
5) Związkiem Powstańców Warszawskich,
6) Związkiem Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów
Politycznych,
7) Ogólnopolskim Związkiem Osób Represjonowanych Politycznie „Bataliony
Robocze”,
8) Stowarzyszeniem Szarych Szeregów,
9) Radą do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Kierowniku UKiOR.
Podczas konsultacji organizacje wyraziły zadowolenie z podjętej inicjatywy legislacyjnej,
jednakże zgłosiły dodatkowe postulaty głównie dotyczące rozszerzenia zakresu projektu
o nowe uprawnienia dla kombatantów i osób represjonowanych. Zdecydowanie
negatywnie oceniono natomiast możliwość ograniczania przyznanych projektem nowych
uprawnień w przypadku przekroczenia limitów wskazanych w art. 9 projektu (reguła
wydatkowa), które były zawarte w wersji projektu przekazanej do konsultacji.
Podczas konsultacji społecznych organizacje zgłosiły propozycje dodatkowych regulacji.
Dotyczyły one m.in. przywrócenia bezpłatności leków, przywrócenia dodatku
kombatanckiego, zapewnienia bezpłatnych przejazdów środkami lokomocji publicznej,
wprowadzenia dodatku do emerytury lub renty w wysokości 500,00 zł, przyznawania
tytułu weterana również tym, którzy przeciwstawiali się czynnie władzy komunistycznej,
oraz członkom cywilnych struktur Polskiego Państwa Podziemnego, wprowadzenia
8
zasiłku pogrzebowego w wysokości 400% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku
śmierci weterana, bezpłatnych wózków inwalidzkich, przyznawania zapomóg dla
inwalidów wojennych, zwolnienia od opłaty miejscowej oraz uzdrowiskowej,
wprowadzenia nowej odznaki. Powyższe propozycje stanowią rozszerzenie zakresu
planowanej regulacji, dlatego nie zostały uwzględnione.
Ponadto zaproponowano, aby Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
podlegał pod Prezesa Rady Ministrów, a nie pod ministra właściwego do spraw
zabezpieczenia społecznego, co miałoby stanowić podkreślenie szacunku Państwa dla
kombatantów. Podległość Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego jest jednak uzasadniona
zakresem zadań tego urzędu. Należy jednak wskazać, że projektowany organ, a więc
Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, będzie powoływany
i odwoływany właśnie przez Prezesa Rady Ministrów.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
W Polsce żyje obecnie ok. 90 000 osób, które wejdą w skład Korpusu Weteranów Walk
o Niepodległość RP.
Należy szacować, że koszty wytworzenia i wysłania nowych legitymacji wyniosą
maksymalnie ok. 0,6 mln zł. W ujęciu rocznym wydatki na ten cel w 2013 r. wynosiłyby
do 240 000 zł, w 2014 r. – do 240 000 zł, w 2015 r. – do 60 000 zł i w 2016 r. do
60 000 zł. Celem proponowanych rozwiązań jest wydanie nowych legitymacji wszystkim
osobom zainteresowanym (co z kolei umożliwi członkom Korpusu Weteranów Walk
o Niepodległość RP korzystanie z przyznanych im uprawnień). Wydatki związane
z wytwarzaniem nowych legitymacji zostaną sfinansowane w ramach środków
posiadanych przez UKiOR.
Skutki podwyższenia dla członków Korpusu Weteranów ulgi na przejazdy krajową
komunikacją autobusową i kolejową z 37% do 51% można szacować na 1 666 000 zł
w pierwszym roku funkcjonowania ustawy (w latach kolejnych – do 2023 r. – koszty
będą wynosiły ok.: 1 853 000 zł, 1 594 000 zł, 1 355 000 zł, 1 138 000 zł, 956 000 zł,
784 000 zł, 635 000 zł, 508 000 zł, 401 000 zł). Szacunki te opierają się na obserwacji
tendencji w kształtowaniu wydatków z budżetu na refinansowanie ulg udzielanych przez
przewoźników różnym grupom uprawnionych, a także biorą pod uwagę określone
tendencje demograficzne, skutkujące zmniejszaniem się liczby osób uprawnionych.
9