Rządowy projekt ustawy o emeryturach kapitałowych

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

I. Podmioty, na które będzie oddziaływała projektowana regulacja
Zgodnie z rozwiązaniami zastosowanymi w ramach reformy emerytalnej urodzeni
w roku 1949 są najstarszym rocznikiem uprawnionym do korzystania z II filara. Ze
względu na to, że inne kryteria wiekowe obowiązywały przy wejściu do II filara
(ten sam wiek dla kobiet i mężczyzn), a inne kryteria obowiązują przy przejściu na
emeryturę (różny wiek dla kobiet i mężczyzn uprawniający do przejścia na emery-
turę), w latach 2009 – 2013 na emeryturę w II filarze przechodzić będą same kobie-
ty. Osoby urodzone po roku 1948 i przed rokiem 1969 same podejmowały decy-
zję, czy część ich składek na ubezpieczenie społeczne będzie przekazywana do II
filaru. Liczby członków otwartych funduszy emerytalnych w przybliżeniu określają
liczbę przechodzących na emeryturę w podanych latach, ze względu na możliwość
wcześniejszego lub późniejszego przechodzenia na emerytury części ubezpieczo-
nych.

Członkowie otwartych funduszy emerytalnych przechodzący
na emeryturę w kolejnych latach (w tysiącach)

Rok
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021-
2026-
2031-
2030
2035




2025
Ogółem
2,65
6,2 10,35 24,26 37,17
67,76
96,39
120,98
146,66
170,79
192,66
209,73 1325
1440
1746
Mężczyźni
0 0 0 0 0
10,48
20,47
29,27
39,05
50,67
64,17
78,41
582
649
728
Kobiety
2,65
6,2 10,35 24,26 37,17
57,28
75,92
91,71
107,61
120,12
128,49
131,32 744
793
1019
Za lata 2009 – 2020 obliczenia MPiPS z 2007 r., za lata 2021 – 2035 obliczenia KNUiFE z 2006 r.

Należy również wskazać, że przedstawiona regulacja poszerza zadania sądów po-
wszechnych związanych z obsługą sporów wynikłych na gruncie ustawy.
1. Dzięki wprowadzeniu dla kobiet świadczenia okresowego z II filaru (okresowa
emerytura kapitałowa), a tym samym odroczeniu zakupu emerytury dożywotniej
o 5 lat, w konsekwencji w pierwszych latach wypłat wysokość emerytur dla ko-
biet w wieku 65 lat będzie nieznacznie wyższa, w momencie przeliczenia na do-
70
żywotnie świadczenie emerytalne, od wysokości zwaloryzowanych emerytur ka-
pitałowych przyznawanych w wieku 60 lat (waloryzacja za pięć lat).
2. Różnica ta uzależniona jest od tego, w jakim wieku i w którym roku kobieta roz-
pocznie pracę.
3. Im później kobieta podejmuje pracę oraz im młodsza jest kobieta w momencie
wprowadzenia reformy emerytalnej (struktura kapitału emerytalnego zmienia się
na korzyść II filaru, kosztem kapitału z I filaru), tym wyższe będzie jej dożywot-
nie świadczenie emerytalne (przeliczenie emerytury kapitałowej po pięciu latach).
4. W 2014 r. można się spodziewać, że dla osób:
– zarabiających 40 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet nieznacznie wzrosną z 1 097 zł do 1 112 zł (eme-
rytura kapitałowa z 59 do 74 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 1 682 zł
(emerytura kapitałowa – 129 zł),
– zarabiających 100 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet nieznacznie wzrosną z 1 805 zł do 1 842 zł (eme-
rytura kapitałowa z 148 do 185 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 3 030 zł
(emerytura kapitałowa – 322 zł),
– zarabiających 250 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet nieznacznie wzrosną z 3 578 zł do 3 669 zł (eme-
rytura kapitałowa z 370 do 462 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 6 399 zł
(emerytura kapitałowa – 804 zł).
5. W 2019 r. można się spodziewać, że dzięki ponownemu przeliczeniu emerytury
dla kobiet:
– zarabiających 40 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet nieznacznie wzrosną z 1 490 zł do 1 513 zł (eme-
rytura kapitałowa z 123 do 145 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 2 142 zł
(emerytura kapitałowa – 229 zł),
– zarabiających 100 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet nieznacznie wzrosną z 2 507 zł do 2 562 zł (eme-
rytura kapitałowa z 308 do 363 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 3 934 zł
(emerytura kapitałowa – 573 zł),
71
– zarabiających 250 % przeciętnego wynagrodzenia, dzięki ponownemu przeli-
czeniu emerytury dla kobiet wzrosną z 5 050 zł do 5 188 zł (emerytura kapita-
łowa z 770 do 908 zł), emerytura dla mężczyzn wyniesie 8 417 zł (emerytura
kapitałowa – 1 432 zł).
Mikrosymulacje przeprowadzono dla osób urodzonych w 1949 r. i 1954 r., które
przystąpiły do OFE i zarabiają na poziomie 40 % (najniższe wynagrodzenie w go-
spodarce narodowej), 100 % i 250 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce
narodowej.
Dla kobiet w wieku 60 lat oszacowano emerytury z I filaru oraz okresowe emerytu-
ry kapitałowe w momencie przyznania świadczenia, korzystając ze wzoru: tj. kapi-
tał z I i II filaru podzielono przez średnią dalszego trwania życia osób w wieku 60
lat. Następnie emerytury te (z obu części) podlegały waloryzacji w okresie pięciu
lat.
Po pięciu latach, gdy kobiety będą w wieku 65 lat, wyliczono ponownie tylko nową
wysokość emerytur z II filaru, korzystając ze wzoru: kapitał z OFE pomniejszony o
kwotę wypłaconych świadczeń z II filaru w okresie 5 lat (wysokość świadczenia
nie uwzględnia rocznych waloryzacji) dzielony przez średnią dalszego trwania ży-
cia osób w wieku 65 lat.
Dla mężczyzn w wieku 65 lat oszacowano emerytury z I filaru w momencie przy-
znania świadczenia, korzystając ze wzoru: tj. kapitał z I i II filaru podzielono przez
średnią dalszego trwania życia osób w wieku 65 lat.
Strukturę kapitałową w momencie przejścia na świadczenie przedstawiono osobno
dla kobiet i mężczyzn odpowiednio na rysunkach 1a i 2a.
Strukturę emerytur przedstawiono osobno dla kobiet i mężczyzn odpowiednio na
rysunkach 2a i 2b.
Wyniki symulacji zależą od przyjętych założeń makroekonomicznych i mikroeko-
nomicznych.

72


Rysunek 1a. Zaew idencjonow any kapitał z I i II filaru em erytalnego dla
kobiet urodzonych w 1949 r. i przechodzących na em eryturę w 2009 r.,

które zarabiają przeciętne w ynagrodzenie w gospodarce narodow ej i
przystąpiły do OFE.


347366
I filar


297366
I filar

247366
197366
kapitał początkow y
kapitał początkowy
147366
w iek 50
w iek 60
1998 r.
2008 r.
kapitał początkow y
Kapitał z I filaru
Kapitał z II filaru
Rysunek 1 b. Struktura św iadczenia em erytalnego dla kobiet urodzonych w
1949 r.,które zarabiają w w ysokości przeciętnego w ynagrodzenia i przystąpiły
do OFE.
100%
sk I filar;
sk I filar;
sk I filar;
126,28
147,94
184,53
90%
sk I filar;
sk I filar;
sk I filar;
195,80
229,37
229,37
80%
70%
4
5
5
,
4
,
5
60%
9
8
,
5
1
2
8
2
4
2
1805,85
4
1842,45
1541,52
50%

;

1

;

1
y
y

;

1
y
w
w
o
o
w
o
40%
ą
t
k
ą
t
k
z
z
ą
t
k
c
c
z
30%
o
o
c
o
ł

p
ł

p
ł

p
i
t
a
i
t
a
20%
p
p
i
t
a
a
a
p
a

k

k

k
10%
0%
2009 r.
2013 r.
2014 r.
emerytura z I filaru i okresow a z Zw aloryzow ana po pięciu latach emerytura z I filaru i dożyw otnia
emerytura z I filaru i okresowa z II zwaloryzowana po pięciu latach
emerytura z I filaru i dożywotnia
If iflil
a ar
ru u
(
(w w
m
mo om
me e
n n
ci c
e i e
p pr
rzyzy
znz
ana
i n
a i
) a)
e
e me
me ry
ryt t
uur
raa
z
z
o o
b b
u u
c
cz z
ę ę
ś ś
ci c
i (z
(z I fI
i lf
aila
ru ru

em
e er
me yt
ry u
t r
u a
ra k
ap
ka i
p ta
t ł
a ow
o a (p
(p rze
rzelliiczo
czo-na
i i o
o kre
kre s
soow
wa a
k
ka a
pip
t it
a a
ł ł
o o
ww
a a
) )
w
n w
a ie
w ku
wi 6
e 5
ku l a
6 t)
5 lat)
73

Rysunek 2a. Zaew idencjonow any kapitał z I i II filaru emerytalnego dla

m ężczyzn urodzonych w 1949 r. i przechodzących na emeryturę w
2014 r., którzy zarabiają przeciętne w ynagrodzenie w gospodarce

narodow ej i przystąpili do OFE.


553997
I filar

453997

I filar

353997

253997

kapitał początkow y
kapitał początkowy

153997
w iek 50
w iek 65

2013 r.

kapitał początkow y
Kapitał z I filaru
Kapitał z I filaru


Rysunek 2 b. Struktura św iadczenia em erytalnego dla m ężczyzn
urodzonych w 1949 r., którzy zarabiają w w ysokości przeciętnego
w ynagrodzenia i przystąpili do OFE.
100%
sk I filar; 321,64
90%
sk I filar; 494,20
80%
70%
60%
3029,89
50%
40%
kap
ka i
p tia
t ł
a łp
o
p c
o z
cząąttko
kow
w y
y
2214,05
2214,05
30%
20%
10%
0%
wi w
e i
k e6k
5 6
5
emerytura z I filaru i dożywotnia emerytura
emerytura z I filaru i do
kapita
żyw otnia emerytura
łowa (w momencie przyznania)
kapitałow a (w momencie przyznania)


74