Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

zawierających dane o faktycznej powierzchni obszarów objętych określoną formą
przyrody. Informacje na ten temat byłyby przekazywane przez Ministra do spraw
środowiska – ministrowi finansów w terminie do dnia 31 marca każdego roku
kalendarzowego .



Symulacje finansowe przy założeniu kwot subwencji należnych przy założeniu
różnych stawek bazowych w wysokości: 100 zł, 300 zł i 500 zł za hektar parku
narodowego obliczone dla poszczególnych województw oraz dla poszczególnych
gmin województwa podlaskiego (bez wprowadzenia mechanizmu limitującego
wypłatę subwencji w zależności od powierzchni chronionej znajdującej na obszarze
gminy) ilustrują odpowiednio Wykres nr 8 oraz Wykres nr 9. (patrz: wykres
poglądowy nr 7 i 8).


Przyjęte jako obowiązujące w projekcie niniejszej ustawy kwoty subwencji w
wysokości 160 zł za hektar obszaru chronionego w postaci parku narodowego i
rezerwatu przyrody oraz 80zł za hektar obszaru Natura 2000 są podyktowane
doświadczeniami państw sąsiednich borykających się z podobnymi problemami
niedofinansowania „gmin przyrodniczych”. Dla przykładu: w Portugalii kwota bazowa
wsparcia finansowego za 1 ha powierzchni obszaru chronionego wynosi 40 euro.
Przyjmując orientacyjnie średni kurs euro w stosunku do złotówki, w wysokości 4 zł
(1 EUR = 1 PLN), kwota ta przekłada się na kwotę 160 zł za hektar powierzchni
obszaru chronionego. W ocenie projektodawców kwota ta jest wystarczająca i w pełni
uzasadniona dla zrekompensowania gminom strat poniesionych wskutek ograniczeń w
gospodarowaniu ich terenami, a wynikających z regulacji środowiskowych.
Natomiast wobec faktu, iż największe ograniczenia w gospodarowaniu terenami tj.
praktycznie zupełny zakaz prowadzenia działalności na tych obszarach ma
zastosowanie do terenów parków narodowych i rezerwatów przyrody (najściślejsze
formy ochrony) można przyjąć, iż rekompensata za ww. obszary winna wynosić 100%
utraconych możliwości zarobkowania gmin na tych terenach. Z kolei wobec obszarów
Natura 2000, przepisy prawa wprowadzają jedynie pewne ograniczenia w
gospodarowaniu wynikające m. in. z konieczności każdorazowego przeprowadzania
21 
 
ocen środowiskowych zamierzonego przedsięwzięcia. Wobec tego, przyjęcie kwoty
subwencji w wysokości 80 zł za hektar obszaru chronionego, co stanowi 50% kwoty
wyjściowej (bazowej kwoty subwencji w wysokości 160 zł) , wydaje się być - w
kontekście jedynie częściowych ograniczeń w gospodarowaniu – w pełni uzasadnione
i słuszne ze względu na przyjęty cel regulacji, jakim jest subwencjonowanie ubytku w
dochodach własnych gmin, właśnie wskutek ich położenia w granicach obszarów
Natura 2000.

Projektodawcy
szacują,
że wprowadzenie mechanizmu subwencji
środowiskowej pochłaniałoby z budżetu państwa kwotę ok. 350-450 mln złotych w
ciągu roku budżetowego, przy założeniu najniższych stawek wyjściowych w
wysokości wskazanej w projekcie ustawy. Wyliczenia powyższe wynikają z analiz
projektodawców przeprowadzonych w przedmiocie liczby gmin o ponad 50 proc.
obszarze chronionym oraz szacowanych kwot subwencji, które ilustruje treść
Załącznika nr 1 do niniejszego projektu.
Ponadto, ostateczna kwota subwencji będzie również korygowana w oparciu o
wska nik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca kraju obliczony zgodnie z
art. 20 ust. 5 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 80 z
2010r. poz. 526 ) w stosunku do wska nika dochodów podatkowych na jednego
mieszkańca w gminie obliczonego zgodnie z art. 20 ust. 4 tej ustawy, co niewątpliwie
wpłynie na obniżenie ww. ostatecznej, łącznej kwoty środków finansowych,
niezbędnych do przekazania gminom w ramach mechanizmu subwencji
środowiskowej.

Natomiast z dużą dozą prawdopodobieństwa można przypuszczać, iż w miarę
rozwoju tych gmin, zwiększeniu ulegać będą wpływy z podatków lokalnych, ale także
zmniejszeniu ulegną wydatki na różnego rodzaju zasiłki społeczne, co znacząco
odciąży budżet państwa w tym zakresie.

Niewymierną korzyścią przedstawionego w projekcie rozwiązania jest z
pewnością wzrost zasobności, a co za tym idzie wykształcenia mieszkańców gmin
„przyrodniczych”, ich zdrowia oraz możliwości rozwoju tych gmin i ich
konkurencyjności. Wpływ wprowadzanej regulacji widoczny byłby w szczególności
22 
 
w gminach „ściany wschodniej”, Warmii i Mazur oraz w gminach województwa
zachodniopomorskiego, które mogłyby utrzymać istniejące inwestycje środowiskowe,
oświatowe i kulturalne oraz inwestować w nowe.

Ponadto, wprowadzenie mechanizmu finansującego ubytki w dochodach gmin
w postaci subwencji środowiskowej będzie zachęcać społeczności lokalne do
tworzenia nowych obszarów chronionych na terenach gmin, co mieści się w
dyrektywach polityki zrównoważonego rozwoju.


Wykres poglądowy nr 7. Szacowana ogólna wysokość subwencji w zależności od
kwoty bazowej subwencji do 1 ha obszaru parku narodowego wg poszczególnych
województw.
wysokość subwencji w tys. PLN przy
Parki
stawce:
Naro
Województwo
dowe
500
300
100
(ha)
PLN/ha
PLN/ha
PLN/ha
83
Podlaskie
791
41895,50
25137,30
8 379,10
46
Podkarpackie
732
23366,00
14019,60
4 673,20
42
Małopolskie
344
21171,95
12703,17
4 234,39
25
Pomorskie
895
12947,50
7 768,50
2 589,50
Mazowieckie
11436,00
6 861,60
2 287,20
22
23 
 
872
16
Lubelskie
905
8452,50
5071,50
1 690,50
11
Zachodniopomorskie
630
5 815,00
3 489,00
1 163,00
10
Dolnośląskie
841
5 420,50
3 252,30
1 084,10
Lubuskie
8 017
4 008,50
2 405,10
801,70
więtokrzyskie
7 618
3 808,80
2 285,28
761,76
Wielkopolskie
6 186
3 093,00
1 855,80
618,60
Kujawsko -
Pomorskie
0
0,00
0,00
0,00
Łódzkie
0
0,00
0,00
0,00
Opolskie
0
0,00
0,00
0,00
ląskie
0
0,00
0,00
0,00
Warmińsko -
Mazurskie
0
0,00
0,00
0,00
282
Razem:
831
141415,25
84849,15
28283,05

24 
 
Wysokość subwencji w tys. PLN
Parki
przy stawce:
Gmina
Powiat
Narodowe
500
300
100
(ha)
PLN/ha
PLN/ha
PLN/ha
Goniądz
MONIECKI
21 787,00
10 893,50 6 536,10 2 178,70
Trzcianne
MONIECKI
16 539,00
8 269,50 4 961,70 1 653,90
Białowieża
HAJNOWSKI
6 056,00
3 028,00 1 816,80 605,60
Sztabin
AUGUSTOWSKI 5 559,00
2 779,50 1 667,70 555,90
Narewka
HAJNOWSKI
4 462,00
2 231,00 1 338,60 446,20
Radziłow
GRAJEWSKI
4 177,00
2 088,50 1 253,10 417,70
Giby
SEJNE SKI
3 780,00
1 890,00 1 134,00 378,00
Suchowola
SOKÓLSKI
3 132,00
1 566,00 939,60
313,20
Łapy
BIAŁOSTOCKI
2 451,00
1 225,50 735,30
245,10
Dąbrowa
SOKÓLSKI
Białostocka
1 843,00
921,50
552,90
184,30
Nowinka
AUGUSTOWSKI 1 826,00
913,00
547,80
182,60
Lipsk
AUGUSTOWSKI 1 756,00
878,00
526,80
175,60
Choroszcz
BIAŁOSTOCKI
1 619,00
809,50
485,70
161,90
Turoś
BIAŁOSTOCKI
Kościelny
1 580,00
790,00
474,00
158,00
Rajgród
GRAJEWSKI
1 466,00
733,00
439,80
146,60
Krasnopol
SEJNE SKI
1 435,00
717,50
430,50
143,50
Jaświły
MONIECKI
1 189,00
594,50
356,70
118,90
Grajewo
GRAJEWSKI
972,00
486,00
291,60
97,20
WYSOKO
Sokoły
MAZOWIECKI
730,00
365,00
219,00
73,00
Suraż
BIAŁOSTOCKI
489,00
244,50
146,70
48,90
Kobylin -
WYSOKO
Borzymy
MAZOWIECKI
332,00
166,00
99,60
33,20
Baryłów
AUGUSTOWSKI 281,00
140,50
84,30
28,10
25