Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych

wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca będzie mógł
uzgodnić treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi
w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy, albo
2) w porozumieniu zawieranym z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi
w trybie przyjętym u danego pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają
zakładowe organizacje związkowe.
Powyższy tryb wprowadzania u pracodawcy ruchomego czasu pracy znajduje
uzasadnienie ze względu na jego stosowanie w okresie obowiązywania ustawy z dnia
1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników
i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035, z późn. zm.), a także ze względu na
fakt, że określone rozkłady czasu pracy w ruchomym czasie pracy mogą
w niektórych przypadkach przewidywać znaczny brak regularności co do godzin
rozpoczynania pracy w poszczególne dni, co może utrudniać pracownikom
harmonijne łączenie życia prywatnego z obowiązkami zawodowymi. Zatem celowe
jest, aby pracodawca mógł stosować ruchomy czas pracy po uzgodnieniu tego
z przedstawicielami załogi (zakładowa organizacja związkowa, a w razie jej braku –
przedstawiciele pracowników).
Ponadto, ze względu na to, że niejednokrotnie wykonywanie pracy w ruchomym
czasie pracy leży w interesie pracowników, proponuje się, by taka organizacja czasu
pracy (w obu odmianach) mogła być stosowana także na pisemny wniosek
zainteresowanego pracownika. Proponuje się przy tym, żeby było to możliwe
zarówno wówczas, gdy w zakładzie pracy w ogóle nie przyjęto ruchomego czasu
pracy w trybie opisanym powyżej, jak również, gdy przyjęto ruchomy czas pracy, ale
pracownik jest zainteresowany innym rozkładem czasu pracy niż wynikający
z przyjętych ustaleń na szczeblu zakładowym.
Zmiany w powyższym zakresie przewiduje art. 1 pkt 3 projektowanej ustawy,
dotyczący art. 150 § 3 i 5 Kodeksu pracy.
Zmiana w ustawie o związkach zawodowych
Proponowana w projektowanej ustawie zmiana art. 30 ust. 5 ustawy z dnia 23 maja
1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.) jest
związana z przyjęciem innych zasad przedłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy
w zmienianych przepisach Kodeksu pracy.
7

Obecnie art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych odwołując się do art. 129 § 2
Kodeksu pracy przesądza, że pracodawca w przypadku pluralizmu związkowego może
stosować dłuższy niż 4-miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy w rolnictwie
i hodowli, a także przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, na podstawie
samodzielnie podjętej decyzji (poprzez zmianę regulaminu pracy), jeżeli zakładowe
organizacje związkowe albo organizacje związkowe reprezentatywne w rozumieniu
art. 24125a Kodeksu pracy nie przedstawią w tej sprawie wspólnie uzgodnionego
stanowiska w terminie 30 dni.
Z kolei z obecnie obowiązującego art. 1042 i art. 150 § 1 i 2 Kodeksu pracy wynika, że
przy wyżej wymienionych rodzajach prac pracodawca także może podjąć samodzielną
decyzję w sprawie stosowania dłuższych okresów rozliczeniowych, jeżeli zakładowa
organizacja związkowa, działająca w warunkach monizmu związkowego, nie wyrazi
zgody na zmianę regulaminu pracy w tej kwestii.
Ze względu na to, że projektowana nowelizacja Kodeksu pracy przewiduje stosowanie
przedłużonego okresu rozliczeniowego czasu pracy do 12 miesięcy, zgodnie
z wymaganiami art. 18 i 19 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy
(Dz. Urz. UE L 299 z 18.11.2003, str. 9; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz.
5, t. 4, str. 381) stanowiącymi o możliwości takiego wydłużenia okresu rozliczeniowego
czasu pracy wyłącznie na podstawie układów zbiorowych pracy lub porozumień
zawieranych między partnerami społecznymi – projekt nadaje nowe brzmienie art. 129
i art. 150 Kodeksu pracy. Tym samym bezprzedmiotowe staje się odesłanie w art. 30
ust. 5 ustawy o związkach zawodowych do art. 129 § 2 Kodeksu pracy.
Dotychczasowy tryb współdziałania pracodawcy z zakładowymi organizacjami
związkowymi w kwestii wydłużania okresu rozliczeniowego czasu pracy przewidziany
w art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych stanie się bowiem nieaktualny
w związku z przyjęciem odmiennego trybu przewidzianego w projektowanej ustawie.
Zmianę w powyższym zakresie przewiduje art. 2 projektowanej ustawy.
Proponuje się, aby projektowana ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia.
Przedmiot projektowanej regulacji nie podlega procedurze notyfikacji określonej
w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
8

sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt ustawy został
umieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej. aden podmiot nie zgłosił zainteresowania pracami nad tym projektem.
Projektowana ustawa została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji, zgodnie z treścią § 11a ust. 1 uchwały nr 49 Rady
Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13,
poz. 221, z późn. zm.).
Projektowana ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.



9


OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Zakres podmiotowy regulacji
Projektowana ustawa będzie oddziaływać na pracowników i pracodawców, do
których mają zastosowanie nowelizowane przepisy Kodeksu pracy o czasie pracy.
2. Konsultacje społeczne
Projektowana ustawa była przedmiotem konsultacji społecznych w trybie przepisów
ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 854, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o organizacjach
pracodawców (Dz. U. Nr 55, poz. 235, z późn. zm.). Projektowana ustawa została
skierowana do zaopiniowana przez następujące organizacje:
1) NSZZ „Solidarność”;
2) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych;
3) Forum Związków Zawodowych;
4) Związek Pracodawców Business Centre Club;
5) Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
6) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej;
7) Związek Rzemiosła Polskiego.
Wszystkie ww. organizacje zajęły stanowisko do projektu. Ponadto stanowisko
przekazały: Porozumienie Zielonogórskie – Federacja Związków Pracodawców
Ochrony Zdrowia oraz Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych w Polsce
(ABSL).
Związek Rzemiosła Polskiego wniósł o jak najszybsze wprowadzenie
zaproponowanych zapisów, nie zgłaszając uwag. Także Pracodawcy RP pozytywnie
zaopiniowali projekt, zwracając jednak uwagę, że w projekcie nie została
uregulowana kwestia doby pracowniczej. W związku z tym należy wyjaśnić, że
celem projektowanych zmian było jedynie wprowadzenie możliwości przedłużania
okresów rozliczeniowych czasu pracy do 12 miesięcy oraz umożliwienie stosowania
tzw. ruchomego czasu pracy, a nie wprowadzanie dalej idących zmian w dziale
szóstym Kodeksu pracy „Czas pracy”. Projekt zawiera odstępstwa od definicji doby
10

oraz pracy w godzinach nadliczbowych jedynie w zakresie koniecznym do
scharakteryzowania ruchomego czasu pracy.
W ocenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” katalog
wymienionych w przepisie art. 129 § 3 k.p. systemów czasu pracy, w przypadku
których okres rozliczeniowy może być przedłużony do 12 miesięcy, jest zbyt wąski
i należałoby rozważyć wprowadzenie odesłania również do art. 136, art. 143
i art. 144 k.p. Propozycja ta została uwzględniona.
Ponadto, zdaniem PKPP „Lewiatan”, konstrukcja art. 135 § 2 k.p. w powiązaniu
z art. 129 § 2 i 3 k.p. jest nieczytelna, ponieważ wprowadza się w sumie trzy
długości okresów rozliczeniowych, przy czym w niektórych przypadkach
pracodawcy łatwiej będzie wprowadzić 4-miesięczny okres rozliczeniowy w ramach
art. 135 § 2 k.p. niż wydłużony okres rozliczeniowy na podstawie art. 129 § 2 i 3 k.p.
Uwaga stała się bezprzedmiotowa w związku z rezygnacją w projektowanej ustawie
z wprowadzania zmian w długości okresów rozliczeniowych w systemie
równoważnego czasu pracy, o którym mowa w art. 135 Kodeksu pracy. Nie został
uwzględniony postulat PKPP „Lewiatan”, aby dopuścić wprowadzanie dłuższych
okresów rozliczeniowych po uzyskaniu zgody przez większość reprezentatywnych
organizacji związkowych mających autentyczną większość członków załogi. Nie jest
bowiem możliwe różnicowanie reprezentatywnych organizacji związkowych, gdy
kryteria reprezentatywności określa art. 24125a Kodeksu pracy. Nie został także
uwzględniony postulat, aby ruchomy czas pracy był wprowadzany na ogólnych
zasadach, tj. w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo obwieszczeniu.
Nie zawsze bowiem taka organizacja czasu pracy jest oceniana jako korzystna dla
pracowników; fakt, że mogła ona być stosowana na podstawie powołanej wyżej
ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. wskazuje na to, że co do zasady jest ona wprowadzana
w interesie pracodawców. Z tych względów powinna być ona wprowadzana tylko
w
uzgodnieniu z przedstawicielami załogi. Odrębną natomiast kwestią jest
przewidziana w projekcie możliwość stosowania ruchomego czasu pracy na pisemny
wniosek pracownika – taki tryb zakłada, że to pracownik jest zainteresowany
indywidualnym rozkładem czasu pracy, oceniając go jako korzystny.
Nieuwzględnienie postulatu PKPP „Lewiatan” dotyczącego zachowania obecnego
brzmienia art. 129 § 2 k.p. i art. 150 § 2 k.p. (oraz art. 30 ust. 5 ustawy o związkach
zawodowych), wynika z tego, że przepis ten nie odpowiada wymaganiom powołanej
11