Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Warszawa, 23 września 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-142(4)/08

DSPA-140-154(4)/08
DSPA-140-161(4)/08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej






Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowiska wobec poselskich
oraz senackiego projektów ustaw:


- o zmianie ustawy o podatku od towarów

i usług oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 661),

- o zmianie ustawy o podatku od towarów i
usług oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (druk nr 697),
- o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 725).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Finansów do reprezentowania Rządu w tych sprawach w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk


STANOWISKO RZĄDU
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług
oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 697)

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o zmianie
niektórych innych ustaw zawarty w druku sejmowym nr 697 wprowadza szereg zmian do
ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn.
zm), jak również zmienia ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
(Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 50, z późn. zm.). Są to zmiany o różnym
charakterze zarówno merytorycznym, jak i technicznym. Niektóre zaproponowane
w projekcie rozwiązania są zbieżne z rozwiązaniami zaproponowanymi w rządowym
projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych
ustaw, który w dniu 16 lipca 2008 r. został skierowany do Parlamentu. Poselski projekt
zawarty w druku 697 w zasadniczej części oparty został na projekcie będącym przedmiotem
prac Sejmu poprzedniej kadencji (druk 1940). Projekt nie uwzględnia jednak głosów krytyki
ekspertów odnośnie do niektórych rozwiązań, które już wcześniej były dyskutowane
w Parlamencie. Zawiera on propozycje uregulowań rodzące bezpośrednio skutki budżetowe,
i w tym zakresie odbiega od projektu rządowego.

Rozwiązania zawarte w poselskim projekcie ustawy, zbieżne z rozwiązaniami zawartymi
w projekcie rządowym, Rząd ocenia kierunkowo pozytywnie. W pozostałym zakresie
proponowane zmiany ocenia się negatywnie.

Do głównych zmian, które należy ocenić kierunkowo pozytywnie, należą:
- wprowadzenie instytucji magazynów konsygnacyjnych,
- wyłączenie z zakresu opodatkowania zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa,
- uregulowanie kwestii związanych ze zwrotem różnicy podatku w przypadku
rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej nie mającej osobowości prawnej, a także
osobom fizycznym, po zakończeniu działalności,

1
- doprecyzowanie przepisów w zakresie ustalania miejsca świadczenia niektórych usług
(dot. m.in. usług w dziedzinie kultury, sztuki, sportu, nauki, edukacji lub rozrywki,
oraz usług doradczych, inżynierskich, prawniczych, księgowych oraz podobnych),
- możliwość wykazywania podatku należnego z tytułu importu towarów bezpośrednio
w deklaracji podatkowej,
- umożliwienie podatnikowi zwrotu kwoty podatku naliczonego w sytuacji, gdy
w danym okresie nie wykonał żadnych czynności opodatkowanych,
- wykreślenie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy
wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu przepisów o podatku
dochodowym,
- wyeliminowanie kaucji gwarancyjnej dla podatników rozpoczynających działalność
w handlu wewnatrzwspólnotowym,
- doprecyzowanie regulacji dotyczących korekty podatku naliczonego w przypadku
zmiany przeznaczenia nabytych towarów lub usług,
- możliwość składania przez wszystkich podatników rozliczeń kwartalnych,
- likwidacja 30% sankcji VAT za nieprawidłowe rozliczenia w tym podatku,
- zmiany zasad rekompensowania podatnikom wydatków związanych z nabyciem kas
rejestrujących (z obecnych 50% nie więcej niż 2500 zł na 90% nie więcej niż 700 zł),
- rozszerzenia katalogu pojazdów specjalnych, korzystających z pełnego odliczenia
podatku, o pojazdy pogrzebowe,
- wprowadzenie możliwości korekty deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli
podatkowej,
- uznanie za dostawę towarów czynności ustanowienia oraz zbycia prawa wieczystego
użytkowania gruntów.

Podkreślić jednak należy, że rozwiązania zaproponowane w projekcie rządowym,
w odróżnieniu od projektu poselskiego, opracowane zostały z uwzględnieniem ponownych
konsultacji z podmiotami przedstawicielskimi w zakresie rozwiązań proponowanych
wcześniej w druku 1940, przez co propozycje zawarte w rządowej wersji nowelizacji ustawy
o VAT są pełniejsze, bardziej doprecyzowane i uwzględniające praktykę życia
gospodarczego.
Przykładem mogą tu być propozycje rozwiązań dotyczące magazynów konsygnacyjnych.
Rozwiązania zaproponowane w projekcie rządowym są prostsze a jednocześnie bardziej

2
jednoznaczne w zakresie rozwiązania poszczególnych kwestii związanych z opodatkowaniem
towarów przemieszczanych do takich magazynów. Dotyczy to m.in. kwestii związanych
z niepobraniem towarów z magazynu w określonym przepisami terminie, czy też ze zużyciem
tych towarów w magazynie. Dodatkowo zaś rozwiązania dotyczące magazynów
konsygnacyjnych zawarte w projekcie rządowym są korzystniejsze dla podatników, gdyż
zakładają, że dostawa towarów podatnikowi zarejestrowanemu jako podatnik VAT UE może
nastąpić w okresie 24 miesięcy od dnia wprowadzenia towarów do magazynu, zatem
w okresie dłuższym niż okres 6 – miesięczny, który został przewidziany w projekcie
poselskim. Ponadto, zgodnie z projektem rządowym, upływ 24 miesięcy od wprowadzenia
towarów do magazynu nie będzie powodował utraty możliwości korzystania z tej procedury -
w odróżnieniu od rozwiązań zawartych w projekcie poselskim.

Kolejnym przykładem są zaproponowane w projekcie poselskim rozliczenia kwartalne
przewidziane dla wszystkich podatników, z możliwością wyboru rozliczeń za okresy
miesięczne. Wprowadzenie jako zasady rozliczeń kwartalnych z możliwością wyboru
rozliczeń miesięcznych było przedmiotem krytyki przy pracach nad projektem ustawy
rozpatrywanym przez Sejm poprzedniej kadencji. Zmiana taka spowodowałaby niejasności
w kwestii zasad wyboru okresu rozliczeniowego. Nie wszyscy podatnicy chcieliby bowiem
korzystać z możliwości rozliczeń kwartalnych, dlatego takie rozwiązanie powinno być
w każdym przypadku pozostawione podatnikowi do wyboru. Projekt rządowy wprowadza
taką możliwość wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców.

Inny przykład stanowią rozwiązania dotyczące art. 14 ustawy o VAT, które w wersji
rządowej pełniej realizują możliwość zwrotu podatku w przypadku rozwiązania spółki
osobowej.

Poselski projekt ustawy zawiera również takie propozycje rozwiązań, które z uwagi na skutki,
jakie powodują, należy zdecydowanie ocenić negatywnie. Niektóre z nich stwarzają również
możliwości do popełniania nadużyć. Dotyczy to takich rozwiązań jak:
- ustalenie terminu zwrotu podatku na 50 dni,
- „rozluźnienie” przepisów dotyczących tzw. „złych długów”,
- rozwiązania dotyczące odsprzedaży usług.


3
Ustalenie jednego 50-dniowego podstawowego terminu zwrotu podatku pociągnęłoby za
sobą olbrzymie skutki budżetowe związane z przesunięciem dochodów w czasie. Skutki te
szacuje się na ok. 1,8 mld zł w skali roku, w stosunku do obecnie obowiązujących regulacji.
Zauważyć również trzeba, że w uzasadnieniu do projektu skutki budżetowe z tytułu
skrócenia terminu zwrotu zostały całkowicie pominięte.
Rządowy projekt ustawy zawiera również zmiany w zakresie skrócenia terminu zwrotu
podatku. W projekcie rządowym jednak przewidziany został 60 – dniowy termin zwrotu,
który pociąga za sobą znacznie mniejsze skutki budżetowe.

Proponowane w projekcie poselskim zliberalizowanie przepisów dotyczących ulgi za „złe
długi”, stanowi niebezpieczną propozycję rozwiązań, ponieważ stwarza możliwości
popełniania nadużyć podatkowych i wywołuje określone skutki budżetowe. Zaproponowana
zmiana daje podatnikom prawo do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy
towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju również w przypadku wierzytelności,
których nieściągalność została uprawdopodobniona. Wprowadza też rozwiązanie polegające
na skreśleniu wynikającego z obecnych rozwiązań warunku dotyczącego statusu dłużnika
jako podatnika VAT czynnego, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub
w trakcie likwidacji. Proponowane zmiany prowadzące do „rozszczelnienia” rozwiązań
dotyczących „złych długów” i objęcia możliwością dokonania korekty każdej
uprawdopodobnionej wierzytelności oznacza w praktyce zwiększenie udziału budżetu
państwa w ryzyku gospodarczym podatnika. Projektowana regulacja rozszerzająca
przesłanki korygowania podatku należnego, uchyla bowiem równocześnie regulacje
ograniczające możliwość nadużyć w stosowaniu tej instytucji. W szczególności propozycja
ta, umożliwiając dokonywanie korekt również w sytuacji, gdy już w momencie zawierania
transakcji, jak i w momencie korekty nabywca nie musi być czynnym podatnikiem VAT –
oznacza stworzenie możliwości nadużyć podatkowych i wyłudzania kwot z budżetu. Będzie
to bowiem prowadzić do sytuacji, w których sprzedawca skoryguje kwotę podatku
należnego, zmniejszając tym samym swoją należność wobec budżetu państwa, nabywca
natomiast niebędący podatnikiem czynnym korekty żadnej nie dokona. Skutki tych
propozycji zostaną dodatkowo poszerzone w związku z proponowanym w projekcie
wydłużeniem terminu dokonywania korekt. W efekcie zatem znacznie wzrasta ryzyko strat
dla budżetu państwa.


4