Rządowy projekt ustawy o funduszach dożywotnich emerytur kapitałowych
- projekt ustawy określa zasady tworzenia, organizacji i wykonywania działalności przez fundusze dożywotnich emerytur kapitałowych, uprawnione wypłaty świadczeń pieniężnych ze środków przekazanych z otwartych funduszy emerytalnych
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 865
- Data wpłynięcia: 2008-08-27
- Uchwalenie: nieuchwalona ponownie po wecie Prezydenta na pos. nr 37 dn. 05-03-2009
865
23
Projekt przewiduje także przepisy karne dotyczące ochrony nazwy firmy oraz
ochrony interesów emerytów i osób uposażonych.
Projekt przewiduje dokonanie zmian w ustawach będących konsekwencją roz-
wiązań przyjętych w projekcie:
- w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r.
Nr 76, poz. 694, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy
emerytalnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 159, poz. 1667, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U.
Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U.
Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytal-
nym oraz o Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. Nr 124, poz. 1153,
z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U.
z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.),
- w ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym
(Dz. U. Nr 157, poz. 1119 oraz z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 49, poz. 328).
- w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.).
Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Projekt nie podlega
procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów dotyczących notyfikacji norm
i aktów prawnych.
24
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które będzie oddziaływać projektowana regulacja
Niniejszy projekt określa zasady organizacji i funkcjonowania instytucji za-
pewniających realizację od roku 2014 wypłat dożywotnich emerytur kapita-
łowych dla byłych członków otwartych funduszy emerytalnych.
Nowym systemem emerytalnym objęte są osoby urodzone w 1949 r. i młod-
sze. Ze względu na to, że inne kryteria wiekowe obowiązywały przy wejściu
do II filara (ten sam rok urodzenia dla kobiet i mężczyzn), a inne kryteria
obowiązują przy przejściu na emeryturę (różny wiek dla kobiet i mężczyzn
uprawniający do przejścia na emeryturę), w latach 2009 – 2014 na emeryturę
ze środków gromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych przecho-
dzić będą same kobiety. Osoby urodzone w latach 1949 – 1968 podejmowały
decyzję, czy część ich składek na ubezpieczenie społeczne będzie przekazy-
wana do otwartego funduszu emerytalnego, czy całość będzie rejestrowana na
koncie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Liczby członków otwartych
funduszy emerytalnych w przybliżeniu określają liczbę przechodzących na
emeryturę w podanych latach, ze względu na możliwość wcześniejszego lub
późniejszego przechodzenia na emerytury części ubezpieczonych.
Członkowie otwartych funduszy emerytalnych przechodzący na emeryturę
w kolejnych latach (w tysiącach).
Rok urodz.
1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956
1957
1958
1959
1960
Rok przejścia 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
2017
2018
2019
2020
2021- 2026-
2031-
2025 2030
2035
Ogółem
2, 65
6,2
10,35
24,26
37,17
67,76
96,39
120, 98
146, 66
170, 79
192, 66
209, 73
1325
1440
1746
Mężczyźni
0 0 0 0
0
10,48
20,47
29,27
39,05
50,67
64,17
78,41
582
649
728
Kobiety
2,65
6,2
10,35
24,26
37,17
57,28
75,92
91,71
107, 61
120, 12
128, 49
131, 32
744
793
1019
Za lata 2009-2020 obliczenia MPiPS z 2007 roku, za lata 2021-2035 obliczenia KNUiFE z 2006 roku.
Regulacja bezpośrednio odnosi się do członków otwartych funduszy emery-
talnych. Na mocy projektowanej ustawy uzyskają oni prawo do nowej emery-
tury: dożywotniej emerytury kapitałowej.
Wprowadzenie zasady, że środki zgromadzone przez ubezpieczonego
w OFE są przekazywane na rachunek specjalnego, odrębnego Funduszu Eme-
25
rytur Kapitałowych, przed wydaniem przez ZUS decyzji emerytalnej, spowo-
duje określone skutki finansowe dla otwartych funduszy emerytalnych. Skala
tych skutków jest trudna do dokładnego oszacowania ze względu na brak do-
kładnych informacji o strukturze wiekowej, stażu i podstaw wymiaru składek,
jak i wielkości odsetek wpłaconych przez ZUS do OFE. Ponadto brak jest in-
formacji o liczbie osób należących do OFE, które uzyskają uprawnienia do
wcześniejszej emerytury do 2008 r.
Na podstawie dostępnych informacji o liczbie i strukturze osób należących do
OFE oraz przy założeniu, że żadna z tych osób nie skorzysta z prawa wcze-
śniejszego przejścia na emeryturę, można oczekiwać, że liczba osób oraz sza-
cunkowa kwota wypłat zebranego przez nich kapitału w OFE w danym roku
w zależności od przyjętej stopy zwrotu z OFE według wieku i płci przedsta-
wia się następująco.
Scenariusz I (od 2008 r. – realna stopa zwrotu z OFE – 5 %)
rok
urodzenia
1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
rok przej cia na emeryturę
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
dożywotnią z OFE
Ogółem:
Liczba członków w OFE
13 017
26 428
39 222
62 404
86 484
119 397
151 671
redni kapitał w zł
43 938
48 101
52 753
55 388
60 775
66 191
71 894
Suma aktywów w OFE w mln zł
572
1 271
2 069
3 456
5 256
7 903
10 904
Mężczyźni:
Liczba członków w OFE
10 477
20 467
29 266
39 049
50 672
64 169
78 412
Średni kapitał w zł
49 031
54 158
59 608
65 399
71 550
78 081
85 011
Suma aktywów w OFE w mln zł
514
1 108
1 744
2 554
3 626
5 010
6 666
Kobiety:
Liczba członków w OFE
2 540
5 961
9 956
23 355
35 812
55 228
73 259
Średni kapitał w zł
22 931
27 306
32 602
38 650
45 529
52 377
57 854
Suma aktywów w OFE w mln zł
58
163
325
903
1 630
2 893
4 238
Scenariusz II (od 2008 r. – realna stopa zwrotu z OFE – 3 %)
rok
urodzenia
1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
rok przej cia na emeryturę
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
dożywotnią z OFE
Ogółem:
Liczba członków w OFE
13 017
26 428
39 222
62 404
86 484
119 397
151 671
redni kapitał w zł
39 648
42 747
46 200
47 711
51 630
55 451
59 395
Suma aktywów w OFE w mln zł
516
1 130
1 812
2 977
4 465
6 621
9 008
Mężczyźni:
Liczba członków w OFE
10 477
20 467
29 266
39 049
50 672
64 169
78 412
Średni kapitał w zł
44 399
48 356
52 496
56 828
61 359
66 097
71 049
Suma aktywów w OFE w mln zł
465
990
1 536
2 219
3 109
4 241
5 571
Kobiety:
Liczba członków w OFE
2 540
5 961
9 956
23 355
35 812
55 228
73 259
Średni kapitał w zł
20 051
23 489
27 692
32 466
37 864
43 081
46 920
Suma aktywów w OFE w mln zł
51
140
276
758
1 356
2 379
3 437
26
Scenariusz III (od 2008 r. – realna stopa zwrotu z OFE – 1 %)
rok
urodzenia
1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955
rok przej cia na emeryturę
2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
dożywotnią z OFE
Ogółem:
Liczba członków w OFE
13 017
26 428
39 222
62 404
86 484
119 397
151 671
redni kapitał w zł
35 733
37 945
40 423
41 061
43 837
46 443
49 079
Suma aktywów w OFE w mln zł
465
1 003
1 585
2 562
3 791
5 545
7 444
Mężczyźni:
Liczba członków w OFE
10 477
20 467
29 266
39 049
50 672
64 169
78 412
Średni kapitał w zł
40 164
43 139
46 208
49 374
52 639
56 006
59 478
Suma aktywów w OFE w mln zł
421
883
1 352
1 928
2 667
3 594
4 664
Kobiety:
Liczba członków w OFE
2 540
5 961
9 956
23 355
35 812
55 228
73 259
Średni kapitał w zł
17 454
20 111
23 417
27 163
31 383
35 332
37 950
Suma aktywów w OFE w mln zł
44
120
233
634
1 124
1 951
2 780
Rzeczywisty skutek finansowy byłby jednak faktycznie niższy, gdyż część
z tych osób może skorzystać z prawa do przejścia na wcześniejszą emeryturę.
W rezultacie zmniejszy się oszacowana liczba osób przechodzących na eme-
ryturę w danym roku, co oznacza że suma wypłat z OFE będzie mniejsza.
2. Konsultacje społeczne
Kolejne wersje projektu ustawy o funduszach dożywotnich emerytur kapita-
łowych poddane zostały konsultacjom społecznym.
W lutym 2008 roku ówczesna wersja projektu – ustawa o zakładach emery-
talnych – była przedmiotem szerokich konsultacji z partnerami społecznymi,
organizacjami związkowymi i organizacjami pracodawców. Projekt przeka-
zano do Komisji Krajowej NSZZ Solidarność, Ogólnopolskiego Porozumie-
nia Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, Związku Pra-
codawców – Business Centre Club, Konfederacji Pracodawców Polskich,
Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Związku Rzemio-
sła Polskiego i do Krajowej Izby Gospodarczej.
Projekt, wraz z projektem ustawy o emeryturach kapitałowych, był prezento-
wany Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych.
W sierpniu br. uzgodniona wersja projektu została ponownie przedstawiona
Członkom Zespołu KT ds. Ubezpieczeń Społecznych. Ostatecznym efektem
prac reprezentatywnych organizacji pracodawców i pracobiorców w KT jest
przyjęte w dniu 20 sierpnia br. stanowisko Zespołu Trójstronnej Komisji ds.
27
Ubezpieczeń Społecznych, które należy traktować jako ostateczną wersję sta-
nowiska partnerów społecznych zgłoszonego w trybie ustawowych konsulta-
cji.
Stosownie do art. 75 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o syste-
mie ubezpieczeń społecznych projekt został przedstawiony Radzie Nadzorczej
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. RN ZUS nie zgłosiła uwag do projektu.
Projekt został również przedstawiony Rzecznikowi Ubezpieczonych. W trakcie
uzgodnień przyjęto postulowaną przez Rzecznika Ubezpieczonych nową redak-
cję art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym
i emerytalnym oraz rzeczniku ubezpieczonych, umożliwiając w ten sposób
Rzecznikowi ochronę interesów osób otrzymujących dożywotnią emeryturę ka-
pitałową oraz osób przez nie uposażonych.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Zasady ustalania wysokości świadczeń ze środków gromadzonych w otwar-
tych funduszach emerytalnych określa komplementarny projekt ustawy
o emeryturach kapitałowych, w związku z powyższym projekt nie ma wpły-
wu na budżet ubezpieczeń społecznych.
Projekt przewiduje utworzenie nowego państwowego funduszu celowego –
Fundusz Gwarantowanych Dożywotnich Emerytur Kapitałowych (FGDEK).
rodki funduszu mają pochodzić z wpłat zakładów emerytalnych zarządzają-
cych funduszami dożywotnich emerytur kapitałowych i mają służyć ewentu-
alnemu dokapitalizowaniu FDEK, którego zarządzanie zostało na mocy decy-
zji organu nadzoru odebrane zakładowi emerytalnemu i tylko gdy rezerwy
FDEK będą nieadekwatne do jego zobowiązań. W tej sytuacji FGDEK będzie
mógł otrzymać dotację z budżetu państwa lub zaciągnąć pożyczkę lub kredyt.
W związku z rozwiązaniami projektu w części dotyczącej gospodarki finan-
sowej, w przypadku sprawnego działania organu nadzoru i jeżeli nie dojdzie
do nadzwyczajnych wydarzeń, sytuacja taka nie jest możliwa, a jeżeli już na-
stąpi pociągnie za sobą nieznaczne wydatki (aktywa funduszu są bowiem