Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych

przedmiot, omawianemu obowiązkowi. W szczególności ograniczenie to będzie mogło
dotyczyć dostaw energii elektrycznej, gazu, usług finansowych, tj. dostaw lub usług
świadczonych zwykle przez podmioty niemające statusu małego lub średniego
przedsiębiorcy.
Bezpośrednia zapłata wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy
Celem proponowanych zmian w przepisach ustawy Pzp jest stworzenie mechanizmu
gwarantującego wywiązywanie się przez podmioty realizujące zamówienie publiczne
z tytułu zapłaty wynagrodzenia należnego ich podwykonawcom i dalszym
podwykonawcom. Temu celowi służy akceptowanie lub zapoznawanie się przez
zamawiającego z umowami o podwykonawstwo oraz uzależnienie wypłaty
wynagrodzenia wykonawcy od rozliczenia się z podwykonawcami i dalszymi
podwykonawcami, będącymi stronami umów zaakceptowanych lub znanych
zamawiającemu. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, gdy wymagalne wynagrodzenia
podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy nie zostanie uiszczone. Na taką okoliczność
proponuje się wprowadzenie obowiązku dokonania bezpośredniej zapłaty, przez
zamawiającego, na rzecz podmiotu realizującego część zamówienia publicznego, którego
wymagalne wynagrodzenie nie zostało uiszczone przez zleceniodawcę. Bezpośrednia
zapłata wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy dotyczyłaby umów
o podwykonawstwo na roboty budowlane, które zostały zaakceptowane przez
zamawiającego, a w przypadku umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są
dostawy lub usługi, które zostały zgłoszone zamawiającemu, i miała miejsce w przypadku
uchylania się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub
dalszego podwykonawcę. Bezpośrednio wypłacane wynagrodzenie dotyczyłoby
wyłącznie należności powstałych po akceptacji przez zamawiającego umowy
o podwykonawstwo. Konieczność bezpośredniej zapłaty należy uznać za sytuację
wyjątkową, ponieważ będzie wymagała od zamawiającego przejęcia obowiązków
ciążących na zleceniodawcach robót, dostaw lub usług na podstawie umowy
o
podwykonawstwo oraz będzie świadczyła o nienależytym wykonaniu umowy
o zamówienie publiczne, jak również umowy o podwykonawstwo, przez stronę umowy,
która jest zobowiązana do spełnienia świadczenia pieniężnego. W związku z tym,
proponuje się, aby konieczność wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty
podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy lub konieczność dokonania bezpośrednich
13 
 
zapłat na sumę większą niż 2% wartości umowy o zamówienie, mogła stanowić podstawę
do odstąpienia przez zamawiającego od umowy w sprawie zamówienia publicznego.
W następstwie dokonania bezpośredniej zapłaty, zamawiający będzie potrącał kwotę
wypłaconą bezpośrednio podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy z kwoty
wynagrodzenia należnego wykonawcy. Z uwagi na fakt, iż konieczność bezpośredniej
zapłaty jest następstwem okoliczności, za które zamawiający nie ponosi
odpowiedzialności, proponuje się, aby kwota zapłacona bezpośrednio obejmowała
wyłącznie wynagrodzenie należne podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy.
Przepisy będą również przewidywać rozwiązanie mające zapobiec bezpośredniej zapłacie
wynagrodzenia, które z różnych przyczyn (rozwiązania umowy o podwykonawstwo,
niewykonania lub nienależytego jej wykonania itp.) jest nienależne podwykonawcy lub
dalszemu podwykonawcy. Proponuje się, by przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty na
rzecz podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy, zamawiający był zobowiązany
umożliwić wykonawcy zgłoszenie uwag dotyczących zasadności takiej zapłaty,
w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia doręczenia informacji o zwróceniu się
o bezpośrednią zapłatę do zamawiającego. W przypadku zgłoszenia ww. uwag w terminie
wskazanym przez zamawiającego, jeżeli w sposób wystarczający wykazano niezasadność
bezpośredniej zapłaty, zamawiający będzie obowiązany złożyć do depozytu sądowego
kwotę potrzebną na pokrycie wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego
podwykonawcy. Oznacza to, iż bezpośrednia zapłata będzie dokonywana wyłącznie
w
sytuacji, gdy zapłata za realizację świadczenia nie będzie budziła poważnych
zastrzeżeń wykonawcy, a tym samym zamawiającego, natomiast w przypadku zgłoszenia
ww. uwag przez wykonawcę (skutkiem czego będzie złożenie spornej kwoty
wynagrodzenia do depozytu sądowego) uzyskanie spornej kwoty wynagrodzenia tak
przez wykonawcę, jak i podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę, będzie
równoznaczne z koniecznością sądowego rozstrzygnięcia sporu.
Obligatoryjne postanowienia umowy o zamówienie publiczne dotyczące
podwykonawstwa
W celu zapewnienia skuteczności proponowanych rozwiązań konieczne jest
wprowadzenie wymogów w zakresie przewidzenia przez zamawiającego w umowie
o
zamówienie publiczne obowiązków wykonawcy związanych z wymaganiami
dotyczącymi podwykonawstwa oraz kar umownych z tytułu ich niewykonania lub
14 
 
nienależytego wykonania. Umowa o zamówienie publiczne na roboty budowlane
powinna więc przewidywać m.in.: obowiązek przedkładania przez wykonawcę projektu
umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, projektu jej
zmiany, poświadczonego przez przedkładającego za zgodność z oryginałem, odpisu
umowy oraz zmiany umowy oraz obowiązek przedkładania poświadczonego przez
przedkładającego za zgodność z oryginałem, odpisów zawartych umów
o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi, a także zmian tych
umów. Obowiązek przedkładania tych umów ma służyć realizacji celu projektowanej
ustawy, jakim jest ochrona podwykonawców, i umożliwiać zamawiającemu pozyskanie
informacji na ich temat, ich akceptacji i zawartych z nimi umów, sprawdzania wypłaty
wymagalnego na ich podstawie wynagrodzenia oraz dokonywania bezpośredniej zapłaty
na rzecz podwykonawców lub dalszych podwykonawców, którzy nie otrzymali
wynagrodzenia od swoich zleceniodawców. Umowa o zamówienie publiczne powinna
również wskazywać termin na wniesienie przez zamawiającego zastrzeżeń do projektu
umowy oraz sprzeciwu do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty
budowlane. Umowa będzie również określać zasady zapłaty wynagrodzenia wykonawcy
uwarunkowane przedstawieniem przez niego dowodów potwierdzających zapłatę
wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom oraz dalszym podwykonawcom oraz
termin tej zapłaty. W umowie powinny również znaleźć się postanowienia w zakresie
zasad dotyczących zawierania umów z dalszymi podwykonawcami. W umowie
zamawiający powinien również określić sankcje, przede wszystkim w formie kar
umownych, z tytułu niewykonania postanowień umowy o zamówienie publiczne
w zakresie wymagań dotyczących podwykonawstwa. Kary te powinny dotyczyć m.in.
(a) niezapłacenia lub nieterminowego zapłacenia wynagrodzenia należnego
podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom, (b) nieprzedłożenia do zaakceptowania
projektu umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane lub
projektu jej zmiany, (c) nieprzedłożenia poświadczonego przez wykonawcę, za zgodność
z oryginałem, odpisu umowy o podwykonawstwo lub jej zmiany, (d) braku zmiany
umowy o podwykonawstwo w zakresie terminu zapłaty.
Relacje pomiędzy przepisami ustawy Pzp dotyczącymi umów w sprawach zamówień
publicznych a przepisami ustawy Kodeks cywilny, jednocześnie pomiędzy
proponowanymi przepisami a w szczególności art. 6471 Kodeksu cywilnego, reguluje
przepis art. 139 ust. 1 ustawy Pzp. W myśl tego przepisu, do umów w sprawach
15 
 
zamówień publicznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks
cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Tym samym, w sprawach
zapewnienia zapłaty wynagrodzenia podwykonawców oraz dalszych podwykonawców,
które wynikają z zawartych umów o podwykonawstwo, będą miały zastosowanie
projektowane przepisy. Proponowane przepisy nie odnoszą się m.in. do kwestii solidarnej
odpowiedzialności inwestora i wykonawca za zapłatę wynagrodzenia za roboty
budowlane wykonane przez podwykonawcę, w konsekwencji zagadnienie te będzie
oceniane w świetle przepisów Kodeksu cywilnego.
Zaliczkowanie umów na roboty budowlane
W celu określenia relacji zachodzących pomiędzy obecnie obowiązującym przepisem
dotyczącym zaliczkowania w zamówieniach publicznych (art. 151a ustawy Pzp)
a
przewidzianym w projekcie obowiązkiem zaliczkowania w określonych
okolicznościach (art. 143a ust. 1 pkt 1 projektu), proponuje się, aby przewidziane
w obecnie obowiązującym przepisie art. 151a ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp uprawnienie
zamawiającego do udzielania zaliczek stawało się obowiązkiem, w przypadku zamówień
na roboty budowlane, których termin wykonania jest dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli
umowa przewiduje zapłatę całości wynagrodzenia należnego wykonawcy, po wykonaniu
całości robót budowlanych.
Przepisy przejściowe
Przepisy projektowanej ustawy nie będą miały zastosowania do postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego wszczętych a nie zakończonych przed dniem wejścia w życie
ustawy oraz do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia
w życie ustawy – do tych postępowań i umów stosować się będzie przepisy
dotychczasowe. Przepisy dotychczasowe będzie się także stosować do umów w sprawach
zamówień publicznych zawartych po dniu wejścia w życie przepisów ustawy,
w następstwie postępowań o udzielenie zamówień publicznych wszczętych przed dniem
wejścia przepisów ustawy. Nie jest zasadne i możliwe objęcie projektowanymi
przepisami ww. postępowań i umów, bowiem projektowane regulacje w głównej mierze
odnoszą się do treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz są związane
z umową w sprawie zamówienia publicznego, tj. dokumentami tworzonymi przez
zamawiającego przed rozpoczęciem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
16 
 
Wejście w życie proponowanych przepisów
Proponuje się, aby projektowana ustawa nowelizująca ustawę – Prawo zamówień
publicznych weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.
Projektowana ustawa nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.),
w związku z tym nie podlega notyfikacji.
Projekt ustawy jest ujęty w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów (UD37).
Przedmiotowy projekt nie jest sprzeczny z obowiązującymi regulacjami Unii Europejskiej
w tym zakresie.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy
został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Zamówień Publicznych.
Do dnia 15 stycznia 2013 r. nie odnotowano żadnych zgłoszeń w tym trybie.
Jednocześnie, zgodnie z § 11a uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r.
– Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.), projekt ustawy
został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.











17