Poselski projekt ustawy o ogrodach działkowych

Art. 28

W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r., Nr 207,
poz. 2016 z późniejszymi zmianami) art. 29 ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
„4) altan i obiektów gospodarczych na działkach w ogrodach działkowych
o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz
wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich;”.

Art. 29

W ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.) art. 15 ust. 3 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
„5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych, w tym ogrodów działkowych oraz
terenów służących organizacji imprez masowych;”.

Art. 30

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93
z późniejszymi zmianami) art. 244 otrzymuje brzmienie:
„Art. 244. § 1. Ograniczonymi prawami rzeczowymi są: użytkowanie, służebność,
zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie działki oraz
hipoteka.
§ 2. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie działki oraz hipotekę
regulują odrębne przepisy.”
Rozdział 7
Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 31

1. Z dniem wejścia w życie ustawy wygasają wszelkie uprawnienia i kompetencje
przyznane Polskiemu Związkowi Działkowców, zwanemu dalej PZD, przez ustawę z dnia
8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. z 2005 r., Nr 169, poz. 1419)
oraz przez przepisy szczególne, w szczególności wygasa przysługujące PZD użytkowanie
wieczyste.
2. Z dniem wejścia w życie ustawy wspólnoty ogrodów wstępują w prawa własności lub
użytkowania wieczystego przysługującego PZD.
3. Majątek PZD przechodzi na Skarb Państwa, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Z dniem wejścia w życie ustawy Fundusz Rozwoju Pracowniczych Ogrodów
Działkowych działający na podstawie ustawy, o której mowa ust. 1, zwany dalej
Funduszem, przechodzi w stan likwidacji. Aktywa i pasywa Funduszu stają się aktywami
i pasywami Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6.
5. Składniki majątku PZD położone na terenie poszczególnych ogrodów, przeznaczone do
wspólnego użytku właścicieli i użytkowników działek, stają się częścią wspólną ogrodu
w rozumieniu art. 2 ust. 3.
6. Aktywa i pasywa funduszu, o którym mowa w ust. 3, będące w dniu wejścia w życie
ustawy w dyspozycji zarządów rodzinnych ogrodów działkowych, przechodzą na rzecz
wspólnot ogrodów.
7. Majątek i środki, o których mowa w ust. 2 i 3 winny być przeznaczone na wsparcie
działalności, o której mowa w art. 2. Minister właściwy do spraw środowiska określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady rozdysponowania tych środków.


Art. 32

1. Dotychczasowe prawo użytkowania działki w rozumieniu art. 14 ustawy, o której
mowa w art. 32 ust. 1, z mocy prawa staje się prawem użytkowania działki w rozumieniu
przepisów niniejszej ustawy.
2. Dotychczasowe rodzinne ogrody działkowe w rozumieniu ustawy, o której mowa
w art. 32 ust. 1, z mocy prawa stają się ogrodami działkowymi w rozumieniu przepisów
niniejszej ustawy.

Art. 33

1. W terminie 30 dni od wejścia w życie ustawy minister właściwy do spraw środowiska
w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa powoła Likwidatora
PZD i Funduszu, zwanego dalej Likwidatorem.
2. Koszty likwidacji pokrywa się z majątku PZD.
3. Do zadań Likwidatora należy w szczególności:
1) sporządzenie planu finansowego likwidacji Funduszu,
2) sporządzenie planu zaspokojenia zobowiązań PZD oraz planu zagospodarowania
jego majątku,
3) ściąganie wierzytelności i wykonanie zobowiązań PZD oraz reprezentowanie
Skarbu Państwa w tych sprawach,
4) prowadzenie innych spraw bieżących związanych z likwidacją PZD i Funduszu.

Art. 34

Traci moc ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych
(Dz. U. z 2005 r., Nr 169, poz. 1419).

Art. 35

Traci moc ustawa z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych
(Dz. U. z 1996 r. Nr 85. poz. 390).

Art. 36

Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.













UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 11 lipca 2012 r. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie
orzekł niekonstytucyjność 24 fundamentalnych artykułów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.
o rodzinnych ogrodach działkowych. Trybunał Konstytucyjny podtrzymał ustalenia
i wnioski wynikające z orzeczeń Trybunału z lat 1996 (sprawa K 27/95), 2002 (sprawa
K 39/00) oraz 2008 (sprawa K 61/07). Rozstrzygnięcia o niekonstytucyjności przepisów
ustawy z 1981 r., jak i ustawy obowiązującej od 2005 r., zapewniających Polskiemu
Związkowi Działkowców (dalej PZD) pozycję monopolisty w zakresie dostępu do
gruntów i zarządzania ogrodami działkowymi (najpierw pracowniczymi, a następnie
rodzinnymi) dowodzą negatywnej oceny przez Trybunał takich rozwiązań ustawowych.
Trybunał w sprawach tych dobitnie podkreślał materialny aspekt zasady
demokratycznego państwa prawnego, który wymaga, aby prawo wyrażało wartości
odpowiadające ustrojowi demokratycznemu państwa, w tym wolności zrzeszania się.
Obywatele pragnący jednoczyć swą działalność, powinni mieć gwarancje wolności
wybierania formy prawnoorganizacyjnej w zależności od celów, jakie zamierzają
realizować. Trybunał stale akcentował też, że zagwarantowanie prawne wyłączności
PZD dostępu do gruntów przeznaczonych na ogrody działkowe jest sprzeczne
z fundamentalną zasadą ustrojową: zasadą demokratycznego państwa prawnego.
Wynika to stąd, że zarówno ustawa z 1981 r. jak i z 2005 r. - przyznawały i chroniły
monopol tej organizacji na prowadzenie ogrodów działkowych. Trybunał Konstytucyjny,
stosując tzw. klauzulę odraczającą derogację niekonstytucyjnych przepisów, z wyjątkiem
art. 10 u.r.o.d., wyznaczył ustawodawcy maksymalny, 18-miesięczny okres na
uchwalenie nowej ustawy. Stąd wynikła konieczność przedłożenia nowych zasad
ustrojowych dotyczących ogrodów działkowych.
Niniejszy projekt ustawy o ogrodach działkowych za fundament uznaje stworzenie
takiej sytuacji prawnej działkowców w Polsce, która zgodna jest z Konstytucją RP,
zasadami solidarności społecznej, zasadą samorządności i praworządności. Należało
niniejszym projektem uczynić zadość orzeczeniom Trybunału Konstytucyjnego, który
wielokrotnie podkreślał niezgodność dotychczasowych uregulowań z literą i duchem
Konstytucji RP oraz podstawowymi zasadami demokracji.
Niniejszy projekt przewiduje, że zakładanie ogrodów działkowych jest zadaniem
własnym gmin. Gminy realizują powyższe uprawnienie w drodze uchwały rady gminy,
właściwej ze względu na położenie ogrodu działkowego. Kompetencje gminy
w powyższym zakresie realizować będzie ustanowiony w tym celu pełnomocnik, który
dokonuje następujące czynności prawne: przygotowanie podziału ogrodu na część
wspólną i odrębne działki, dokonuje zbycia działek lub ustanowienia ich użytkowania,
wykonywanie tymczasowego zwykłego zarządu ogrodem, zwołanie pierwszego zebrania
wspólnoty i przeprowadzenie wyboru za rządu wspólnoty, koordynowanie działań
pracowników urzędu w zakresie spraw związanych z zarządem ogrodu.
Projekt precyzuje jakie elementy ogrodu będą tworzyły część wspólną
działkowców, a zarazem ich współwłasność. Wymieniony w art. 9 ust. 1 katalog urządzeń
jest katalogiem otwartym, co oznacza, że do pojęcia „urządzenia ogrodów działkowych”
można będzie zaliczyć także inne urządzenia, o ile będą mieścić się w wymienionym
pojęciu, tzn. służyć do zaspokajania wspólnych potrzeb właścicieli i użytkowników
działek.
Projekt zakłada, iż uprawa i korzystanie z działki będzie możliwe wyłącznie
w dwóch formach prawnych: prawa własności oraz prawa użytkowania. Z prawem
własności związana będzie współwłasność w częściach wspólnych ogrodu. Wielkość
udziału w częściach wspólnych ogrodu będzie uzależniona od wielkości posiadanej
działki i będzie odpowiadała stosunkowi jej powierzchni względem ogólnej powierzchni
działek w ogrodzie.

Projekt dopuszcza możliwość likwidacji ogrodu działkowego, jednakże może się
ona odbyć tylko w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi potrzebami
gospodarczymi lub społecznymi. W przypadku dokonania likwidacji, właściwy organ
zapewnia teren zastępczy, o powierzchni nie mniejszej niż likwidowany ogród,
wyposażone w taką samą infrastrukturę. Niniejszy projekt nakłada na podmiot lub