Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw

dokonali czynności opodatkowanych. W ich przypadku termin na dokonanie zwrotu wynosi 180 dni.

Oprócz zasadniczego 50-dniowego terminu zwrotu w proponowanym przepisie pozostawiono
możliwość uzyskania przez podatnika zwrotu w terminie przyspieszonym, tj. 25 dni.

Rozwiązania zaproponowane w art. 87 zakładają możliwość skrócenia do 50 dni wydłużonych
terminów zwrotu pod warunkiem złożenia przez podatnika w urzędzie skarbowym zabezpieczenia
majątkowego w kwocie odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku. Zabezpieczenie to
może być złożone w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, poręczenia banku, weksla,
czeku, papierów wartościowych na okaziciela czy depozytu w gotówce. Projektowane przepisy
określają te zabezpieczenia, pozostawiając ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych
możliwość określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowego sposobu przyjmowania zabezpieczeń,
jak również możliwość określenia innych form zabezpieczeń.

Proponowane zmiany w art. 87 mają również na celu umożliwienie podatnikom uzyskania zwrotu
podatku, w sytuacji gdy wydłużono termin zwrotu. Podatnik jest wówczas zobowiązany do złożenia
zabezpieczenia majątkowego w kwocie odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku.
Istotną zmianą jest również wprowadzenie możliwości uzyskania zwrotu podatku przez podatników,
którzy w danym okresie nie wykonali czynności opodatkowanych. Dotychczas byli oni uprawnieni
jedynie do przenoszenia kwoty podatku naliczonego na następne okresy rozliczeniowe. Jak
zaznaczono wyżej, w przypadku tych podatników termin zwrotu podatku został ustalony na 180 dni.
Zmiana ta skutkuje uchyleniem w ustawie art. 93 (zwrot podatku w formie zaliczki) oraz związanych
z nim art. 94 i 95.

Zmiany dotyczące art. 88 mają na celu zwiększenie neutralności zasady neutralności podatku od
towarów i usług poprzez wykreślenie przepisu dotyczącego braku prawa do odliczenia podatku
naliczonego w sytuacji, gdy wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów
o podatku dochodowym. Powyższa zmiana usuwa również sprzeczność obecnie obowiązujących norm
prawnych z regulacjami zawartymi w Dyrektywie 2006/112/WE.

Zaproponowane w art. 89a zmiany mają na celu spowodowanie aby regulacje w zakresie tzw. ulgi za
złe długi mogły funkcjonować daleko bardziej efektywnie niż to jest obecnie. Powiązanie w obecnych
przepisach warunków umożliwiających skorygowanie podatku należnego z kryteriami nieściągalności
w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym powoduje, że w przypadku znacznych kwot
skorygowanie podatku należnego mogłoby nastąpić nawet kilka lat po tym jak wierzytelność
faktycznie stała się nieściągalna. Proponuje się zatem, aby można było skorygować podatek należny o
wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Taka propozycja pozwoli na
znaczne ułatwienie służące podatnikom.
8



Zmiany do art. 91 odnoszą się do korekt rozliczenia podatku naliczonego i polegają na jednoznacznym
określeniu sposobu korekty podatku naliczonego od zakupów środków trwałych o wartości do 15 000
zł oraz ujednoliceniu nomenklatury. Ponadto w celu doprecyzowania przepisów, w ust. 4
wprowadzono przepis, z którego jasno będzie wynikało, że korekta podatku naliczonego przysługuje
również, gdy towary objęte tzw. spisem likwidacyjnym zostaną opodatkowane. Doprecyzowano też
przepisy w sposób pozwalający na jednoznaczne określenie, za który okres rozliczeniowy ma być
dokonana korekta, w przypadku opodatkowania remanentu likwidacyjnego (ust. 4) oraz w przypadku
zmiany prawa do odliczenia (ust. 7).

Propozycja uchylenia w art. 97 ust. 5-8 jest związana z likwidacją kaucji gwarancyjnej, w przypadku
gdy podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych lub podatnik, który wykonuje
te czynności w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, występuje o zwrot nadwyżki podatku
naliczonego nad należnym, w przypadku gdy zwrot podatku jest związany z dokonywaniem
wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami podatnik,
który prowadzi działalność opodatkowaną w okresie krótszym niż 12 miesięcy, otrzymuje zwrot
podatku w związku z dokonywaniem wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów w terminie 180 dni.
Jeżeli chciałby uzyskać zwrot w terminie 60 dni, musi on złożyć kaucję gwarancyjną w wysokości
250 000 zł. Przedmiotowy przepis znosi ten wymóg. Jednocześnie w celu zabezpieczenia wyłudzeń
podatku w przedmiotowych sytuacjach, jak wskazano powyżej, w art. 87 proponuje się dodanie ust.
4b-4f wprowadzających zabezpieczenie majątkowe, w przypadku gdy podatnik, o którym mowa
powyżej, wystąpi o zwrot podatku. Proponuje się ustalenie zabezpieczenia w wysokości kwoty
odpowiadającej kwocie wnioskowanego zwrotu podatku, przekraczającej wartość podatku naliczonego
związanego z nabyciem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających
amortyzacji oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów zaliczanych do środków trwałych
nabywcy.

Uchylenie w art. 97 ust. 12 jest konsekwencją zmiany w art. 13 ust. 6.

Propozycja uchylenia w art. 98 ust. 3 związana jest z likwidacją kaucji gwarancyjnej.

W art. 99 proponuje się wprowadzenie zmian umożliwiających dokonywanie wszystkim podatnikom
rozliczeń kwartalnych. Propozycje przepisów związane z nowymi rozliczeniami kwartalnymi dotyczą
również zmian w art. 103, 104 i 114. Proponowane przepisy umożliwiają składanie przez podatników
deklaracji kwartalnych, przy czym pozostawiono podatnikom możliwość wyboru miesięcznego okresu
rozliczeniowego. W przypadku gdy podatnik nie dokona takiego wyboru, będzie składać deklaracje
kwartalne i równocześnie będzie obowiązany do wpłaty zaliczek na poczet podatku w wysokości 1/3
kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji z poprzedniego kwartału w
9


terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który wpłacana jest zaliczka. Obowiązek
wpłacania zaliczek nie dotyczy małych podatników oraz tych, u których nie wystąpiło zobowiązanie
podatkowe w poprzednim kwartale. Podatnik, który zrezygnuje z rozliczeń kwartalnych, ponownie
będzie mógł skorzystać z tej formy składania deklaracji dopiero po upływie 24 miesięcy od dnia
rezygnacji.

Zmiany polegające na nadaniu nowego brzmienia art. 109 ust. 2 oraz uchylenie ust. 4-8 tego artykułu
eliminuje funkcjonowanie w przepisach o podatku od towarów i usług tzw. sankcji. Zgodnie z
obecnym brzmieniem ust. 2 w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji, organ
podatkowy oszacowuje przychody i dokonuje ich opodatkowania według stawki 22% bez prawa do
odliczenia podatku naliczonego. Propozycja zmiany regulacji w ust. 2 przywraca prawo do odliczenia,
jak również nakłada na organ podatkowy obowiązek wyliczenia podatku wg odpowiednich stawek
podatku. Skreślenie ust. 4-8 w art. 109 stanowi natomiast eliminację 30% sankcji w przypadku
zaniżenia zobowiązania podatkowego przez podatnika.

Konsekwencją zmian w art. 109 w zakresie tzw. sankcji jest zmiana art. 110.

Zmiana w art. 111 ust. 2 (pkt 41 projektu) ma charakter doprecyzowujący odnośnie ustalenia
dodatkowego zobowiązania podatkowego w przypadku gdy podatnik, mimo ciążącego na nim
obowiązku, nie ewidencjonuje przychodów za pomocą kasy fiskalnej.
Propozycja zmiany przepisu w ust. 4 zmienia natomiast zasady rekompensowania podatnikom
wydatków związanych z nabyciem kas rejestrujących, przez wprowadzenie nowej wysokości limitu
rekompensaty za zakupioną kasę. Projekt przewiduje zwrot 90% kwoty wydatkowanej nie więcej niż
700 zł.

Projektowane przepisy (art. 114a) wprowadzają możliwość rozliczania się przez niektórych
podatników w formie ryczałtu kwotowego. Celem wprowadzenia projektowanych przepisów jest
uproszczenie rozliczeń dla podatników podatku od towarów i usług prowadzących działalność w
niewielkim rozmiarze. Możliwość rozliczania się w formie ryczałtu dotyczyć będzie podatnika
będącego osobą fizyczną, u którego wartość sprzedaży (bez kwoty podatku) nie przekroczyła w
poprzednim roku podatkowym kwoty 160 000 zł; w przypadku podatników rozpoczynających w
trakcie roku podatkowego czynności opodatkowane w formie ryczałtu – wartość sprzedaży oblicza się
w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży.

Podatnik podatku od towarów i usług będzie mógł wybrać opodatkowanie w formie ryczałtu
kwotowego po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminach
wskazanych w projektowanych przepisach.

10


Proponuje się zróżnicowane stawki ryczałtu, tak aby odpowiadały realnemu obciążeniu podatkiem
VAT na zasadach ogólnych. Podejmowana przez podatników działalność gospodarcza zmierza
bowiem co do zasady do osiągnięcia określonych korzyści finansowych. Wysokość obrotów jest
jednak zależna od branży, którą wybiorą przedsiębiorcy. Tym samym stawki ryczałtu VAT muszą być
odpowiednio określone dla każdego typu usług świadczonych przez podatników i uzależnione od
lukratywności branży. Stawki ryczałtu zawarte w projekcie zostały oparte na porównaniu wysokości
stawek podatku dochodowego rozliczanego w formie karty podatkowej.

Podatnik, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu kwotowego, będzie mógł zrezygnować z tej
formy rozliczeń, nie wcześniej jednak niż po upływie 8 kwartałów, za które rozliczał się w ten sposób.
Podatnik podatku od towarów i usług, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu:
– jest
obowiązany do prowadzenia dziennej ewidencji sprzedaży, w celu ustalenia, czy nie nastąpiło
przekroczenie kwoty uprawniającej do korzystania z tej formy opodatkowania,
– jest
obowiązany do składania deklaracji uproszczonej.
Podatnikowi, który wybrał rozliczanie się w formie ryczałtu, nie przysługuje prawo do odliczenia
podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z
prowadzoną działalnością
gospodarczą.

Zmiana art. 116 ust. 9 – polega na umożliwieniu dokonywania przez podatnika potrąceń, wynikających
również z tytułów egzekucyjnych oraz z innych tytułów, jeżeli wynikają one z pisemnych umów
zawartych z rolnikiem ryczałtowym. Zmiana ta umożliwiłaby podatnikowi dokonującemu skupu od
rolnika ryczałtowego odliczanie podatku również wtedy, gdy kwotę należności dla rolnika potrącił o
tzw. kwoty mleczne (obowiązek dokonania takiego potrącenia wynika z innych ustaw).

Zmiana w art. 129 w ust. 1 pkt 2 wynika z wprowadzenia kwartalnych deklaracji podatkowych, w
związku z którymi zachodzi konieczność dostosowania do tych rozwiązań przepisów, które obecnie
odnoszą się do deklaracji miesięcznych.

Zmiana w załączniku nr 9 do ustawy polega na dodaniu pojazdów pogrzebowych do pojazdów
specjalnych, korzystających z pełnego odliczenia podatku od towarów i usług przy ich nabyciu, a także
przy nabyciu paliwa do ich napędu.

W dodawanym załączniku nr 10 został określony wykaz usług, które mogą być opodatkowane w
formie ryczałtu kwotowego oraz miesięczne stawki ryczałtu.

Art. 2 zmieniający ustawę – Prawo o ruchu drogowym ma charakter doprecyzowujący. Przepisy tego
artykułu jednoznacznie stwierdzają, że w przypadku sprowadzanych pojazdów z państw
członkowskich UE dla celów rejestracyjnych jest wymagane zaświadczenie wydane przez właściwy
11


organ (obecnie naczelnika urzędu skarbowego), jeżeli obowiązek wydania takiego zaświadczenia
wynika z przepisów o podatku od towarów i usług.

Przepisy art. 3 zmieniające ustawę – Ordynacja podatkowa dostosowują przepisy tej ustawy do
proponowanych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług. Art. 68 § 3 ustawy – Ordynacja
podatkowa zostaje uchylony w związku z likwidacją ustalania dodatkowego zobowiązania w podatku
od towarów i usług tzw. sankcji. W art. 70a § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa skreśla się odesłanie
do uchylanego ww. art. 68 § 3. Natomiast zmiana art. 73 § 2 pkt 4 ustawy – Ordynacja podatkowa
wynika z rozwiązania przyjętego w projektowanym art. 103 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i
usług (zaliczki przy rozliczeniach kwartalnych).

W przepisach przejściowych w art. 4 określa się zasady postępowania w przypadku wniosków o zwrot
podatku w formie zaliczki, złożonych przed dniem 1 maja 2004 r. W art. 5 natomiast wskazuje się
zasady postępowania w przypadku różnych postępowań, które rozpoczęły się przed dniem wejścia w
życie ustawy.

Przepis art. 6 – w związku ze zmianą długości obowiązkowego okresu rozliczeniowego z miesiąca na
kwartał (przy zachowaniu miesięcznego okresu rozliczeniowego jako rozwiązania fakultatywnego)
określono zasady składania tych rozliczeń w okresie przejściowym.

Przepis przejściowy w art. 7, odnoszący się do art. 19 i 86, jest wynikiem zgłaszanych przez izby
skarbowe uwag, wskazujących na konieczność uregulowania w okresie przejściowym momentu
powstania obowiązku podatkowego oraz momentu powstania prawa do obniżenia podatku należnego o
podatek naliczony. Izby wskazują, że brak takich przepisów może spowodować, że w niektórych
przypadkach może powstać wątpliwość, czy obowiązek podatkowy w ogóle powstanie, gdyż
według treści obecnie obowiązującego art. 19 ustawy obowiązek taki jeszcze nie powstanie, a na
gruncie nowego brzmienia tego artykułu obowiązek taki już nie powstanie.

Podobne problemy wystąpiłyby w przypadku braku przepisów przejściowych odnośnie do momentu
powstania prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W niektórych przypadkach taki
moment nie powstawałby w ogóle ani na gruncie przepisów obecnych, ani też przepisów zmienionych.
W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, a przede wszystkim w celu uniknięcia
nieprawidłowości w rozliczaniu podatku przez podatników, proponuje się wprowadzić stosowne
przepisy przejściowe.

Potrzeba ustanowienia przepisu przejściowego w art. 8, powodującego zniesienie obowiązku
rozliczania podatku od opłat pobieranych z tytułu ustanowienia prawa wieczystego użytkowania
gruntów, jeżeli ustanowienie to miało miejsce przed dniem 1 maja 2004 r., wynika z konieczności
12