Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

Zapytania te mają bowiem charakter odrębny, a ich wymogi formalne oraz sposób
składania są odmienne, aniżeli pozostałych zapytań i wniosków – nie tylko składanych za
pośrednictwem internetowej platformy Ministerstwa Sprawiedliwości, ale także wnoszonych
drogą tradycyjną (nie przewiduje się np. obowiązku opatrywania zapytań składanych
w systemie ECRIS podpisem, w tym również podpisem elektronicznym).
Wobec powyższego projekt zawiera propozycję dodania przepisu art. 19 ust. 1c
wskazującego wyraźnie, że regulacji projektowanego art. 19 ust. 1b, wprowadzającego
możliwość składania wniosków i zapytań drogą elektroniczną nie stosuje się do zapytań
składanych za pośrednictwem systemu ECRIS.
Proponowana zmiana art. 19 ust. 2 pkt 1, określającego dane identyfikujące osobę,
jakie powinno zawierać zapytanie o udzielenie informacji z Rejestru, wynika z faktu, iż nie
we wszystkich państwach stosowany jest numer PESEL. Uznano zatem za potrzebne
wprowadzenie możliwości zastąpienia numeru PESEL, w przypadku gdy osoba, której
dotyczy zapytanie, takiego numeru nie posiada, numerem paszportu albo innego dokumentu
stwierdzającego tożsamość.
Analogiczną zmianę, w odniesieniu do danych, jakie powinien zawierać wniosek
o udzielenie informacji z rejestru, przewidziano w art. 19 ust. 3.
Propozycja dodania przepisu art. 19 ust. 2b wiąże się z tym, że ani decyzja ramowa,
ani umowy międzynarodowe dotyczące wymiany danych pomiędzy rejestrami karnymi nie
określają obowiązkowych danych, jakie powinno zawierać zapytanie o udzielenie informacji
przesyłane pomiędzy właściwymi organami państw obcych. Należy założyć, że zakres danych
zawartych w zapytaniach przekazywanych przez poszczególne państwa będzie różny. Wobec
powyższego niezbędne jest wyłączenie stosowania do takich zapytań art. 19 ust. 2. Jedynym
wymogiem, jaki wprowadzono w odniesieniu do takiego zapytania jest to, aby zawierało ono
dane pozwalające na identyfikację osoby, której dotyczy.
Regulację tę uzupełnia propozycja dodania przepisu art. 19 ust. 5, stanowiącego
podstawę do ewentualnego zwrotu zapytania, które danych takich nie zawiera.
Dodane przepisy art. 20 ust. 1a – 1d określają zasady udzielania informacji o osobach
skazanych przez sądy państw obcych oraz przekazywania organom centralnym państw
członkowskich Unii Europejskiej informacji z Rejestru o osobach skazanych przez sądy
polskie.
 
13 
Uregulowanie zaproponowane w art. 20 ust. 1a odnosi się do informacji udzielanych
w określonym zakresie, to znaczy do sytuacji, w której przepis odrębnej ustawy formułujący
wymóg niekaralności (np. jako warunek wykonywania określonego zawodu), a zarazem
stanowiący podstawę do udzielenia informacji z KRK, nie obejmuje niekaralności za wszelkie
przestępstwa i przestępstwa skarbowe, ale jedynie określoną kategorię takich czynów
(np. jedynie przestępstwa przeciwko mieniu).
W takim przypadku – w odniesieniu do skazań za przestępstwa popełnione w Polsce –
informacja jest udzielana jedynie w zakresie określonym w takim przepisie szczególnym.
To znaczy, jeżeli osoba, której dotyczy informacja, popełniła przestępstwa nieobjęte zakresem
zapytania, to w informacji przestępstw takich nie wykazuje się.
Analogiczne rozwiązanie przyjęto również, co do zasady, w odniesieniu do skazań
zagranicznych. Jednakże – biorąc pod uwagę istotne trudności, jakie mogą powstać w toku
ustalania zakresu, w jakim powinna być udzielona informacja dotycząca takich skazań –
przewidziano kilka istotnych wyłączeń.
Współpraca pomiędzy rejestrami karnymi, której dotyczy przedmiotowy projekt
ustawy, obejmuje wymianę informacji dotyczącej skazań za czyny karalne właściwe dla
obcych systemów prawnych.
Dane o skazaniach przekazywane do KRK przez właściwe organy państw obcych
często nie są wystarczające do ustalenia, czy czyn jest karalny w Rzeczypospolitej Polskiej,
ani czy według prawa polskiego byłby on przestępstwem czy wykroczeniem, albo czy
popełniono go umyślnie czy nieumyślnie. W celu ustalenia tych okoliczności konieczne
byłoby prowadzenie postępowania wyjaśniającego, wiążącego się z koniecznością
sprowadzania akt sprawy z sądu, w którym nastąpiło skazanie, co byłoby z reguły
niemożliwe, a z pewnością wiązałoby się ze znacznym wydłużeniem czasu udzielania
odpowiedzi. Dlatego też zaproponowano rozwiązanie, zgodnie z którym zakres wskazany
w przepisach szczególnych będzie uwzględniany – w odniesieniu do informacji o skazaniach
zagranicznych – tylko o tyle, o ile informacje o skazaniu, dotyczące rodzaju popełnionego
czynu, jego kwalifikacji prawnej lub rodzaju orzeczonej kary, przekazane do rejestru przez
organ państwa obcego, będą zawierały dane wystarczające do ustalenia, czy skazanie mieści
się w tym zakresie. W przypadku nieprzekazania takich danych do KRK w odniesieniu do
danego skazania zagranicznego nie będzie prowadzone postępowanie wyjaśniające, zaś
skazanie to będzie wykazane w informacji z Rejestru.
 
14 
Zgodnie z projektowanym przepisem art. 20 ust. 1b, analogiczne rozwiązanie zostanie
przewidziane w odniesieniu do sytuacji, w której podmiot występujący z wnioskiem
(zapytaniem) o udzielenie informacji z Rejestru zawarł w tym wniosku (zapytaniu) żądanie
udzielenia informacji w określonym zakresie – nie przywołując jednocześnie podstawy
prawnej, z której zakres taki wynika.
Natomiast w przypadku gdy wniosek (zapytanie) nie wskazuje zakresu, w jakim
powinna zostać udzielona informacja, to informacja taka będzie udzielana – osobom, których
ona dotyczy, jak również innym uprawnionym podmiotom – w pełnym zakresie. To znaczy
będzie ona obejmowała wszystkie skazania przekazane przez organy państw obcych, zgodnie
z art. 1 ust. 2 pkt 4 – bez względu na to, jak czyny, za które nastąpiło skazanie, byłyby
zakwalifikowane według prawa polskiego.
Stosownie do art. 7 ust. 2 akapit 3 decyzji ramowej państwo członkowskie Unii
Europejskiej może zastrzec w zawiadomieniu o skazaniu obywatela innego państwa
członkowskiego, że przekazana informacja nie podlega ujawnieniu w odpowiedzi na
zapytanie dla innych celów niż postępowania karne. Z uwagi na powyższe, w przypadku
takiego zastrzeżenia, przedmiotowa informacja o skazaniu nie będzie wykazywana do celów
innych niż postępowanie karne. Informacja taka, przekazywana właściwym organom państw
obcych, będzie jednakże zawierała fakt zgłoszenia zastrzeżenia, państwo, którego organ
centralny zgłosił zastrzeżenie oraz sąd, który wydał wyrok skazujący i datę jego wydania, jak
również sygnaturę akt sprawy, jeżeli jest znana (projektowany art. 20 ust. 1c). Ma to
umożliwić organowi państwa obcego zwrócenie się o bliższe informacje bezpośrednio do
państwa, które zgłosiło zastrzeżenie.
Projektowany przepis art. 20 ust. 1d został omówiony powyżej, wraz
z projektowanym art. 4 ust. 1 pkt 5a.
Informacje o osobie przekazywane organom centralnym państw członkowskich Unii
Europejskiej za pośrednictwem systemu ECRIS, są przesyłane w formie elektronicznej
poprzez zabezpieczoną sieć rządową s-Testa. Wymiana informacji przy pomocy tego systemu
odbywać się będzie wyłącznie pomiędzy uwierzytelnionymi organami centralnymi państw
członkowskich. Dane te, zgodnie z decyzją ECRIS, nie będą opatrywane podpisem osoby
sporządzającej dokument (w tym podpisem elektronicznym) ani pieczęcią urzędową.
Stosowną regulację zawiera projektowany art. 20 ust. 1e.
 
15 
Projektowany przepis art. 20 ust. 1f stanowi implementację art. 9 ust. 4 decyzji
ramowej. Zgodnie z proponowanym przepisem, w informacji przekazywanej właściwym
organom państw obcych innym niż organy centralne państw członkowskich Unii Europejskiej
zamieszcza się wzmiankę o tym, że przekazane dane mogą być wykorzystane jedynie do
celów, w których się o nie zwrócono. Przepis ten służy ochronie danych osobowych objętych
przekazaniem.
Propozycja dodania art. 21b przewidującego możliwość wystąpienia z żądaniem
udzielenia ponownej informacji z Rejestru, w przypadku gdy informacja została udzielona
niezgodnie z zakresem zapytania bądź wniosku, wiąże się pośrednio z regulacjami zawartymi
w projektowanych przepisach art. 20 ust. 1a i 1b. Skoro bowiem uznano, że w razie, gdy
informacja z Rejestru obejmuje dane o skazaniach zagranicznych, ustalenie, czy skazania
takie mieszczą się w zakresie zapytania lub wniosku będzie dokonywane wyłącznie na
podstawie informacji przekazanych przez właściwe organy państw obcych, to może się
zdarzyć, że Biuro Informacyjne KRK – pomimo dołożenia należytej staranności – błędnie
uzna, że określone skazanie zawiera się w zakresie tego zapytania lub wniosku. Możliwa jest
również sytuacja odwrotna, a więc że Biuro Informacyjne błędnie uzna, że dane skazanie nie
mieści się w zakresie objętym zapytaniem lub wnioskiem.
W związku z tym przewidziano specyficzny środek prawny w postaci żądania
udzielenia ponownej informacji z Rejestru. Uznano przy tym, że brak jest podstaw do
ograniczania zakresu zastosowania tego środka jedynie do informacji zawierających dane
o skazaniach zagranicznych.
Również bowiem w przypadku informacji obejmujących wyłącznie skazania krajowe
powstają istotne problemy w ustaleniu, czy dane skazanie mieści się w zakresie wniosku lub
zapytania, czy też nie.
Zatem żądanie udzielenia ponownej informacji będzie mogło dotyczyć zarówno
informacji o skazaniach zagranicznych, jak i krajowych oraz informacji o podmiotach
zbiorowych – o ile zapytanie lub wniosek określa zakres danych, jakie mają być w takiej
informacji zawarte.
Natomiast możliwość wystąpienia z żądaniem udzielenia ponownej informacji nie
będzie dotyczyła przypadków, w których w zapytaniu lub wniosku nie wskazano zakresu
danych, jakie mają być objęte informacją. W takim bowiem przypadku jest wydawana
 
16 
informacja dotycząca całości przetwarzanych w KRK danych, a zatem nie ma potrzeby
dokonywania przez Rejestr ustaleń, czy określone dane powinny być zawarte w informacji.
Z żądaniem udzielenia ponownej informacji będzie mógł wystąpić podmiot, któremu
udzielona została błędna informacja albo podmiot, którego informacja taka dotyczy. Przepis
taki uznano za konieczny – z uwagi na fakt, że w praktyce to właśnie podmiot, którego
dotyczy informacja, może być zainteresowany w jej skorygowaniu.
Żądanie udzielenia ponownej informacji powinno wskazywać te dane, które –
zdaniem podmiotu występującego z żądaniem – są niezgodne z zakresem zapytania
i wniosku, to znaczy te dane, które błędnie zostały zawarte w informacji z Rejestru, albo
te dane, które błędnie nie zostały w niej zawarte.
Wskazano, że ponowna informacja z Rejestru jest udzielana według stanu istniejącego
w dniu jej udzielenia – to znaczy uwzględnia się w niej zarówno fakt usunięcia danych
z KRK (np. na skutek zatarcia), jak i fakt wprowadzenia danych nieobjętych poprzednio
udzieloną informacją.
Przewiduje się, że udzielenie ponownej informacji będzie następowało w drodze
postanowienia, jeżeli chociaż jedna z danych, które składający żądanie określił w żądaniu
jako błędne, zostanie powtórzona w ponownej informacji. Przyjęcie takiego rozwiązania ma
dać możliwość złożenia wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy oraz zaskarżenia
postanowienia w przedmiocie udzielenia ponownej informacji do sądu administracyjnego –
w przypadku gdy KRK nie podzielił w pełni stanowiska podmiotu, który wystąpił z żądaniem
wydania ponownej informacji.
Zgodnie z zasadniczym celem przedmiotowej regulacji, którym jest umożliwienie
korygowania błędnych informacji z Rejestru zawierających dane o skazaniach zagranicznych,
przewidziano wyłączenie stosowania wskazanych powyżej przepisów art. 20 ust. 1a i 1b.
Zatem w ramach postępowania wyjaśniającego poprzedzającego wydanie ponownej
informacji, Biuro Informacyjne KRK nie będzie ograniczało się jedynie do oceny danych
zawartych w informacjach przekazanych do Rejestru przez właściwe organy państw obcych,
ale w razie konieczności będzie dążyło do uzupełnienia tych danych, korzystając ze wszelkich
możliwych środków – włącznie ze ściąganiem odpisów odpowiednich orzeczeń sądów
zagranicznych.
 
17