Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo prasowe i niektórych innych ustaw

Druk nr 845

Warszawa, 4 kwietnia 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy - Prawo prasowe
i niektórych innych ustaw.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Arkadiusza Mularczyka.

(-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel; (-) Zbigniew Babalski;
(-) Piotr Babinetz; (-) Barbara Bartuś; (-) Dariusz Bąk; (-) Mariusz
Błaszczak; (-) Jan Bury s. Antoniego; (-) Tadeusz Cymański; (-) Witold
Czarnecki; (-) Arkadiusz Czartoryski; (-) Edward Czesak; (-) Marzenna
Drab; (-) Zbigniew Girzyński; (-) Szymon Stanisław Giżyński; (-) Jerzy
Gosiewski; (-) Krystyna Grabicka; (-) Czesław Hoc; (-) Wiesław Janczyk;
(-) Grzegorz Janik; (-) Beata Kempa; (-) Lech Kołakowski; (-) Robert
Kołakowski; (-) Leonard Krasulski; (-) Tomasz Latos; (-) Antoni
Macierewicz;
(-) Barbara
Marianowska;
(-) Gabriela
Masłowska;
(-) Kazimierz Matuszny; (-) Beata Mazurek; (-) Bolesław Grzegorz Piecha;
(-) Jacek Pilch; (-) Marek Polak; (-) Piotr Polak; (-) Krzysztof Popiołek;
(-) Jan Religa; (-) Jerzy Rębek; (-) Józef Rojek; (-) Jarosław Rusiecki;
(-) Anna Sobecka; (-) Piotr Stanke; (-) Jolanta Szczypińska; (-) Stanisław
Szwed; (-) Jan Szyszko; (-) Ryszard Terlecki; (-) Grzegorz Tobiszowski;
(-) Teresa Wargocka; (-) Zbigniew Wassermann; (-) Waldemar Wiązowski;
(-) Jadwiga Wiśniewska; (-) Tadeusz Woźniak; (-) Sławomir Zawiślak;
(-) Łukasz Zbonikowski; (-) Wojciech ukowski.
USTAWA
z dnia ………………………… 2008 r.
o zmianie ustawy - Prawo prasowe i niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn.
zm.1) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 12 po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1b w brzmieniu:
„la. Zachowanie przez dziennikarza szczególnej staranności i rzetelności, o której
mowa w ust. 1 pkt 1, nie wyłącza bezprawności naruszenia dobra osobistego
spowodowanego opublikowaniem materiału prasowego zawierającego informacje
nieprawdziwe.
1b. Dziennikarz może zwolnić się z zachowania szczególnej staranności przy zbieraniu i
wykorzystaniu materiałów prasowych poprzez wskazanie źródła którym jest inna
publikacja prasowa, o ile w przygotowanym przez niego materiale prasowym zostały
zawarte pełne fragmenty innej publikacji, a oznaczenie ich pochodzenia nie budzi
wątpliwości.”;
2) art. 17 skreśla się;
3) w art. 25 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Redaktorem naczelnym dziennika lub czasopisma nie może być osoba skazana
prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne,
ścigane z oskarżenia publicznego”;
4) tytuł rozdziału V otrzymuje brzmienie: „Prawo do odpowiedzi”;
5) art. 31 otrzymuje brzmienie:
„Art. 31. 1. Osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej, której bezpośrednio dotyczy opublikowany materiał prasowy
(wnioskodawca), może żądać od redaktora naczelnego właściwego dziennika, czasopisma
lub innej właściwej redakcji bezpłatnego opublikowania odpowiedzi odnoszącej się do
faktów podanych w materiale prasowym lub zawartych w nim ocen
2. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje także osobom najbliższym
zmarłego.
6) art. 32 otrzymuje brzmienie:
„Art. 32. 1. Odpowiedź powinna zostać wysłana redaktorowi naczelnemu na piśmie w
terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia opublikowania materiału prasowego.
2. Odpowiedź powinna zawierać imię i nazwisko lub nazwę wnioskodawcy oraz jej
adres korespondencyjny. Jeżeli jednak materiał prasowy będący przedmiotem
odpowiedzi dotyczy działalności związanej z używanym przez osobę fizyczną
pseudonimem, może ona zastrzec swoje imię i nazwisko tylko do wiadomości redakcji.
3. Tekst odpowiedzi nie może przekraczać objętości, ani zajmować więcej czasu
antenowego aniżeli materiał prasowy, którego dotyczy; redaktor naczelny nie może
jednak odmówić opublikowania odpowiedzi, jeżeli przekroczenie objętości lub czasu
antenowego materiału prasowego którego ona dotyczy, nie spowoduje nadmiernych
utrudnień lub kosztów.

1 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1988 r. Nr 45, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz.
187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 88. poz. 554 i
Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999, z 2001 r. Nr 112, poz. 1198, z 2002 r. Nr 153. poz. 1271, z 2004 r.
Nr 111, poz. 1181 oraz z 2005 r. Nr 39, poz. 377.
4. Odpowiedź powinna być sporządzona w języku polskim lub w języku, w którym
opublikowany został materiał prasowy będący przedmiotem odpowiedzi.
5. Na żądanie wnioskodawcy redaktor naczelny wydaje potwierdzenie jej otrzymania.”;
7) po art. 32 dodaje się art. 32a w brzmieniu:
„Art. 32a. 1. Redaktor naczelny ma obowiązek opublikować odpowiedź:
1) w terminie 3 dni od daty jej otrzymania - jeżeli odpowiedź podlega opublikowaniu
w dzienniku lub na stronie internetowej;
2) w najbliższym numerze przygotowanym do druku - jeżeli odpowiedź podlega
opublikowaniu w czasopiśmie;
3) w najbliższej audycji tego samego rodzaju, nie później jednak niż w terminie
tygodniowym od daty jej otrzymania, jeżeli odpowiedź podlega opublikowaniu w
przekazie za pomocą dźwięku, obrazu lub dźwięku i obrazu.
2. Odpowiedź w drukach periodycznych powinna być opublikowana w takim samym
miejscu i taką samą czcionką oraz pod równie widocznym tytułem, co materiał prasowy,
którego dotyczy. W przekazach za pomocą dźwięku lub dźwięku i obrazu publikacja
odpowiedzi powinna być wyraźnie zapowiedziana oraz nastąpić w audycji tego samego
rodzaju i o tej samej porze, a gdy nie jest to możliwe, w porównywalnym czasie
antenowym.
3. Bez zgody wnioskodawcy w nadesłanym tekście odpowiedzi nie wolno dokonywać
żadnych zmian, za wyjątkiem drobnych korekt językowych lub korekt oczywistych
omyłek pisarskich.”;
8) art. 33 otrzymuje brzmienie:
„Art. 33. 1. Redaktor naczelny ma prawo odmówić opublikowania odpowiedzi wyłącznie
w przypadku, gdy odpowiedź:
1) jest sprzeczna z prawem lub dobrymi obyczajami;
2) nie dotyczy faktów lub ocen zawartych w materiale prasowym;
3) nie odpowiada wymogom, o których mowa w art. 32 ust. 1-4;
4) wnioskodawca nie jest uprawniony do jej złożenia w myśl art. 31.
5) z żądaniem opublikowania odpowiedzi wystąpił już inny wnioskodawca.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, redaktor naczelny w terminie tygodniowym
od dnia otrzymania odpowiedzi, zawiadamia wnioskodawcę o odmowie publikacji oraz
wskazuje jej przyczyny.”;
9) art. 38 otrzymuje brzmienie:
„Art. 38. 1. Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane
opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, która
spowodowała opublikowanie tego materiału; nie wyłącza to odpowiedzialności
wydawcy.
2. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność osób wymienionych w
ust. 1 jest solidarna.
3. Wydawca ponosi odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane
opublikowaniem nieprawdziwych informacji, także w sytuacji gdy dziennikarzowi lub
redaktorowi naczelnemu nie można w związku z tym naruszeniem przypisać winy.
4. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności cywilnej za
naruszenie prawa spowodowane ujawnieniem materiału prasowego przed jego
publikacją.”;
10) art. 39 otrzymuje brzmienie:
„Art. 39. W przypadku odmowy opublikowania odpowiedzi lub nieopublikowania jej w
terminach, o których mowa wart 32a ust. 1, wnioskodawca może wystąpić do sądu
rejonowego miejsca siedziby redakcji z pozwem o nakazanie redaktorowi naczelnemu
opublikowania odpowiedzi.”;
11) art. 46 otrzymuje brzmienie:
„Art. 46. 1. Kto wbrew obowiązkowi wynikającemu z ustawy uchyla się od
opublikowania odpowiedzi, o której mowa w art. 31, albo publikuje taką odpowiedź
wbrew warunkom określonym w ustawie - podlega grzywnie albo karze ograniczenia
wolności.
2. ciganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.”;
12) art. 52 skreśla się.
Art. 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr
43, poz. 296 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w tytule VII dodaje się Dział VII o nazwie: „Postępowanie w sprawach prasowych”;
2) w Dziale VII tworzy się Rozdział 1 o nazwie: „Postępowanie w sprawie opublikowania
odpowiedzi”;
3) po art. 50514 dodaje się art. 50515-50520 w brzmieniu:
„Art. 50515 § 1. Pozew o nakazanie opublikowania odpowiedzi, skierowany przeciwko
redaktorowi naczelnemu, dziennikarzowi lub wydawcy w rozumieniu ustawy z dnia 26
stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.), podlega
rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie miesiąca od daty jego
wniesienia do sądu.
§ 2. Pozwany może wnieść odpowiedź na pozew w terminie 7 dni od daty doręczenia
pozwu.
§ 3. Jeżeli pozew nie czyni zadość warunkom pisma procesowego, nie został
prawidłowo opłacony, jak również nie zawiera tekstu odpowiedzi, która ma być
opublikowana zgodnie z żądaniem wnioskodawcy, przewodniczący zwraca pozew
bez wzywania do jego uzupełnienia.
Art. 50516 Pozew o nakazanie opublikowania odpowiedzi podlega rozpoznaniu na
posiedzeniu niejawnym. Sąd rozpoznaje pozew w jego granicach, biorąc za
podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie.
Art. 50517 Dowód z opinii biegłego, przesłuchania świadków lub stron jest
niedopuszczalny.
Art. 50518 § 1. Apelację wnosi się wprost do sądu drugiej instancji w terminie
tygodniowym od dnia doręczenia skarżącemu wyroku z uzasadnieniem.
§ 2. Strona wnosząca apelację jest zobowiązana załączyć do niej dowód doręczenia
drugiej stronie odpisu pisma albo dowód wysłania go listem poleconym.
Art. 50519 Sąd rozpoznaje apelację na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego
sędziego bezzwłocznie, nie później niż w terminie tygodniowym od daty jej wpływu.
Art. 50520 Od wyroków sądu drugiej instancji skarga kasacyjna nie przysługuje.”;
4) w Dziale VII tworzy się Rozdział 2 o nazwie: „Postępowanie w innych sprawach”;
5) po art. 50520 dodaje się art. 50521-50528 w brzmieniu:
„Art. 50521 § 1. Do pozwów przeciwko redaktorowi naczelnemu, dziennikarzowi lub
wydawcy w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr
5, poz. 24 z późn. zm.), w związku opublikowaniem materiału prasowego, lub
przeciwko innym podmiotom w związku z ich wypowiedziami skierowanymi do
szerokiej publiczności, w szczególności wypowiedziami rozpowszechnianymi za
pośrednictwem środków masowego przekazu, stosuje się przepisy niniejszego
rozdziału.
§ 2. Przewodniczący zwraca pozew, jeżeli nie czyni on zadość warunkom pisma
procesowego lub nie został prawidłowo opłacony, bez wzywania do jego uzupełnienia.
Art. 50522 § 1. Przewodniczący wyznacza termin rozprawy nie późniejszy niż cztery
tygodnie od dnia wniesienia pozwu.
§ 2. Z zastrzeżeniem art. 50523 § 2 rozprawa może zostać odroczona na termin nie
późniejszy niż trzy tygodnie od poprzedniego posiedzenia.
§ 3. Sąd może tylko raz odroczyć ogłoszenie wyroku, na termin do trzech dni.
Art. 50523 § 1. Strona wnosząca o przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków
jest obowiązana do sprowadzenia wnioskowanych świadków na rozprawę; w razie
nieusprawiedliwionego uchybienia temu obowiązkowi, sąd może pominąć
wnioskowane dowody.
§ 2. Jeżeli niestawiennictwo świadka o którego przesłuchanie strona wnosiła wynika z
nieusprawiedliwionej odmowy stawiennictwa, sąd wezwie świadka skazując go
jednocześnie na grzywnę; art. 274 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Za równoznaczne z nieusprawiedliwioną odmową stawiennictwa uważa się nie
stawienie się świadka na rozprawę pomimo pisemnego wezwania przez stronę, o ile
strona przedstawi dowód prawidłowego doręczenia świadkowi wezwania. Wezwanie
powinno spełniać wymogi określone w art. 262.
Art. 50524 Powództwo wzajemne jest niedopuszczalne.
Art. 50525 § 1. Jeżeli powód, obok roszczeń niemajątkowych, żąda odszkodowania,
zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na określony
cel społeczny, sąd w pierwszej kolejności rozpoznaje sprawę w zakresie roszczeń
niemajątkowych.
Art. 50526 Sąd sporządza z urzędu uzasadnienie wyroku w terminie 7 dni od dnia
ogłoszenia wyroku i doręcza je stronom.
Art. 50527 § 1. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w
terminie 7 dni dnia od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem.
Art. 50528 Sąd drugiej instancji rozpoznaje środki odwoławcze niezwłocznie, apelację
nie później niż w terminie dwóch tygodni, zażalenie nie później niż w terminie 3 dni
od dnia przedstawienia ich wraz z aktami sprawy przez sąd pierwszej instancji.”;
6) w art. 755 § 2 skreśla się;
7) po art. 755 dodaje się art. 7551 w brzmieniu:
„7551 § 1. Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia jest roszczenie o ochronę dóbr
osobistych sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do
okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do
zabezpieczenia roszczeń pieniężnych. W szczególności sąd może:
1) nakazać wstrzymanie opublikowania materiału prasowego;
2) nakazać powstrzymanie się od rozpowszechniania określonych informacji
pod rygorem skazania na grzywnę.
§ 2. Sąd odmówi udzielenia zabezpieczenia o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli
zabezpieczeniu sprzeciwia się ważny interes publiczny, a wnioskodawca nie
uprawdopodobni, że zawarte w materiale prasowym lub książce informacje są
nieprawdziwe.
§ 3 Zabezpieczenie, o którym mowa w § 1, zmierza do zabezpieczenia roszczenia
tylko wtedy, gdy w sposób trwały uniemożliwi opublikowanie materiału
prasowego lub książki albo rozpowszechnianie informacji.
§ 4. Grzywna, o której mowa w § 1 pkt 2, wynosi od dziesięciu tysięcy do stu
tysięcy złotych. Sąd określi jej wysokość w postanowieniu o udzieleniu
zabezpieczenia, biorąc pod uwagę sytuację majątkową danego pomiotu.
§ 5. Jeżeli skazany na grzywnę wbrew postanowieniu sądu nadal rozpowszechnia
informacje, sąd skazuje go na grzywnę w wysokości o połowę większej niż
grzywna, na którą został poprzednio skazany.

Art. 3. W ustawie z dnia z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16,
poz. 93 z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 24 po § 2 dodaje się § 2a w brzmieniu:
„§ 2a. W razie naruszenia dóbr osobistych poprzez publikację materiału
prasowego, nie można domagać się, aby oświadczenie mające na celu usunięcie