Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

Uwaga Prokuratora Generalnego do proponowanej zmiany art. 1 ust. 2 pkt 4
zmienianej ustawy miała charakter redakcyjny i została uwzględniona.
Nie zostały uwzględnione uwagi przekazane przez Prezesa Sądu Apelacyjnego
w Łodzi.
Uwagi te dotyczyły propozycji rozszerzenia zakresu danych zawartych na kartach
rejestracyjnych oraz w zawiadomieniach o zmianach ewidencyjnych. Wskazano na
projektowany art. 12 ust. 1 pkt 5a zmienianej ustawy, uzupełniający kartę rejestracyjną
o informację, że pokrzywdzonym był małoletni poniżej lat 15 – w przypadku skazania za
przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na karę pozbawienia wolności
bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. W uwadze podniesiono, że informacji takiej
nie odnotowują żadne statystyki.
Odnosząc się do powyższego stwierdzenia wskazać należy, że obowiązek ustalenia tej
informacji wynika z art. 106a K.k., wyłączającego w takim przypadku możliwość zatarcia
skazania.
Podniesiono również, że informowanie o rozpoczęciu, zakończeniu oraz miejscu
wykonywania zastępczej kary pozbawienia wolności rodziłoby konieczność utworzenia
w sądach odrębnej komórki śledzącej na bieżąco poczynania skazanych i przekazującej
powyższe informacje do KRK.
W odniesieniu do powyższej uwagi należy wskazać, że propozycja rozszerzenia
zakresu zawiadomień o zmianach ewidencyjnych o przedmiotowe informacje (projektowany
art. 12 ust. 2 pkt 3a zmienianej ustawy) zakłada, że informacje te będzie do Biura
Informacyjnego KRK przekazywał Centralny Zarząd Służby Więziennej, a nie sądy.
W uwadze przekazanej przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie podniesiono, że
informacja o tym, że pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa przeciwko wolności seksualnej
i obyczajności był małoletni poniżej lat 15 powinna być przekazywana nie tylko w przypadku
skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, ale bez
względu na rodzaj i warunki wymierzonej sankcji.
Odnosząc się do powyższej uwagi należy wskazać, że celem wprowadzenia
obowiązku przekazywania przez sądy przedmiotowej informacji jest zapewnienie sprawnego
stosowania w praktyce regulacji art. 106a K.k. Przepis ten wyłącza możliwość zatarcia
skazania jedynie w przypadku wymierzenia kary pozbawienia wolności bez warunkowego
zawieszenia jej wykonania. Natomiast rozszerzenie zakresu informacji przekazywanej do
 
28 
KRK na wszystkie przypadki, gdy pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa przeciwko
wolności seksualnej i obyczajności był małoletni poniżej lat 15, spowodowałoby, że Biuro
Informacyjne KRK – po otrzymaniu karty rejestracyjnej zawierającej taką informację –
musiałoby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające w celu ustalenia, czy zachodzą
przesłanki wyłączenia zatarcia.
Z powyższych względów uwaga ta nie mogła zostać uwzględniona.
Nie uwzględniono również uwag przekazanych przez Prezesa Sądu Apelacyjnego
w Rzeszowie.
Pierwsza z tych uwag dotyczyła projektowanego art. 1a ust. 2 zmienianej ustawy
stanowiącego, że na potrzeby przekazywania informacji organom centralnym państw
członkowskich Unii Europejskiej za wyrok skazujący uznaje się każde prawomocne
orzeczenie wydane przez sąd karny wobec osoby fizycznej w związku z popełnieniem
przestępstwa, które podlega gromadzeniu w Rejestrze. W uwadze podniesiono, że regulacja ta
stoi w sprzeczności z przepisami dotyczącymi m.in. instytucji warunkowego umorzenia
postępowania karnego. Wskazano, że wyrok warunkowo umarzający postępowanie nie jest
wyrokiem skazującym, aczkolwiek podlega rejestracji w KRK.
Odnosząc się do powyższej uwagi, wskazać należy, że przedmiotowy przepis art. 1a
ust. 2 odwołuje się do brzmienia art. 2 lit. a decyzji ramowej, zgodnie z którym za wyrok
skazujący uznaje się każde prawomocne orzeczenie wydane przez sąd karny wobec osoby
fizycznej w związku z popełnieniem przestępstwa, o ile orzeczenie to zostało wpisane do
rejestru karnego skazującego państwa członkowskiego.
Brak takiej regulacji doprowadziłby do tego, że z KRK organom centralnym państw
członkowskich Unii Europejskiej przekazywane byłyby jedynie informacje o wyrokach
skazujących w rozumieniu polskiego prawa karnego, a więc z wyłączeniem m.in. wyroków
warunkowo umarzających postępowanie karne, co mogłoby spotkać się z zarzutem
niepełnego wdrożenia decyzji ramowej.
Wymaga podkreślenia, że w przedmiotowym przepisie wyraźnie wskazano, że
wprowadzona w nim definicja skazania znajdzie zastosowanie wyłącznie na potrzeby
przekazywania informacji organom centralnym państw członkowskich Unii Europejskiej.
Druga uwaga przekazana przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie odnosiła się
do projektowanego art. 14a wyłączającego udzielanie informacji – do celów innych niż
postępowanie karne – o skazaniach przez sądy państw obcych, jeżeli od daty
 
29 
uprawomocnienia się orzeczenia upłynął pewien okres czasu – uzależniony od rodzaju
orzeczonej kary lub innego środka.
W uwadze podniesiono, że okres wymagany do zastosowania tej instytucji jest
znacznie dłuższy niż wynikający z przepisów o zatarciu skazania – z uwagi na fakt, że
w proponowanej regulacji nie uwzględniono m.in. wykonania wyroku skazującego.
Odnosząc się do powyższej uwagi należy wskazać, że przedmiotowa regulacja ma
stanowić uzupełnienie propozycji zawartej w art. 14 ust. 8 zmienianej ustawy, zgodnie z którą
dane dotyczące skazań przez sądy państw obcych usuwa się z Rejestru po otrzymaniu
zawiadomienia o zatarciu skazania przesłanego przez właściwy organ państwa, które wydało
wyrok.
Z uwagi na fakt, że w niektórych państwach nie jest znana instytucja zatarcia skazania
oraz w związku z tym, że mogą się w praktyce zdarzyć sytuacje, w których właściwy organ
państwa obcego nie przekaże do KRK informacji o zatarciu skazania, uznano, że należy
przewidzieć możliwość ograniczenia udzielania informacji o takich skazaniach – po upływie
pewnego okresu czasu – jedynie do przypadków, w których informacja taka jest potrzebna do
celów postępowania karnego.
Uznano przy tym, że okresy te powinny być liczone od daty uprawomocnienia się
orzecznia – z uwagi na fakt, że rejestry karne niektórych państw nie gromadzą informacji
o wykonaniu kary. Z tego też powodu proponowane okresy musiały być stosunkowo długie.
Organizacja Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej negatywnie zaopiniowała brak
możliwości uwierzytelniania wniosków bądź zapytań o udzielenie informacji z KRK
składanych drogą elektroniczną za pomocą podpisu potwierdzonego profilem zaufanym
e-PUAP. W zgłoszonej uwadze wskazano na potrzebę stworzenia jednego, wspólnego dla
całej administracji systemu teleinformatycznego, za pośrednictwem którego będzie można
załatwić szeroki katalog spraw.
Możliwość uwierzytelniania wniosków bądź zapytań za pomocą podpisu
potwierdzonego profilem zaufanym e-PUAP została wprowadzona do projektu na etapie
uzgodnień międzyresortowych.


 
30 
III. Wpływ projektowanych rozwiązań na sektor finansów publicznych, w tym budżet
państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego
1. Wdrożenie przepisów dotyczących przekazywania informacji między KRK
a rejestrami karnymi innych państw członkowskich Unii Europejskiej za pośrednictwem
systemu ECRIS wiązać się będzie z koniecznością poniesienia wydatków z budżetu państwa.
Na wydatki te składają się koszty dostosowania systemu informatycznego Krajowego
Rejestru Karnego do wymiany informacji o skazaniach w ramach systemu ECRIS.
Przewidywane koszty wyniosą ok. 350 000 zł. Środki na pokrycie tych wydatków zostały
zabezpieczone w budżecie na 2011 r., ale Ministerstwo Sprawiedliwości wystąpiło do
Komisji Europejskiej z wnioskiem o dofinansowanie modernizacji systemu informatycznego
i aktualnie negocjuje warunki i wysokość tej pomocy.
System informatyczny KRK został już częściowo zmodernizowany w celu
umożliwienia elektronicznej wymiany informacji o skazaniach w ramach Projektu Network of
Judicial Registers. Aktualnie Polska wymienia się informacjami drogą elektroniczną
z 5 państwami. Modernizacja została sfinansowana w 70 % przez Komisję Europejską
z programu „Wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych 2007 – 2013”.
Przewiduje się, że przyjęcie przedmiotowych regulacji może powodować wzrost
wydatków budżetowych związanych z potrzebą tłumaczenia na język polski większej liczby
zawiadomień o skazaniu obywateli Rzeczypospolitej Polskiej przez sądy państw obcych.
Obecnie rocznie koszt tłumaczenia tych dokumentów wynosi średnio 400 000 zł. Przewiduje
się wzrost o około 100 000 zł rocznie. Obecnie koszt tłumaczenia zawiadomień o skazaniu
jest współfinansowany w 70 % z budżetu Unii Europejskiej w ramach programu „Wymiar
sprawiedliwości w sprawach karnych 2007 – 2013”.
Ministerstwo Sprawiedliwości wystąpiło do Komisji Europejskiej z wnioskiem
o współfinansowanie kosztów modernizacji systemu informatycznego KRK na potrzeby
systemu ECRIS oraz kosztów tłumaczenia dokumentów związanych ze skazaniem obywateli
polskich przez sądy państw obcych w latach 2011 – 2013. Pozytywna decyzja o przyznaniu
dofinansowania została podjęta w marcu 2011 r., jednakże – z uwagi na zmianę zasad, na
jakich ma być realizowane wsparcie finansowe Komisji Europejskiej – trwają negocjacje co
do warunków wsparcia.
Dodatkowe środki na tłumaczenia w wysokości 100 000 zł zostaną ujęte w budżecie
na 2012 r. W przypadku otrzymania dofinansowania ze środków Unii Europejskiej
 
31 
dodatkowe koszty tłumaczenia związane z uruchomieniem systemu ECRIS wyniosą
40 000 zł. Regulacja przewidująca możliwość złożenia żądania o ponowne udzielenie
informacji z Rejestru w przypadku udzielenia informacji niezgodnej z zakresem zapytania lub
wniosku spowoduje wzrost liczby spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne. Należy
założyć, że wzrost ten będzie niewielki.
W zakresie informacji z KRK obejmujących wyłącznie skazania przez sądy polskie
przypadki zgłaszania do Rejestru przez osoby zainteresowane, że informacja taka została
udzielona niezgodnie z zakresem zapytania lub wniosku są sporadyczne.
Należy przyjąć, że częstsze będą wnioski o ponowne udzielenie informacji
w przypadkach, w których informacja z Rejestru obejmowała również skazania przez sądy
innych państw. Jednak zdecydowana większość takich spraw będzie wyjaśniana już na etapie
postępowania wyjaśniającego poprzedzającego wydanie ponownej informacji z Rejestru
przez Biuro Informacyjne KRK, bądź ewentualnie w ramach postępowania dotyczącego
wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.
Zatem można przyjąć, że wzrost liczby spraw kierowanych do sądów
administracyjnych będzie niewielki – aczkolwiek nie można go w chwili obecnej oszacować.
2. Wprowadzenie projektowanych zmian dotyczących składania wniosków i zapytań
o udzielenie informacji z KRK drogą elektroniczną oraz uzyskiwanie tą drogą informacji
z Rejestru wiązać się będzie z koniecznością poniesienia wydatków z budżetu państwa.
Przewidziano
sfinansowanie
części
kosztów
związanych
z
wdrożeniem
przedmiotowych zmian ze środków Unii Europejskiej.
Dnia 30 maja 2008 r. między Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji (jako
Instytucją Pośredniczącą) a Ministrem Sprawiedliwości, została zawarta umowa dotycząca
przygotowania projektu indywidualnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna
Gospodarka 2007 – 2013 (Priorytet VII Społeczeństwo informacyjne – Budowa
elektronicznej administracji) dla Projektu „Rozbudowa dziedzinowej platformy elektronicznej
MS, w tym uruchomienie usług dla przedsiębiorców i osób fizycznych w portalu dostępowo-
-informacyjnym (dostęp elektroniczny do wydziałów ksiąg wieczystych, które prowadzą
księgi wieczyste w formie elektronicznej, Krajowego Rejestru Karnego, Biura Monitora
Sądowego i Gospodarczego)”.
Przedmiotowe zmiany ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym mają stanowić
podstawę do realizacji III etapu projektu.
 
32