Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks karny skarbowy, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy - Prawo prasowe

39
postępowania karnego. Pewne odmienno ci redakcyjne wynikają ze
swoistej terminologii przyjętej w Kodeksie karnym skarbowym.
Poważniejszą różnicą jest redakcja art. 33 § 3 K.k.s. W przypadku
bowiem Kodeksu karnego skarbowego, z natury rzeczy nieodno-
szącego się do przestępstw o charakterze terrorystycznym, stoso-
wanie przepisu art. 33 § 3 ograniczono do najpoważniejszych prze-
stępstw popełnionych w zorganizowanej grupie albo związku mają-
cym na celu popełnienie przestępstwa.
6. 4. Zmiana Kodeksu karnego wykonawczego
Zmiany Kodeksu karnego wykonawczego mają charakter dosto-
sowawczy i są konsekwencją zmian dokonanych w systematyce
art. 45 K.k. i art. 33 K.k.s.
6. 5. Zmiana Prawa prasowego

Projektowany przepis art. 37a rozszerza zakres przepadku, przewi-
dziany w dotychczasowym art. 37a Prawa prasowego, o przedmioty
stanowiące no nik informacji służący do wytworzenia materiału
prasowego. Będą to więc nie tylko matryca, ale również dysk twardy
i każdy inny przedmiot zawierający zapis materiału w formie
umożliwiającej jego rozpowszechnianie.

Zestawienie przedmiotów ulegających przepadkowi na zasadzie
koniunkcji, jak przyjęto w propozycji przepisu, pozwoli na takie
orzeczenie przepadku, które będzie zapobiegało rozpowszechnianiu
materiału w przyszło ci. Tym samym tak ukształtowany przepadek
spełni swoje funkcje prewencyjne przewidziane dla rodka karnego.

W projektowanym przepisie zrezygnowano z istniejącej w obo-
wiązującym brzmieniu art. 37a Prawa prasowego tre ci „jako karę
dodatkową”. Pomijając już nieaktualno ć tego sformułowania
w wietle Kodeksu karnego z 1997 r., wskazać należy, że jest
ono zbędne.

40
Ponadto
wskazanie,
że orzeczenie przepadku może nastąpić „jako
rodka karnego”, pozostawiałoby wątpliwo ć, czy można taki
przepadek orzec tytułem rodka zabezpieczającego na zasadzie
art. 100 K.k.

Wej cie w życie projektowanej ustawy będzie miało pozytywne skutki
społeczne m. in. poprzez wzrost wiadomo ci braku bezkarno ci
przestępców.
Wstępna analiza wprowadzanego mechanizmu wskazuje na pozytywne
skutki finansowe ustawy dla budżetu państwa. Ich wysoko ć w chwili
obecnej nie jest możliwa do oszacowania. Będą one uzależnione od liczby
spraw, w których rodek karny w postaci tzw. „konfiskaty rozszerzonej”
zostanie zastosowany przez sądy.
Projekt jest zgodny z prawem europejskim, a w szczególno ci z decyzją
ramową Rady 2005/212/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie
konfiskaty korzy ci, narzędzi i mienia pochodzących z przestępstwa
(Dz.Urz. UE L 05.68.49).
Warszawa, 5 marca 2008 r.
BAS-WAEM-482/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks karny
skarbowy, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny
wykonawczy oraz ustawy – Prawo prasowe (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Beata Kempa)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z
2002 r., Nr 23, poz. 398, ze zmianami) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Przedstawiony poselski projekt ustawy przewiduje zmiany ustaw: z dnia
6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zmianami), z dnia
10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U z 2007 r. Nr 111, poz.
765, ze zmianami), z dnia 6 czerwca – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr
89, poz. 555, ze zmianami), z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
wykonawczy (Dz. U. nr 90, poz. 557, ze zmianami), z dnia 26 stycznia 1984 r. –
Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, ze zmianami).
Zmiany dotyczą stosowania instytucji przepadku mienia w związku z
popełnieniem przestępstwa i zmierzają do podmiotowego i przedmiotowego jej
rozszerzenia. Przepisy projektu formułują domniemania prawne odnoszące się
do pochodzenia mienia (także w przypadku, gdy mienie to znajduje się w
posiadaniu innej niż sprawca osoby) i przenoszą ciężar dowodu legalności
pochodzenia mienia na sprawcę przestępstwa albo inną zainteresowaną osobę.
Projekt zawiera także regulacje dotyczące mienia wchodzącego w skład
małżeńskiej wspólności majątkowej oraz procedury obalenia domniemań
dotyczących pochodzenia mienia. W proponowanej zmianie ustawy – Prawo
prasowe przewidziano możliwość orzeczenia przez sąd przepadku nośnika
informacji służącego do wytworzenia materiału prasowego, z razie skazania za
przestępstwo popełnione przez opublikowanie takiego materiału.
Projekt przewiduje, że ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od
dnia ogłoszenia.


2
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Ze względu na przedmiot projektu ustawy należy wskazać decyzję
ramową Rady 2005/212/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie konfiskaty
korzyści, narzędzi i mienia pochodzących z przestępstwa (Dz. Urz. UE L 68 z
15.3.2005 r., str. 49) oraz decyzję ramową Rady 2001/500/WSiSW z dnia 26
czerwca 2001 r. w sprawie prania brudnych pieniędzy oraz identyfikacji,
wykrywania zamrożenia, zajęcia i konfiskaty narzędzi oraz dochodów
pochodzących z przestępstwa (Dz. Urz. WE L 182 z 5.7.2001 oraz Dz. Urz. UE
L 234 z 29.8.2006, str. 43, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz.
19, t. 4, str. 158).

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Decyzja ramowa Rady 2005/212/WSiSW zobowiązuje państwa
członkowskie do podjęcia niezbędnych środków w celu umożliwienia
konfiskaty, w całości lub w części, narzędzi i korzyści z przestępstw
zagrożonych karą pozbawienia wolności w wymiarze powyżej jednego roku lub
mienia, którego wartość odpowiada takim korzyściom (art. 2 decyzji ramowej).
Natomiast konfiskata mienia powinna być przewidziana w prawie krajowym co
do wskazanych w decyzji ramowej przestępstw, w odniesieniu do których
granice zagrożenia karą pozbawienia wolności są co najmniej takie jak
wskazane w decyzji (w zależności od rodzaju przestępstwa), i jednocześnie
przestępstwo może przysporzyć korzyści majątkowej (art. 3 ust. 1).
Przesłankami orzeczenia konfiskaty mienia są sytuacje, w których sąd krajowy
jest w pełni przekonany, że dane mienie pochodzi z działalności przestępczej
osoby skazanej, lub sąd jest w pełni przekonany, że mienie pochodzi z podobnej
działalności przestępczej osoby skazanej, lub wartość mienia jest
nieproporcjonalna w stosunku do legalnych dochodów osoby skazanej i sąd jest
w pełni przekonany, że dane mienie pochodzi z działalności przestępczej tej
osoby (art. 3 ust. 2). Ponadto, zgodnie z decyzją, państwo członkowskie może
rozważyć przyjęcie niezbędnych środków w celu umożliwienia konfiskaty
mienia nabytego przez osoby najbliższe dla danej osoby i mienia przekazanego
osobie prawnej, nad którą ta osoba sprawuje kontrolę (art. 3 ust. 3).
Jednocześnie państwa członkowskie są zobowiązane zapewnić osobom, wobec
których stosowane są postanowienia dotyczące konfiskaty, skuteczne środki
prawne w celu ochrony ich praw (art. 4). Przyjęte w prawie krajowym środki
służące wykonaniu decyzji powinny odpowiadać zobowiązaniom nakazującym
poszanowanie praw podstawowych i podstawowych zasad, w szczególności
zasady domniemania niewinności (art. 5).
Państwa członkowskie powinny były przyjąć niezbędne środki w celu
wykonania decyzji ramowej do 15 marca 2007 r. (art. 6).

3
Odnosząc się do projektu należy stwierdzić, że zakres zastosowania
przewidzianych w nim regulacji jest szerszy niż tylko do przypadków
określonych w decyzji ramowej. Przede wszystkim projekt nie ogranicza
możliwości orzeczenia przepadku mienia wyłącznie do przestępstw wskazanych
w decyzji (projekt nie wymienia przestępstw, ale wskazuje kryteria, jakim musi
odpowiadać przestępstwo, aby możliwe było orzeczenie przepadku).
Zaproponowane przepisy umożliwiłyby ponadto orzeczenie przepadku mienia,
które znajduje się we władaniu osoby (podmiotu) niezwiązanej bezpośrednio ze
sprawcą – poprzez stworzenie systemu domniemań prawnych co do
pochodzenia mienia. Jednocześnie przewidziano procedurę obalenia domniemań
oraz możliwość zaskarżenia orzeczeń wydanych w tym zakresie – co można
uznać za środki prawne służące ochronie praw, o których mowa w art. 4 decyzji
ramowej Rady 2005/212/WSiSW.
Należy stwierdzić, że projekt umożliwia orzeczenie konfiskaty mienia w
sytuacjach, w których wymaga tego decyzja ramowa. Proponowane przepisy
będą jednak miały zastosowanie także do przypadków nieobjętych tą decyzją.
Decyzja ramowa nie zakazuje państwom członkowskim wprowadzenia
przepisów umożliwiających orzeczenie przepadku mienia w odniesieniu do
sytuacji nieuregulowanych w decyzji. Projekt jest zgodny z decyzją ramową
Rady 2005/212/WSiSW.
Przepisy projektu można też uznać za zgodne z art. 3 decyzji ramowej
Rady 2001/500/WSiSW, który zobowiązuje państwa członkowskie do
zapewnienia, że ich ustawodawstwa oraz procedury dotyczące konfiskaty
dochodów z popełnienia przestępstwa pozwolą, przynajmniej w przypadkach, w
których nie jest możliwe zajęcie tych dochodów, na konfiskatę mienia o
wartości odpowiadającej takim dochodom.

4. Konkluzja
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks
karny skarbowy, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks
karny wykonawczy oraz ustawy – Prawo prasowe jest zgodny z prawem Unii
Europejskiej.

Sporządził: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych



Michał Królikowski



Deskryptory Bazy REX: konfiskata mienia, prawo karne, postępowanie karne, prawo
prasowe, Unia Europejska