Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

12

ubezpieczonych dobrowolnie (art. 4 pkt 1 projektu).
Druga zmiana, zawarta w art. 4 pkt 2 projektu, zawiera propozycję
wydłużenia maksymalnego okresu otrzymywania wiadczenia chorobowego
dla kobiet w ciąży ze 182 dni do 270 dni.
Jak pokazuje praktyka Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w przypadku
ciąż zagrożonych, limit 182 dni jest zbyt krótki, co oznacza konieczno ć
ubiegania się o inne wiadczenia (np. wiadczenia rehabilitacyjne).
Wprowadzenie zmiany ułatwi kobietom w ciąży dostęp do wiadczeń
zapewniających im zastąpienie dochodu w okresie ciąży, jeżeli są zmuszone
przebywać na długotrwałych zwolnieniach lekarskich w związku z ciążą.
Kolejna zmiana (art. 4 pkt 3 projektu) porządkuje przepisy dotyczące
dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu
macierzyńskiego.
Zmiana ta dotyczy zasad wypłaty zasiłku w okresie dodatkowego urlopu
macierzyńskiego oraz sposobu pomniejszania wysoko ci zasiłku ma-
cierzyńskiego w przypadku jednoczesnego wykonywania pracy u ma-
cierzystego pracodawcy. Jej celem jest urealnienie wysoko ci zasiłku
w
stosunku do okresu, w którym pracownik wykonuje zatrudnienie
u swojego pracodawcy. Zatem zasiłek macierzyński ma być pomniejszany
proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik wykonuje
zatrudnienie.
11. Zmiana zawarta w art. 5 projektu dotyczy ustawy z dnia 13 marca 2003 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków
pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844,
z późn. zm.). Ma ona charakter porządkowy i polega na powołaniu w art. 7
tej ustawy przepisu art. 1868 Kodeksu pracy (dotyczy ochrony stosunku
pracy w czasie korzystania przez pracownika uprawnionego do urlopu
wychowawczego z obniżonego wymiaru czasu pracy).

Zmiana zawarta w art. 5 projektu ma na celu ochronę pracownika przed
zwolnieniem nie tylko w okresie przebywania na urlopie wychowawczym, ale

13

również zatrudnionego w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie
trwania uprawnienia do urlopu wychowawczego.
12. Zmiana ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wiadczeniach rodzinnych
(Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.), zawarta w art. 6 pkt 1
projektu, wprowadza warunkowe wypłacanie wiadczenia z tytułu urodzenia
dziecka (tzw. becikowego) uzależnione od przedstawienia, przez matkę lub
ojca dziecka ubiegających się o takie wiadczenie, za wiadczenia
lekarskiego o objęciu odpowiednią opieką w czasie ciąży, podobnie jak w
przypadku korzystania przez kobiety w ciąży z zapomogi (art. 6 pkt 3
projektu).
Intencją tej regulacji jest zwiększenie rzeczywistego zakresu objęcia kobiet
w ciąży opieką lekarską w trakcie ciąży, co może przyczynić się do
ograniczenia wysokiego poziomu miertelno ci oraz zmniejszenia odsetka
niemowląt posiadających niską masę urodzeniową. Wprowadzony w art. 14
projektu przepis przej ciowy ma na celu wyłączenie z obowiązku
potwierdzania za wiadczeniem lekarskim pozostawania pod opieką lekarską
kobiet będących w ciąży w dniu wej cia w życie przedmiotowej ustawy,
tj.

w

dniu 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z art. 14 projektu obowiązek
przedstawiania za wiadczenia lekarskiego powstanie z dniem 1 listopada
2009
r., w związku z czym proponowane rozwiązanie będzie miało
zastosowanie do kobiet, które zaszły w ciążę po dacie wej cia w życie
ustawy.
13. Art. 6 pkt 2 i 3 projektu. Zmiana w art. 10 ust. 5 pkt 3 ustawy
o wiadczeniach rodzinnych znosi ograniczenie możliwo ci zarobkowania
dla rodzica lub opiekuna faktycznego albo prawnego dziecka otrzymujących
dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urlopu wychowawczego. Zmiana
w art. 10 ust. 5 pkt 4 ww. ustawy pozwala na utrzymanie dodatku także
w sytuacji, gdy dzieci uczęszczają do żłobka lub przedszkola.
Zmiany te mają na celu poprawę możliwo ci integracji na rynku pracy kobiet
wychowujących dzieci.
14. Art. 8 projektu. Zmiana w art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia

14

2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków
publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.) ma na celu
zagwarantowanie bezpłatno ci wymaganych za wiadczeń lekarskich.

15. Zmiany zaproponowane w art. 7 i 9 projektu (zmiany w ustawie
z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy – Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm. oraz w ustawie z dnia
13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie nie-
wypłacalno ci pracodawcy – Dz. U. Nr 158, poz. 1121) mają na celu
zwolnienie z obowiązkowego opłacania składek na Fundusz Pracy
i Fundusz
Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych za osoby
powracające z urlopu wychowawczego, urlopu macierzyńskiego i do-
datkowego urlopu macierzyńskiego. Celem zmiany jest ułatwienie powrotu
osób powracających z tych urlopów do zatrudnienia.
16. Zgodnie z art. 15 projektu ustawa ma wej ć w życie z dniem 1 stycznia
2009 r.



15

OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Nowelizacja
oddziałuje na:
– pracowników korzystających z urlopu macierzyńskiego i wychowaw-
czego,
– pracodawców,
– Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
– Fundusz
Pracy,
– Fundusz
Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych,
– pracowników oraz osoby prowadzące pozarolniczą działalno ć
gospodarczą, osoby z nimi współpracujące oraz inne osoby objęte
ubezpieczeniem chorobowym na zasadzie dobrowolno ci,
– osoby fizyczne zatrudniające pracowników na podstawie umowy o pracę.
2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji
Projekt został przekazany do konsultacji społecznych do następujących
organizacji związkowych i organizacji pracodawców: Ogólnopolskiego
Porozumienia Związków Zawodowych, Komisji Krajowej NSZZ Solidarno ć,
Forum Związków Zawodowych w Bydgoszczy, NSZZ „Solidarno ć – 80”,
Konfederacji Pracodawców Polskich, Krajowej Izby Gospodarczej, Polskiej
Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Związku Rzemiosła
Polskiego, Business Centre Club – Organizacji Pracodawców, Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Ogólnopolskiej Federacji
Organizacji Pozarządowych.
W ramach konsultacji swoje stanowisko przekazały następujące orga-
nizacje: Konfederacja Pracodawców Polskich, Polska Konfederacja
Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Związek Rzemiosła Polskiego oraz
Forum Związków Zawodowych.
W swoich opiniach organizacje te pozytywnie odniosły się do większo ci
przedstawionych propozycji.

16

Jednakże wątpliwo ci organizacji pracodawców budziło zwiększenie
wymiaru urlopu macierzyńskiego jako instrumentu pogarszającego sytuację
na rynku pracy kobiet, które urodziły dziecko, w związku z tym Polska
Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zgłosiła propozycję
zawartą w dwóch wariantach:
Wariant I – 20 tygodni urlopu z 100 % zasiłkiem macierzyńskim, następne
z 80 % oraz dobrowolno ć skorzystania z pozostałej czę ci urlopu.
Wariant II – pierwsze dziecko – zasiłek 80 %, drugie dziecko – zasiłek
100 %, każde następne – 120 %.
Organizacje pracodawców podnosiły także problem wynikający z wpro-
wadzenia ochrony prawnej dla osób podejmujących pracę w wymiarze
skróconym w czasie trwania urlopu wychowawczego, co ich zdaniem może
prowadzić do nadużyć w postaci składania wniosków o skrócenie czasu
pracy o minimalny poziom (1/40). Forum Związków Zawodowych
przedstawiło swoje uwagi do poszczególnych obszarów regulowanych
ustawą, pozytywnie odnosząc się do wprowadzanych zmian w Kodeksie
pracy. Natomiast poddaje w wątpliwo ć skuteczno ć etapowego
wprowadzania wydłużenia urlopu macierzyńskiego, jako rozwiązania
podatnego na koniunkturę polityczną.
Przedstawiciele
rodowiska eksperckiego z Instytutu Pracy i Spraw
Socjalnych oraz z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową brali udział
w opiniowaniu rozwiązań we wstępnym etapie prac nad projektem ustawy.
Pozytywnie odnie li się do proponowanych zmian. Wskazali oni, że szereg
propozycji dotyczących możliwo ci łączenia pracy zawodowej i życia
rodzinnego (np. wykorzystanie zakładowego funduszu wiadczeń socjalnych
do finansowania zakładania przedszkoli, wprowadzenie ochrony dla osób
skracających wymiar czasu pracy w okresie odpowiadającym urlopowi
wychowawczemu) realizuje politykę „flexicurity”. Ocenili natomiast, że
rozwiązania dotyczące wydłużania urlopów macierzyńskich mogą wpłynąć
na postawy pracodawców wobec zatrudnienia młodych kobiet i powinny być
poprzedzane badaniami sytuacji kobiet na rynku pracy. Postulują także
zwiększenie wymiaru urlopu, z którego może korzystać ojciec dziecka. W ich