Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym
projekt dotyczy implementacji decyzji ramowych Rady w sprawie organizacji wymiany informacji pochodzących z rejestru karnego pomiędzy państwami członkowskimi oraz w spawie ustanowienia europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych; umożliwienia składania wniosków i zapytań o udzielanie informacji z rejestru drogą elektroniczną
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 4527
- Data wpłynięcia: 2011-07-28
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym
- data uchwalenia: 2011-09-16
- adres publikacyjny:
4527
się będzie regulacje odnoszące się do udzielania informacji z Rejestru – to znaczy
odpowiednio o udzielaniu informacji o osobach oraz o podmiotach zbiorowych.
Oznacza to, że żądanie pochodzące od podmiotu, którego dotyczy ponowna
informacja będzie musiało zawierać dane określone odpowiednio w art. 7 ust. 1 bądź ust. 2,
natomiast żądanie pochodzące od innego podmiotu powinno być zgodne ze wzorem zapytania
określonym w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 listopada 2003 r. w sprawie
udzielania informacji o osobach oraz o podmiotach zbiorowych na podstawie danych
zgromadzonych w Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. Nr 198, poz. 1930, z późn. zm.)
wydanym na podstawie art. 21 ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym.
Istotnym odstępstwem od zasady odpowiedniego stosowania do udzielania ponownej
informacji z Rejestru przepisów o udzielaniu informacji o osobach oraz o podmiotach
zbiorowych jest regulacja zawarta w projektowanym art. 24 ust. 2a, zgodnie z którym od
wydania ponownej informacji nie pobiera się opłaty.
Przepis art. 24 ust. 1 zmienianej ustawy w obecnym brzmieniu zawiera generalne
zwolnienie z opłaty za udzielenie informacji z KRK organów centralnych państw
członkowskich Unii Europejskiej. Zachowanie powyższego przepisu prowadziłoby do tego,
że zapytania o udzielenie takiej informacji przekazywane przez takie organy korzystałyby
ze zwolnienia z opłaty niezależnie od tego, czy organy te występują z zapytaniem
o informację z Rejestru na potrzeby prowadzonego w danym państwie członkowskim
postępowania karnego lub administracyjnego, czy też na wniosek osoby, której informacja
dotyczy, albo też innego podmiotu (np. pracodawcy).
Rozwiązanie takie mogłoby prowadzić do naruszenia zasady równego traktowania
podmiotów składających wniosek (zapytanie) o udzielenie informacji z KRK – w zależności
od tego, czy czynią to bezpośrednio, czy też za pośrednictwem swojego „macierzystego”
organu centralnego – podmioty takie byłyby obowiązane do uiszczenia opłaty, bądź
korzystałyby ze zwolnienia.
Proponowana zmiana przedmiotowego przepisu ogranicza zwolnienie od opłaty
w odniesieniu do organów centralnych jedynie do sytuacji, w której organy te występują
o wydanie informacji do celów prowadzonego postępowania karnego lub administracyjnego.
18
2. Regulacje wprowadzające możliwość składania wniosków i zapytań oraz
uzyskiwania informacji z KRK drogą elektroniczną opierają się na założeniu, że zarówno
składanie wniosków (zapytań), jak i uzyskiwanie informacji z Rejestru dokonywać się będzie
za pośrednictwem skrzynki dostępowej, jaką podmiot składający wniosek (zapytanie) będzie
mógł utworzyć na internetowej platformie Ministerstwa Sprawiedliwości umożliwiającej
dostęp do Krajowego Rejestru Karnego oraz innych rejestrów (Krajowy Rejestr Sądowy,
Rejestr Zastawów, księgi wieczyste), zwanej dalej e-Platformą.
Wprowadzenie rozwiązań przewidzianych w projekcie stanowić ma III (ostatni) etap
budowy e-Platformy. Mają być one współfinansowane ze środków Unii Europejskiej
(Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego).
Projektowane regulacje mają dotyczyć zarówno wniosków o udzielenie informacji
z KRK (obejmują informację dotyczącą samego wnioskodawcy) i zapytań (obejmują
informację dotyczącą innego podmiotu niż podmiot składający zapytanie). Rozwiązania te
mają się w takim samym stopniu odnosić do wniosków (zapytań) o uzyskanie z KRK
informacji o osobach fizycznych, jak i o podmiotach zbiorowych.
Nowy sposób uzyskiwania informacji z KRK będzie mógł być wykorzystywany, na
zasadach ogólnych, również przez organy administracji publicznej, czy też inne podmioty
występujące z zapytaniami o udzielenie informacji z Rejestru w związku z wykonywanymi
przez nie zadaniami o charakterze publicznym. Będą mogły z niego korzystać również organy
prowadzące postępowanie karne (sądy, prokuratury, policja), aczkolwiek dla tych podmiotów
przewiduje się opracowanie szczególnych rozwiązań – uwzględniających specyfikę prawną
i faktyczną wymiany informacji pomiędzy nimi a Krajowym Rejestrem Karnym.
Do założenia skrzynki dostępowej nie byłoby konieczne posłużenie się bezpiecznym
podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu,
w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym
(Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), zwanym dalej podpisem kwalifikowanym. Skrzynka
taka miałaby charakter uniwersalny – to znaczy umożliwiałaby ona uzyskiwanie informacji
nie tylko z KRK, ale również z innych wskazanych powyżej rejestrów.
Po założeniu skrzynki dostępowej użytkownik miałby możliwość złożenia wniosku
lub zapytania o uzyskanie informacji z KRK. Wniosek taki bądź zapytanie byłoby składane
na formularzu dostępnym za pośrednictwem e-Platformy.
19
System będzie uniemożliwiał złożenie formularza zawierającego najbardziej
podstawowe braki – takie, jak np. niewypełnienie wszystkich obowiązkowych pól.
Przewiduje się wymóg opatrzenia wniosku bądź zapytania podpisem kwalifikowanym
albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP (projektowany art. 19 ust. 2c
i 3a). Wprowadzenie takiego wymogu wynika z faktu, że dane o karalności osób fizycznych
oraz dane o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zawarte w KRK mają charakter
danych wrażliwych w rozumieniu art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie
danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) i powinno się stosować
w odniesieniu do nich zaostrzone środki zapobiegające ich ujawnieniu osobie nieuprawnionej.
Wnioski i zapytania podlegające opłacie byłyby opłacane za pomocą sposobów
płatności gwarantujących wniesienie opłaty – na obecnym etapie przewiduje się zastosowanie
automatycznego przelewu bankowego, internetowych kart płatniczych oraz systemów
płatności elektronicznej.
Kwestie sposobu wnoszenia opłaty regulować ma rozporządzenie. W tym celu
przewiduje
się
odpowiednią
zmianę
obowiązującego
rozporządzenia
Ministra
Sprawiedliwości z dnia 14 sierpnia 2003 r. w sprawie określenia wysokości opłaty za wydanie
informacji z Krajowego Rejestru Karnego (Dz. U. Nr 151, poz. 1468). W projekcie
zaproponowano stosowną zmianę art. 24 ust. 3 zmienianej ustawy, który zawiera
upoważnienie do wydania tego rozporządzenia.
Przewiduje się, że w przypadku złożenia wniosku bądź zapytania za pośrednictwem
skrzynki dostępowej na e-Platformie, również informacja z KRK (zaświadczenie) byłaby
doręczana zainteresowanemu na tę skrzynkę.
Informacja byłaby opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym pracownika
uprawnionego do jej wystawienia. Z uwagi na nieistnienie w polskim porządku prawnym
pieczęci elektronicznej wskazano, że informacja taka nie jest opatrywana pieczęcią urzędową
(projektowany art. 20 ust. 3).
Zainteresowany mógłby zapoznać się z informacją poprzez skrzynkę, miałby również
możliwość jej skopiowania oraz sporządzenia wydruku. O ile kopia informacji w formie
elektronicznej zachowywałaby walor zaświadczenia (skopiowaniu podlegałby również podpis
kwalifikowany, którym zaświadczenie byłoby opatrzone), to waloru takiego nie miałby
wydruk takiej informacji.
20
Zasady doręczania informacji z Rejestru oraz innych w postępowaniu toczącym się na
podstawie zapytania lub wniosku złożonego drogą elektroniczną określa projektowany
art. 19c.
Wraz z pierwszą autoryzacją użytkownika na skrzynce dostępowej po umieszczeniu
w niej informacji z KRK, bądź innego pisma skierowanego do tego użytkownika,
automatycznie wytworzone zostaje elektroniczne potwierdzenie odbioru korespondencji, zaś
informację z Rejestru bądź inne pismo uznaje się za doręczone z datą wskazaną w tym
potwierdzeniu.
Powyższy przepis wprowadza również specyficzną formę doręczenia zastępczego
informacji z KRK, jak również innych pism doręczanych za pośrednictwem skrzynki
dostępowej. Przewiduje się, że przy braku elektronicznego potwierdzenia odbioru
korespondencji pismo uznaje się za doręczone z upływem 14 dni od daty jego umieszczenia
na skrzynce.
Zakłada się, że w razie złożenia wniosku lub zapytania poprzez e-Platformę, na
skrzynkę dostępową użytkownika kierowana byłaby nie tylko informacja z Rejestru, ale
również ewentualna inna korespondencja z zainteresowanym. Za pośrednictwem tej skrzynki
prowadzone byłoby całe postępowanie administracyjne w przypadku odmowy udzielenia
informacji z Rejestru – a zatem na skrzynkę tę doręczane byłoby postanowienie o odmowie
wydania zaświadczenia z KRK (projektowany art. 19b ust. 3). Również wyłącznie poprzez tę
skrzynkę składany byłby wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w razie wydania
postanowienia o odmowie udzielenia informacji (projektowany art. 19a). Złożenie pisma
w inny sposób skutkowałoby wezwaniem do usunięcia braków (odpowiednio stosowany
przepis art. 19 ust. 4).
Przewiduje się, że w przypadku złożenia wniosku bądź zapytania za pośrednictwem
e-Platformy nie będzie możliwe uzyskanie informacji (zaświadczenia) z Rejestru
w tradycyjnej „papierowej” formie i odwrotnie – nie będzie możliwe złożenie w formie
„papierowej” wniosku bądź zapytania o uzyskanie informacji z KRK w formie elektronicznej.
Odpowiednie regulacje w tym zakresie zawierają projektowane przepisy art. 19b ust. 1 i 2.
Kwestie szczegółowe dotyczące składania wniosków i zapytań za pośrednictwem
e-Platformy, jak również uzyskiwania w ten sposób informacji z Rejestru zostaną
uregulowane w rozporządzeniu. Upoważnienie do wydania takiego rozporządzenia zawiera
projektowany art. 21a.
21
3. Propozycja dodania art. 4a, zgodnie z którym KRK może być prowadzony w
systemie teleinformatycznym, ma na celu doprecyzowanie i uzupełnienie dotychczasowych
regulacji.
Zmieniana ustawa posługuje się obecnie jedynie pojęciem bazy danych systemu
informatycznego. Wprawdzie istnienie bazy danych systemu informatycznego implikuje
istnienie samego systemu, jednakże za celowe uznano wyraźne wskazanie, że Rejestr jako
taki może być prowadzony w systemie teleinformatycznym.
Zmiana ta wiąże się także z propozycją wprowadzenia wyjątków od zasady
tożsamości danych zawartych w bazie danych systemu informatycznego oraz w kartotekach
stanowiących zbiory ewidencyjne dokumentów (zmiana art. 10).
W związku z tą zmianą zaproponowano również zmianę pojęcia system
informatyczny, którym dotychczas posługiwała się zmieniana ustawa, na pojęcie system
teleinformatyczny, które jest zgodne z pojęciem stosowanym w ustawie z dnia 17 lutego
2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U.
Nr 64, poz. 565, z późn. zm.). Ujednolicenie terminologii w tym zakresie pociągnęło za sobą
również konieczność zmiany art. 15 i 16.
4. Propozycja przewidująca uzupełnienie zakresu danych, jakie powinna zawierać
karta rejestracyjna, o informację, że pokrzywdzonym w wyniku przestępstwa przeciwko
wolności seksualnej i obyczajności, za które wymierzona została kara pozbawienia wolności
bez warunkowego zawieszenia jej wykonania, jest osoba małoletnia poniżej lat 15 (nowy
przepis art. 12 ust. 1 pkt 5a) wiąże się z regulacją art. 106a K.k., zgodnie z którą skazania
takie nie podlegają zatarciu.
Zmiana ta pociągnie za sobą konieczność znowelizowania rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 7 listopada 2003 r. w sprawie sposobu i trybu sporządzania oraz
dostarczania do Krajowego Rejestru Karnego kart rejestracyjnych i zawiadomień
(Dz. U. Nr 198, poz. 1928, z późn. zm.).
5. Potrzeba wprowadzenia zmian zakresu przedmiotowego zawiadomień o zmianach
ewidencyjnych przekazywanych do KRK przez organy wykonujące orzeczenia w sprawach
22